روز گذشته یک مقام مطلع در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی گفت که با توجه به پایان یافتن ضربالاجل سهماهه ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، احتمال تمدید مشروط توافق قبلی برای مدت یکماه وجود دارد.
این منبع مطلع به نورنیوز گفت: بررسی این موضوع ناشی از حسننیت ایران برای فرصت دادن به روند مذاکرات جاری در وین است و در صورت قطعی شدن این تصمیم انتظار میرود طرفهای مذاکرهکننده از فرصت مجددی که ایران در اختیارشان قرار خواهد داد استفاده کنند و با پذیرش مطالبات قانونی ایران، روند دستیابی به توافق را تسهیل کنند.
براساس توافق آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران که در سفر اسفندماه سال گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به ایران به دست آمد، مقرر شد، دوربینهایی که نظارتهای فراپادمانی را پشتیبانی میکنند تا اول خردادماه۱۴۰۰ روشن بماند اما فیلم دوربینها در داخل کشور حفظ شود.
در چارچوب این توافق، فیلم دوربینها تنها در صورت بهنتیجه رسیدن مذاکرات وین به آژانس انرژی اتمی تحویل میشود و اگر در مهلت سهماهه توافق با آژانس مذاکرات برای لغو تحریم به نتیجه نرسد، اطلاعات ضبطشده از فعالیتهای خود در این مدت را پاک خواهد کرد. رافائل گروسی چندی پیش در گفتوگو با تلویزیون بلومبرگ ابراز امیدواری کرد که این اتفاق رخ ندهد و اعلام آمادگی کرد، درصورتیکه گفتوگوهای وین تا آن تاریخ به نتیجه نرسد برای دست یافتن به یک مصالحه جدید بار دیگر به تهران سفر کند.
حال طبق معمول ایران حسننیت خود را برای بار چندم ثابت کرده و گویا قصد دارد توافق با آژانس را برای یک ماه دیگر تمدید کند اما طرف مقابل بدون توجه به ضربالاجل مهلت سهماهه ایران به آژانس برای بازگذاشتن مسیر مذاکرات وین، از این فرصت استفاده نکرد و تاکنون پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشده است.
اتریش: مسائل مهمی در مذاکرات برجام
باقی مانده است
همچنان که «الکساندر شالنبرگ» وزیر امورخارجه اتریش با تاکید بر اینکه زمان برای تکمیل مذاکرات «وین» برای احیای برجام رو به اتمام است، گفت که همچنان مسائل مهمی در مذاکرات بهصورت حلنشده باقی مانده است. وزیر خارجه اتریش با تاکید بر اینکه تمامی طرفها در مذاکرات وین برای احیای برجام در تلاش هستند تا به نتیجهای مطلوب برسند، گفت: «در مذاکرات فعلی هستهای ایران در وین، این حس قوی را دارم که هم ایالاتمتحده و هم ایران با آنکه گفتوگوی مستقیمی با یکدیگر ندارند، هر دو در تلاش هستند.» شالنبرگ همچنین ادامه داد: «بااینحال، زمان رو به اتمام است و نکات و مسائل مهمی همچنان بهصورت حلنشده باقی مانده است. مدتهاست که اتریش میزبان خوبی برای مذاکرات درباره ایران بوده است».
پیشازاین نیز عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه، در حاشیه مذاکرات احیای برجام در وین به رسانه ژاپنی «اناچکی» گفته بود ایران امیدوار است تا پایان توافق سهماهه با آژانس (۲۲مه/ اول خرداد) پیشرفتهای قابلملاحظهای در این رایزنیها حاصل شود اما تهران آماده است در صورت نیاز تمدید این توافق را بررسی کند. تاکنون خبرهایی که از وین مخابره میشود حکایت از پیشرفت مذاکرات ندارد و گویا دولت بایدن حاضر نیست از تحریمهایی که از دوران ترامپ به ارث رسیده بهراحتی بگذرد. پرستیوی نیز در این زمینه گزارش داده است که آمریکا نهتنها مدتزمان ششماهه ایران برای راستیآزمایی لغو تحریمها را نپذیرفته، بلکه قصد «لغو کامل» تحریمهای ایران را هم ندارد. در همین راستا، شبکه پرستیوی مطلع شده است که آمریکا قصد لغو کامل هیچیک از تحریمهای نفتی، بانکی، مالی و انرژی را ندارد و دستورالعمل آمریکا صرفا توقف موقت این تحریمهاست.
بلینکن: هنوز نشانهای از تصمیم ایران برای پایبندی به تعهداتش ندیدهایم!
همچنانکه روز گذشته وزیرخارجه آمریکا در مصاحبهای مدعی شد این کشور هنوز نشانهای ندیده که آیا ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام کاری را که لازم است انجام دهد، تا تحریمها برداشته شود یا خیر. بلینکن در اینباره به «ایبیسی نیوز» گفت: ایران، فکر میکنم میداند چه کاری لازم است برای بازگشت به تعهدات هستهای انجام دهد و چیزی که هنوز ندیدهایم این است که آیا ایران آماده است و تمایل دارد تصمیم بگیرد که کاری را که لازم است، انجام دهد. آزمون این است و ما هنوز جوابی برای آن نداریم.
این ادعا در حالی است که ایران بارها اعلام کرده آمریکا طرفی بوده که توافق را ترک کرده و باید ابتدا همه تحریمها را رفع کند و پس از راستیآزمایی ازسوی ایران، تهران اقدامات جبرانی خود را به عقب باز خواهد گرداند.
تاکید مجلس بر اجرای قانون هستهای
اما پایان توافق با آژانس در مجلس شورای اسلامی نیز تاکید شد و روز گذشته علیرضا سلیمی در صحن علنی مجلس با اشاره به قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها گفت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی سهماه فرصت داشته و این فرصت روز گذشته (شنبه اول خرداد) پایان یافته و براساس قانون بایستی کلیه فیلمهایی که ضبط شده است پاک شود. وی افزود: آقای صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی بایستی خبر دهد که بهدلیل آنکه فرجهای که به آژانس بینالمللی اتمی دادهایم به پایان رسیده اعلام کند که این فیلمها پاک شده و ذخیرهای از فیلمها وجود ندارد و این موضوع عین قانون است.
عضو هیاترییسه مجلس گفت: نبایستی اجازه دهیم اقدام راهبردی مانند اقدام متقابل شود، این در حالی است که در قانون اقدام متقابل هر چه مجلس اعلام میکرد گزارش ششماهه بایستی ارائه شود ولی برخی آقایان این کار را نکرده و تخلف انجام دادند و متاسفانه به این قانون عمل نکردند.
سلیمی خطاب به رییس مجلس تاکید کرد: آقای قالیباف شما بایستی به آقای صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی دستور دهید که حتما این فیلمها حذف شود و متاسفانه تاکنون این موضوع تاخیر داشته و اعلام خبر آن هم صورت نگرفته است. حفظ شأن مجلس همین موارد است و بایستی نص قانون اجرا شود و به همین دلیل بایستی برای اجرای قانون پافشاری کنیم و نبایستی اینگونه باشد که برخی آقایان مسیر دیگری را بروند و مجلس هم مسیر دیگری را برود؛ البته مجلس یازدهم مجلس قبلی نیست.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به این تذکر اعلام کرد: «حتما قانون اقدام راهبردی در زمان خودش و براساس مصوبات اجرا شده و ما مصمم به اجرای آن هستیم.» رییس مجلس افزود: «در تاریخ اول خرداد که مبنای سهماه حذف فیلمها بوده است، بعد از این سه ماه حتما سازمان انرژی اتمی حق دسترسی به تصاویر و انتقال آنها را ندارد و موضوع کاملا روشن است.»
مذاکرات فرسایشی
رفع تمامی تحریمهای مغایر با برجام، اراده تضمین از سوی طرف آمریکایی و اروپایی درباره حفظ توافق هستهای در آینده، راستیآزمایی بازگشت آمریکا به برجام ازسوی جمهوری اسلامی ایران، جلوگیری از زیادهخواهیهای آژانس خصوصا در حوزه دسترسیها، بازتنظیم و جایگزینی سانتریفیوژهای نیروگاه نطنز پس از اقدام خرابکارانه اخیر رژیمصهیونیستی، مهمترین اهداف ایران در مذاکرات مجدد برجامی است اما آیا بر سر این پنج موضوع، تفاهم لازم در مذاکرات وین بهدست آمده است؟
تا زمانی که آمریکا و 1+4 نتوانند در قبال پنج خواسته و نقطه اختلافی، تصمیم نهایی و دقیق خود را اتخاذ کنند، ادعای احیای برجام کاملا نادرست و براساس نوع قضاوت احساسی بوده و ارزشی ازلحاظ حقوقی و فنی ندارد. هرچند رییسجمهور از پیشرفت در مذاکرات سخن میگوید اما شواهد موجود نشان میدهد که در این مذاکرات اختلافات در همان موضوع اول و مهم یعنی رفع تمامی تحریمهای مغایر با برجام وجود دارد و هیچ پیشرفتی حاصل نشده است. آمریکا بهصراحت دست به «تفکیک تحریمهای ضد ایرانی» زده و اعلام کرده است که بهدلیل «تغییر برچسب تحریمها» در دوران ریاستجمهوری ترامپ، امکان تعلیق برخی از آنها فعلا وجود ندارد! بنابراین دادن فرصتهای بیهوده به طرفهای غربی نهتنها مثمرثمر نبوده بلکه موجب فرسایشی شدن مذاکرات خواهد شد.
با وجود عدم پیشرفت در مذاکرات وین، دولت قصد دارد توافق با آژانس را یکماه دیگر تمدید کند
فشار فرسایشی
با پایان یافتن توافق سهماهه با آژانس (اول خرداد) و درحالیکه پیشرفت قابلملاحظهای در مذاکرات وین حاصل نشده و خبرها حاکی از عدم رفع تحریمهای بانکی و نفتی از سوی آمریکاست اما ایران قصد دارد توافق با آژانس را برای یکماه دیگر تمدید کند.
صاحبخبر -
∎