صاحب‌خبر - هنوز چند هفته ای از آشفته بازار خجالت آور مرغ و صف های کیلومتری آن نمی گذرد که انگار مرغ دوباره عزم پر کشیدن از سفره مردم را دارد. مشاهدات میدانی ما از کمبود مرغ در برخی فروشگاه های مشهد و افزایش قیمت آن به دلیل احتمال کمبود عرضه خبر می دهد اما با پاسخ مسئولان مدیریت تولید و توزیع مرغ فرضیه دیگری در موضوع مرغ به وجود آمده که با آمار دو برابر شدن تولید مرغ با نهاده های دولتی در اردیبهشت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، احتمال انبار، انجماد و سپس قاچاق مرغ از کشور بیشتر شده است. مرغ نیست روز گذشته برای بررسی بازار مرغ به یکی از مراکز اصلی عرضه آن در بولوار استقلال می رویم و با بازاری آرام و خلوت روبه رو می شویم. یکی از بزرگ ترین عرضه کنندگان مرغ بولوار استقلال که معمولا مرغ های تنظیم بازار را هم عرضه می کند قیمت مرغ گرم تازه را 24هزار و 900 تومان اعلام می کند اما از داخل یخچال او آن چه دیده می شود هشت عدد مرغ کامل است و بقیه ران و سینه قطعه بندی شده است. پس از آن فروشندگان مغازه های بعدی هیچ کدام مرغ ندارند و در پاسخ به این سوال که قیمت مرغ چند است می گویند: مرغ نیست که قیمت بدهیم. کمی جلوتر و هر چند مغازه یک بار مرغ هایی با نام و نشانی غیر آشنا و بعضا حتی ناشناخته که در شهرهای اطراف مشهد تولید شده دیده می شود که قیمت های آن کیلویی 27 هزار و 900، 28 هزار و 400، 28 هزار و 500 و در نهایت 29 هزار و 200 تومان البته در تعداد محدود فروخته می شود. قیمت مرغ در برخی دیگر از مناطق از جمله خیابان های معلم، دستغیب، قرنی و فلسطین نیز بالاتر از 28 هزار تومان است یا به طور کلی مرغی وجود ندارد اما ران و سینه قطعه بندی شده در بیشتر فروشگاه ها موجود است. 2 سناریو برای کمبود مرغ با توجه به گفته های فروشندگان به نظر می رسد دلیل کمبود مرغ و گران فروشی آن دو سناریوی احتمالی باشد. ابتدا کاهش تولید که موضوعاتی مانند کمبود نهاده ها و افزایش هزینه های تولید روی آن تاثیر گذار است و سناریوی دوم کاهش عرضه در شبکه توزیع از کشتار تا فروشنده که نشتی شبکه توزیع را به همراه دارد. در ادامه هر دوی آن ها را بررسی می کنیم. "جعفری" معاون بهبود امور دام سازمان جهاد کشاورزی در مصاحبه ای کوتاه با خراسان رضوی در این باره می گوید:آماری از تعداد جوجه ریزی ندارم اما در موضوع نهاده ها هیچ مشکلی وجود ندارد و تمام نیاز مرغداران تخصیص یافته است. اما در موضوع توزیع نهاده ها، اداره کل پشتیبانی امور دام استان باید پاسخ گو باشد. کمبود مرغ وجود ندارد "سعادت علی نیا"، مدیر کل پشتیبانی امور دام استان نیز در این باره اظهار می کند: درخصوص نهاده های دام تا این لحظه تخصیص صد درصدی اتفاق افتاده و همه نیاز مرغداران به طور کامل تامین شده و هر مقدار نیازی که توسط مرغدار در سامانه بازارگاه ثبت شده باشد به صورت کامل دریافت کرده اند. وی می افزاید: البته در مواردی در رساندن نهاده به مرغداری در مقطعی کوتاه مشکل داشتیم که برای برخی واحد ها با تاخیر توزیع شد اما آن مشکل هم رفع شد که پیش بینی می شد در هفته سوم اردیبهشت بازار را کمی تحت تاثیر قرار بدهد اما حالا که از آن تاریخ گذشتیم دیگر نباید مشکلی وجود داشته باشد. 6.5تا 8 میلیون جوجه ریزی در دو ماه علی نیا با تاکید بر این که کمبودی در بازار مرغ نیست، تصریح می کند: از نظر ما نباید هیچ گونه کمبودی در بازار وجود داشته باشد و تولید طبق نیاز استان انجام شده است در فروردین به دلیل ایام نوروز و پس از آن ماه رمضان حدود هشت میلیون قطعه و در اردیبهشت ماه هم 6.5میلیون قطعه جوجه ریزی شده که همین تعداد نیاز استان را به طور کامل برطرف می کند. وی تاکید می کند : با این مقدار جوجه ریزی باید روزانه 300 هزار قطعه معادل 500 تن کشتار در استان انجام شود. مدیر کل پشتیبانی امور دام استان در پاسخ به این سوال که بالاخره در بازار کمبود مرغ و گران فروشی کاملا مشهود است، چطور می توان گفت کمبودی وجود ندارد، توضیح می دهد: تدابیری که باید برای تولید مرغ گوشتی و تخم گذار صورت می گرفته به طور کامل انجام شده و طبق نیاز برنامه ریزی تولید صورت گرفته اما باید دید پس از آن چه اتفاقی افتاده چون به هر حال مرغدار بیش از 50 روز نمی تواند مرغ را نگهداری کند و بالاخره کشتار می کند اما این که پس از این مرغ ها کجا رفته است نمی دانم . کشتار روزانه 155 تن مرغ در مشهد رد مرغ ها را تا کشتارگاه و از "محمود جوادی نژاد "رئیس دام پزشکی مشهد هم می گیریم که وی بیان می کند: در فروردین میزان کشتار روزانه حدود 180 تن و هر قطعه مرغ حدود یک کیلو و 800 گرم به طور متوسط بوده که حدود 100 هزار قطعه مرغ کشتار شده است . وی می افزاید:در اردیبهشت نیز به طور متوسط روزانه 155 تن معادل 86 هزار قطعه کشتار مرغ انجام شده است. جوادی نژاد تاکید می کند: این میزان کشتار فقط در سطح شهر مشهد بوده و معمولا مشهد نیز 35 درصد استان را از نظر حجم مصرفی به خود اختصاص می دهد اما چیزی که مشهود است این که تولید اردیبهشت نسبت به فروردین کاهش داشته که البته با توجه به مناسبت ها و نیاز بیشتر مردم در تعطیلات منطقی به نظر می رسد. فرضیه قاچاق مرغ "محمدمهدی یعقوب زاده"، مدیر طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی استان درباره کمبود مرغ در بازار می گوید: سه روز ابتدایی فروردین به دلیل تعطیلی نوروز جوجه ریزی انجام نشده بود که به طور طبیعی در هفته گذشته کمبود مرغ اتفاق می افتاد اما این موضوع پیش بینی شده بود و مرغ منجمد در بازار توزیع شد که این کمبود مشکلی را ایجاد نکند. وی می افزاید: در فروردین هفت میلیون و 932 هزار قطعه جوجه ریزی انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 500 هزار قطعه افزایش داشته و در اردیبهشت این میزان هشت میلیون و 100 هزار قطعه بوده که نسبت به سال گذشته دو برابر شده است و پیش بینی می کنیم تا آخر اردیبهشت این میزان به 10 میلیون قطعه افزایش یابد و همین تقاضا برای جوجه ریزی هم باعث شده است که قیمت جوجه یک روزه در بازار با افزایش روبه رو شود پس به هیچ وجه ما مشکل تولید نداریم. وقتی خیالمان از بابت تولید مرغ راحت می شود به سراغ دومین فرضیه یعنی خروج مرغ از شبکه توزیع می رویم که مدیر طیور جهاد کشاورزی استان در این باره می گوید: به نظر من ما باید سرنخ کمبود مرغ در بازار را پس از کشتارگاه بگیریم چون قبلا اتاق اصناف میزان کشتار در کشتارگاه را در سامانه های خود ثبت می کرد اما به ظاهر این کار با وقفه مواجه شده و ما باید بدانیم که پس از کشتارگاه این مرغ ها کجا می رود . تمام میزان جوجه ریزی تا تولید مرغ و کشتار کاملا با هم تطبیق دارد و به صورت روزانه رصد می شود و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. وی در پاسخ به این سوال که با فرض خروج مرغ پس از کشتار از شبکه، این مرغ از استان خارج می شود یا نه تصریح کرد: ای کاش از استان خارج شود ، به نظر من از کشور خارج می شود چون به هر حال وقتی ما یارانه می دهیم و قیمت تولید مرغ کاهش می یابد اما پس از آن قیمت مرغ صادراتی با دلار محاسبه می شود و حداقل 2.5 برابر ارزش افزوده دارد مرغ از شبکه خارج و قاچاق می شود. تهدید بازرس به دلیل ثبت تخلف "بیاتی"، مدیر بازرسی سازمان صمت استان نیز با اشاره به آمار بازرسی های بازار می گوید : فقط از 21 اردیبهشت تا 27 اردیبهشت 70 پرونده بازرسی از واحدهای صنفی متخلف مشهد انجام شده که بیشتر این پرونده ها مربوط به گران فروشی و قطعه کردن مرغ بوده که ارزش ریالی آن یک میلیارد و 500 میلیون تومان بوده است. وی می افزاید: البته موضوعی که با آن مواجه شدیم در آخرین پرونده بزرگ منجمد کردن 40 تن مرغ تازه به صورت غیر قانونی و غیر بهداشتی بوده که بر اساس تاریخ آذر و دی سال قبل که منجمد کردن و انبار مرغ آزاد بود انجام می شده که آن انبار هم کشف شده و پرونده اش در حال تکمیل است. این بازرس سازمان صمت همچنین با اشاره به این که میزان جریمه با تخلفات هم خوانی ندارد،می گوید: ما تمام توانمان را گذاشتیم و حتی در بحث کشتارگاه هم میزان کشتار و پرونده های تخلفات را هم به طور کامل ثبت می کنیم و حتی به خاطر این کار خود من را چند روز قبل به دلیل همین تخلفات مرغ تهدید کرده اند اما وقتی این پرونده ها به تعزیرات ارجاع می شود میزان جریمه اصلا بازدارندگی ندارد.∎​