ديپلماتهاي کشورمان با ۱+۵ مشغول نگارش سند نهايي توافقنامه جامع هستهاي هستند. توافقنامهاي که اگر نهايي شود طرفين را ملزم به تعهدات با شرايط و ضوابط خاص آن خواهد کرد.
از توافق اوليه که در سوم آذر سال ۹۲ نزديک به هجده ماه ميگذرد توافقي که جمهوري اسلامي ايران با تاييد گزارشهاي ماهانه آژانس بينالمللي اتمي همچون سابق پايبند به آن بود اما ۱+۵ به ويژه كشورهاي غربي اين گروه ريتم سناريوي بيصداقتيهايشان را نواختند و تقريبا بر بيشتر تعهدات خود در قبال توافق ژنو پا گذاشتند.
تحريمهاي ضدايراني از سوي کنگره و اتحاديه اروپا، متهم کردن ايران به مواردي خلاف واقع با دلايل غيرمنطقي، درخواستهاي نابهجا از جمله تلاش براي ورود مباحث غيرهستهاي همچون موشکهاي بالستيک و غيره به پرونده هستهاي که بيش از يک دهه است سعي ميکنند ايران را با ادعاهاي پوچ درگير کنند و بسياري موارد ديگر نشان از كارشكني و غيرقابل اعتماد بودن آنهاست.
كشورهاي غربي عضو ۱+۵ حتي پس از تفاهم سياسي سوييس نيز که در ۱۳ فروردين سالجاري رقم خورد به تعهداتشان پايبند نبودند و تحريمهايي که قرار است همزمان با توافقنامه جامع در تيرماه لغو شود همچنان به عنوان يك حربهاي در قبال ملت ايران از آن استفاده ميكنند.
گويا اين سناريو از سوي آمريکاييها هدايت ميشود که به جاي لغو يکباره، با بازي کردن کلمات و به کار بردن لغو تدريجي و مطرح کردن نگرانيهاي تخيلي از فعاليت صلحآميز هستهاي ايران بيشتر به دنبال ايجاد تشنج و اصطحکاک بر فضاي مذاکرات هستند تا بتوانند از اين فضا بيشترين امتيازات را به سود خود ببرند.
اين فضاسازي منفي بر فضاي مذاكرات از سوي امريكاييها در حالي همچنان ادامه دارد كه پنجشنبه نيز وزیر انرژی آمریکا در مصاحبه با یک رسانه آمریکایی گفت بازرسان هستهای قادر خواهند بود توانمندیهای نظامی ایران را شناسایی کنند.
ارنست مونیز در مصاحبهای با شبکه خبری سیانبیسی گفت: این تفاهمنامه به غرب «دسترسی بیسابقهای» به برنامه هستهای ایران میدهد. وی ادعا کرد ایران در صورت توافق هستهای «برای همیشه» به پروتکل الحاقی پایبند خواهد ماند.
البته پاسخ ادعاي مونيز و شبيه آن را پيشتر فرماندهان نظامي كشورمان داده اند چنانچه رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در واکنش به اخباری مبنی بر بازدید از مراکز نظامی در مذاکرات گفت: نیروهای مسلح کسی را در خود راه نمیدهد.
سردار دهقان وزیر دفاع نيز چندي پيش با اشاره به طرح ادعاهای دروغین از سوی رسانههای بیگانه مبنی بر بازرسی از مراکز نظامی کشور بخشی از توافق لوزان است، گفت: چنین توافقی صورت نگرفته و اصولا بازدید از مراکز نظامی جزء خطوط قرمز و هیچگونه بازدیدی از این مراکز پذیرفته نخواهد شد.
تيم مذاکرهکننده هستهاي کشورمان حال که مشغول نگارش متن پيشنويس توافق نهايي است بايد تاکيد مقام معظم رهبري را براي لغو يکباره تحريمها در همان روز توافق که چيزي جز خواست به حق ملت نيست مدنظر ويژه قرار دهد و متن نهايي طوري تهيه شود که غرب ديگر نتواند سناريوي جديدي در عليه جمهوري اسلامي ايران آماده كند و بايد به تعهداتي که هميشه به آن بيتعهد بوده پايبند باشد.
رایزنیهای هستهای ديروز در وین در حالي با نشست کارشناسان و هيئتهاي ۱+۵ در سطح معاونان سومین روز خود را سپري كرد كه مذاكرهكننده ارشد كشورمان میگوید مذاکرات هستهای بین ایران و گروه ۱+۵ به آهستگی به پیش میرود اما طرفهای مذاکرهکننده در مسیر درستی برای دستیابی به توافق نهایی قرار دارند.
سیدعباس عراقچی، در گفتوگو با خبرگزاری روسی ریانوستی گفت: "ما به جلو میرویم، [اما] به کندی زیرا در مرحله جدیدی از کار بر روی سند نهایی قرار داریم، اما کار را به خوبی به پیش میبریم."
عضو ارشد مذاکرهکننده تیم هستهای کشورمان درباره روند نگارش متن توافق گفت: "در ابتدای کار نگارش متن هستیم و این روند تا رسیدن به جمعبندی درباره چگونگی شروع کار و چارچوبها، کمی کند است، اما در مجموع کار نگارش خوب پیش میرود."
عراقچی در گفتوگو با خبرگزاری صدا و سیما نيز در پاسخ به این سوال که نگارش متن با چه موضوعی آغاز شده است، گفت: "اولویت ما در این دور از مذاکرات، بحثهای مربوط به تحریمها و روشن شدن ابعاد و جزئیات آن و شروع نگارش توافقها در این زمینه است و اکنون مشغول همین کار هستیم."
عضو ارشد مذاکرهکننده تیم هستهای کشورمان تصریح کرد: "مشغول نگارش متن توافق و بحث درخصوص جزئیات هستیم."
وی با بیان اینکه این بحثها ابعاد مختلفی دارد، گفت: "در این مرحله، سوالات مختلفی درباره لغو تحریمها مطرح است که درباره همه آنها در حال بحث و گفتوگو هستیم و باید پس از جمعبندی نوشته شود. کار ادامه دارد و با پیشرفت در این حوزه، اطلاعرسانی خواهد شد."
معاون وزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به این سوال که آیا درخصوص ابهاماتی که آمریکاییها درباره لغو تحریمها ایجاد کردهاند هم گفتوگو شد، گفت: "در این باره هم طرف آمریکایی و هم اروپایی، روشنگریهای بسیار خوبی کردند و همچنین درباره قانونی که در کنگره آمریکا در حال تصویب است بحثهای بسیار مفیدی داشتیم."
وی گفت: "مذاکرات هستهای این دوره وین، بعد از ظهر ديروز جمعه به وقت محلی با نشست نمایندگان ۱+۵ با ایران پایان یافت."
وی همچنین درباره برنامههای صبح امروز نشستهای هستهاي وین گفت: "قرار است در کنار مشورتهای داخلی، با تعدادی از نمایندگان ۱+۵ به ویژه نمایندگان چین و روسیه به طور دوجانبه دیدار کنیم. ممکن است با طرفهای اروپایی نیز به طور جداگانه دیدار کنیم."
با پایان رایزنیهای کارشناسان ایران، آمریکا و با حضور نماینده اتحادیه اروپا، دومین روز رایزنیهای هستهاي در وین بین هیأتهای ایران و آمریکا با حضور معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایان یافت.
تیم مذاکرهکننده هستهاي ایران به ریاست سیدعباس عراقچی که بامداد چهارشنبه به منظور شرکت در این دور از گفتوگوها و در راستای نگارش متن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) راهی وین شد، به مدت ۴ ساعت با هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین در سطح کارشناسان دو طرف گفتوگو کردند.
این رایزنیها نیز با حضور هیأت آمریکایی به ریاست وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا ادامه یافت که به مدت یک ساعت و نیم به گفتوگو پرداختند و نشست سهجانبهاي با حضور معاونان ظریف و کری و هلگا اشمیت برگزار شد و پس از آن نشستی با حضور معاونان و کارشناسان با محوریت تحریمها برگزار شد.
البته این رایزنیها قرار است هفته آینده در نیویورک و در حاشیه اجلاس بازنگری معاهده انپیتی از سر گرفته شود. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران بدین منظور بامداد یکشنبه راهی نیویورک ميشود و تیم مذاکرهکننده ایرانی نیز وی را همراهی ميکنند. احتمال دارد که با توجه به حضور وزرای خارجه ۶ کشور، مذاکراتی در سطح وزرای خارجه ایران و ۱+۵ نیز برگزار شود.
عراقچی معاون وزیر خارجه ایران در بدو ورود به وین عنوان کرد: از نظر ما اولویت در جلسات فعلی بحث تحریمهاست و باید در این خصوص بتوانیم راهحلهایی را که به دست آمده، دقیقتر و ابهامات و پرسشها را کمتر کنیم. عراقچی با بیان اینکه امیدوار هستیم در فاصلهای که در اختیار داریم و حتی زودتر بتوانیم جمعبندیها را انجام دهیم، در پاسخ به این سوال که آیا از امروز نگارش متن آغاز خواهد شد، گفت: این نحوه کار ما روی سند نهایی است و ممکن است از امروز شروع شود.
اختلاف بر سر لغو تحريمها
ايران و۱+۵ در حالي مشغول نگارش متن سند نهايي توافق نامه جامع هستند كه خبرگزاری ایتارتاس در گزارشی به نقل از دیپلماتهای غربی خبر داد که بین۱+۵ بر سر مکانیسم بازگشت تحریمها در صورت نقض توافق از سوی تهران اجماع وجود ندارد. در گزارش ایتارتاس به نقل از منابع دیپلماتیک غربی آمده است: ۶ قدرت جهانی رویکردهای متفاوتی نسبت به چگونگی اعمال مجدد تحریمهای ایران در صورت ناکامی و شکست آن در اجرای تعهدات مندرج در توافق نهایی هستهای نشان داده و بیان کردهاند.
در این گزارش میخوانیم: براساس گزارش منتشر شده رسانهها از بیانیه وزارت خارجه آمریکا درباره توافق سیاسی بدست آمده بین ایران و گروه ۱+۵ (در لوزان) شامل مکانیسم خاصی برای حل اختلافات ایجاد شده میشود. در سند این وزارتخانه اینطور آمده است: «اگر موضوع مهمی از عدم اجرا (اجرای توافق) از طریق این فرایند قابل حل شدن نباشد، در نتیجه همه تحریمهای قبلی سازمان ملل دوباره اعمال میشوند».
در ادامه این گزارش به نقل از یک منبع دیپلماتیک تصریح شد: «در موضوعات مربوط به فراساختار ضروری برای این ابزار و اصول کاری آنها، اجماع وجود ندارد. موضوع آن است که کمیسیون تصمیمی را یا از روی اکثریت مشارکتکنندگان آن میگیرد یا با اجماع آرا».
این خبر در حالی منتشر شده که پیشتر سرگئی ریابکوف رئیس هیات مذاکرهکننده روسیه تاکید کرده بود که فرایند اعمال مجدد احتمالی تحریمها علیه ایران نباید به صورت خودکار و اتوماتیک انجام گیرد بلکه این تصمیم باید مطابق با رویه شورای امنیت سازمان ملل صورت گیرد یعنی از راه رایگیری در شورای امنیت.
سه روز مذاكره براي نگارش جزئيات
برجام در مسير توافق يا تقابل؟!
صاحبخبر -
∎
نظر شما