سیاوش فلاح‌پور- روزنامه‌نگار

بحران در سرزمین‌های اشغالی با شدت کم‌سابقه‌ای ادامه دارد؛ بحرانی که یک هفته قبل با حملات نیروهای امنیتی اسرائیل به مسجدالاقصی آغاز شد و به‌تدریج، رنگ و بوی یک جنگ تمام‌عیار به‌ خود گرفت. طی روزهای گذشته جنبش‌های مقاومت مسلحانه غزه و در راس آنها حماس، حملات موشکی بی‌سابقه‌ای را به تمام نقاط سرزمین‌های اشغالی انجام داده‌اند. به روایت رسانه‌های رژیم صهیونیستی، تا‌کنون بیش از 2هزار موشک و راکت به نقاط حساسی ازجمله تل‌آویو، حیفا و عسقلان شلیک شده است. در مقابل، ارتش اسرائیل نیز صدها بار مناطق مسکونی غزه را با استفاده از 160جنگنده بمباران کرده است؛ بمباران‌هایی که 120شهید، ازجمله 27کودک بر جای گذاشته است. به‌رغم خشم جامعه بین‌المللی از گزارش‌ها و تصاویر تکان‌دهنده حملات اسرائیل، رهبران این رژیم همچنان به حملات هوایی علیه غزه ادامه می‌دهند. این در حالی است که با وجود بسیج گسترده نیرو توسط ارتش اسرائیل، تاکنون حمله زمینی به‌ سوی غزه صورت نگرفته است. برخی این بحران را تلاشی از سوی بنیامین نتانیاهو و جریان راست افراطی اسرائیل برای عبور از مشکلات داخلی و با هدف به‌دست گرفتن دوباره قدرت به‌شمار می‌آورند. در مقابل، بخش عمده رسانه‌ها و تحلیلگران بر این نکته اتفاق نظر دارند که حجم حملات موشکی حماس و موفقیت بخش مهمی از آن، حاشیه امنیتی اسرائیل را به طرز بی‌سابقه‌ای متزلزل کرده است.
 درباره واکنش گروه‌های مقاومت، تأثیر جنگ اخیر بر معادله فلسطین و چشم‌انداز پیش‌روی درگیری‌ها با «خالد قدومی»، نماینده جنبش حماس در تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

واکنش نظامی گروه‌های مقاومت به تحولات اخیر قدس فراتر از انتظارات بود. پیام این واکنش شدید برای اسرائیل چیست و چگونه بر معادله قدرت در پرونده فلسطین تأثیر می‌گذارد؟
قبل از هر چیز باید توجه داشته باشیم که مسئله فلسطین و مقاومت برای آن در برهه‌ای تاریخی قرار دارد. دشمنان فلسطین همواره برای نابودی این مسئله و به حاشیه راندن آن تلاش کرده‌اند. این تلاش‌ها در دوران ترامپ به اوج خود رسید. دولت ترامپ با اتخاذ سیاست‌هایی که با تسامح و در بهترین حالت می‌توان آن را غیردیپلماتیک نامید تلاش داشت از طریق پایمال کردن حقوق تاریخی فلسطینیان، طرح موسوم به معامله قرن را اجرایی کند. اما مردم فلسطین با وجود تمام گرایش‌ها و مبانی مختلف خود مقابل اجرای این طرح ایستاده و آن را با شکست روبه‌رو کردند. اکنون با مرحله‌ای جدید از این چالش‌ها روبه‌رو هستیم. جریان راست افراطی صهیونیسم که با معضلات اساسی در داخل مواجه است می‌خواهد از طریق جنایت علیه مردم فلسطین، بحران‌های درونی خود را به حاشیه براند. بر این اساس، ریشه بحران فعلی را باید در مشکلات داخلی گروه‌های راست افراطی رژیم صهیونیستی جست‌وجو کرد. اما مسیر مورد نظر آنها با واکنش مقاومت فلسطین تغییر کرد. به تعبیر دیگر، مقاومت فلسطین با تکیه به قدرت میدانی، عملکرد مطلوب و تفکر سیاسی خود راست افراطی اسرائیل را غافلگیر کرد. برای فهم معادله جدیدی که با واکنش میدانی مقاومت علیه اسرائیل در جریان تحولات اخیر شکل گرفته می‌توان 3نکته اساسی را بیان کرد:
1- مقاومت دیگر در مقابل حملات و تجاوزهای مستمر ارتش اسرائیل علیه شهروندان غیرنظامی فلسطین ساکت و منفعل باقی نمی‌ماند؛ از قدس گرفته تا کرانه غربی یا سرزمین‌های اشغال شده در 1948. جنبش‌های مقاومت مسلحانه در مقابل این قبیل جنایت‌ها به وظیفه ملی خود برای دفاع از شهروندان بی‌دفاع فلسطینی عمل خواهند کرد.
2- سلاح مقاومت صرفا برای دفاع از غزه نیست و تمام جغرافیای فلسطین را پوشش می‌دهد. بنابراین اگر تعدی به حقوق شهروندان فلسطینی در هر نقطه‌ای از سرزمین‌های تاریخی اشغال شده این کشور صورت بگیرد، مقاومت از خود واکنش نشان داده و در خط اول دفاع خواهد بود. این پیام به روشنی در جریان درگیری‌های اخیر برای رژیم صهیونیستی ارسال شده است.
3- تصویر مقاومت با در کنار هم قرار گرفتن دو بعد نظامی و مدنی کامل شده است. امروز برای همه روشن شده که مقاومت نظامی، ستون فقرات مقاومت ملی فلسطینیان علیه اشغالگران است. در واقع آن تصویر غلطی که مقاومت نظامی را عاملی برای تخریب مقاومت مدنی معرفی می‌کرد اکنون به پایان رسیده است. بهترین دلیل برای این ادعا نیز شعارهای خیابانی شهروندان فلسطینی در قدس، کرانه و حتی شهرهای 1948در حمایت از ابوخالد الضیف و گردان‌های عزالدین قسام است؛ شعارهایی که از فرماندهان مقاومت دعوت می‌کند برای حمایت از مسئله فلسطین در صحنه حضور داشته باشند. از لحظه‌ای که شلیک موشک‌ها از داخل غزه آغاز شد، مقاومت فدائیان فلسطینی در سایر نقاط این کشور به اشکال مختلف، در قالب حرکت‌های نیمه‌مسلحانه و یا مدنی جان تازه‌ای گرفت. ما اکنون شاهد تحولی تاریخی در مناطق اشغال شده در 1948هستیم. میلیون‌ها شهروند فلسطینی که ظرف 7دهه زیر سلطه قهری اسرائیل زندگی‌ کرده و حتی اجازه تکلم به زبان خود را نداشته‌اند امروز به خیابان آمده و در حمایت از وطن خویش مقابل اشغالگران ایستاده‌اند.
برای بسیاری از رسانه‌ها و ناظران، واکنش شهروندان جوان و نسل جدید فلسطین به تحولات اخیر بسیار جالب بوده است. درحالی‌که انتظار می‌رفت نسل جدید مواضع متفاوتی از نسل‌های پیشین فلسطین نسبت به مسئله مقاومت و اشغالگران داشته باشد، اما گزارش‌های میدانی واقعیت دیگری را نشان می‌دهد.
من این واقعیت را در فرزندان خود و تمام جوانانی که برای فلسطین به‌پا خاسته‌اند می‌بینم؛ جوانانی متولد سال‌های 2004 یا 2005 که انتفاضه‌های اول و دوم را ندیده و هیچ تجربه‌ اساسی از مقاومت مستمر ملت فلسطین مقابل اشغالگران نداشته‌اند؛ اما همین نسل امروز نشان داده حساسیت بیشتری برای دفاع از وطن و هویت خود نسبت به نسل‌های پیشین دارد؛ امری که البته دور از انتظار نبود. باید توجه داشته باشید که فارغ از عقاید مردم فلسطین و ایمان راسخ آنها به حقانیت خود بر سرزمین‌های اشغالی و اماکن مقدس، هم‌اکنون جنایت‌های رژیم صهیونیستی از هر استعمارگر دیگری در طول تاریخ فراتر رفته است. کافی است به یاد بیاوریم که مقاومت حتی در اوج درگیری‌ها، نقاط و مراکز نظامی یا استراتژیک اشغالگران را مورد هدف حملات موشکی قرار می‌دهد. برای مثال در روز گذشته دو پایگاه هوایی اسرائیل در محیط تل‌آویو مورد حمله قرار گرفت اما آنها در مقابل به مناطق و ساختمان‌های مسکونی حمله می‌کنند. دقایقی پیش از گفت‌وگوی ما، تصاویری از حمله موشکی جنگنده‌های اسرائیل به ساختمانی مسکونی در غزه منتشر شده که در آن خانواده‌ها و کودکان زندگی می‌کردند. ملت فلسطین در مقابل این توحش، تمام گزینه‌های سیاسی و دیپلماسی را استفاده کرده است. تاریخ طولانی‌ای از مذاکره با رژیم صهیونیستی وجود دارد؛ تلاش‌هایی که صرفا افزایش وحشی‌گری و جنایات اشغالگران را به‌دنبال داشته است. اکنون ملت فلسطین ایستاده و به طرف مقابل می‌گوید قادر است با مقاومت از خود دفاع کرده و حقوق تاریخی‌اش را از هیمنه اسرائیل خارج کند.
طی یک سال گذشته تحولات مهمی در زمینه عادی‌سازی‌ روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل صورت گرفته است. از دید شما آیا تحولات اخیر تأثیری بر رویکرد این کشورها خواهد داشت؟
بدون شک باید داشته باشد. این جریانات و نظام‌های عربی به بخش تاریک و بی‌شرافت تاریخ پیوسته‌اند. عادی‌سازی‌ روابط با رژیم صهیونیستی مانند فرو کردن خنجری از پشت بر پیکر مردمی است که مقابل وحشی‌گری این رژیم ایستادگی می‌کنند. رویکرد این کشورها در قبال مسئله فلسطین غیراخلاقی، غیردینی و غیرمنطقی بوده است. به صراحت می‌گویم ملت‌های منطقه از اساس با رژیم صهیونیستی مخالف هستند و آن را بخشی طبیعی از بافت سیاسی و فرهنگی خاورمیانه نمی‌دانند. اما بعضی از نظام‌ها، به‌دلیل وجود منافع مشترک و البته محدود خانوادگی یا فردی با رژیم صهیونیستی، مرتکب چنین خطایی شده‌اند. ما یقین داریم که تصمیم عادی‌سازی‌ روابط این نظام‌ها با اسرائیل، نه‌تنها منفعتی برای مردم فلسطین، بلکه برای مردم همین کشورها نیز نخواهد داشت. هرگونه عادی‌سازی‌ رابطه با اسرائیل به‌معنای طولانی کردن عمر این رژیم و در نتیجه نبرد علیه مردم فلسطین است و این کشورها باید از تصمیم اشتباه خود عقب‌نشینی کنند.
اکنون سخن از تلاش‌های مصر و قطر برای میانجیگری و خاتمه دادن به درگیری‌های نظامی در فلسطین است. موضع شما در برابر این تماس‌ها چیست؟
اولین موضع مقاومت در پاسخ به میانجی‌ها این بوده است: چرا  سراغ ما می‌آیید؟ آنکه تجاوز و نبرد را آغاز کرده رژیم صهیونیستی است. آنکه کشتار را آغاز کرده رژیم صهیونیستی است. رفتار این رژیم طی روزهای گذشته در رابطه با مسجدالاقصی و زمینه‌سازی‌ برای ورود شهرک‌نشینان افراطی به این مکان مقدس روشن است. البته علاوه‌بر مواردی که شما ذکر کردید، تلاش‌هایی برای میانجیگری از سوی اروپا نیز صورت گرفته است. درهرحال، معادله از منظر مقاومت ساده و روشن است؛ میانجی‌ها باید با متجاوز سخن بگویند. اگر در نتیجه این رایزنی‌ها، مطالبات مقاومت توسط رژیم صهیونیستی پذیرفته شد، آنگاه گروه‌های مقاومت نیز به موضع طبیعی خود بر می‌گردد. اما تا زمانی که حملات و تجاوزها ادامه دارد، این حق ما است که از خود و ملت فلسطین دفاع کنیم.

  راست افراطی اسرائیل به‌دنبال جبران مشکلات داخلی خود با جنایت علیه مردم فلسطین بود اما واکنش گروه‌های مقاومت آنان را غافلگیر کرد
  گروه‌های مقاومت در جریان درگیری‌های اخیر معادله جدیدی را بر طرف مقابل تحمیل کرده‌اند
  سلاح مقاومت محدود به غزه نیست و تمام سرزمین‌های فلسطینی را در بر می‌گیرد
  مقاومت مدنی در کنار مقاومت نظامی کامل شده است
  میلیون‌ها شهروندی که حتی اجازه تکلم به زبان خود را نداشته‌اند حالا برای دفاع از فلسطین به خیابان آمده‌اند
  نسل جدید فلسطین نشان داد حساسیت بیشتری نسبت به پیشینیان خود برای وطن و هویتش دارد
  علاوه‌بر کشورهای عربی، اروپایی‌ها هم به‌دنبال میانجیگری برای خاتمه درگیری‌ها هستند
   تا زمانی که تجاوزهای اسرائیل ادامه داشته باشد، حملات مقاومت متوقف نخواهد شد