به گزارش گروه سیاست خارجی فرهنگ نیوز، دور تازه رایزنی های هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 از دیروز چهارشنبه در وین اتریش آغاز شده است.
بر اساس این گزارش در این دور از مذاکرات، تیم مذاکره کننده کشورمان به سرپرستی سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاون آمریکا و اروپای وزارت امور خارجه با دیپلماتهای اتحادیه اروپا به سرپرستی هلگا اشمید، معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کردند.
آغاز نگارش متن نهایی
در این گفتگوها، مجید تخت روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه، و حمید بعیدی نژاد، مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین المللی وزارت خارجه و دیگر کارشناسان تیم مذاکره کننده هم حضور دارند. پیش از آغاز این نشست، تیم های مذاکره کننده به رایزنی های داخلی در خصوص آغاز نگارش متن توافق نهایی پرداختند.
قرار است در این نشست روند مذاکرات در دو روز آینده و محورهای کاری طرفین در مذاکرات ترسیم و نگارش برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) آغاز شود. علاوه بر آن جلسات کارشناسی هم در حوزه تحریمها و مباحث هستهای برگزار خواهد شد. همچنین قرار است روز جمعه نیز رایزنیها با حضور ایران و 1+5 در سطح معاونان برگزار شود.
سید عباس عراقچی در بدو ورود به فرودگاه وین در خصوص دور جدید مذاکرات هستهای گفت: بعد از مباحثی که در لوزان داشتیم و راهحلهایی که در مجموعه مذاکرات منتهی با لوزان به دست آمد، از امروز کار نگارش این راهحلها با همه جزییاتش شروع خواهد شد که البته کار سختی است.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آمریکاییها مدعی هستند تحریمها باید بعد از راستیآزمایی و به صورت مرحلهای برداشته شود و در اینباره تفاسیر مخصوص به خود مطرح کردهاند، گفت: آنچه که توافق شده و از نظر ما مسلم است اینکه تمامی تحریمهای اقتصادی و مالی در روز اجرایی شدن توافق باید برداشته شود.
عراقچی تصریح کرد: اینکه این کار با توجه به انواع تحریمهایی که در اتحادیه اروپا، آمریکا و شورای امنیت وجود دارد، دقیقا چگونه صورت بگیرد، کاری است که الان باید انجام دهیم. از نظر ما کاملا مشخص و مسلم است آن روز که توافق میکنیم، توافقات ما اجرایی خواهد شد و در آن روز همه تحریمهای اقتصادی و مالی قطعا باید لغو شود.
در آخرین دور رایزنیهای هستهای که از پنجم تا سیزدهم فروردین ماه در شهر لوزان سوئیس برگزار شد، طرفین به راهحلهایی برای رسیدن به توافق جامع هستهای دست یافتند و در پایان این مذاکرات ظریف و موگرینی بیانیه مشترکی را قرائت کردند.
در این بیانیه آمده است: امروز ما یک گام تعیین کننده برداشتیم: ما به راه حلهایی در مورد مولفههای مهم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست یافتیم. این امر مدیون عزم سیاسی، حسن نیت و تلاش جدی همه طرف ها بوده است. اجازه فرمائید از همه هیات های نمایندگی به خاطر تلاش های خستگی ناپذیرشان تقدیر نماییم. تصمیم امروز ما که مبانی مورد توافق برای متن نهایی برجام را پایه ریزی میکند بسیار مهم است. اکنون می توانیم مجددا نگارش متن توافق نهایی و ضمایم آن را با بهره گرفتن از راهحلهایی که در این چند روز به آنها دست یافته ایم، شروع کنیم.
روزهای سخت مذاکرات
پس از قرائت بیانیه لوزان سوئیس، وزارت خارجه آمریکا نیز فکت شیتی را بر روی سایت خود قرار داد که تناقضات بسیاری با بیانیه وزارت خارجه کشورمان پیرامون رفع تحریم ها و بازرسی ها از مراکز هسته ای داشت. تفسیرهای متفاوت ارائه شده با انتقادات بسیاری مواجه شد و حتی طرفداران دولت روحانی نیز بر وجود تناقضات و ابهامات در بیانیه لوزان سوئیس تاکید کردند.
در همین حال ریابکوف، معاون وزیرخارجه روسیه، صحت متن فكت شيت منتشر شده از سوی آمريكا درباره تفاهم به دست آمده ميان ايران و گروه 1+5 در سوييس را تاييد كرد و عنوان داشت: سند مرجعي كه آمريكايی ها منتشر كردهاند درست است و در آن انحرافي وجود ندارد. اين فكتشيت مشخص می كند كه تفاهم به دست آمده در لوزان درباره چه چيزی بوده است.
ارائه قرائت های مختلف و حتی متفاوت از توافقات انجام شده در دور قبل مذاکرات مسیر روشنی از ادامه روند مذاکرات را نشان نداد و می توان گفت با توجه به زیاده خواهی های آمریکا و کشورهای اروپایی و عدم وجود اعتماد به آنها درباره اجرایی کردن تعهدات شان، روزهای بسیار سختی پیش روی تیم مذاکره کننده هسته ای قرار دارند.
احتمال تمدید ضرب الاجل 30 ژوئن
بر اساس این گزارش، سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران پیش از عزیمت به وین گفت: جمهوری اسلامی ایران با هدف نهایی کردن توافق با حسن نیت در مذاکرات شرکت می کند و در صورت وجود اراده متقابل و انتخاب صحیح ازسوی طرف مقابل حصول به نتیجه را کاملا ممکن و البته به نفع همه می داند.
اما خبرگزاری ایتارتاس به نقل از یک عضو از تیم مذاکره کننده هسته ای خاطر نشان کرد که ایران و کشورهای قدرتمند قادر نخواهند بود کار در مورد توافقنامه جامع هسته ای را پیش از ضرب الاجل 30 ژوئن به پایان برسانند.
این منبع گفت: بعید است آنها بتوانند این توافق را پیش از ضرب الاجل آماده کنند. ما هنوز کار بسیاری در پیش داریم زیرا در لوزان چارچوب توافقی را آماده کردهایم که اکنون باید به حد مشخصی توسعه پیدا کند.
تمدید مجدد مذاکرات پیش از این نیز سه بار تکرار شده است و مذاکراتی که اگر چه قرار بود پس از توافق مقدماتی در ژنو۳، ظرف شش ماه به پایان برسد اما هر بار بر آن مهر تمدید زده شد.
آخرین باری که روی ادامه مذاکرات و به نوعی تمدید توافق شد دو طرف متعهد شدند تا ظرف ۷ ماه و ۷ روز پرونده مذاکرات را در دو مرحله ببندند. مرحله نخست پس از دستیابی به توافق سیاسی و رسیدن به کلیاتی برای حصول توافق نهایی ظرف ۴ ماه و بعد رسیدن به توافق جامع و نهایی.
هرچند تیم های مذاکره کننده در چند ماه منتهی به ضرب الاجل سعی خواهند کرد تا امتیازات بیشتری از یکدیگر بگیرند اما وجود اختلافات افق روشنی را مشخص نکرده است.
لغو فوری تحریم ها موضوعی مهمی است که مقامات ایرانی بر آن تاکید دارند، درحالیکه طرف های غربی و به خصوص آمریکا، نه تنها لغو تحریم ها را مردود می دانند بلکه بر تعلیق آنها و با تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی اصرار دارند.
در همین حال جنیفر ساکی، سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا و مدیر فعلی امور ارتباطات کاخ سفید در مصاحبهای با شبکه «اماسانبیسی»، با بیان اینکه برداشت برخی این است که بعد از توافق، پولهای هنگفتی به ایران برگشت داده خواهد شد، گفت: این اتفاق نمیافتد. جدا از تحریمهای مرتبط با موضوع هستهای که درباره آن گفتوگو میشود تحریمهای دیگر علیه ایران پابرجا میمانند زیرا آنها ناقض حقوق بشر و حامی تروریسم دولتی هستند.
ادامه مذاکرات در نیویورک
قرار است روز جمعه نیز نشست ایران و 6 کشور در سطح معاونان در وین برپا خواهد شد. ادامه رایزنی های هستهای هم هفته آینده در نیویورک و در حاشیه کنفرانس بازنگری معاهده NPT از سر گرفته خواهد شد و بامداد یکشنبه ظریف بدین منظور به نیویورک میرود و تیم مذاکره کننده نیز او را همراهی میکنند و آنگونه که افخم اعلام کرد احتمال دارد با توجه به حضور وزرای خارجه 6 کشور در نیویورک، نشستی نیز در سطح وزرای خارجه برگزار شود که هنوز نهایی نشده است.
پیش از سفر تیم مذاکره کننده هسته ای ایران به سرپرستی عراقچی به وین نیز ظریف در فیس بوک خود اعلام کرد دور بعدی مذاکرات در سطح بالاتر در نیویورک انجام خواهد شد: همکاران بنده نیز فردا روند نگارش توافق نهایی بین ایران و 1+5 را آغاز خواهند کرد، که به یاری خدا از هفته آینده در حاشیه اجلاس بازنگری معاهده عدم اشاعه (NPT) در نیویورک با جدیت ادامه خواهد یافت. بنده هم روز یکشنبه برای شرکت در آن اجلاس و مشارکت در گفتگوها عازم نیویورک خواهم بود.