حوزه دفاعی یکی از عرصه‌هایی است که از ابتدای انقلاب در شدیدترین تحریم‌های استکبار جهانی قرار داشته است و حتی توافقنامه‌هایی مانند برجام نیز شامل تحریم‌های این حوزه نشد، در سال ۹۹ حوزه دفاعی کشورمان یکی از درخشان‌ترین دوره‌های خود و شاید بتوان گفت سریع‌ترین روند رشد را نسبت به سایر حوزه‌ها تجربه کرد.

حوزه دریایی یکی از عرصه‌های نمایش پیشرفت و اقتدار کشورمان در عرصه دفاعی در سال‌های بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی است و الحاق ناو بندر مکران، ناو اقیانوس پیمای شهید رودکی و ناو موشک انداز زره نشان در کنار رونمایی از دو شهر موشکی نیروی دریایی سپاه و تولید موشک کروز دریایی «شهید ابو مهدی» با بردی بیش از هزار کیلومتر نشان‌دهنده جهش توان دریایی ایران در سال ۹۹ است.

از سوی دیگر الحاق  ناو بندر مکران، ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی و ناو موشک انداز زره به نیروی دریای ارتش و سپاه به برد مأموریتی و ماندگاری نیروهای دریایی ایران در آب‌های آزاد و پشتیبانی از سایر شناورها در ماموریت‌هایی که برای تأمین امنیت تجارت دریایی انجام می‌شود کمک بسیاری می‌کند که برای یادآوری مجدد، این دستاوردهای عظیم را مرور می‌کنیم.

ناو بندر مکران

ناوبندر مکران، یک جزیره متحرک ۱۲۱ هزار تنی است که نیروی دریایی ارتش آن را با تغییر کاربری به یکی از بزرگترین ناوبندرهای بالگردبر تبدیل کرده است که وظیفه پشتیبانی از ناوگروه‌های رزمی نیروی دریایی ارتش در آب‌های بین المللی و دور دست به ویژه منطقه شمال اقیانوس هند، تنگه باب المندب و دریای سرخ را برعهده دارد.

مکران در حقیقت حاصل تغییر کاربری یکی از شناورهای تجاری کشور است که متخصصان نیروی دریایی ارتش تنها در مدت شش ماه و با صرف ۷۲ هزار نفر ساعت کار مداوم و با ایجاد عرشه بالگرد ۹۵۰ تنی با مساحت ۳۲۰۰ متر مربع روی آن، این شناور را تبدیل به یک ناو پشتیبان تمام عیار کنند.

این ناو توانایی حمل ۸۲ هزار تن انواع نیازمندی‌های پشتیبانی یگان‌های شناور رزمی را داشته و قادر است بدون ارتباط با ساحل یک هزار شبانه روز دریانوردی کند.

مکران با توانایی حمل همزمان ۵ فروند بالگرد در واقع می‌تواند به صورت یک پایگاه متحرک هوا، دریا عمل کرده و با بهره گیری از بالگردهای مین روب، ضد زیردریایی و رزم سطحی از عملیات‌های نیروهای ویژه و همچنین عملیات‌های موشکی، پشتیبانی کند.

ظرفیت حمل یک گردان تکاور دریایی برای انجام عملیات در دریاهای دوردست با استفاده از شناورهای تندرو و زیردریایی‌های مرطوب، بالگردهای مستقر در عرشه پرواز از جمله دیگر قابلیت‌های ناوبندر مکران است.

این ناو با تجهیز به انواع سامانه‌های به روز جمع آوری اطلاعات، می‌تواند در نقش یک ناو اطلاعاتی به اجرای مأموریت پرداخته و هرگونه اطلاعات را جمع آوری، پردازش و تحلیل کرده و از کیلومترها دورتر در اختیار مراکز فرماندهی و کنترل در ساحل قرار دهد.

مکران به عنوان یک پایگاه اطلاعاتی دور ایستا و ایستگاه کنترل و هدایت پهپاد جهت پرواز در عمق مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

این ناوبندر با ۲۲۸ متر طول، ۲۱.۵ متر ارتفاع و ۴۲ متر عرض بزرگترین شناور نظامی ایران است که قادر است با سرعت ۱۵ گره دریایی دریانوردی کند.

مکران همچنین به عنوان یک بندر شناور توانایی ارائه خدمات فنی و طبقات ده‌گانه آمادی شامل آب، سوخت، مهمات و … را دارد.

مأموریت ناوبندر مکران برای برقراری امنیت دریایی در منطقه رأس الحد، خلیج عدن، دریای سرخ و تنگه باب المندب خواهد بود که به این مناطق اعزام خواهد شد.

ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی

ناو اقیانوس پیمای شهید رودکی شناوری سنگین، چند منظوره و دوربرد است که قابلیت حمل و عملیاتی کردن انواع هواپیما، پهپاد و سامانه‌های موشکی، پدافندی و راداری را دارد.

این ناو با وزن ۱۲ هزار تن و طول ۱۵۰ متر و عرض ۲۲ متر دارای رادار آرایه فازی سه بعدی، موشک‌های سطح به سطح، سطح به هوا، سامانه‌های مخابراتی یکپارچه بسیار پیشرفته جنگال و موشکی سوم خرداد با قابلیت حمل بالگردها، پهپادها و شناورهای عملیاتی است که همه آنها از تولیدات داخلی بوده و توسط جوانان متخصص مؤمن انقلابی طراحی و عملیاتی شده است.

ناو سنگین رزمی، اطلاعاتی و پشتیبانی شهید رودکی به مثابه یک شهر دریایی متحرک است که با تمام تجهیزات و امکانات لازم آماده انجام مأموریت‌های اقیانوسی با ایجاد امنیت پایدار خطوط مواصلاتی دریایی و امدادرسانی به ناوگان تجاری و صیادی جمهوری اسلامی و کشورهای منطقه‌ای می‌باشد.

با پیوستن این شناور سنگین به ظرفیت‌های نیروی دریایی سپاه، مأموریت دریادلان سپاه برای حضور مقتدر در آب‌های دوردست، آغاز شد.

ناو موشک انداز زره

ناو موشک انداز زره جدیدترین ناو موشک انداز کلاس پیکان است که به دست متخصصان کارخانجات نیروی دریایی راهبردی ارتش طراحی و ساخته شده است دارای ۴۷ متر طول و ۱۵ متر ارتفاع بوده و قادر است با سرعت ۳۵ گره دریایی حرکت کند.

ناو موشک اندازه زره به یک توپ ۷۶ میلیمتری فجر ۲۷ در سینه ناو و یک توپ ضد هوایی ۴۰ میلیمتری در پاشنه ناو مجهز است که با استفاده از آنها می‌تواند علیه انواع اهداف سطحی و هوایی اجرای آتش کند.

این ناو همچنین به سامانه موشکی کروز سطح به سطح قدیر با برد ۳۰۰ کیلومتر مجهز شده که به آن امکان درگیری با اهداف در عمق دریا را می‌دهد.

علاوه بر این، ناو موشک انداز زره نسبت به نمونه‌های قبلی شناورهای کلاس پیکان از سامانه‌های ارتباطی، شنود و جنگ الکترونیک پیشرفته‌تری برخوردار است.

الحاق ناو موشک انداز زره با قابلیت مانور و سرعت بالا به ناوگان جنوب نداجا امکان حراست از آب‌های تحت حاکمیت جمهوری اسلامی را فراهم می‌آورد.

پیش از این نیز ۴ فروند از شناورهای موشک انداز کلاس پیکان که به دست متخصصان نداجا طراحی و تولید شده بود در ناوگان شمال نیروی دریایی راهبردی ارتش و دریای خزر بکارگیری شده و زره اولین شناور کلاس پیکان است که در ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش بکارگیری می‌شود.

گیربکس بومی شناورهای گشتی، جستجو و نجات

نظر به نقش کلیدی سامانه‌های قوای محرکه در تولید شناورهای نظامی و غیرنظامی تندرو، سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در راه دستیابی به خودکفایی در طراحی و تولید این زنجیره مهم و حیاتی و رفع گلوگاه‌های سامانه قوای محرکه شناور، موفق به بومی سازی گیربکس دریایی شد.

در صنایع کشتی سازی یکی از حوزه‌های اصلی و گلوگاه‌های مهم، سامانه‌های قوای محرکه و زیر مجموعه‌های آن شامل موتور، گیربکس و سامانه رانش است که کشورهای غربی طی دهه‌های گذشته و به روش‌های مختلف از ورود این سامانه‌ها به جمهوری اسلامی ممانعت می‌کردند و در نهایت همین تحریم‌ها برای سیستم دفاعی کشور فرصتی را فراهم آورد تا با تکیه بر ظرفیت و توانمندی بومی این محصولات را به مرحله تولید برسانند.

رفع گلوگاه‌های موجود در تأمین انواع سامانه‌های انتقال قدرت شناورها، دستیابی به فناوری و دانش طراحی و ساخت سامانه‌های هیدرولیک، کلاچ و سایر اجزای سیستم انتقال قدرت، صرفه جویی ارزی و اقتصادی کشور و همچنین ایجاد چرخه تأمین قطعات از مهمترین اهداف تولید گیربکس دریایی است.

تولید محصولات حوزه قوای محرکه و رانش دریایی به دلیل نیازمندی‌های این حوزه به زیرساخت‌های عمیق دانشی و همچنین هزینه‌های سرمایه‌ای سخت افزاری و نرم افزاری از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است که به فضل الهی متخصصان سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع با تحقیق گسترده در این حوزه و با توجه به نیاز مبرم حوزه نظامی و غیر نظامی به این سامانه‌ها موفق شدند طی ۱۲ ماه گیبرکس ۱۶۵۰ اسب بخار را طراحی و تولید کنند.

نیروها و یگان‌های نظامی در حوزه رزم، مأموریت و صحنه نبرد نیازمند استفاده از شناورهای سبک، تندرو، جستجو و نجات با قدرت مانور بالا هستند و این سیستم رانش نیاز نیروهای مسلح را تأمین خواهد کرد. همچنین از این سیستم می‌توان در شناورهای غیر نظامی مانند شیلات، سازمان اداره و بنادر و برخی از واحدهای امنیتی و حفاظتی ساحلی نیز بهره برد.

گیربکس دریایی یک واسط اصلی و ضروری بین تولید توان موتور و واحد پیشران است، طراحی و انتخاب یک گیربکس مناسب از ضروریات یک شناور است چرا که قادر است بوسیله اجزای تشکیل دهنده خود انتقال حرکت و گشتاور محور محرک را به سایر محورهای ضروری انتقال دهد.