گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران نشان می‌دهد ارزش تجارت کالایی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، بدون احتساب نفت خام حدود ۹/ ۱ میلیارد دلار بوده که نزدیک به ۳ درصد از کل ارزش تجارت ایران طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ را تشکیل می‌دهد. عددی که نسبت به مدت زمان مشابه سال ۱۳۹۸، حدود ۴/ ۹ درصد کاهش یافته است. طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، حدود ۴/ ۲ میلیون تن کالا بدون احتساب نفت خام به ارزش ۹۳۳ میلیون دلار به این منطقه صادر شده است. این یعنی ۳درصد از کل ارزش صادرات کالایی ایران بدون احتساب نفت خام به سمت کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا رفته و به این منطقه صادر شده است. آمارهای گزارش نشان می‌دهد کشور تا پایان بهمن ماه۹۹ نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۸، به لحاظ وزنی و ارزشی به ترتیب با کاهش ۱۷ درصدی و ۴ درصدی را در بخش صادرات به اوراسیا تجربه کرده است. از آن سو آمارهای واردات کالا از این منطقه به ایران نیز از نظر ارزش وضعیتی نزولی را تجربه کرده است. بررسی گزارش اتاق تهران نشان می‌دهد طی مدت مذکور، واردات ایران از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا حدود ۹/ ۲ میلیون تن به ارزش یک میلیارد دلار بوده که ۳ درصد از کل ارزش واردات کالایی در سال ۹۹ است. در عین حال واردات ایران از این منطقه نسبت به ۱۱ ماهه ۱۳۹۸ به لحاظ وزنی افزایشی یک درصدی را تجربه کرده هرچند به لحاظ ارزشی افتی معادل ۱۴ درصد حادث شده است.
طی مدت زمان مذکور صادرات ایران به دو کشور روسیه و ارمنستان از سایر کشورهای این اتحادیه بیشتر بوده است و به ترتیب با ۴۴۸ و ۲۸۴ میلیون دلار نسبت به یازده ماهه ۱۳۹۸ افزایش ۱۵ درصدی و کاهش ۲۱ درصدی را تجربه کرده است. طی مدت مورد بررسی، مقدار وزنی صادرات ایران به دو کشور بلاروس و روسیه با افزایش ۲۱ درصدی و ۱۵ درصدی همراه بوده و صادرات ایران به مقصد سایر کشورهای ارمنستان، قرقیزستان و قزاقستان با افت وزنی مواجه شده است. همچنین به جز کشورهای روسیه و بلاروس، صادرات ایران به سایر کشورهای اتحادیه اوراسیا از لحاظ ارزشی با کاهش همراه بوده است. میانگین قیمت صادرات ایران به اوراسیا طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ برابر با ۳۸۵ دلار در هر تن و میانگین قیمت واردات ایران از این منطقه برابر با ۳۵۶ دلار در هر تن است. بالاترین میانگین قیمت صادراتی ایران به مقصد بلاروس با رقم ۲۹۹۹ دلار در هر تن، قرقیزستان با رقم ۱۷۰۲ دلار در هر تن و به مقصد قزاقستان با رقم ۵۲۳ دلار در هر تن بوده است.
واردات ایران طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹ از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا حدود ۲/ ۹ میلیون تن به ارزش یک میلیارد دلار بوده که ۳درصد از کل ارزش واردات کالایی کشور را تشکیل می‌دهد. این عدد نسبت به ۱۱ ماهه ۱۳۹۸ به لحاظ وزنی افزایش یک درصدی را تجربه کرده ولی به لحاظ ارزشی حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است. بیشترین میزان واردات ایران طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ در میان کشورهای اوراسیا از روسیه و به ارزش ۹۵۴ میلیون دلار بوده است. این مقدار نسبت به ۱۱ ماهه ۱۳۹۸ حدود ۷ درصد کاهش یافته است. اگرچه تراز تجاری ایران طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا منفی ۸۴ میلیون دلار بوده، اما این مقدار نسبت به ۱۱ ماهه ۱۳۹۸ با بهبود ۱۲۲ میلیون دلار همراه بوده است. بخشی از این بهبود به دلیل افزایش صادرات و کاهش واردات به‌طور همزمان در کشورهای بلاروس و روسیه و بخشی از آن تنها به دلیل کاهش بیشتر واردات نسبت به صادرات قرقیزستان، قزاقستان و ارمنستان بوده است. تراز تجاری ایران طی مدت زمان مذکور با کشورهای ارمنستان و قرقیزستان تضعیف شده است. در مبادلات تجاری ایران با پنج عضو اتحادیه اوراسیا طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹، تراز تجاری ایران بیش از سایر کشورها به نفع روسیه بوده و به منفی ۵۰۶ میلیون دلار رسیده اگرچه که نسبت به یازده ماهه ۱۳۹۸ این عدد با بهبود ۱۲۵ میلیون دلاری به نفع ایران هم همراه بوده است.
از کل صادرات ایران به پنج کشور اوراسیا طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹، حدود ۷۴۰ میلیون تن با ارزش ۵۳۳ میلیون دلار به اقلام کشاورزی و غذایی اختصاص داشته است. سهم این اقلام از کل صادرات غیرنفتی بدون احتساب نفت خام ایران به پنج کشور اوراسیا از حیث وزن معادل ۳۰/ ۶ درصد و از لحاظ ارزشی برابر با ۵۷/ ۱ درصد است. مقاصد اصلی صادرات کشاورزی و غذایی ایران در بین کشورهای اوراسیا عمدتا سه کشور روسیه با رقم ۳۷۸ میلیون دلار، قزاقستان با رقم ۱۰۰ میلیون دلار و قرقیزستان با رقم ۲۶ میلیون دلار هستند. در میان اقلام کشاورزی و غذایی صادر شده به کشورهای عضو این اتحادیه طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، میوه‌های خوراکی با ارزش صادرات ۱۲۱ میلیون دلاری، بیشترین صادرات را در میان گروه‌های کالایی داشته‌اند.
نظر شما