سه کشور اروپایی عضو برجام روز 14اسفند، در بیانیهای اجرای پیشنویس قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متوقف کردند و با اعلام اینکه هدفشان از پس گرفتن این قطعنامه «فرصت دادن به مدیرکل آژانس برای شکستن بنبست کنونی» بوده است، باردیگر از تداوم روند کاهش تعهدات هستهای ایران ابراز نگرانی کردند. این سه کشور در بیانیه خود با اشاره به علت اقدام خود در متوقف کردن قطعنامه علیه ایران، مدعی شدند: علیرغم حمایتهای آشکار[از قطعنامه] در میان اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ما تصمیم گرفتیم که این اقدام را فعلا متوقف کنیم تا به مدیرکل آژانس برای انجام تلاشهای مجدد بهمنظور شکستن بنبست و حلوفصل این مسائل بدون تأخیر بیشتر، طبق چیزی که وی در نشست این هفته شورای حکام اعلام کرد، فرصت بدهیم.
پیشتر جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از حق هستهای خود و گرفتن نتیجه از عمل به تعهدات برجامی اش، با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به توافقی سهماهه رسید. در این توافق، سازمان انرژی اتمی کشورمان بنابر قانون راهبردی لغو تحریمها مصوب مجلس یازدهم، تمامی نظارتهای مربوط به پروتکل الحاقی را متوقف کرد. همچنین براساس این توافق، مقرر شد که چنانچه طی سهماه آینده تحریمهای آمریکا برداشته شود، ایران تمامی اطلاعات مربوط به فعالیتهای هستهای تحت نظارت پروتکل الحاقی را در اختیار آژانس قرار خواهد داد، در غیر این صورت، تمامی آن اطلاعات پاک خواهند شد. جدیت ایران در دفاع از حقوق هستهای خود نیز باعث شد تا تروئیکا در اقدامی قابل تأمل، اجرای قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام را متوقف کند.
تروئیکا بنابر اظهارات رییسجمهوری کشورمان که در گفتوگوی تلفنی با مکرون همتای فرانسوی خود صدور قطعنامه را باعث پیچیدهتر شدن شرایط ارزیابی کردهبود، فهمید با وجود عمل نکردن به تعهدات برجامی خود، نمیتواند ایران را که در دفاع از حقوقش تعارف ندارد، تحت فشار مضاعف قرار دهد. به عبارتی، تروئیکا با توقف صدور قطعنامه علیه کشورمان، به خود برای عمل به تعهداتشان فرصت داده است. در همین باره، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان تصریح کرده بود: تحول امروز میتواند مسیر دیپلماسی را که ایران و آژانس باز کردهاند، حفظ نموده و زمینه را برای اجرای کامل تعهدات از سوی تمامی طرفهای برجامی فراهم آورد. در همین باره با کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفتوگو کردیم. از او درباره تأثیر قانون لغو تحریمها روی هوشیاری طرف غربی برای متوقف کردن فرآیند فشارهای خود علیه ایران پرسیدیم. غریبآبادی با مثبت ارزیابی کردن این تأثیر، معتقد است که پنجره فرصت ایران به طرفهای غربی برای عمل به تعهداتشان همیشگی نیست.
غریبآبادی: پنجره فرصت ایران همیشه باز نخواهد بود
کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در گفتوگو با خبرنگار «صبحنو» در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اجرای قانون راهبردی لغو تحریمهای مجلس چه تاثیری بر متوقفشدن پیشنویس قطعنامه تروئیکای اروپا در شورای حکام گذاشت، تصریح کرد: مجموعهای از عوامل در عدم توفیق سه کشور اروپایی در پیشبرد قطعنامه غیرموجه و سیاسی خود مؤثر بوده است. یکی از مهمترین دلایل، علاوه بر منطق قوی و دیپلماسی فعال کشورمان، نگرانی این کشورها از چگونگی واکنش ایران به چنین قطعنامهای بود. طبیعتا ، پشتوانه این واکنش، هم قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است و هم تواناییها و پیشرفتهای شگرف و مهم فنی در حوزه هستهای است. غریبآبادی اضافه کرد: مصوبه مجلس موجب گردید تا پیشرفتهای قابل توجه بویژه در حوزه غنیسازی و سانتریفیوژهای پیشرفته سرعت بیشتری به خود بگیرند. همین پیشرفتهای علمی و فنی، خود پشتوانه مهمی برای دیپلماسی کشور از جمله در مذاکرات است. نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، ضرورت هم افزایی و همدلی میان ارکان مختلف نظام است تا بتوانیم از تمامی ظرفیتها برای تأمین هرچه بیشتر منافع ملی کشور عزیزمان استفاده کنیم.
غریبآبادی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه به نظر شما اقدام اخیر تروئیکا در عقب نشینی از به اجراگذاشتن پیشنویس قطعنامه، آیا روی لغو تحریمها از سوی آمریکا پس از طی زمان توافق شده میان ایران و آژانس(فرصت سه ماه) تاثیری خواهد گذاشت، گفت: تردیدی نیست چنانچه قطعنامه تصویب میشد، فضای تعامل و همکاری میان ایران و آژانس و فضای سیاسی پیرامون برجام و لغو تحریمها به دلایل مختلف کاملا تحت تأثیر قرار میگرفت. اصولا در صورت به نتیجه رسیدن این اقدام سیاسی سه کشور اروپایی با حمایت آمریکا، با وجود اینکه به تعهداتشان تحت برجام و قطعنامه شورای امنیت عدم پایبندی داشته و دارند، برجام که اکنون با مشکلات بسیاری مواجه است، هر چه بیشتر از فرصت احیا از طریق لغو تحریمها دور میشد. وی اضافه کرد: اکنون، با تفاهم مشترک اخیر ایران و آژانس که یک فرصت سه ماههای را برای طرفهای مقابل ایجاد کرد، از یک طرف، و پیشگیری از ایجاد تنش غیرضروری در شورای حکام از سوی دیگر، یکبار دیگر کشورهای اروپایی و آمریکا در موقعیتی قرار گرفتند که به تعهدات خودشان عمل کنند و باید توجه داشته باشند که این پنجره فرصت همیشه باز نخواهد بود.