در روزهایی که جامعه جهانی تمام هوش و حواس خود را روی شبهنظامیان حوثی و جلوگیری از پیشروی آنها در یمن متمرکز کرده، القاعده یمن، اندک موانع سد راهش را کنار میزند و با پوزخندی به جنگندههای ائتلاف ضدحوثی و تبوتاب هواداران منصور هادی، به تاخت و با کمترین هزینه، به سوی جنوب یمن میتازد. القاعده اکنون با بهرهبرداری از جنگ چندوجهی یمن و تجزیه دولت، در حال قلمروگشایی است. حدود دو هفته پیش بود که شبهنظامیان القاعده شهر المکلا، مرکز استان حضرموت و یکی از اصلیترین بنادر دریای عرب را تحت کنترل گرفتند، ساختمانهای دولتی را تصرف کردند، دفتر بانک مرکزی این شهر را به غارت بردند و صدها زندانی این گروه، از جمله رهبر سابق القاعده یمن را از زندان آزاد کردند. صدها نیروی تازهنفس القاعده با فرار از زندان به صف جنگ پیوستند و حالا خبرها از کنترل این گروه بر فرودگاه اصلی این شهر و یک پایانه صادرات نفت حکایت دارد. به گفته مقامات محلی، جنگجویان القاعده روز پنجشنبه فرودگاه ریان و یک پایگاه نظامی بیرون از شهر مکلا، پنجمین شهر بزرگ یمن را در دست گرفتند و نیروهای امنیتی هم بدون هیچ مقاومتی عطای حفاظت از فرودگاه را به لقایش بخشیدند و عقبنشینی کردند. آنطور که مقامات محلی اعلام کردند، این گروه همچنین پس از چندبار تلاش نافرجام، در نهایت کنترل یکی از پایانههای نفتی مهم را در دست گرفت.
درگیریها و جنگهای گروههای دیگر یمنی، پیشرویهای القاعده را آسانتر کرده و این گروه از سوی واحدهای نظامی با کمترین مقاومتی روبهرو میشود. عربستان سعودی تمام تمرکز خود را به زمینگیرکردن حوثیها معطوف کرده و القاعده نیز بدون هیچگونه مخالفتی در اطراف مکلا به این شهر رسید؛ هرچند هفته گذشته یک عضو ارشد و چندنفر از اعضای این گروه در حمله هواپیماهای بدونسرنشین آمریکایی کشته شدند، بااینحال، حمله عربستان به حوثیها، عرصه را برای ترکتازی القاعده بیش از هر زمان دیگری باز کرده است. به گفته جمال بن عمر، فرستاده ویژه سازمانملل که تلاشهایش برای آشتی سیاسی در یمن بینتیجه ماند، نیروهای القاعده این روزها در حال توسعه روابط خود با رهبران قبایل یمن هستند و نقطه اشتراک آنها، نفرت و بیزاری از حوثیها و متحدان آنهاست.
بن عمر که پس از چهار سال تلاش نافرجام، روز پنجشنبه از سمت خود استعفا داد، در گفتوگویی با نیویورکتایمز گفت: «برای اولینبار القاعده اتحاد استراتژیکی با قبایل یمنی ایجاد کرده است، این القاعده خطرناک و نیرومندی است که همه را نگران میکند.» مقامات پنتاگون نیز اذعان کردهاند حملات جنگندههای عربستانی با حمایت آمریکا، فضا را برای قلمروگشایی القاعده بیشتر کرده است. اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا در کنفرانسی خبری، پیشرویهای القاعده یمن را نگرانی جدی ایالاتمتحده عنوان کرد و گفت: «روشن است که وقتی دولتی در یمن مستقر باشد، انجام عملیاتهای ضدتروریستی برای ما آسانتر است اما درعینحال ما به محافظت از خودمان در برابر القاعده شبهجزیره عربستان نیازمندیم، چرا که آنها خطرناک هستند».
همزمان با پیشروی افراطیها در یمن و وخیمشدن اوضاع انسانی در این کشور، خالد بحاح، معاون اول منصور هادی روز پنجشنبه از حوثیها خواست که به عنوان یکی از شروط مذاکرات صلح، حملات خود را متوقف کنند. بااینحال یکی از مقامات ارشد حوثیها در پاسخ به درخواست بحاح به رویترز گفت که بمباران جنگندههای ائتلاف به رهبری عربستان باید سریعا و بدون هیچ شرط و شروطی متوقف شود.
بنبست سیاسی در کشوری که تقریبا همه مواد غذایی خود را وارد میکند، کمکرسانیهای بینالمللی را مشکل و اوضاع انسانی را وخیم کرده است. ائتلاف نظامی به رهبری عربستان، فقیرترین کشور خاورمیانه را در محاصره هوایی و زمینی قرار داده و موجب بحران کمبود مواد غذایی و سوخت در بسیاری از شهرهای این کشور از جمله صنعا و عدن شده است.
حملات ائتلاف نهتنها به قحطی منجر شده بلکه جان بسیاری از غیرنظامیان را نیز گرفته است. آنطور که سازمان دیدهبان حقوقبشر گزارش داده، کشورهای حاضر در عملیات «توفان قاطع» با بمباران یک کارخانه لبنیات در پایان ماه مارس، 21 غیرنظامی را کشته و 11 نفر را هم مجروح کرده است. سازمان دیدهبان حقوقبشر با انتشار گزارشی اعلام کرده که غیرنظامیان یمنی نیز در عملیات «توفان قاطع» کشته شدهاند. دیدهبان حقوقبشر این اقدام را «نقض قوانین جنگی» دانست و از کشورهای حاضر در این ائتلاف منطقهای خواست تحقیقات کاملی انجام دهند.
جنگجویان افراطی کنترل فرودگاه و پایانه نفتی شهر مکلا را در دست گرفتند
برد القاعده در زمین بحران
صاحبخبر -