در پی اعلام تصمیم دیروز ایران دایر بر این که قصد کاهش قابل توجه همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی را دارد، مدیر کل آژانس پیشنهاد کرده است برای حل این اختلاف به تهران سفر کند.

رافائل گروسی روز سه شنبه تایید کرد که ایران به این نهاد اطلاع داده قصد دارد اجرای پروتکل الحاقی را ظرف یک هفته متوقف کند.

آژانس در بیانیه ای نوشت: "ایران روز ۱۵ فوریه به آژانس بین المللی انرژی اتمی اطلاع داد که اجرای تدابیر داوطلبانه برای شفاف سازی که براساس برجام اجرا کرده بود را از روز ۲۳ فوریه متوقف خواهد کرد."

اجرای پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس امکان نظارت دقیقی بر فعالیت‌ها و برنامه اتمی ایران را می‌دهد. ایران در زمان مذاکرات اتمی پذیرفت اجرای این پروتکل را که قبلا متوقف کرده بود یک بار دیگر از سر بگیرد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سه شنبه بعد از ارائه گزارشی به اعضا گفت: "مدیرکل گروسی پیشنهاد کرده است به ایران سفر کند تا کار اساسی آژانس در زمینه تصدیق ادامه پیدا کند."

رویترز که نسخه ای از گزارش روز سه شنبه آژانس به اعضا را دیده می نویسد در اطلاعیه ایران به آژانس هفت "گام دیگر شفاف سازی" که ایران قصد توقف آنها را دارد فهرست شده است.

"استفاده از فناوری های مدرن و حضور بلند مدت آژانس بین المللی انرژی اتمی" و "گام های شفاف سازی در ارتباط با غنی سازی" از جمله اینهاست.

کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان های بین‌المللی در وین، یک روز پیشتر گفت که او نامه رسمی کشورش را برای "توقف اجرای اقدامات داوطلبانه" در چارچوب توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی موسوم به "برجام" را به مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تحویل داده است.

با این حال دولت ایران روز ۱۲ ژانویه - ۲۳ دی - گفت که توقف اجرای پروتکل الحاقی به معنی کاهش سطح بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود، نه توقف کامل آنها.

علی ربیعی سخنگوی دولت ماه پیش گفت که "بر این اساس سطوحی از بازرسی ها کاهش پیدا می کند اما اصل بازرسی های آژانس سر جای خود می ماند چون اگر نباشد به معنی خروج ما از ان پی تی (معاهده منع گسترش سلاح های اتمی) است".

اما بر اساس مصوبه مجلس ایران دولت موظف شده است اگر تحریم‌های آمریکا در سال جاری برداشته نشود، به اجرای پروتکل الحاقی خاتمه دهد.

پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس اجازه می دهد تا به فوریت از مراکز اتمی ایران بازدید و بازرسی انجام دهند و در صورتی که مشکوک به فعالیت اتمی در یک مرکز غیر اتمی شدند، با انجام نمونه برداری از محیط اطراف آن مرکز، از احتمال کار با مواد رادیواکتیو مطلع شوند و در صورتی که چنین اقدامی انجام شده بود خواهان جوابگویی ایران شوند.

ایران می‌گوید توقف اجرای پروتکل الحاقی قابل تجدیدنظر است و در صورتی که طرف های دیگر توافق هسته ای به تعهدات خود عمل کنند ایران هم دوباره اجرای این پروتکل را از سر می گیرد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای گفت که آقای گروسی "به رایزنی با ایران" ادامه می دهد اما جزییات بیشتری ارائه نکرد.

آقای گروسی که در سال ۲۰۱۹ مدیریت آژانس را به عهده گرفت تاکنون یک بار به ایران سفر کرده است.

سفر اوت ۲۰۲۰ او به ایران موفقیت آمیز توصیف شد چون به بازرسان آژانس امکان دسترسی به دو سایت که در اوایل دهه ۲۰۰۰ محل انجام فعالیت های اعلام نشده هسته ای بود داد.

همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع دیپلماتیک در برلین گزارش می دهد که آلمان به ایران هشدار داده است بازرسی های سرزده توسط مقام های آژانس را مسدود نکند.

این دیپلمات آلمانی گفت: "ممانعت از کار بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی کاملا غیرقابل قبول خواهد بود."

او از ایران خواست به رفع تنش کمک کند تا دیپلماسی فرصت موفقیت داشته باشد.

بیشتر بخوانید: