بعد از اينكه ملك‌ عبدالله درگذشت و ملك سلمان به قدرت رسيد انتظاراتي از سوي دولت سعودي در قبال پاكستان شكل گرفت. مناسبات خاص بين خاندان سعودي و نواز شريف كه از گذشته وجود داشته با به قدرت رسيدن ملك سلمان و تحولات شكل‌ گرفته در منطقه وضعيت جديد در عربستان انتظاراتي را از دولت‌نواز شريف به وجود آورد. در دهم اسفند سال گذشته بود كه ملك سلمان دعوت‌نامه رسمي براي سفر نواز‌شريف به رياض را ارائه كرد البته همزمان با اين موضوع دعوت‌نامه‌هاي جداگانه‌اي نيز براي رئيس‌جمهور تركيه و ژنرال سيسي در مصر ارسال شده بود و اين سه كشور به فاصله يك روز از همديگر از رياض ديدن كردند. كارشناسان بين‌المللي بلافاصله بعد از اين دعوت‌نامه‌ها و بازديدها تحليل مي‌كردند كه ظاهرا قرار است كه اتفاق خاصي در منطقه صورت گيرد. 15 اسفند نواز شريف به عنوان نخست‌وزير پاكستان از رياض ديدن كرد كه با استقبال بسيار شكوهمندي مواجه شد كه اين امر سابقه نداشته است. بعد از بازگشت نواز شريف به پاكستان زمزمه‌هايي كه بايد روابط اين كشور با عربستان محكم‌تر و گسترده‌تر شود شنيده مي‌شد در حالي كه برخي منتقدين پاكستاني معتقد بودند روابط با سعودي‌ها منجر به فرقه‌گرايي و اختلافات قومي و گسترش مدرسه‌هاي ديني افراطي شده است كه فارغ‌التحصيلان اين مدارس جذب گروه‌هاي تروريستي شده‌اند و زيرساخت‌هاي انساني و اقتصادي در پاكستان در معرض خطر واقع شده است. جامعه مدني پاكستان نسبت به نظر دولت اين كشور براي گسترش روابط با عربستان معترض بود و به همين دليل افكار عمومي اين كشور با توسعه روابط با عربستان با هيات حاكمه و دولت پاكستان همراهي نكردند. ارتش پاكستان در اين دوره زماني حالتي از سكوت، صبر و انتظار معناداري گرفته بود كه البته نشان‌دهنده آن بود كه ارتش نسبت به رفتارها و جهت‌گيري‌هاي سياستمداران ملاحظات خاصي دارد و قرار نيست كه همراهي كند. ارتش پاكستان نهادي قدرتمند است كه گاهي اوقات در پشت صحنه و گاهي اوقات در جلوي صحنه تعيين‌كننده سياست‌هاي خارجي اين كشور محسوب مي‌شود. در دوره حيات 68 ساله و استقلال پاكستان بيش از 30 سال ارتش اين كشور زمامدار امور بود و هيچ كس نمي‌تواند اراده ارتش را در تصميم‌گيري‌هاي سياسي ناديده بگيرد. قشر تحصيل‌كرده و فرهيخته پاكستان در سال‌هاي اخير نشان داده است كه دنباله‌رو سياستمداران خود نيستند به‌طوري كه در روزهاي اوليه جنگ يمن حضور نظامي در كنار عربستان را رد مي‌كردند. نواز شريف و حزب مسلم‌ليگ نواز صلاح را در آن ديد براي اينكه خود را از هر تصميم‌گيري مبرا بداند موضوع را به نشست مشترك مجلس شورا و سناي پاكستان احاله دهد كه در مواقع ويژه اين دو مجلس تصميمات راهبردي را اتخاذ مي‌كنند. در حالي كه حمله سعودي‌ها به يمن 6 فروردين سال جاري آغاز شده بود مجلس شورا و سناي پاكستان در تاريخ 17 فروردين بحث و مذاكرات را تا 21 فروردين ادامه داد اين در حالي است كه سعودي‌ها انتظار داشتند كه حد فاصل آغاز جنگ تا تصميم‌گيري مجلس پاكستان موضع‌گيري هم‌راستا و حمايتي از عربستان را اتخاذ كند. پارلمان پاكستان با مصوبه 12 ماده‌اي كه در آن بي‌طرفي پاكستان در همراهي با عربستان در جنگ نيابتي عليه يمن را اعلام مي‌كرد دولت پاكستان را موظف كرد از طريق سازمان‌هاي بين‌المللي، سازمان ملل متحد و سازمان كنفرانس اسلامي موضوع را از طريق مذاكره حل كند. 

* سفير سابق ايران در اسلام‌آباد