موجی که در کشور در پی تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، در میان افکار عمومی، علما و فعالان سیاسی مدنی ایجاد شده بود تعلیق سفر عمره مفرده به عربستان را در پی داشت. دیروز علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تعلیق سفر حج عمره خبر داد و گفت: «به رئیس سازمان حج و زیارت دستور داده تا زمانی که افراد مجرم در حادثه فرودگاه جده مجازات نشدهاند، عمره متوقف شود.» بعد از انتشار خبر «تعرض» به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده عربستان، اعتراضات زیادی از سوی مردم و مقامات ایرانی صورت گرفت و حتی در مجلس نیز طرح یک فوریتی تعلیق یا لغو عمره در مجلس شورای اسلامی ارائه شد.
صبح دیروز قبل از ابلاغ دستور وزیر ارشاد، سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت گفته بود: «اگر به آن نقطه برسیم که عمره تعلیق یا لغو شود، اقدام بیسابقهای در سازمان حج و زیارت برای بیان اعتراض عموم مردم کشور به جرم و جسارتی بوده که به حریم اخلاقی زائران وارد شده است و حتما پیام جدی و سیاسی خود را خواهد داشت.»
این تصمیم اما در حالی گرفته شد که بعد از حادثه فرودگاه جده، عملا پروازهای ایران به عربستان لغو شده بود، چراکه عربستان برای زائران ایران ویزا صادر نمیکرد. ناصر خدرنژاد، معاون سازمان حج و زیارت در اینباره به فرهیختگان میگوید: «این عدم ارائه ویزا به دلیل اعتراضات و تظاهراتی که در برابر سفارت عربستان رخ داد، صورت گرفته بود.» در روزهای پایانی هفته گذشته پروازهای بسیاری از زائران ایرانی، به دلیل صادر نشدن ویزا از سوی عربستانیها، لغو شد.
روابط دیپلماتیک ایران و عربستان نخستین بار نیست که با مشکل مواجه میشود، اما در پی تجاوز هوایی عربستان در یمن و حمله نظامی به حوثیها، در هفتههای اخیر روابط این دو کشور رو به تیرگی نهاد. عربستان در اسفند گذشته از فرود یک هواپیمای حامل زائران ایرانی در جده هم ممانعت کرد و اندکی بعد از آن حادثه تعرض به دو نوجوان ایرانی واکنشهای زیادی در پی داشت؛ بهطوری که دامنه این اختلاف به تعلیق سفر حج ختم شد. پیش از این در سال 66 بعد از جمعه خونینی که در آن حجاج ایرانی در راهپیمایی برائت از مشرکان به خاک و خون کشیده شدند، به مدت سه سال تمامی سفرهای حج به کشور عربستان متوقف شد. اما در پی این حادثه به گفته وزیر ارشاد «حیثیت عمومی ملت ایران خدشهدار شد و یک خواست عمومی بین ملت شکل گرفت. به همین دلیل باید واکنشی به آن نشان داده شود.»
ابتدای این هفته همچنین حسن روحانی رئیسجمهور ایران از وزیر فرهنگ و ارشاد خواسته است «بهطور جدی» در کنار وزارت امور خارجه ماجرای «تعرض به دو نوجوان ایرانی» در عربستان را پیگیری کند و درباره این اتفاق «گزارش جامعی» تهیه کند.
علاوهبر نمایندگان مجلس، آیتالله مکامشیرازی، از مراجع تقلید خطاب به مسئولان کشور گفته بود که «آیا باید عمره را با هر ذلتی به جای آورد؟» در روزهای اخیر همچنین اعتراضات گستردهای نیز در فضای مجازی اتفاق افتاد و بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی با انتقاد از تعرض به دو نوجوان ایرانی، خواستار توقف سفر ایرانیان به عربستان شدهاند.
این در حالی است که به گزارش خبرآنلاین، درآمد سالیانه عربستان از قبل حجاج ایرانی، هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است. این مبلغ البته تنها یک درصد درآمد عربستان از حج است.
در حال حاضر قیمت حج عمره بین یک میلیون تا دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. حج واجب نیز از ۹ میلیون تا ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان متغیر است. بنا بر اعلام سازمان حج و زیارت ایران، در حال حاضر هشت میلیون نفر برای حج عمره و یک و نیم میلیون نفر برای حج واجب ثبتنام کرده و منتظر نوبتشان هستند.
گزارشی از مجازات ارائه نشده است
به گفته مقامات سعودی دو مامور خاطی بازداشت شدهاند، اما ناصر خدرنژاد معاون سازمان حج و زیارت در اینباره به فرهیختگان میگوید: «تاکنون گزارشی درباره مجازات عاملان این حادثه از سوی مقامات عربستان گزارش نشده است.» او این احتمال را که این تعلیق تا زمان حج واجب نیز ادامه یابد کم میداند و میگوید: «معاون سازمان حج و زیارت ابراز امیدواری کرد این مشکلات بهزودی حل شود و سفر حج به حالت عادی بازگردد.» براساس گزارشها برخی از سفرهای دیروز به مقصد عمره نیز انجام شده است و توقف اعزام به حج عمره از امروز اجرایی خواهد شد.