صاحب‌خبر - سلامت نیوز:رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه:«برای واردات واکسن کرونا مذاکرات متعدد با منابع مختلف صورت گرفته و بانک مرکزی اطمینان داده که نگران تامین ارز واکسن کرونا نباشید.» تاکید کرد:«باور ما بر این است باید امید اصلی و بیشترین اعتماد را به واکسن های تولید داخل خود داشته باشیم.» دکتر محمدرضا شانه ساز رییس سازمان غذا و دارو در نشست خبری آنلاین با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره واردات واکسن کرونا، گفت:« قرار بر این است که درباره بحث واکسن کرونا وزیر بهداشت با توجه به اینکه اشراف کامل به این موضوع دارند در اینباره صحبت کنند. برای واردات واکسن کرونا مذاکرات متعدد با منابع مختلف صورت گرفته و بانک مرکزی اطمینان داده که نگران تامین ارز واکسن کرونا نباشید. وزارت خارجه هم کار خود را انجام می دهد ولی مسوولیت واردات واکسن با وزارت بهداشت است و بقیه بخش ها تدارکات برای واردات را انجام می دهند.» وی افزود:« هنوز فازهای نهایی برای تولید واکسن کرونا در خارج از کشور در بیشتر موارد انجام نشده است و هنوز نتوانسته اند تاییدیه های بین المللی که در حوزه واکسن ضروری است را دریافت کنند. هنوز سفره آماده ای نیست که کسی بتواند استفاده کند. پیگیری های لازم برای واردات واکسن را انجام می دهیم اما ترجیحم این است که اطلاعات آن را از زبان وزیر بهداشت بشنوید. باور ما بر این است باید امید اصلی و بیشترین اعتماد را به واکسن های تولید داخل خود داشته باشیم.» وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تامین شربت سلسپت برای کودکان پیوندی، گفت:« انواع خوراکی این دارو را در داخل تولید می کنیم برخی همکاران اصرار به تجویز نوع برند این دارو را دارند. ماده اولیه این فرآورده حتی در داخل تولید می شود. قرار بر این بود که یک کمپانی خارجی این دارو را در داخل کشور تولید کند اما این اتفاق نیفتاد و این کمپانی بیش از ده سال از امکانات ما استفاده می کند ولی تولید داخل را انجام نداده است بنابراین ارزبری ما در این حوزه بالا است. این شربت مصرف پایینی دارد و برای تامین ارز آن مشکلی نداریم البته افراد خیری هم هستند که کمک به تامین این داروها می کنند که از این کار استقبال می کنیم.» وی در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت نیوز درباره ماجرای واردات واکسن آنفلوانزا از کره جنوبی به کشور گفت:« رفتار بسیار زشت و غیرانسانی مدعیان حقوق بشر را در زمینه واکسن آنفلوانز تجربه کردیم. علیرغم اینکه برای واردات 14 میلیون دوز این واکسن مجوزها اخذ شده بود و پول آن به خارج کشور ارسال شد اما تنها توانستیم دو میلیون عدد واکسن آنفلوانزا تامین کنیم که خوشبختانه گروه های در اولویت این واکسن را دریافت کردند اما برای بقیه افرادی که بعضا علاقمند بود این واکسن را تزریق کنند به دلیل کارشکنی های متعدد نتوانستیم مابقی واکسن را وارد کنیم. قرار شد یونیسف 800 هزار واکسن آنفلوانزا را برای کشورمان تامین کند و حداکثر تا دهه اول آبان در اختیارمان قرار گیرد که این هم میسر نشد و با یک فاصله زمانی که الان زمان تزریق این واکسن گدشته این تعداد از کره جنوبی حمل شده که بعید می دانم در این بازه زمانی بتوانیم آن را مصرف کنیم.» وی افزود:« البته امسال از بابت واکسن آنفلوانزا نگرانی نداشتیم به دلیل اینکه رعایت فاصله گذاری و ماسک زدن و استفاده از ضدعفونی کننده مهمترین ابزار ما برای جلوگیری از انتقال این ویروس است به همین دلیل شیوع این بیماری امسال بسیار پایین بود و گزارشی از این مورد نداشتیم. مدارس تعطیل بود و اجتماعات برگزار نمیشد که عوامل مهمی در پیشگیری از شیوع این بیماری بود.» وی درباره واکسن کرونا گفت:« مطمئن باشید همه آنچه که باید در زمینه تولید و واردات واکسن انجام شود به صورت شبانه روزی دنبال می شود و ما قطعا جزو کشورهایی خواهیم بود که در این زمینه مشکلی نخواهیم داشت. اطلاعات و جزئیات را باید وزیر بهداشت اعلام کند. مطمئن باشید جزو کشورهایی هستیم که به موقع واکسن را دریافت می کنیم. در کشورمان نیز چند گروه عمده به روش های مختلف بر روی تولید وکسن کرونا کار می کنند.» وی درباره واردات واکسن کرونا از چین و روسیه گفت:« ما از هر کشوری که بتواند صلاحیت های لازم را از سازمان و غذاو داروی وزارت بهداشت برای واکسن کرونا کسب کند استقبال خواهیم کرد.» وی در پاسخ به سوالی درباره داروی رمدسیویر، گفت:« یک ظرفیت بالای داروسازی بومی در کشور وجود دارد که توانستیم این دارو و سایر داروهای درمان کرونا را در کشور تولید کنیم. در حال حاضر پنج شرکت تولیدکننده این دارو در کشور هستند و دو سه شرکت دیگر نیز در صف مجوز برای تولید این دارو هستند. برای صادرات این دارو متقاضی داریم اگر همکاران در حوزه معاونت درمان اعلام کنند که ظرفیت تولید این دارو تکمیل شده می توانیم صادرات را انجام دهیم.» وی درباره داروی امام کاظم گفت:« در مورد داروهای طبیعی 4 یا 5 داروی گیاهی مجوز لازم برای انجام مطالعات بالینی دریافت کرده اند و کارشان به صورت علمی انجام می شود. دارو یک فرآورده ای است که باید توسط تولیدکننده تضمین شود و هم از نظر سلامت و آسیب نرساندن به بیمار و هم از نظر اثربخشی و اینکه بتوانند بیماری را درمان کند. اگر کسی ادعایی در مورد دارویی دارد باید کد اخلاق بگیرد و بیماری که دارو را دریافت می کند باید مطلع باشد به عنوان یک مورد آزمایشی این دارو را دریافت می کند. اگر در فرمت استاندارد مطالعات انجام شود قابل استناد خواهد بود ولی اگر بگویند دارو را به اقوام وخویشان خود دادیم قابل قبول نیست به دلیل اینکه معلوم نیست همراه این دارو آیا داروی دیگری مصرف کرده اند. خواهشم این است که از فرمت استاندارد سازمان غذا و دارو تبعیت کنند.» شانه ساز در پاسخ به سوالی درباره صادرات معکوس دارو گفت:« به لحاظ تفاوت قیمت دارو در ایران با کشورها ی همجوار و غیرهمجوار و اثربخشی وکیفیت مناسب این داروها همواره یکی از موضوعات جدی ما خروج داروهای تولید داخل به خارج از کشور بوده است حتی هموطنانی که از خارج به ایران مسافرت می کنند به صورت مسافرتی یکی از کالاهایی که به میزان مصرف چندماهشان می برند داروهای ایرانی است این از قدیم الایام بوده و هنوز هم ادامه دارد.» وی افزود:«برخی داروهای ممنوعه را که در ایران اجازه مصرف ندارند یا در ایران وجود دارند ولی باید تحت کنترل مصرف شوند مثل داروهای سقط جنین یا برخی داروهایی که در ماهواره به غلط برای درمان اعتیاد یا چاقی و لاغری تبلیغ می شود از خارج به کشور وارد می شود. به لحاظ تفاوت قیمت بیشتری که داروهای داخلی با داروهای خارجی دارد خروج غیرقانونی دارو از کشور اتفاق می افتد. جدای از پیگیری‌های قضایی و انتظامی، بحث برچسب‌گذاری و شناسه یکتا که در قالب سامانه تیتک روی داروها نصب می‌شود را پیش می‌بریم تا قابلیت ردیابی اینکه قاچاق از کدام بخش بوده از واردات، تولیدکننده، توزیع کننده و حتی مصرف کننده بوده است، قابلیت رصد پیدا کند. خواهشمان از مردم این است که اگر داروهای وارداتی مصرف می کنند، حتما به کد شناسه یکتا یا تیتیک توجه کرده و استعلام کنند تا از سلامت و اصالت آن دارو اطمینان یابند و بعد دارو را استفاده کنند.» وی در پاسخ به اینکه آیا با توجه به تحریم، برای تامین دارو و واردات مواد اولیه دارویی از چین و هند مشکل داریم، گفت:« ژست بشردوستانه می گیرند و دروغ می گویند که دارو و تجهیزات پزشکی را تحریم نکردیم برای کسانی که چنین جنایتی می کنند گفتن این دروغ ها بعید نیست. علیرغم تحریم ها داروهای مورد نیاز را با سختی و مشکلات تهیه تامین می کنیم و دست روی دست نگذاشته ایم تا تحریم ها به سلامت هموطنان ما اسیب نرساند. هم ظرفیت های تولیدی را افزایش داده ایم هم بخشی از داروها را صادر می کنیم. » وی در ادامه گفت:« چین و هند بزرگترین تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی در دنیا هستند وهمه کمپانی های داروسازی های دنیا منابع اصلی تهیه مواد اولیه اشان از هند و چین است. برای انتقال ارز به این کشورها مشکلات فراوانی داریم علتش این است که بانک های این کشورها می ترسند با ایران همکاری کنند ولی با برنامه ریزی که کردیم مواد اولیه دارویی وارد کشور می شود اگر مشکل ارز را بانک مرکزی حل کند هیچ نگرانی برای تامین دارو نخواهیم داشت.» وی درباره داروهای بیماران نادر، گفت:« بیماران نادر به دلیل اینکه تعدادشان در دنیا کم است تولید داروهای این دسته از بیماران توجیه اقتصادی پیدا نمی کند. ممکن است در کل دنیا یک خط تولید راه اندازی شود برای 5 هزار بیمار که درایران زیر صد نفر بیمار نادر داریم که باید دارویشان تامین شود. هم تامین کننده های داروهای این بیماران در دنیا محدود است هم قیمت داروهایشان بسیار بالا است. بسیاری از این داروها را در ایران در شرکت‌های دانش بنیان تولید کردیم اما برخی داروها منابعشان صرفا در امریکا و شرکت های تحت نفوذ امریکا هستند و اجازه صدور این داروها به ما داده نمی شود و با زحمت بسیاری این داروها را تهیه می کنیم.» وی افزود:« کرونا شاهد خوبی بود که نشان داد داروهایی که در دنیا به عنوان درمان کرونا عرضه می شود همهآن داروها را ما در داخل کشور ظرف کوتاهترین زمان تولید کردیم، این توانمندی داخلی ما است. ایران کشور بزرگی است و کمپانی های بزرگ به شدت علاقمند به همکاری با ما هستند. کمپانی های خارجی می دانند در بدترین شرایط تحریم حتی یک دلار از این شرکت ها در ایران گم نشده است. ایرانی سرش برود قول و قرارش نمی رود و پول آنها را پرداخت می کنیم. برای داروهای کمیاب فراخوان گذاشتیم که شرکت های دانش بنیان ورود کردند امیدواریم داروی بیماران نادر را در داخل تولید کنیم تا دیگر نگران تهیه دارویشان نباشند.» وی درباره توزیع واکسن کرونا در میان نمایندگان مجلس به مانند واکسن آنفلوانزا، گفت:«کارکنان مجلس مانند تمام مراکز بهداشتی و درمانی این واکسن را دریافت کردند. مجلس شامل حدود 8 هزار پرسنل ،خانواده ،افراد سالمند ،باردار و گروه هایی که در اولویت دریافت واکسن آنفلوانزا بودند، میشد. به یک جمعیت 8 هزار نفره1500 عدد واکسن آنفلوانزا تحویل داده شد که عدد بزرگی نیست که بازتاب داشت و اندیشه های تجاری پشت آن بود ولی بر اساس یک آمار بررسی شده توسط همکاران در معاونت بهداشتی این واکسن ها تحویل افراد اولویت دار در مجلس شد.» وی درباره مخالفت ستاد مبارزه با مواد مخدر با توزیع متادون در داروخانه ها گفت:« شیوه درمان اعتیاد در حال تغییر است متادون معتادان را درمان نمی کند فقط نوع اعتیاد معتاد را تغییر می دهد. ستاد و کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با مدیریت جدیدی که در ستاد مشغول کار شدند و نگاه فراملی و بین المللی که دارند با کمک وزارت بهداشت و تیمی که در مدیریت وزارت بهداشت مشغول هستند اصرارشان بر این است که معتاد باید درمان شود و یک مشتری نیست که ما به وی متادون دهیم.» شانه ساز افزود:« در حال حاضر با داروهایی که نیاز معتاد را به مواد مخدر کم می کند و باعث ترک اعتیاد او می شود قصد ترک و کم کردن آمار بیمارانمان را داریم به همین لحاظ متادون در داروخانه ها یا مراکز ترک اعتیاد توزیع می شود. با توجه به اینکه مراکز ترک اعتیاد کارشان را ادامه می دهند ما به آنها هم متادون هم داروهایی که جدید هستند را می دهیم. اصرار بر اینکه فرد معتاد حتما به مرکز ترک اعتیاد برود که دارویش را بگیرد عادلانه نیست به همین لحاظ یک تعداد داروخانه منتخب در سطح کشور شناسایی می کنیم تا با رعایت شرایط داروها را در اختیار معتادان قرار دهند. به لحاظ قانونی محل دریافت دارو، داروخانه است. افراد باید بتوانند به راحتی در زمان درمان اعتیاد خودشان انتخاب گر باشند.» وی درباره تفکرات ضد واکسن عده ای گفت:« در دنیا افکار مختلف و اقلیت های متنوعی وجود دارند که واکسن استفاده شود یا نشود و در هر دو طرف افراط و تفریط وجود دارد. اساتیدی داریم که می گویند بحث مصرف داروهای گیاهی را اصلا مطرح نکنید در بحث واکسن هم به همین شکل است. در زمینه توانمندی ما در تولید واکسن فکر می کنم همکارانی که نامه نوشتند علیه واکسن خودباوری کمی دارند. ما پیچیده ترین مولکول های دارویی را تولید می کنیم و از سال 57 که امید به زندگی 50 سال بوده الان این سن افزایش پیدا کرده است و این افراد همین داروهای ایرانی را مصرف می کنند. گزارشی درباره عوارض خارج از عوارض معمول داروهای ایرانی را نداریم. متاسفم از اینکه عده ای خودباوری ندارند یا آاشنایی کافی با صنعت داروسازی کشور ندارند. یکی از پیشرفته ترین آزمایشگاه های کنترل غذا و دارو تجهیزات پزشکی را در منطقه داریم که مورد تایید سازمان های بین المللی حوزه بهداشت است نباید نگرانی در این بخش وجود داشته باشد و و نباید نگرانی را به مردم منتقل کنیم.» وی درباره تولید ماسک در کشور گفت:« بیش از صد میلیون ماسک ذخیره و دپو کردیم امکان صادرات ماسک در کشور فراهم شده است. در تولید دستکش و ونتیلاتور زمینه صادرات وجود دارد. قبل از کرونا ما یک شرکت تولید ونتیلاتور داشتیم اما الان به میزان 4 هزار سفارش وزارت بهداشت را پوشش می دهند و تقاضا دارند که اجازه صادرات هم بدهیم پس وقتی در زمینه تولید چنین توانمندی هایی داریم که در این بازه کوتاه زمانی خودمان را تجهیز کنیم اینکه عده ای بگویند در زمینه واکسن توانمندی نداریم جای سوال دارد.» وی در پاسخ به اینکه در دوران تحریم آیا سطح تولید دارو در ایران افزایش داشته و چه داروهایی را می توانیم مستقیم تولید و صادر کنیم، گفت:« بعد از تحریم ها اتکای ما به تولیدات داخلی خیلی بیشتر شد البته این زیرساخت بعد از وقوع انقلاب اتفاق افتاد چون از همان ابتدا این باور را داشتیم که دشمن اینقدر بی رحم است که در زمینه دارو فشار جدی به ما وارد کند. در حال حاضر حدود 4 و نیم برابر نیازمان در کشور ظرفیت تولید در داروسازی داریم. 97 درصد داروهای مورد نیاز ما در کشور در داخل تولید می شود. سال 97 سالی بود که ما روند تکیه به واردات را کم کرده بودیم سال های قبل آن 40 درصد بازار ما در اختیار واردات بود. از نظر ریالی در سال 97 میزان واردات دارو به 30 درصد کاهش یافت و سال 98 این عدد 22 درصد و امروز کمتر از 15 درصد داروهای وارداتی است. تحریم ها فقط انگیزه محققین ما را جدی تر افزایش داد و در زمینه تولید مواد اولیه دارویی هم حدود ۶۵ درصد مواد اولیه را در داخل تولید می‌کنیم.» وی گفت:« در زمینه تخصص های داروسازی از 4 دانشکده داروسازی در قبل انقلاب الان به 25 دانشکده رسیده ایم. ما حتی دانشجویان خارجی هم داریم و اگر بحث تحریم نبود یقینا تعداد دانشجویان خارجی بیشتر بود. در زمینه داروهای کرونا هیچ دارویی در دنیا نبود که مطرح شود و داروسازان ما در کمتر از دو ماه آن را در داخل تولید نکنند و این آزمایشی برای سنجش توانایی‌هایمان بود. علاوه بر تولید برای داخل امکان صادرات این داروها هم به وجود آمد و حتی ماده اولیه آن را تولید کردیم و در صدد هستیم تا جلوی واردات ماده اولیه رمدسیویر هم گرفته شود چون خودمان توسط یک شرکت دانش بنیان تولید می‌کنیم‌. ما کشور محدود علمی نیستیم و رشد خوبی در زمینه نانو و بایو نیز داشته‌ایم. نمی‌خواهیم در بازار دارویی ایران را به روی دنیا ببندیم.» وی درباره تبلیغات دارو در فضای مجازی گفت:« زمینه تبلیغ و فروش محصولات سلامت محور و غیر دارویی را نبستیم و می توانند مجوز برای تبلیغات در فضای مجازی بگیرند و حتی خرید اینترنتی کنند ولی در مورد دارو به لحاظ حساسیت هایی که وجود دارد حتی برای فروش اینترنتی دارو در دنیا محدود حرکت می کنند. در مورد محصولات آرایشی و بهداشتی و مکمل ها خیلی نگرانی وجود ندارد البته باید مجوز داشته باشند. در مورد تبلیغاتی که آسیب های جبران ناپذیری به مصرف کننده می زند مراجع ذی صلاح تصمیم گیری می کنند و تا جایی که می شود برخوردهای قضایی با آنها صورت می گیرد.» وی درباره واردات واکسن از چین گفت:« همه کشورها در حال حاضر ضوابط اختصاصی برای ثبت داروهای جدید خصوصا در مورد واکسن کرونا مدنظر دارند و با شرایط معمول متفاوت شده است. در شرایط قبل یک واکسن ممکن بود پنج سال طول بکشد که به فازهای مختلف برسد اما در حال حاضر در دنیا خیلی سریع فازهای کارآزمایی بالینی را در هم ادغام می کنند که دارو را به دست بیماران برسانند کشور ما هم چنین است. در بحث واکسن تاییدیه های بین المللی را می خواهیم ولی به معنی این نیست که اینقدر ناتوان باشیم که نتوانیم رجیستر کنیم.» وی درباره ارز دارو گفت:« ارزی که به دارو داده می شود قدرت نقد شوندگی کمی دارد و در بانک هایی است که به شدت تحت فشار امریکایی ها هستند و نمی گذارند به آسانی با ما کارکنند. در بسیاری از کشورها منابع ارزی فراوانی داریم اما قابلیت تبدیل و انتقال ارز وجود ندارد. هم وزیر بهداشت و هم بنده به صورت مکرر اعلام کردیم اگر برای بحث ارز فکر جدی نشود دچار مشکل می شویم. گرچه در حال حاضر مشکل خاصی وجود ندارد، برای برخی اقلام دارویی مشکل ارز را رد نمی کنم. در بودجه سال 1400 ارز دارو و تجهیزات پزشکی پیشنهاد ارز 4200 تومانی و ارز ترجیحی است.» وی درباره وضعیت داروهای بیماران سرطانی گفت:« سرطان یکی از معضلات جدی جوامع بشری است. تا پنج شش سال پیش بخش اعظم داروهای بیماران مبتلا به سرطان را وارد می کردیم اما امروز سه کارخانه به صورت تخصصی این داروها را تولید می کنند. تعداد داروهای وارداتی در حوزه سرطان نسبت به قبل کاهش پیدا کرده و در چند سال گذشته بخش اعظمی از این داروها را تولید می کنیم که کیفیت قابل دفاعی هم دارند.» وی درباره تجویز نوع خارجی برخی داروها از سوی برخی پزشکان گفت:« اینکه می گویند داروهای تولید داخل کیفیت ندارد بحث جدیدی نیست از همکاران پزشک خواهشمان این است اگر شاهد عوارض داروی ایرانی هستند مثلا اثر دارو کم است یا عارضه خاصی دارد اگر به صورت متعدد گزارش آن به دست ما برسد خودمان در حفظ سلامت بیماران کوتاهی نمی کنیم. علیرغم اینکه قانون تصریح می کند که نباید اقلام مشابه تولید داخل وارد شوند به لحاظ اینکه برخی اقلام دارویی تولید داخل کیفیت خود را نتوانسته اند ثابت کنند ما نوع خارجی آن را وارد می کنیم ولی نباید بدون مستند هرکسی بگوید داروی ایرانی کیفیت ندارد. اگر دارویی واقعا عوارض دارد فرم های ADR در سایت سازمان غذا و دارو وجود دارد و پزشکان این عوارض را اعلام کنند به موارد اعلام شده ترتیب اثر داده شده است. در عین اینکه خود را همسوی سیاست های کلی کشور برای حمایت از تولید داخل می دانیم ولی نمی خواهیم بحث سلامت را فدای اقتصاد کنیم.» وی درباره بازار ناصر خسرو گفت:« سالیان سال است به مردم گفتیم از این بازار دارو تهیه نکنید . زمانی همین داروی رمدسیویر در ناصرخسرو به صورت تقلبی فروش می‌رفت و ما در بررسی‌ها متوجه می‌شدیم اصلا دارو رمدسیویز نیست و تنها با این نام دارد به فروش می‌رسد در حالی که آنتی‌بیوتیک ساده بود. فروش داروهای تقلبی نسبت به سالیان قبل کاهش یافته اما بیشتر داروهایی که در این بازار به فروش می‌رسد یا برای ترک است و یا برای سقط جنین است و داروهایی نیست که در بازار رسمی نتوانند تهیه کنند. ما به عنوان وزارت بهداشت مسوول هستیم اما امکان برخورد قضایی و انتظامی نداریم.»∎​