فرارو- روز گذشته نشست غیررسمی وزرای خارجه عضو برجام (ایران، چین، روسیه، فرانسه، انگلیس، اتحادیه اروپا و آلمان) برگزار شد. درباره اتفاقات این نشست جزییات زیادی منتشر نشده است، با این حال برخی رسانه‌های غربی می‌گویند اروپا از  طرح پیش شرط بر سر احیای برجام صرف نظر کرده است. 

در نشست روز گذشته بیانیه ای 5 بندی صادر شد و وزرای خارجه تاکید کردند که توافق هسته ای را حفط کنند.

در بیانیه صادر شده آمده است: "آنها تداوم ضرورت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف­‌ها و پرداختن به چالش‌­های کنونی اجرای [برجام]، از جمله در زمینه عدم­ اشاعه هسته­‌ای و تعهدات رفع تحریمی را مورد بحث و بررسی قرار دادند."

وزرای خارجه برجام بر "تاسف عمیق" خود از خروج ایالات متحده از توافق تاکید کردند. آنها تاکید کردند که قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازم الاجرا است.

این بیانیه نشان می دهد که وزای خارجه دورنمای بازگشت ایالات متحده به برجام را مدنظر قرار دارند. 

پس از برگزاری این نشست دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس در توییتی توسعه برنامه هسته‌ای ایران را مانع پیشرفت در ارتباط با برجام دانست.

همچنین هایکو ماس از ایران خواست به برجام پایبند باشد و آخرین فرصت برای نجات برجام را از دست ندهد.

اما محمد جواد ظریف پس از این نشست در توئیتی نوشت که در این نشست تاکید کرده است :"این آخرین فرصت برای سه کشور اروپایی/اتحادیه اروپا است که برجام را نجات دهند. داده‌های مربوط به حجم مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا بین ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ ثابت می‌کند که تروئیکای اروپا/اتحادیه اروپا تعهدات برجامی‌شان را نقض کردند.»

ظریف در پیامی دیگر با اشاره به برخی اظهارات از سوی کشورهای غربی در خصوص لزوم مذاکره بر سر چارچوب‌های زمانی برجام گفت: «تقویم زمانی برجام از این توافق جدایی‌پذیر نیست. مذاکره مجدد منتفی است.»

او افزود: "بعد از آنکه آمریکا/تروئیکای اروپا به وظایفشان عمل کنند، ایران به سرعت تدابیر اصلاحی اتخاذ‌شده در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا را به عقب برخواهد برگرداند."

درباره اینکه این نشست چه نتیجه ای در بر داشته به می توان گفت روند مذاکرات را تسریع می بخشد و مواضع دو طرف در این نشست  و نشست کارشناسان در هفته گذشته روشنتر شده است. 

اما نکته مهم این است که ایران هر گونه مذاکره تازه ای را رد کرده است و بعید است از این موضع هم عقب نشینی کند.

عقب‌نشینی‌ اروپا

در همین راستا روزنامه گاردین در گزارشی نوشت: " طرف‌های اروپایی برجام توافق کرده‌اند که در راستای آنچه «تسهیل احیای برجام» خوانده شده است، از شروط قبلی خود مبنی بر اضافه شدن بندهای جدید به برجام و تغییر زمان‌بندی برجام (مشخصاً در خصوص بندهای موسوم به بندهای غروب) موقتاً صرف‌نظر کنند."

بر اساس گزارش گاردین، وزرای خارجه تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) توافق کرده‌اند که پیش‌شرط‌ تازه‌ای بر سر راه احیای توافق هسته‌ای ایران قرار ندهند، چرا که معتقدند تهران و واشنگتن باید قادر باشند بدون اینکه در برهه کنونی صحبتی از تقویت یا تمدید برجام مطرح شود، اجرای کامل تعهدات خود ذیل برجام را از سر گیرند.

به نوشته روزنامه گاردین، انگلیس باور دارد که تا زمان شکل گیری پیشرفت قابل توجه از سوی آمریکا و ایران برای پایبندی به توافق، مساله تعمیم توافق نباید مطرح شود. دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس گفت مهم است که ایران به سمت کاهش تعهدات خود در توافق حرکت نکند.

براساس این گزارش یک دیپلمات ارشد اروپایی در خصوص نشست مجازی وزرای خارجه کشورهای عضو برجام که وزرای خارجه تروئیکای اروپایی به همراه وزرای خارجه روسیه، چین و ایران در آن حضور داشتند، به گاردین گفت: «همه کسانی که در نشست حاضر بودند، درباره ضرورت حفظ توافق و قانع کردن ایالات متحده برای بازگشت به توافق بدون هیچ پیش‌شرطی و بدون اینکه صحبتی از اضافه کردن بندهای بیشتر به توافق مطرح باشد، توافق داشتند.»

او افزود: «اگر ما می‌خواهیم که ایران به اجرای کامل تعهداتش بازگردد، آن‌گاه باید مزایای اقتصادی که قولش را [به ایران] داده بودیم، محقق کنیم. امروز تجارت میان کشورهای اروپایی و ایران کمتر از دوران قبل از توافق [برجام] است.»

گاردین تاکید کرد: "عدم درخواست اروپا از ایران برای پذیرش اصول یک توافق جدید در این مرحله شاید احیای نسبتا سریع توافق هسته ای را آسانتر کند."

پیشتر کشورهای اروپایی به ویژه آلمان خواستار آن شده بودند که مذاکرات تازه ای در برجام آغاز شود و موارد جدیدی به توافق اضافه گردد. اروپا در ماه های اخیر بر سر مسائل حقوق بشر، بحث موشکی و فعالیت های منطقه ای ایران حساسیت بیشتری نشان داده است.