به‌رغم‌آنکه مرغ ارزان‌ترین پروتئین مصرفی سبد خانوار محسوب می‌شد؛ اما طی روزهای اخیر با روند افزایشی به اوج قیمت خود رسیده است؛ به‌طوری‌که بسیاری‌ازافراد برای خرید مرغ با نرخ مصوب در شرایط فعلی شیوع کرونا ناچارند که ساعت‌ها در صف‌های طولانی بایستند. این‌درحالی‌ست‌که مسئولان از ماه‌هاقبل هشدار داده بودند که با استمرار نابسامانی بازار نهاده‌های دامی، مرغداران به‌سبب نگرانی از آینده تولید، رغبتی به جوجه‌ریزی ندارند که درنهایت، توزیع ناعادلانه و رانت گسترده نهاده دامی، بازار مرغ را متشنج کرده و تازمانی‌که نهاده دامی با نرخ مصوب به‌میزان‌کافی دراختیار مرغدار قرار نگیرد، التهاب قیمت در بازار ادامه خواهد داشت. بسیاری از کارشناسان براین‌باورندکه اتخاذ سیاست‌های نادرست مسئولان دولتی منجر به نااطمینانی مرغداران نسبت به آینده تولید و جوجه‌ریزی شده که اگر هرچه‌سریع‌تر چالش‌های پیش‌روی تولید مرتفع نشود، پای مرغ‌های وارداتی به کشور باز می‌شود؛ زیرا ذخایر پشتیبانی امور دام، جوابگوی نیاز کشور نیست. بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت مرغ از یک مغازه به مغازه دیگر کاملاً متفاوت است؛ اما آنچه مسلم است قیمت‌ها با نرخ‌های بالای ۳۶هزارتومان و حتی ۴۰هزارتومان در مغازه‌های سطح شهر عرضه می‌شود که رئیس اتحادیه پرنده و ماهی عرضه مرغ، نرخ ۴۰هزارتومان را گران‌فروشی می‌داند.
محمدعلی کمالی سروستانی؛ مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی بااشاره‌به‌اینکه مرغداران از آینده تولید امنیت خاطر ندارند، اظهار کرد: «باتوجهبه کمبود و توزیع ناعادلانه نهاده دامی با نرخ مصوب، ۹۰درصد مرغداران تمایلی به جوجه‌ریزی ندارند؛ چراکه تنها مرغداران بزرگ به‌اسم زنجیره ۱۰۰درصد نهاده خود را دریافت می‌کنند. عدم‌امنیت سرمایه‌گذاری مرغداران به امر تولید و افزایش هزینه‌ها منتج به کاهش تولید شده. همچنین مرغ‌هایی که در سالن‌ها ریختند، نهاده باکیفیت مناسب به‌میزان‌کافی دراختیار ندارند که این امر موجب شده تا مرغ‌های تولیدی با وزن پایین به بازار عرضه شوند که درنهایت این امر، کمبود عرضه در برابر تقاضا و افزایش قیمت را در بردارد». وی عرضه‌وتقاضا را تعیین‌کننده قیمت مرغ در بازار دانست و گفت: «گرچه قیمت‌های دستوری در کوتاه‌مدت ممکن است مرغداران را مجبور به عرضه مرغ‌های تولیدی به بازار کند؛ اما کمبود نهاده دامی موجب شده تا مرغدار تمایلی به جوجه‌ریزی نداشته باشد و به‌عبارتی، تازمانی‌که تأمین نهاده به‌درستی انجام نشود، التهابات قیمت در بازار ادامه خواهد داشت». به‌گفته این مقام مسئول؛ ۸۰ تا ۹۰درصد هزینه‌های تولید، به مسائل ارزی و قیمت نهاده‌های دامی وابسته است. وی قیمت هر قطعه جوجه یک‌روزه را 2243تومان اعلام کرد و افزود: «قیمت هر قطعه جوجه یک‌روزه ۶۲۷تومان نسبت به‌روزهای اخیر کاهش یافته؛ درحالی‌که با افزایش قیمت مرغ، نرخ جوجه هم باید بالا می‌رفت که متأسفانه نا‌امنیِ مرغدار برای جوجه‌ریزی، زمینه را برای کاهش قیمت در بازار فراهم کرده است». وی قیمت مصوب هرکیلو ذرت در بندر امام را 1700تومان و کنجاله سویا را 3220 تومان اعلام کرد و گفت: «قیمت هرکیلو کنجاله سویا در بازار آزاد ۱۵ تا ۱۷هزارتومان و ذرت 4000 تا 4200تومان است که با نرخ مصوب، اختلاف معناداری دارد». وی ادامه داد: «اگر نهاده موردنیاز مرغدار تأمین و به‌صورت عادلانه توزیع شود، قیمت مرغ به حالت عادی بازمی‌گردد؛ در‌غیر‌این‌صورت، التهابات بازار ادامه‌دار خواهد شد». وی نرخ کنونی هرکیلو مرغ زنده درِ مرغداری را 22731تومان و مرغ گرم در خرده‌فروشی‌ها را 35000تومان اعلام کرد. وی درواکنش‌به اظهارات مسئولان تنظیم بازار مبنی‌بر عرضه مرغ با نرخ مصوب 20400تومان در بازار گفت: «وزارت صمت در مهرماه قیمت مصوب مرغ زنده و مرغ گرم را اعلام کرد و بعد در اواخر آبان‌ماه قیمت نهاده‌های دامی را افزایش داد؛ درحالی‌که اتخاذ چنین سیاست‌هایی اصلاً منطقی نیست؛ چراکه یک‌ماه‌قبل از افزایش قیمت نهاده دامی، نرخ مصوب مرغ را اعلام کردند که علی‌رغم افزایش هزینه‌های تولید، این نرخ اصلاح نشد؛ درحالی‌که قیمت مصوب مرغ در مهرماه 3000تومان از نرخ کارشناسی کمتر بود». وی بااشاره‌به‌اینکه سرمایه مرغداران درمعرض‌خطر است، تصریح کرد: «اتخاذ سیاست‌های غلط موجب شده مرغدار از ادامه جوجه‌ریزی احساس خطر کند و به‌عبارت‌دیگر، دولت درنظر دارد که هزینه تورم در قبال مردم را تولیدکننده متحمل شود که این سیاست، نادرست است».
حبیب اسدالله‌نژاد؛ نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی بااشاره‌به اعتراض مردم نسبت به افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار، اظهار کرد: «باتوجه‌به‌آنکه مرغ، ارزان‌ترین پروتئین و جزو مایحتاج سبد مصرفی خانوار محسوب می‌شود، اعتراض آن‌ها به افزایش اخیر قیمت مرغ طبیعی‌ست». وی بااشاره‌به چالش‌های پیش‌روی تولید مرغ افزود: «رفع چالش و بحران مرغ، از اراده و توان واحد‌های تولیدی خارج است؛ زیرا مسئولیت تأمین نهاده‌ها برعهده دولت است و مسئولان دولتی باید مشکلات تأمین و ترخیص نهاده و تخصیص ارز را حل کنند. سیاست‌ها باید طوری باشد که دغدغه و حساسیت مردم به گوش دستگاه‌های مسئول وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت برسد تا سوءاستفاده‌های احتمالی در توزیع نهاده دامی مرتفع شود و رغبت مرغداران به جوجه‌ریزی افزایش یابد». وی درباره اینکه آیا عرضه مرغ با نرخ‌های ۳۷، ۳۸ و ۴۰هزارتومان در بازار منطقی‌ست؟ بیان کرد: «مرغدار در هیچ مقطعی تعیین‌کننده قیمت در سطح بازار نبوده و قیمت‌های فعلی، حباب کاذبی‌ست که جو روانی بر بازار ایجاد کرده؛ مثلاً در ماه‌های نخست شیوع ویروس کرونا که کسب‌وکارها تعطیل شد، واحد‌های مرغداری بیش از 1400میلیاردتومان متضرر شدند که این امر بدان‌معناست که در مواقعی که مرغ کمتر از نرخ مصوب یا بالاتر از نرخ مصوب عرضه می‌شود، مرغدار نقشی ندارد». وی تأمین نهاده‌های دامی موردنیاز مرغدار را امری مهم در کاهش قیمت تمام‌شده تولید و شکسته‌شدن حباب کاذب قیمت مرغ در بازار اعلام کرد و گفت: «اگر دولت ۵۰درصد نهاده دامی را با نرخ مصوب تأمین کند، قیمت مرغ زنده 18500 تا 19000تومان و مرغ گرم 27000 تا 28000تومان خواهد بود که با تأمین صددرصدیِ نهاده‌ها، امکان عرضه با نرخ مصوب کارگروه تنظیم بازار وجود دارد که متأسفانه تأخیر فراوان در عرضه نهاده‌های دامی، مرغدار را مجبور به تأمین نهاده از بازار آزاد خواهد کرد و این، قیمت تمام‌شده تولید را به‌شدت افزایش می‌دهد». این مقام مسئول درباره آینده بازار مرغ بیان کرد: «اگر دولت توان تأمین نهاده‌های موردنیاز مرغداران را ندارد، سیاست‌های خود را تغییر دهد؛ زیرا با وضعیت فعلی، بخش اعظم یارانه نهاده‌ها هدر می‌رود. علی‌رغم واردات نهاده‌های دامی با ارز دولتی، اما مرغدار شش‌برابر نرخ مصوب نهاده موردنیاز را از بازار آزاد خریداری می‌کند که با وجود انحراف در توزیع انتظار می‌رود دولت درصورت عدم‌مدیریت صحیح، سیاست آزادسازی را درپیش بگیرد و مستقیماً به دهک‌های ضعیف جامعه یارانه بدهد».
مهدی یوسف‌خانی؛ رئیس اتحادیه پرنده و ماهی بااشاره‌به‌دلایل گرانی مرغ در بازار، اظهار کرد: «طی این‌روزها بالاترین نرخ مرغ در سطح خرده‌فروشی‌ها حدود 3600تومان بود؛ درحالی‌که تا 38000 و 40000تومان هم گزارش شده بود. برآورد‌ها حاکی‌ازآن‌است‌که در هفته جاری قیمت مرغ با کاهش 10000تومانی به ۲۶000 تا 27000تومان برسد». وی عرضه مرغ با نرخ 40000تومان را تخلف دانست و گفت: «عرضه مرغ با این نرخ در مغازه‌های سطح شهر، ارتباطی به گرانی ندارد؛ بلکه گران‌فروشی بوده و عرضه مرغ با نرخ بالای اتحادیه در مغازه‌ها قابل‌قبول نیست. کمبود عرضه مرغ در ۱۰روز‌اخیر ناشی از کاهش جوجه‌ریزی موجب شد قیمت مرغ دچار نوسان شود؛ به‌طوری‌که طی روزهای اخیر، مرغداران با نرخ دلخواه اقدام به عرضه مرغ در بازار کردند». وی درواکنش‌به عرضه مرغ زنده با نرخ 25000تومان در بازار بیان کرد: «با وجود تأمین صددرصد نهاده‌ها از بازار آزاد، قیمت تمام‌شده مرغ بیش از ۱۷000 تا 18000تومان نیست که بااینوجود، حداکثر هرکیلو مرغ زنده با نرخ 19000 تا 2000تومان باید به کشتارگاه‌ها عرضه می‌شد که در چندروزاخیر کشتارگاه‌ها به‌سبب نبود بار، با قیمت‌های دلخواه مرغداران اقدام به خرید کردند؛ درحالی‌که نرخ‌های فعلی، کاذب است». وی نسبت به واردات مرغ هشدار داد و گفت: «اگر تأمین و توزیع نهاده‌های دامی اصلاح نشود، با استمرار روند فعلی واردکننده مرغ خواهیم شد؛ چراکه ذخایر پشتیبانی امور دام چندان زیاد نیست». به‌گفته وی؛ در شرایط فعلی، پشتیبانی امور دام روزی ۱۰۰تن مرغ منجمد در بازار عرضه می‌کند که این‌میزان درمقابل مصرف دوهزارتنی تهران رقم بالایی نیست؛ به‌همین‌خاطر، اگر نهاده موردنیاز مرغداران تأمین نشود، صددرصد واردکننده خواهیم شد. وی قیمت سینه مرغ را بالای 70000تومان، فیله مرغ 75000تومان و جوجه زعفرانی را 80000تومان اعلام کرد و گفت: «درحال‌حاضر، بازار مرغ به‌حدی آشفته است که بحث گرانی، گران‌فروشی و سوءاستفاده مغازه‌دار و مرغدار براین‌موضوع دامن می‌زند؛ چراکه مغازه‌دار زمانی‌که به‌سختی مرغ تأمین می‌کند، با سود نامتعارف اقدام به عرضه می‌کند».
غلامعلی فارغی؛ رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه بااشاره‌به‌اینکه التهاب بازار مرغ ارتباطی به کمبود جوجه یک‌روزه ندارد، گفت: «طی هفته‌های اخیر، مرغداران به‌سبب نبود مشتری، از خواباندن تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار اجتناب کردند و تازمانی‌که قیمت و توزیع نهاده‌های دامی درست نشود، نرخ جوجه یک‌روزه ثابت خواهد بود؛ چراکه مرغداران تمایلی به جوجه‌ریزی ندارند». وی قیمت کنونی هر قطعه جوجه یک‌روزه را 2300 تا 2600تومان اعلام کرد و افزود: «باتوجهبه افزایش هزینه‌های تولید، نرخ تمام‌شده هر قطعه جوجه یک‌روزه 3500تومان است». وی بابیاناینکه مرغداران از ابتدای سال تا پایان آبان‌ماه به‌طورمتوسط ماهانه ۲۵۰میلیاردتومان از محل فروش متضرر هستند، گفت: «باتوجهبه نرخ فعلی جوجه یک‌روزه، زیان ماهانه تولیدکنندگان به حداقل ۱۰۰میلیاردتومان رسیده؛ حال نمی‌دانیم در ماه‌های آتی به چه رقمی برسد؛ اما مسلم است امسال تولیدکنندگان مرغ مادر بیچاره شدند!» این مقام مسئول، از ممنوعیت صادرات جوجه یک‌روزه خبر داد و گفت: «ازآنجاکه مازاد جوجه یک‌روزه به بازار‌های هدف صادر می‌شود، ازاینرو، توقف صادرات دستوری به‌زیان تولید تمام می‌شود. تازمانی‌که نهاده به‌میزان‌کافی در بازار نباشد، نمی‌توان انتظار تعادل قیمت در بازار را داشت». وی بااشاره‌به درمعرض‌خطر‌بودن آینده تولید جوجه یک‌روزه، تصریح کرد: «برنامه‌ریزی تولید جوجه یک‌روزه و مرغ کاملاً از یکدیگر متفاوت است؛ اما اثرات این زیان در فروردین‌ماه مشخص خواهد شد؛ به‌طوری‌که با کاهش شدید جوجه‌ریزی مواجه می‌شویم. امیدواریم روزی برسد که مسئولان بتوانند ریشه این نابسامانی‌ها را پیدا کنند».
اواخر هفته گذشته بود که رضا سالمی؛ مدیر‌کل پشتیبانی امور دام تهران، از توزیع مرغ در میدان‌ها خبر داده و گفته بود: «طی ۱۰روز‌اخیر قیمت مرغ به‌دلیل کاهش جوجه‌ریزی دچار نوسان شد که با افزایش توزیع ذخایر از‌طریق گوشت مرغ منجمد و مرغ گرم در میدان‌های میوه، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صنوف منتخب اتحادیه پرنده و ماهی و شهرستان‌های استان به‌دنبال تعادل قیمت در بازار هستیم». او از توزیع روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰تن مرغ منجمد در میدان‌های میوه و فروشگاه‌های زنجیره‌ای خبر داده بود و گفت: «طی همکاری مشترکی با بسیج اصناف، پنج‌هزار‌تن مرغ منجمد در تهران و شهرستان‌های استان تخصیص دادیم. باتوجهبه صف‌های طولانی میدان‌های میوه و تره‌بار در چندروزاخیر، میزان عرضه روزانه از ۵۰تن به ۳۵۰تن رسید که بااینوجود از ساعت ۲ به‌بعد شاهد صف نخواهیم بود. باتوجهبه افزایش ازدحام در ساعات ۹ تا ۱۱ صبح درنظر داریم تعداد غرفه‌های عرضه مرغ گرم را افزایش دهیم تا مردم اطمینان داشته باشند که عرضه مرغ گرم بی‌وقفه در میدان‌های میوه و تره‌بار انجام می‌شود». به‌گفته وی؛ از این‌هفته در صنوف منتخب اتحادیه پرنده و ماهی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مرغ گرم توزیع می‌شود که بااینوجود نگرانی از حیث کمبود مرغ گرم و منجمد نیست. وی قیمت مصوب هرکیلو مرغ منجمد را 15000تومان و مرغ گرم را 18500تومان اعلام کرد و بابیاناینکه در میدان‌ها به هرنفر چهار مرغ اختصاص می‌یابد، تصریح کرد: «باتوجهبه وقفه ۱۰ تا ۱۵روزهای که در جوجه‌ریزی مهرماه پیش آمد، بازار مرغ متشنج شد که از اواخر این‌هفته این‌موضوع رفع می‌شود؛ ازاینرو، نیاز به ذخیره یخچالی نیست و خانوار تنها نیاز روزانه خود را تأمین کنند».
نظر شما