در طول سالهاي پس از انقلاب همیشه ایران بوده است که دست دوستی به سمت عربستان به عنوان یک کشور اسلامی که حرم امن الهی در آن قرار دارد، دراز کرده است ولی عربستان از هیچ اقدامی علیه ایران فروگذار نکرده است.
روابط مطلوب سیاسی با کشورها مهمترین موضوع در سیاست خارجی هر کشور بیان ميشود. برقراری این روابط با کشورهای هم مرز از نظر جغرافیایی، مذهبی و... اهمیت بیشتری خواهد داشت. ایران و عربستان از جمله کشورهایی هستند که نحوه ارتباطشان تنها وابسته به مسئولان سیاسی کشور نیست و مردم به واسطه موضوعات مهم از جمله سفر حج خواستار برقراری روابط صلحآمیز هستند.
اما متاسفانه روابط ما با عربستان هیچگاه در سطح مطلوب نبوده است و بارها شاهد منازعات سياسي و رفتارهاي غيردیپلماتیک از سوي اين كشور بودهايم.
در آخرين خبر از رفتار عربستان با اتباع ايراني بازار شايعه در تعطيلات نوروز داغ بود كه درباره عمل غيرانساني در عربستان دست به دست ميگشت. جزئيات اين خبر اين بود كه يك عربستاني عملي خلاف عفت را با دو نوجوان ايراني مرتكب شده است.
هر بار كه اين خبر از طريق شبكههاي اجتماعي ارسال ميشد نكتهاي به آن اضافه شده و خبر را منفيتر ميكرد. حتي گفته شد اين اتفاق را ديپلمات عربستاني رقم زده است و اينكه در اين زمينه كميسيون فرهنگي ماجرا را پيگيري و از سفير عربستان ماجرا را پيگيري كرده است. اما در اين ميان مسئولين سازمان حج و زيارت از روشنگري در اينباره خودداري ميكردند و حتي علي مرعشي رئیس مرکز پزشکی حج وزیارت جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران، در رابطه با تجاوز به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه عربستان اظهار کرد: ستاد حج و زیارت شکایتی را در این رابطه مطرح کرده ولی ما به این مسئله ورود نیافتهایم.
تا اينكه روز گذشته حسن قشقاوي معاون وزیر امور خارجه در امور کنسولی، پارلمانی ایرانیان درباره تعرض به دو ایرانی از سوی پلیس سعودی گفت: متاسفانه این اقدام شبه تجاوز برای دو تن از هموطنان که به عمره مشرف شده بود پیش آمده است.
وي در پاسخ به خبرنگاران درباره اخبار منتشره درخصوص تعرض دو تن از مامورین پلیس سعودی به دو نوجوان ایرانی در هنگام خروج از آن کشور در فرودگاه جده اظهار داشت: در هفته دوم تعطیلات، به هنگام بازرسی از یک کاروان عمره ایرانی، مامورین متخلف مذکور به بهانه مشکوک شدن به دو نوجوان ایرانی، آنها را از بقیه جدا کرده و در بخش دیگری مورد بازرسی بدنی قرار دادند که در اثنای بازرسی، سایر افراد کاروان متوجه شده که مامورین خاطی قصد آزار و اذیت جنسی آن دو نوجوان را داشتهاند و مسئولین امر را از این موضوع مطلع ميکنند. مسئولین مربوطه بلافاصله موضوع را به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در جده اطلاع داده و با حضور کنسول آن سرکنسولگری، مقامات ذیربط کاروان و مسئولین فرودگاه جده بررسیهاي میدانی بعمل آمده و پس از شناسایی دو مامور متخلف، پس از انجام مقدمات قانونی طرف سعودی اقدام به بازداشت آنها ميکند.
معاون وزیر امور خارجه همچنین افزود: در روز بعد از این واقعه و در غیاب سفیر عربستان سعودی در تهران، کاردار و کنسول آن کشور توسط مدیرکل کنسولی به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران نسبت به این عمل شنیع و غیرانسانی که باعث حریحهدار شدن افکار عمومی کشورمان شده است را به وی ارائه کرد. طرف سعودی ضمن ابراز تاسف شدید از این اتفاق رذیلانه قول داد که موضوع در بالاترین سطح توسط مقامات کشورش مورد پیگیری قرار داده و با افراد خاطی بشدت برخورد شود.
در ادامه قشقاوی اظهار داشت با توجه به این رفتار غیرانسانی و ضد دینی، منتظر برخورد دولت سعودی با این افراد و اعمال اشد مجازات در مورد آنها هستیم.
همچنین وی افزود: نمایندگیهاي جمهوری اسلامی ایران در ریاض و جده تا حصول نتیجه مشخص پیگیر ماجرا خواهند بود و متعاقبا نتایج آن در اختیار خانوادهها و افکار عمومی قرار خواهد گرفت.
از سوي ديگر "مهدی دواتگری" رئیس کمیته مطالبات ملی مجلس و نماینده مردم مراغه و عجبشیر در تشريح جزئیات تعرض و بیحرمتی ماموران عربستانی به ۲ نوجوان ایرانی اظهار داشت: مأموران سعودی به هنگام بازرسی بدنی مسافران ۲ نفر از نوجوان ۱۴ و ۱۵ ساله ایرانی را به بهانه اینکه به آنها مشکوک هستند و دستگاه گیت آلارم میدهد آنان را به اتاق بازرسی خواهران هدایت کرده و متأسفانه مورد بیحرمتی قرار دادند.
وی ادامه داد: با اطلاعاتی که داریم ظاهراً در پی اعتراض و سر و صدای این نوجوانان مأموران موفق نشدند عمل شنیع خود را کامل انجام دهند.
نماینده مردم مراغه و عجبشیر اظهار داشت: سایر مأموران سعودی مانع اقدام شنیع آنها شده و ظاهراً آنها را بازداشت کردند، البته این مسئله قابل پیگیری است و باید بررسی شود که آیا مأموران سعودی بازداشت شدهاند یا خیر.
وی ادامه داد: بنده به عنوان رئیس کمیته مطالبات ملی مجلس بلافاصله موضوع را از وزارت امور خارجه پیگیری کردم و انتظار داریم وزارت امور خارجه نسبت به این اقدام غیرانسانی و توهینآمیز عربستان سکوت نکند، چرا که سکوت در قبال این توهین قابل پذیرش نیست.
وی افزود: همچنین انتظار داریم وزارت امور خارجه نسبت به روند رسیدگی به پرونده این دو مأمور سعودی جدیت لازم را داشته باشد، تا در مراجع قضایی عربستان پیگیری شود.
دواتگری گفت: در گذشته موارد مشابهی را شاهد بودیم که وقتی مسئولان عربستان با چنین اقدامی از سوی مأموران خود روبرو میشدند، آن مأموران توسط دستگاه قضایی عربستان اعدام میشدند. وی ادامه داد: ما هم انتظار داریم همین رفتار با مأمورین خاطی عربستان بدون مضایقه انجام شود.
نماینده مردم عجبشیر اظهار داشت: همچنین از سازمان حج و زیارت انتظار داریم ابعاد موضوع را به درستی بررسی کند و بر ورود و خروج زائران ایران به عربستان نظارت داشته باشد.
ماجراي ديپلمات مست
عربستان که ادعای خادمی حرمین شریفین را دارد با این اقدام ثابت کرد که اینگونه نیست.اين اولينبار نيست كه اين رفتارها از سوي دولت عربستان مشاهده ميشود حدود دوسال پيش بود كه يك ديپلمات عربستاني در حالي كه مست بود يك شهروند ايراني را به قتل رساند و يك شهروند ديگر را مصدوم كرد .
در آن زمان نمايندگان مردم در مجلس خواستار برخورد قاطعانه كشورمان بخصوص دستگاه سياست خارجي با آن ديپلمات شدند و موضوع در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس پيگيري شد و وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از بروز این حادثه، مراتب اعتراض ایران را نسبت به این حادثه به سفارت عربستان اعلام کرد. اما این اعتراض شدیداللحن یک هفته بعد از بروز حادثه، با واکنش عجیب وزارتخارجه عربستان سعودی مواجه شد: آنها مدعی شدند که دیپلمات ما مست نبود! اگرچه در اظهارات رییس بخش اطلاعرسانی وزارت خارجه عربستانسعودی تاکید شده بود که «این حادثه را پیگیری میکنند» اما از یاد نبرده بودند که اضافه کنند «اتفاق اخیر یک حادثه رانندگی معمولی و تاسفبرانگیز میان یک دیپلمات و یک شهروند ایرانی بود که متاسفانه شهروند ایرانی درگذشت و فرد دیپلمات زخمی شد.»
سرانجام ديپلمات مذكور به دليل مصونيت از ايران خارج شد تا دولت متبوع موظف به محاكمه و برخورد جدي با وي شود اما خبري از اين امر منتشر نشد.
همچنين در سال ۱۳۶۶ شاهد كشتار وحشيانه حجاج ايراني در خانه خدا بوديم كه كشتار بيرحمانه آن سال هيچگاه از ذهن مردم ايران پاك نخواهد شد
رهبر كبير انقلاب اسلامي امام خميني(ره) درباره این فاجعه انسانی گفتند: «شکستن حرمت کعبه مسئلهای نیست که بشود ازش همین طور گذشت. اگر ما از مسئله قدس بگذریم، اگر ما از صدام بگذریم، اگر از همه کسانی که به ما بدی کردند بگذریم، نمیتوانیم از مسئله حجاز بگذریم."
پس از این واقعه امام(ره) با استفاده از حکم حکومتی دستور داد حج متوقف شود که درپی آن ایران سه سال حج را تعطیل کرد.
با اين وجود اخيراً آزار اذیت زائران ایرانی ماههاست که از سوی ماموران سعودی تشدید شده و در مواردی حتی به یک واقعه قابل پیشبینی تبدیل شده است؛ گویا از سوی مسئولان ما هم به صورت امری پذیرفتنی و قابل چشمپوشی درآمده است.
در عين حال سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از بررسی حادثه اخیر فرودگاه جده و بیحرمتی به دو زائر ایرانی، با حضور مسئولان وزارت خارجه و حج و زیارت در جلسه آینده این کمیسیون خبر داد.
سیدحسین نقویحسینی اظهار داشت: نمايندگان در جلسه کمیسیون نگرانی جدی خود را از افزایش نا امنی و بیحرمتی به زائران خانه خدا و مدینه منوره و ناتوانی و سوء مدیریت حکومت عربستان سعودی در تامین امنیت زائران اعلام کردند و از وزارت امور خارجه خواستند که همه تلاش خود را برای اشد مجازات مامورانی که به دو نوجوان کشورمان بیحرمتی کردهاند، به کار گیرد. وی افزود: قرار شد مسئولین وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت در جلسه بعدی کمیسیون دعوت شوند تا اقدامات و رفتارهای اهانتآمیز و بیحرمتی به زائران مکه مکرمه و مدینه منوره از سوی ماموران و مسئولین حکومت آلسعودی مورد بررسی قرار گیرد.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: مسئولین وزارت خارجه جهت بررسی وضعیت یمن نیز در جلسه آینده میهمان کمیسیون خواهند بود تا آخرین تحولات یمن و خسارات و آثار تهاجم نظامی عربستان به این کشور مورد بررسی قرار گیرد.
عمره محدود شود
اين رفتار بيشرمانه دو مامور سعودي اگر مستقيماً ربطي به دولت اين كشور ندارد اما نشاندهنده انعكاس رفتار آلسعود در مورد ايران است اين كشور در طي اين سالها كارشكنيهاي متعددي در مورد اتباع ايراني داشته است و تا اعدام اتباع ايراني نيز پيش رفته است اما فقط همين موضوع در ميان نيست. كارشكنيهاي سياسي رياض در منطقه در مقابل ايران از كاهش قيمت نفت گرفته تا سنگاندازي در مذاكرات هستهاي از يكسو و حمايت مستقيم از دشمنان تشيع و گروههاي تروريستي چون داعش را ميتوان نشانه آن دانست كه رياض قصد ندارد كه دست برادري و سياست وحدت جهان اسلام را بپذيرد.
بنابراين اگرچه وقتي اتفاقي مانند آنچه در فرودگاه جده رخ ميدهد دستگاه ديپلماسي وارد روند پيگيري ميشود و با احضار سفير يا کاردار و تشکيل پرونده مربوط، موضوع را در سطح بالا پيگيري ميکند اما اتفاقات سابق مانند بدرفتاريها با حجاج در فرودگاه و داخل شهرهاي مدينه و مکه و حادثه تصادف کارمند مست سفارت عربستان در تهران و... نشان ميدهد که اين روندها شايد نميتواند چندان بر رفتار سعوديها موثر باشد و به اقدامي ديگر نياز است.
در اين ميان بايد به اين نكته توجه داشت كه اين كشور در كنار درآمدهاي نفتي درآمدهاي بالايي از منبع سفر حجاج دارد.
مسئولان سازمان حج و زیارت هم به عنوان متولی امور مربوط به حج موظفند که رویه شفافتر و صریحتری را در قبال همتایان عربستانی خود اتخاذ کنند و از کنار گستاخیهای ماموران سعودی و آزار زائران کشورمان در مکه و مدینه، به راحتی نگذرند.
در چنين شرايطي كه دولت وهابي شیعه را مسلمان نميدانند و معتقد است كه جان و مال و ناموس شیعه ارزشی ندارد آيا الزامي وجود دارد كه عمرهگزاران در شرايطي که احترام و حتي امنيت جاني و اخلاقي آنان در خطر است چندينبار اعزام شوند؟
آيا ايران نميتواند ضمن در نظر گرفتن ملاحظات فقهي با محدود کردن عمره به اين کشور بفهماند كه گذشت ايران هميشگي نيست؟ اين مطالبه البته مسبوق به سابقه هم بوده است؛ جايي که امام خميني(ره) پس از کشتار بيرحمانه حجاج توسط آلسعود در حج خونين سال ۶۶ حج واجب را تعطيل کردند، يا جايي که پيش از انقلاب آيتالله صدر در واکنش به اعدام ناجوانمردانه يک ايراني در عربستان يک سال حج را حرام اعلام کردند.
در واكنش به رفتار غيرانساني با اتباع ايراني در عربستان
عمره محدود شود، وزارت خارجه منفعل نباشد
صاحبخبر -
∎