به گزارش خبرنگار مهر، گردشگری مذهبی یکی از انواع گردشگری و از پایدارترین نوع گردشگری در کشور است که شامل توجه به امامزادگان و بقاع متبرکه در هر منطقه می شود.
آنچه مسلم است گردشگری زیارتی در استان همدان آنچنان که باید تقویت نشده و سهم آن در جذب گردشگر بسیار اندک است.
به گفته کارشناسان و صاحب نظران صنعت گردشگری، همدان از نظر موقعیت فرهنگی و مذهبی در میان سایر استانهای کشور به لحاظ جذب توریسم مذهبی جای رشد و توسعه دارد، چراکه تنوع مراکز، آثار و ابنیه تاریخی و عبادتگاه های ادیان مختلف در این منطقه کم نظیر است.
نگاهی به آثار و ابنیه تاریخی، زیارتگاه ها و مساجد قدیمی در استان همدان نشان دهنده آن است که این استان از ظرفیت‌های بسیاری در حوزه گردشگری مذهبی برخوردار است و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند زمینه‌ساز رونق گردشگری مذهبی در این استان باشد.
از سوی دیگر بررسی آثار و جاذبه‌های مذهبی و فرهنگی در استان همدان نشان می‌دهد که می‌توان منابع سرشاری از این بابت عاید استان کرد اما آنچه مورد تاکید است اینکه متاسفانه تاکنون توجه جدی به این موضوع نشده است.
استان همدان علاوه بر داشتن مکان های مذهبی، به لحاظ تاریخی نیز در کشور مطرح است و در حوزه گردشگری تاریخی و مذهبی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
استان همدان دارای ۲۵۵ امامزاده و بقعه متبرکه است که هر ساله پذیرای تعداد بسیاری از مسافران در ایام مختلف سال است که می طلبد توجه به این مراکز مذهبی و فرهنگی چندین برابر شود تا هرچه بیشتر مورد استقبال گردشگران زیارتی قرار گیرد و به توسعه گردشگری این منطقه کمک کنند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان در این خصوص در گفتگو با مهر با بیان اینکه گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است که اصلی ترین هدف آن درک تجربه ای مذهبی است، اظهار داشت: امروزه گردشگری مذهبی انگیزه ای برای سفر محسوب می شود که امامزادگان شاخص نیز در این راستا بی تاثیر نیستند.
گردشگری مذهبی صنعتی است كه علاوه بر برخورداری از امكانات درآمد زايی، اشتغال زاست و اشاعه فرهنگ و حفظ و احيا امامزادگان و بقاع متبرکه را به دنبال خواهد داشت
حجت الاسلام رضا حاجی زین العابدینی با بیان اینکه گردشگری مذهبی صنعتی است كه علاوه بر برخورداری از امكانات درآمد زايی، اشتغال زاست و اشاعه فرهنگ و حفظ و احيا امامزادگان و بقاع متبرکه را به دنبال خواهد داشت، عنوان کرد: با توجه به اينكه كشور ايران و به ويژه استان همدان دارای بافت بومی و مذهبی است ضرورت توجه به گردشگری مذهبی در اين منطقه احساس مي شود.
وی با بیان اینکه بافت مذهبی، اعتقادات دينی و وجود اماكن مذهبی در همدان شرايط مناسبی را برای توجه به گردشگری مذهبی فراهم كرده است، ادامه داد: استان همدان دارای ۲۵۵ بقعه متبرکه و امامزاده بوده و در این زمینه از جایگاه ویژه ای در کشور برخوردار است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان همچنین با بیان اینکه در راستای منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تبدیل بقاع متبرکه و امامزادگان به قطب فرهنگی کشور اداره اوقاف و امور خیریه برنامه های متعدد فرهنگی را در ایام و به مناسب های مختلف برگزار می کند، اظهار داشت: طرح آرامش بهاری از برنامه های ایام نوروز همزمان با سراسر کشور در امامزادگان استان همدان نیز برگزار شد.
حجت الاسلام رضا حاجی زین العابدینی با بیان اینکه امام خمینی(ره) بیان کردند که مردم باید در کنار امامزادگان آرامش داشته باشند، عنوان کرد: طرح آرامش بهاری به منظور استقبال از مسافران نوروزی انجام و خوشبختانه مورد استقبال مسافران نوروزی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه طرح آرامش بهاری در ۶۰ بقعه و امامزاده استان همدان اجرا شد، عنوان کرد: طرح آرامش بهاری در پنج یا شش بقعه و امامزاده شاخص هر شهرستان انجام شد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه در ایام نوروز بیش از یک میلیون نفر از بقاع شاخص استان همدان بازدید کردند، ابراز داشت: حدود سه هزار و ۲۰۰ مسافر در ایام تعطیلات نوروزی در بقاع متبرکه استان همدان اسکان داده شدند.
حجت الاسلام حاجی زین العابدینی با بیان اینکه بقاع متبرکه در ایام نوروز مورد استقبال کم نظیر زائران و مسافران نوروزی قرار گرفت که در خور توجه است، عنوان کرد: بیش از ۱۰۰ نفر در پایگاه‌های سلامت استان همدان در طرح آرامش بهاری به صورت رایگان ویزیت شدند.
وی با بیان اینکه بیش از ۲۰۰۰ کتابچه آرامش بهاری در بقاع متبرکه استان همدان توزیع شد، بیان کرد: پنج هزار و ۴۰۰ متر بنر با موضوع آرامش بهاری در بقاع متبرکه استان همدان نصب شد.
وی یکی نیازهای اساسی تحقق منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی را توجه به زیرساخت ها و نیازهای هر امامزاده و بقعه متبرکه دانست و ابراز داشت: ایجاد راه های دسترسی به امامزادگان و بقاع متبرکه همیشه از دغدغه های مجموعه اوقاف بوده چراکه راه های ارتباطی یکی از مسائل اصلی در پیشرفت هر جامعه چه از نظر اقتصادی و چه از نظر فرهنگی محسوب می شود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه امامزادگان نقش بسیاری در رونق صنعت گردشگری منطقه دارد، ابراز داشت: سالانه تعداد زیادی از هموطنان از سراسر کشور به زیارت امامزادگان می‌آيند که با برنامه‌ریزی صحیح در این زمینه می‌توان به توسعه این بخش مهم کمک کرد و شاهد توسعه استان در بخش‌های دیگر نیز بود.
معاون فرهنگی و اجتماعی اوقاف و امور خیریه استان همدان نیز در گفتگو با مهر با بیان اینکه یکی از وظایف اوقاف اداره امور موقوفات فاقد متولی و دیگری اداره امور امامزادگان و بقاع متبرکه است، اظهار داشت: استان همدان دارای ۲۵۵ امامزاده و بقعه متبرکه است که اولویت نخست اوقاف عمران و آبادانی این بقاع و امامزادگان است.
حجت الاسلام حسین قبادی با بیان اینکه باید به معرفی امامزادگان شاخص استان همدان پرداخت و با بیان اینکه شاهزاده حسین(ع)، امامزاده عبدالله(ع)، امامزاده محسن(ع)، امامزاده هادی بن علی(ع) معروف به فرزند علی، زبیده خاتون، امامزاده یحیی(ع) در همدان، امامزاده محمد(ع) و علی(ع) در نهاوند، امامزاده عبداالله(ع) در ملایر تنها تعدادی از امامزدگان استان همدان هستند، عنوان کرد: عشق ورزی و تعظیم به امامزادگان از دیرباز در بین ایرانیان مشهود بوده چراکه آنان شیفتگان خاندان پیامبر شناخته شده اند.
وی با بیان اینکه یکی از شاخص ترین امامزادگان استان و شهر همدان آستان مقدس امامزاده حسین(ع) معروف به شاهزاده حسین در میدان امام خمینی شهر همدان است، بیان کرد: نسب شریف این امامزاده گرانقدر حسین بن علی النقی(ع) فرزند بلافصل امام هادی(ع) و عموی بلافصل امام زمان(عج) است.
معاون فرهنگی و اجتماعی اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه بنای موزون و متناسب اين بقعه از آثار عهد صفويه و به احتمال ضعيف از آثار زمان فتحعليشاه است، ابراز داشت: تاريخ اين بنا مربوط به سال ۴۲۳ هجری است كه سه مرتبه منهدم شده و در زمان هلاكوخان مغول مجدداً بنا شده است.
حجت الاسلام قبادی با بیان اینکه امامزاده محسن(ع) معروف به امامزاده کوه ديگر امامزاده واجب التكريم در فاصله هفت كيلومتری همدان در روستای وفرجين قرار گرفته كه در منطقه بسيار خوش آب و هوا واقع شده است، بیان کرد: امامزاده هادی بن علی(ع) معروف به فرزند علی در میدان باباطاهر همدان از دیگر امامزادگان شاخص استان همدان است.
وی با بیان اینکه در قسمت غربی آرامگاه باباطاهر و در میانه میدان بزرگ باباطاهر بقعه ای آجری دیده می شود که این بقعه به نام امامزاده هادی بن علی (ع) معروف است، ادامه داد: ظاهر بنا محکم و استوار است و بنا به گفته محققان از بناهای قرن شش هجری است که بعدها در دوره صفویه بازسازی شده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه مرقد مطهر امامزادگان عبدالله(ع) و احمد(ع) در ميدانی به نام امامزاده عبدالله در مركز شهر همدان واقع شده است، افزود: اين بقعه متبركه به عنوان بقعه ای شاخص در شهر همدان محل برگزاری برنامه های فرهنگی و مذهبی شاخص است و برنامه هایی از جمله مراسم روح بخش دعای كميل، دعای ندبه، زیارت عاشورا و ساير ادعيه و برگزاری نماز جماعت، مجالس روضه خوانی و جلسه آموزش قرآن كريم در امامزاده عبدالله همدان برگزار می شود.
حجت الاسلام حسین قبادی با بیان اینکه آستان مقدس امامزاده يحيی(ع) در بلوار شهيد مدنی(ره) شهر همدان واقع شده و این مزار مربوط به یکی از علویان حسنی است که در همدان می زیسته و صاحب کرامت و جلال بوده است، اظهار داشت: در شهرستان های استان همدان نیز امامزادگان گرانقدری وجود دارد که یکی از آنها امامزاده عبدالله(ع) شهرستان ملایر است.
وی با بیان اینکه امامزاده عبدالله(ع) ملایر بزرگوار در میدان شهدای گمنام شهرستان ملایر واقع شده و از دیرباز و قدیم الایام این آستان مقدس مکانی برای عرض ارادت و اظهارعشق وعلاقه به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده است، عنوان کرد: همچنین امامزاده محمد و علی(ع) معروف به شاهزاده محمد در شهرستان نهاوند از امامزادگان شاخص است که در ضلع غربی ميدان قيصريه شهر نهاوند واقع شده و در نزد اهالي به «شازده محمد» خوانده مي شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی اوقاف و امور خیریه استان همدان در ادامه با بیان اینکه پیامبران زیادی در استان همدان مدفون هستند که معروف ترین این پیامبران حیقوق نبی(ع) در شهرستان تویسرکان است، گفت: حضرت حیقوق نبی(ع) یکی از پیامبران بزرگی است که بیش از دو هزار و ۶۰۰ سال پیش می زیسته و با پادشاهی صدقیا از پادشاهان یهود در اورشلیم همزمان بوده است.
حجت الاسلام قبادی با بیان اینکه بنای ساختمان آرامگاه حیقوق نبی(ع) بسیار قدیمی و منسوب به عهد سلجوقیان است، بیان کرد: این بنا دارای برجی مدور با سقف مخروطی و بدنه ای هشت ضلعی و اساس مصالح آن آجر و ارتفاع بنا از زمین هفت متر و در قسمت مخروطی پنج متر است که در مجموع ۱۲ متر می شود و این سبک معماری ابنیه های آرامگاهی از سه هزار سال پیش برای شخصیت های مذهبی و علمی و سیاسی در ایران رایج بوده است.
وی با بیان اینکه در ایام نوروز و تابستان تعداد بسیاری از مسافران به زیارت امامزادگان استان مشرف می شوند که باید در این راستا امامزادگان بیشتر از گذشته معرفی شوند، ابراز داشت: مراسم و آئین های مذهبی، تاریخ شکل گیری بقاع متبرکه، وجود امکانات برای اقامت در شب در بقاع متبرکه، جاذبه های گردشگری مذهبی عمومی و غیره، یک امامزادمی تواند بازدیدکنندگان را از مکان های متعدد جذب کند و باید در راستای توسعه گردشگری استان به ظرفیت امامزادگان نیز توجه شود.
استفاده از رسانه‌ها می‌تواند در ایجاد فضای مناسب برای توسعه صنعت گردشگری مذهبی مؤثر باشد
کارشناس امور مذهبی نیز در گفتگو با مهر با اشاره به نقش رسانه‌ها در توسعه گردشگری مذهبی یادآور شد: به‌طور حتم استفاده از رسانه‌ها می‌تواند در ایجاد فضای مناسب برای توسعه صنعت گردشگری مذهبی مؤثر باشد.
یاسین خدایاری با اشاره به اینکه رسانه‌ها می‌توانند درباره شیوه برقراری ارتباط صحیح با توریست مذهبی، ارائه اطلاعات کافی به آنان، معرفی فضا و اماکن مذهبی و تاریخی کمک مؤثری به میزبانان ایفا کنند، افزود: اماکن مذهبی ظرفیت مناسبی را در جذب توریست دارند.
وی گفت: با توجه به اینکه فطرت انسان خداجوست، مسائل و اعتقادات دینی بویژه وجود اماکن و ابنیه‌های مذهبی، عامل مهمی در جذب گردشگران داخلی و خارجی است.
وی ابراز امیدواری کرد مسئولان با نگاهی به جاذبه‌های تاریخی و مذهبی عزمشان را برای توسعه و گسترش این شاخه از گردشگری جزم کنند.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه امامزادگان و بقاع متبرکه ظرفیت بالقوه ای در راستای توسعه گردشگری مذهبی هستند و استان همدان با داشتن ۲۵۵ امامزاده و بقعه متبرکه از این ظرفیت برخوردار است اما برای رسیدن به گردشگری مذهبی مطلوب در استان توجه به این مراکز مذهبی باید دو چندان شده و مسائل عمران و آبادانی این مراکز بیشتر مورد توجه قرار گیرد.