به گزارش آریا و به نقل از استاد خبری سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تهران، نشست تخصصی «مروری بر اکران فیلمهای ایرانی در جشنواره YIDFF2019» با حضور هاتسویو کاتو از ژاپن و اجرای رامتین شهبازی و شیرازیان (مترجم) شامگاه جمعه 9 آبان، در لایو اینستاگرام سی و هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست هاتسویو کاتو ضمن ارائه توضیحاتی درباره خود گفت: من عضو کمیته انتخاب و برنامه ریزی جشنواره بین المللی فیلم یاماگاتا هستم. در طول دو سال گذشته در این جشنواره من دورهای از سینمای ایران بین دهه 1340 تا 1360 برگزار کردم که عنوان آن «واقعیت و واقعگرایی» بود. آثاری که در این دوره نشان دادیم از فیلمهای کارگردانانی چون سهراب شهید ثالث، عباس کیارستمی، خسرو سینایی، ناصر تقوایی و … بود. این نمایش ها از جانب مخاطبان و دست اندرکاران جشنواره مورد توجه قرار گرفت چون سینمای بین المللی ایران با دنیا متفاوت است.
وی ادامه داد: بخش مسابقه جشنواره یاماگاتا به دو بخش سینمای بینالملل و موج نو آسیا تقسیم میشود. ما از کارگردانان ایرانی برای شرکت در این جشنواره دعوت کردیم و در سال 1993 از عباس کیارستمی و در سال 2003 از امیر نادری دعوت شد. بخش مسابقه سینمای موج نو بخشی را هم به فیلم کوتاه اختصاص داده است. «خانه مادری»، «پیرمرد حرا» و… از جمله فیلمهای ایرانی هستند که در بخش فیلم کوتاه جشنواره به نمایش در آمدهاند.
سینمای مستند، داستانی و تجربی تفاوت جدی بایکدیگر ندارند
کاتو همچنین درباره تفاوت این جشنواره با جشنوارههای خارجی گفت: برخلاف جشنوارههای جهان ما مدیر هنری ثابتی که نظری تعیین کننده برای انتخاب فیلمهای کوتاه نداریم و روند انتخاب فیلمها براساس رای و نظر اعضای کمیته انتخاب انجام میشود. از آنجایی که ایران تاریخ قابل توجه و طولانی در عرصه سینما دارد، اگر بخواهم به شما درباره ساخت فیلم کوتاه توصیه کنم برایم دشوار است. تا جایی که تجربیات جشنواره ای به من کمک میکند، به نظرم تفاوت بسیار جدی بین سینمای داستانی، مستند و تجربی وجود ندارد. فیلمهایی که برای جشنواره یاماگاتا ارسال میکنید لزوما نباید عنوان مستند را یدک بکشند.
این سینماگر تاکید کرد: به تازگی تعداد زیادی اینستالیشن توسط فیلمسازان ساخته میشود که آنها را در قالب فیلم کوتاه به جشنوارهها عرضه میکنند. وجه تمایز اینستالیشن با فیلم در این است که اینستالیشن اثری هنری است. هنرمندی که روی این پروژه کار میکند تمایل دارد آن را به اثری هنری تبدیل کند. در حالیکه ساخت فیلم یعنی سوژه و واقعیتی که مقابل خود دارید را به تصویر کشیده و روایت کنید. فیلمسازی در واقع مواجهه محترمانه با آنچه مقابل دوربین قرار دارد، است. این اقدام به این معناست که فیلمسازان خلاف هنرمندان حوزه اینستالیشن تمایلی به کنترل واقعیت ندارند.
دشواری تمایز سبکهای سینمایی
وی خطاب به فیلمسازان جوان گفت: شما همیشه باید به آنچه که دیگران میبینند هم مانند آنچه خودتان میبینید توجه کنید اما این نکته را هم باید به خاطر بسپارید که آنچه اهمیت دارد مساله خود و دیگری نیست، چون اگر این کار را انجام دهیم خود تبدیل به فاعل و دیگری تبدیل به مفعول میشود. ولی وقتی شما به یک فرد یا چیزی نگاه میکنید، آن هم به شما نگاه میکند؛ بدین ترتیب رابطه فاعل و مفعول دو طرفه و به هم وابسته است. من فکر میکنم این ماجرا در عرصه فیلمسازی هم به کار میآید.
در بخش دیگر این نشست رامتین شهبازی از هاتسویو کاتو، پرسشی را با این مضمون مطرح کرد: آیا ما به واقع در سینمای امروز جهان مرزبندی و قطعیت وجود دارد؟ هاتسویو کاتو در این باره توضیح داد: امروزه در واقع به طور شفاف متمایز کردن سبکهای مختلف بسیار دشوار شده است، تاکید من در زمینه تمایز سینما و اینستالیشن بیشتر بر متمرکز بر طرز تفکر هنرمند یا فیلمساز با این دو مقوله بود.
شهبازی همچنین از کاتو درخواست کرد تعریف خود از مقوله اینستالیشن را بیان کند و این سینماگر ژاپنی در این باره گفت: بنیادی ترین تعریفی که درباره این مقوله بیان می کنند، این است که اینستالیشن باید در موزه ها یا مکان ارائه آثار هنری ارائه شود نه در سینما و تئاتر.
در ادامه شهبازی از چگونگی پذیرش فیلمهای کوتاه مستند در جشنواره یاماگاتا پرسشی را مطرح کرد که هاتسویو کاتو در پاسخ بیان کرد: امروزه در حوزه فیلم کوتاه مرزهای بین داستانی، مستند و تجربی بسیار کمرنگ شده است و در حوزههای متفاوتی این سه گونه باهم تداخل پیدا میکنند. ما به عنوان برگزارکنندگان جشنواره سعی میکنیم فیلمهای بهتر و متنوعتری را برای حضور در این رویداد سینمایی انتخاب کنیم.
کاتو همچنین در بخش دیگر این نشست نظر خود را درباره تمایز میان هنرمندان و فیلمسازان بیان کرد: نکتهای که من گفتم حکایت از تناقض بین هنرمندان و فیلمسازان نبود، بلکه مسئله این بود که فیلمسازان در ساخت یک فیلم تا چه اندازه میتوانند آن وجوه هنری خود را عرضه کرده و به نمایش بگذارند. اگر فیلمسازان بخواهند هنرمند شوند هرگز مسئله غیرممکنی نیست.
این سینماگر در پاسخ به پرسش مخاطبی مبنی بر نحوه پذیرش فیلمها در جشنواره یاگاماتا توضیح داد: از سال گذشته پذیرش فیلمها به صورت آنلاین میسر شده است و فیلمسازان میتوانند با مراجعه به سایت این جشنواره فیلمهای خود را به جشنواره ارسال کنند.
وی همچنین درباره شرایطی که این جشنواره برای پذیرش آثار مدنظر دارد، گفت: ما در بخش بینالملل فیلم کوتاه نمیپذیریم اما در بخش موج نو آسیا فیلمسازان آسیایی میتوانند انواع و اقسام فیلمهای خود از جمله فیلم کوتاه را برای حضور در جشنواره ارسال کنند و البته پذیرش هم رایگان است.
کاتو درباره اینکه پذیرش فیلم از طریق پیچینگ در این جشنواره صورت میگیرد یا خیر، پاسخ داد: خیر، به دلیل اینکه جشنواره بخش بازار و مارکت ندارد، به همین دلیل از این طریق امکان دریافت فیلم نداریم.
او در پاسخ به اینکه در سالهای اخیر کشفی از سینمای ایران در جشنواره یاماگاتا داشتهاند یا خیر، توضیح داد: در سالهای اخیر مهرداد اسکویی فیلمساز ایرانی بودندکه با فیلم آخر خود در جشنواره مورد توجه قرار گرفتند. رابطه دو طرفه بین بازیگران و کارگردان ویژگی بارز فیلم آخر مهرداد اسکویی بود که نظر ما را به خود جلب کرد.
سی و هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به دبیری سید صادق موسوی با برگزاری نشستهای تخصصی «37-20» تا 17 آبان ادامه دارد.
نظر شما