به گزارش فرهنگ نیوز ، باراک اوباما با برگزاری کنفرانس خبری مواضع خود را درباره مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 مطرح کرد.رئیسجمهور آمریکا با برگزاری کنفرانس خبری در واشنگتن درباره توافق هستهای ایران و گروه 1+5 اظهار نظر کرد و گفت که بهترین راهحل برای موضوع برنامه هستهای ایران از راه دیپلماسی است.
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بیانیه ای را در خصوص توافق هسته ای ایران و قدرت های جهانی صادر کرده است که متن آن به شرح زیر است:
امروز آمریکا همراه با شرکا و متحدان ما، به یک تفاهم تاریخی با ایران دست یافته اند که اگر به طور کامل اجرا شود، مانع از دستیابی ایران به سلاح اتمی خواهد شد.
به عنوان رئیس جمهور و فرمانده، هیچ مسئولیتی بزرگتر از امنیت مردم آمریکا ندارم. من متقاعد شده ام که اگر این چارچوب منجر به یک توافقنامه نهایی و جامع شود، این توافق، کشور ما، متحدان ما و جهان ما را امن تر خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران برای دههها برنامه هستهای خود را توسعه داده است. زمانی که من رئیس جمهور شدم، ایران هزاران سانتریفیوژ را به کار انداخته بود که میتوانست مواد لازم برای بمب هستهای را تولید کند و ایران تاسیسات هستهای خود را پنهان کرده بود. من به روشنی اعلام کردم که ما حاضریم تا این مساله را از طریق دیپلماتیک حل و فصل کنیم ولی تنها به شرطی که ایران با یک روش جدی به میز مذاکره بیاید. زمانی که این اتفاق رخ نداد، ما جهان را برای اعمال سختترین تحریمها علیه این کشور، بسیج کردیم، تحریمهایی که تاثیر عمیقی بر اقتصاد ایران داشته است.
تحریمها بهتنهایی نمیتوانست برنامه هستهای ایران متوقف کند اما ایران را مجبور کرد که به میز مذاکره بازگردد. به خاطر تلاشهای دیپلماتیک ما، جهان در کنار ما ایستاد و ما همراه با شرکای جهانی خود، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین و همین طور اتحادیه اروپا، به میز مذاکره ملحق شدیم.
طی یک سال گذشته، ما نخستین گام را به سوی چارچوب امروز با یک توافق که پیشرفت برنامه هستهای ایران را متوقف کند و این برنامه را در بخشهای اصلی به عقب بازگرداند، برداشتیم.
به یاد بیاورید که در آن زمان، کسانی که شک و تردید داشتند میگفتند که ایران احتمالا تقلب خواهد کرد، و ما نمیتوانیم پایبندی ایران را مورد راستیآزمایی قرار دهیم و توافقنامه موقت هستهای با شکست روبرو خواهد شد. در عوض، این روند به دقت همان طور که انتظار میرفت، به پیش رفته است. ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است. ایران ذخایر مواد هستهای خطرناک را از بین برده است. بازرسیها از برنامه ایران افزایش یافته است. و ما به مذاکرات ادامه خواهیم داد تا ببینیم آیا میتوانیم به یک توافق جامعتر دست یابیم.
امروز، پس از ماهها دیپلماسی سخت و اصولی، به چارچوب توافق دست یافتیم. و این یک توافق خوب است، توافقی که اهداف اصلی ما را تامین می کند. این چارچوب همه مسیرهایی را که ایران بتواند به سلاح اتمی دست پیدا کند، قطع خواهد کرد. ایران با محدودیتهای شدیدی در برنامه هسته ای روبرو خواهد شد و ایران همچنین با قویترین و شفافترین رژیم بازرسی که در هر برنامه هستهای در تاریخ، وجود داشته موافقت کرده است. بنابراین توافق بر اساس اعتماد نیست، توافق بر اساس راستی آزمایی بیسابقه است.
جزئیات کلیدی زیادی طی سه ماه آینده نهایی خواهد شد و تا زمانی که همه چیز مورد توافق قرار گیرد، چیزی توافق نخواهد شد. ولی اینجا خطوط اساسی توافق هستند که ما برای نهایی کردن آن تلاش میکنیم.
نخست، ایران قادر نخواهد بود تا با استفاده از پلوتونیوم، تولید یک بمب را دنبال کند، چرا که پلوتونیوم در سطح نظامی، تولید نخواهد کرد. هسته اصلی رآکتور اراک برچیده و جایگزین خواهد شد. سوخت مصرف شده در رآکتور اراک به خارج از ایران منتقل خواهد شد. ایران یک رآکتور آب سنگین نخواهد ساخت. و ایران اقدام به پردازش مجدد سوخت از رآکتورهای موجود خود نخواهد کرد.
دوم، این توافق، مسیر ایران به سوی یک بمب با استفاده از اورانیوم غنی شده را قطع خواهد کرد. ایران موافقت کرده تا تعداد سانتریفیوژهای نصب شده تا دو سوم کاهش یابد. ایران دیگر در تأسیسات فردو برای 10 سال آینده اورانیوم غنیسازی نخواهد کرد و بخش عمدهای از اورانیوم ایران خنثی خواهد شد. امروز، برآوردها نشان میدهد که ایران تنها دو تا سه ماه تا گریز هستهای فاصله دارد یعنی زمانی که ایران میتواند از مواد خام برای تولید یک بمب اتمی استفاده کند. بر اساس این توافق، ایران موافقت کرده است تا مواد هسته ای مورد نیاز برای تولید یک سلاح را ذخیره نکند. حتی اگر ایران توافق کنونی را نقض کند ،حداقل تا ده سال آینده، حداقل یک سال تا گریز هستهای فاصله خواهد داشت و منابع مورد نیاز برای تولید بمب نخواهد داشت و اعمال محدودیتها علیه ذخایر ایران 15 سال ادامه خواهد یافت.
سوم، این توافق بهترین دفاع احتمالی علیه توانایی احتمالی ایران برای دنبال کردن مخفیانه یک سلاح اتمی خواهد بود. بازرسان بینالمللی دسترسی بی سابقهای نه تنها به تاسیسات هستهای ایران بلکه به کل چرخه عرضهای خواهند داشت که از برنامه هستهای ایران حمایت میکند، از کارخانههای تولید اورانیوم گرفته که مواد خام را تامین میکند تا سانتریفیوژهایی که تولید و ذخیرهسازی و پشتیبانی از برنامه اتمی را بر عهده دارند.
اگر ایران تقلب کند جهان خواهد فهمید و اگر به چیزی شک کنیم از آن بازرسی خواهیم کرد و با این توافق ایران بیش از هر کشور دیگری بازرسی خواهد شد. تلاش گذشته ایران برای نظامی کردن برنامه هستهای حل و فصل خواهد شد. با این توافق، ایران با بازرسی های بیشتر از هر کشوری در جهان روبرو خواهد شد.
بنابراین، این یک توافق بلندمدت خواهد بود که همه مسیرها به سوی یک بمب اتمی احتمالی ایران را مسدود خواهد کرد. محدودیتهایی علیه برنامه هسته ای ایران برای ده سال وجود خواهد داشت. محدودیتهای بیشتر برای ساخت تاسیسات هستهای جدید یا ذخیره سازی مواد هستهای حداقل 15 سال ادامه خواهد یافت. تدابیر بیسابقه شفاف سازی نیز حداقل 20 سال یا بیشتر خواهد بود. البته برخی از این تدابیر دائمی خواهد بود. و ایران به عنوان یکی از اعضای پیمان انپیتی، هرگز اجازه نخواهد داشت تا یک سلاح اتمی را تولید کند.
جامعه جهانی بهازای اقدامات ایران تعهد کرده که برخی از تحریمها علیه ایران حذف کند و این مرحله به مرحله خواهد بود البته بازگشت پذیر خواهد بود و اگر ایران تخطی کند تحریمها باز خواهد گشت. تحریمهای دیگر از جمله حمایت از تروریسم و موشکهای بالستیک و حقوق بشر همچنان باقی خواهند ماند.
اکنون اجازه بدهید تا بار دیگر تاکید کنم، کار ما هنوز تمام نشده است. توافق هنوز امضا نشده است. از الان تا پایان ژوئن، مذاکره کنندگان به کار بر روی جزئیاتی که چگونه این چارچوب به طور کامل اجرا شود، ادامه خواهند داد. اگر انحرافی از طرف ایرانی وجود داشته باشد، اگر راستی آزمایی و مکانیسمهای بازرسی با مشخصات درخواستی از سوی کارشناسان امنیتی و هستهای ما، مطابقت نداشته باشد، توافقی وجود نخواهد داشت. ولی اگر ایران به چارچوب مورد توافق با مذاکره کنندگان پایبند باشد، ما قادر خواهیم بود تا یکی از بزرگترین تهدیدات علیه امنیت کشورمان را حل و فصل کنیم.
با در نظر گرفتن اهمیت این مساله، من به مذاکره کنندگان دستور دادهام تا به طور کامل کنگره و مردم آمریکا را در جریان خلاصهای از توافق، قرار دهند و من از یک بحث قوی در این خصوص طی هفته ها و ماه های آینده استقبال میکنم. من مطمئن هستم که میتوانیم شاهد باشیم که این توافق برای امنیت ما، متحدان ما و کل جهان، خوب خواهد بود.
ما تنها سه گزینه برای حل و فصل برنامه هستهای ایران داریم. نخست، می توانیم به یک توافق قوی و قابل راستی آزمایی دست یابیم، مانند این توافق، و به طور مسالمت آمیز از دستیابی ایران به یک سلاح اتمی جلوگیری کنیم.
گزینه دوم این است که میتوانیم تاسیسات هستهای ایران را بمباران کنیم، در این صورت جنگ دیگری در خاورمیانه آغاز خواهد شد و برنامه اتمی ایران را چند سال به عقب بازخواهد گرداند. به عبارت دیگر، بمباران تاسیسات هستهای، برنامه اتمی ایران را به اندازه تنها بخشی از دستیابی به توافق، به عقب برمیگرداند.
سوم، ما میتوانیم از مذاکره کنارهگیری کنیم و باز هم از دیگر کشورها بخواهیم تا به تحریمهایی که فعلا وجود دارد، ادامه دهند و تحریمهای دیگری را نیز اعمال کنند و امیدوار به اثرگذاری تحریمها باشیم، با آگاهی از این مساله که هر بار ما این کار را انجام دادهایم، ایران تسلیم نشده و در عوض برنامه اتمی خود را توسعه داده است و این مساله در کوتاه مدت موجب افزایش مسابقه تسلیحاتی در منطقه شده و می تواند نااطمینانی را افزایش دهد. به عبارت دیگر، گزینه سوم خیلی سریع ما را به سوی این مسیر پیش خواهد برد که در خصوص اقدام نظامی علیه ایران، تصمیمگیری کنیم.
ایران به سادگی و تنها به خاطر اینکه ما از این کشور بخواهیم، برنامه هستهای خود را برنخواهد چید. مساله این نیست که جهان چگونه کار میکند، و مساله آن نیست که تاریخ چه چیزی به ما نشان میدهد. ایران نشان داده است که هیچ تمایلی برای حذف زمینههایی از برنامه هستهای خود ندارد که آنها را برای اهداف صلحآمیز نگه داشته است، حتی با وجود تحریمهای بیسابقه. آیا مذاکرت باید با شکست منجر شود، به این دلیل که ما چیزی را که اکثر رهبران جهان یک توافق عادلانه ارزیابی میکنند، رد کنیم، توافقی که کارشناسان هستهای ما اعلام میکنند که میتواند به ما اطمینان دهد که ایرانیها به دنبال تولید سلاح اتمی نخواهند بود.
بنابر این زمانی که انتقادات اجتناب ناپذیری را در خصوص توافق هستهای می شنوید، یک سئوال ساده را بپرسید: آیا شما واقعا فکر میکنید که این توافق قابل راستی آزمایی، اگر به طور کامل اجرا شود، و از سوی رهبران جهانی با حمایت روبرو شود، نسبت به گزینه وقوع یک جنگ احتمالی دیگر در خاورمیانه، بدتر است؟ آیا این توافق بدتر از چیزی است که تقریبا دو دهه انجام دادهایم، در قبال ایران که برنامه هستهای خود را پیش برده و بدون بازرسیهای قوی؟ من فکر میکنم پاسخ روشن است.
به یاد داشته باشید، من همواره اصرار داشتهام که هر کاری را برای مانع شدن ایران در دستیابی به سلاح اتمی انجام خواهم داد. ولی من میدانم که راهکار دیپلماتیک بهترین راه است و جامع ترین راهحل است. تاکنون این بهترین گزینه ما بوده است. و در حالی که این احتمال همواره وجود دارد که ایران ممکن است در آینده تقلب کند، این چارچوب بازرسیها و شفافیت، این احتمال را بیشتر خواهد کرد که ما بدانیم ایرانیها سعی در تقلب دارند و من یا روسای جمهور بعدی، همه گزینه هایی را که هم اکنون وجود دارند، برای برخورد با ایران در اختیار خواهند داشت.
به مردم ایران میگویم که میخواهم با همدیگر تعامل کنیم، بر اساس احترام مشترک. این توافق چشمانداز لغو تحریمها را پیشنهاد میدهد. از آنجایی که رهبر ایران یک فتوا علیه بمب هستهای صادر کرده و این توافق امکان راستی آزمایی در برنامه هستهای را فراهم کنم این امکان را فراهم میکند که بار دیگر به جامعه بینالمللی بازگردد. این توافق برای ایران و همچنین برای جهان خوب خواهد بود. اما این توافق به تنهایی حتی اگر عملی شود بیاعتمادی عمیق بین دو کشور را حل نخواهد کرد و نگرانیها بر سر جای خود باقی خواهد ماند، نگرانی از نیروهای دست نشانده و تروریسم و تهدید ایران علیه اسرائیل و تا زمانی که این تهدیدها وجود داشته باشد این مشکلات باقی خواهد ماند و تا زمانی که رفتار ایرانی ها در حمایت از تروریسم ادامه داشته باشد، و حمایت این کشور از گروه های نیابتی که خاورمیانه را بی ثبات می کنند، ادامه یابد، ایران تهدیدی برای دوستان آمریکا متحدان آن به شمار می رود. کاملاً آشکار است که من و نتانیاهو درباره راهحل برنامه هستهای ایران توافق نداریم و نتانیاهو میخواهد اطمینان یابد که ایران به سلاح هستهای دست نیابد و امروز با نتانیاهو صحبت میکنم که وقتی پای امنیت اسرائیل در میان باشد و بحث اینکه مانع از دستیابی ایران به سلاح هستهای شویم تردیدی نخواهیم داشت و تعهد ما در امنیت اسرائیل خدشه ناپذیر است. این دلیل آن است که از تیم امنیت ملی خودم خواسته ام تا از نزدیک با دولت جدید اسرائیل طی هفته ها و ماه های آینده، در این خصوص رایزنی کند که چگونه می توانیم همکاری امنیتی با اسرائیل را تقویت کنیم و تعهد غیر شکننده در دفاع از اسرائیل را روشن کنیم.
من امروز همچنین با شاه عربستان صحبت کردم تا بر تعهد خودمان نسبت به امنیت شرکای آمریکا در خلیج، تاکید کنم. من در حال دعوت از رهبران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج هستم، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، عمان، قطر و بحرین تا در بهار امسال با من در کمپ دیوید ملاقات کنند و در خصوص اینکه چگونه میتوانیم همکاری امنیتی با کشورهای عربی را تقویت کنیم، گفتگو و رایزنی نماییم.
در پایان، این مساله ارزش یادآوری دارد که کنگره نقش مهمی در سیاست کنونی ما در قبال ایران داشته است. کنگره در شکل گیری رژیم تحریم هایی که فشار زیادی را بر ایران وارد کرده و آنها را مجبور به بازگشت به میز مذاکره کرده، کمک زیادی داشته است. در روزها و هفته های آینده، دولت من با کنگره بار دیگر تعامل خواهد داشت، در این خصوص که ما چگونه می توانیم نقش ایفا کنیم و کنگره چگونه می تواند نقش نظارتی سازنده ای داشته باشد. من این تلاش را از طریق صحبت کردن با رهبران سنا و کنگره از امروز آغاز خواهم کرد.
در این مذاکرات، من تاکید خواهم کرد که مسائل در شرایط کنونی بزرگتر از سیاست هستند. اینها مسائلی مربوط به جنگ و صلح هستند، و باید بر اساس واقعیت ها و آنچه که در نهایت بهترین منفعت را برای مردم آمریکا و امنیت ملی ما داشته باشد، ارزیابی شوند.
این توافق میان ایران و ایالات متحده و قدرتهای جهانی است و نه توافقی میان دولت من و دولت ایران. و اگر کنگره این توافق را نابود کند یک شکست دیپلماتیک خواهد بود و جامعه جهانی با شکست مواجه خواهد شد و مردم آمریکا خواهند فهمید و اکثر مردم آمریکا خواستار راهحل دیپلماتیک برای برنامه هستهای ایران بودند.
مردم آمریکا به خوبی اظهارات کندی رئیس جمهور را درک می کنند. وی درباره تهدید کمونیسم گفته است: بیایید هرگز از مذاکره هراسی نداشته باشیم، مردم آمریکا این سخنان را در اوج جنگ سرد به یاد دارند. روسای جمهوری مثل نیکسون و ریگان، توافقنامههای تاریخی کنترل اسلحه را با شوروی سابق به امضا رساندند، علیرغم این واقعیت که آن دشمن نه تنها تهدید کرده بود که کشور ما را نابود خواهد کرد بلکه ابزارهای لازم را نیز در اختیار داشت تا این کار را انجام دهد. البته آن توافقنامه ها کامل نبود. این توافقنامهها موجب پایان همه تهدیدات نشد. ولی جهان را امنتر کرد. یک توافق خوب با ایران نیز مانند آن است.
امروز، میخواهم تشکر خود را از شرکای بینالمللی برای همکاری با آمریکا در دستیابی به این توافق اعلام کنم. امروز توانستم با شرکای نزدیک آمریکا یعنی کامرون نخست وزیر و اولاند رئیس جمهور و آنگلا مرکل صدر اعظم صحبت کنم تا بر ایستادگی دوشادوش خودمان در این تلاش، تاکید کنیم.
و بیشتر ما، از طرف ملت مان، من می خواهم تا تشکر خود را از وزیر خارجه خستگی ناپذیرمان جان کری و تیم مذاکره کننده، اعلام کنم. آنها برای دستیابی به این پیشرفت، سخت کار کردند. آنها بهترین سنت دیپلماسی آمریکایی را نشان دادند. این کار و تلاش هنوز به پایان نرسیده و پیروزی هنوز تضمین شده نیست. ولی یک فرصت تاریخی داریم تا از گسترش سلاح های اتمی در ایران جلوگیری کنیم و این کار را از طریق مسالمت آمیز همراه با جامعه بینالمللی که با قدرت پشت ما ایستادهاند؛ انجام دهیم. ما باید از این فرصت استفاده کنیم.
"محمد جواد ظریف" و "فدریکا موگرینی" پنجشنبه شب در کنفرانس خبری از حصول تفاهم سیاسی میان ایران و غرب درباره برنامه هستهای تهران خبر دادند.
بر اساس راهحل به دست آمده، دوره زمانی برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص برنامه غنیسازی ایران 10ساله خواهد بود. در طول این مدت، تعداد بیش از 5000 ماشین سانتریفیوژ در نظنز به تولید مواد غنیشده در سطح 3/67 درصد ادامه خواهند داد و تأسیسات هستهای فردو به مرکز تحقیقات هستهای و فیزیک پیشرفته تبدیل خواهد شدو بیش از 1000 ماشین سانتریفیوژ و تمامی زیرساخت آنها در فردو حفظ و نگهداری خواهند شد.
راکتور تحقیقاتی اراک آب سنگین باقی خواهد ماند و با انجام بازطراحی ارتقا یافته و روزآمد خواهد شد و در بازطراحی راکتور ضمن کاهش میزان تولیدی پلوتونیوم، کارآیی راکتور اراک بهمیزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد.
براساس راهحلهای به دست آمده، پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، تمامی قطعنامههای شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریمهای اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه آمریکا از جمله تحریمهای مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزههای مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی و خودرو سازی فوراً لغو خواهند شد.
در چارچوب راهحلهای به دست آمده؛ برای بازگشت پذیری متقابل تعهدات مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک در صورت نقض تعهدات از سوی هر یک از طرفها سازوکار لازم پیشبینی شده است.