صاحب‌خبر - «قره‌باغ کوهستانی» (ناگورنو قره‌باغ) بار دیگر پس از سه ماه صحنه درگیری و زد و خورد نیروهای ارتش ارمنستان و جمهوری آذربایجان است و شبح جنگ بار دیگر بر این منطقه سایه افکنده است. دو روز پیش سفارتخانه‌های آمریکا در باکو و ایروان، در بیانیه‌ای از تمامی شهروندان آمریکایی خواستند تا به منطقه مورد اختلاف وارد نشوند، گویا از وقوع درگیری‌ها خبر داشتند. این سؤال مطرح است که دولت آمریکا چگونه از بروز دوباره درگیری‌ها در این منطقه با خبر بوده است؟ اولین درگیری‌ها به نظر می‌رسد از بامداد روز یکشنبه آغاز شده و وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد که مواضع و شهرک‌های مرزی این کشور از سوی نیروهای مسلح ارمنستان هدف خمپاره قرار گرفته که تلفاتی از میان نظامیان و غیرنظامیان به همراه داشته است. باکو در ادامه از انجام اقدامات تلافی‌جویانه خبر داد و افزود واحدهای پیشرفته ارتش آذربایجان در حال به کار بستن اقدامات تلافی‌جویانه برای سرکوب تحرکات نیروهای ارمنی هستند تا از امنیت جمعیت غیرنظامی که نزدیک خط مقابله نظامی زندگی می‌کنند اطمینان یابند. «الهام علی‌اف» رییس‌جمهور آذربایجان نیز در مقابل دوربین تلویزیون‌ها حاضر شد و گفت که نیروهای مسلح ارمنستان با انواع سلاح‌ها از جمله توپخانه سنگین مواضع ارتش آذربایجان و تعدادی از مناطق مسکونی را هدف قرار داده‌اند که در نتیجه تعدادی از نیروهای نظامی و غیر نظامی مجروح شده‌اند. او در ادامه از پاسخ متقابل نیروهای آذربایجان خبر داد. پس از آن آذربایجان اعلام کرد که 5 روستا را به تصرف خود درآورده است. پس از آن، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان نیز از حمله نیروهای آذربایجانی به شهرک‌های مسکونی ارمنستان در منطقه ناگورنو-قره‌باغ خبر داد و وزارت دفاع ارمنستان هم اعلام کرد که نیروهای این کشور دو بالگرد و سه پهپاد آذربایجانی را در واکنش به حملات باکو به مناطق مسکونی ساقط کرده‌اند. پس از این اظهارات ارمنستان از بسیج مردمی برای مقابله با حمله آذربایجان خبر داد. بسیج مردمی در قره باغ در همین راستا و در شرایطی که دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم می‌کنند، مجموع این رخدادها باعث شد تا «آرائیک هاراطونیان» رییس منطقه مورد مناقشه «قره‌باغ» در یک نشست اضطراری با اعضای شورای ملی، آماده‌باش جنگی اعلام کند. او در بیانیه‌ای از تمامی افراد بالای ۱۸ سال خواست تا آماده جنگ شوند. هاراطونیان همچنین در پیامی تاکید کرد: «این جنگ برای مرگ یا زندگی است که آن را به جان پذیرفته و در آن پیروز خواهیم شد. تلفات انسانی و مادی ما را مایوس نخواهند کرد. اعلان جنگ کرده‌اند و جنگ دریافت خواهند کرد». وزارت دفاع ارمنستان هم اعلام «حالت جنگی» کرده و از تمامی نیروهای خود خواسته است تا در آماده‌باش کامل قرار گیرند. در مجموع شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته که به‌باور برخی ناظران، منطقه آماده جنگ دیگری شده است. هر چند در این میان ارتش جمهوری آذربایجان اعلام کرده است که نیازی به اعلام آماده‌باش عمومی ندارد و نیروهای این کشور به طور کامل آماده هستند. هیأت سربازگیری و آماده‌باش ارتش آذربایججان گفته است که ممکن است در صورت لزوم برای دفاع از کشور، وزارت دفاع خواستار بسیج عمومی شود، اما امروز نیازی به این کار نیست. پس از شعله ور شدن این درگیری‌ها، قدرت‌های منطقه‌ای به اظهارنظر در این باره پرداختند. تاکید ایران و روسیه بر آتش‌بس در همین راستا، در حالی ترکیه از مواضع آذربایجان اعلام حمایت کرد، ایران و روسیه به دلیل به خطر افتادن جان غیرنظامیان و شروع یک آشوب جدید در منطقه بر آتش‌بس تاکید کردند. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز یکشنبه در ارتباط با درگیری‌های نظامی به وقوع پیوسته بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از نزدیک و با نگرانی درگیری‌های نظامی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان را دنبال می‌کند و ضمن دعوت طرفین به خویشتنداری، خواستار توقف فوری درگیری‌ها و آغاز گفت‌وگو بین دو کشور است. سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از همه ظرفیت های خود به منظور برقراری آتش بس و آغاز گفت‌وگوها بین طرفین را اعلام کرد. بعد از حمایت آنکارا از باکو در زمینه درگیری‌های روز یکشنبه بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ، وزیر خارجه ترکیه با همتای روس درباره ازسرگیری درگیری‌های مرزی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان تلفنی صحبت کرد. طبق گزارش «دیلی صاباح»، وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد که مولود چاووش اوغلو در رایزنی تلفنی با سرگئی لاوروف درباره تشدید درگیری بین اذربایجان و ارمنستان صحبت کرد. تماس تلفنی وزرای خارجه ترکیه و روسیه در شرایطی صورت گرفته که پیشتر وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای خواستار آتش‎‌بس فوری و اغاز مذاکره بین این کشور برای پایان دادن به درگیری‌ها بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ شد. این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که لاوروف در نظر دارد با وزرای خارجه جمهوری آربایجان و ارمنستان تماس تلفنی برقرار کند. از سوی دیگر، وزارت خارجه ترکیه هم درباره از سرگیری درگیری‌ها بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ به ارمنستان هشدار داده بود. اهمیت منطقه جنگ قره‌باغ از آن لحاظ است که این موضوع می‌تواند باعث از بین رفتن آرامش نسبی در منطقه قفقاز و پس از آن آسیای مرکزی شود. این موضوع می‌تواند امنیت در مرزهای ایران را نیز دچار خدشه کند.∎​