صاحب‌خبر - گروه سیاسی: آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران مسیرهای مختلفی را پیش روی دارد که اگر به موفقیت برسد یا تحریم‌های تعلیق شده توسط قطعنامه ۲۲۳۱ بر می‌گردد یا تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال می‌شود. در این میان مسیر اول بازگرداندن تحریم‌ها که آمریکا در قالب پیشنهاد تمدید تحریم تسلیحاتی به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد به دلیل وتو کشور روسیه و چین ناکام ماند اما امریکا مسیر دیگر بازگرداندن تحریم‌ها یعنی فعال کردن مکانیسم ماشه را در پیش گرفت. آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه مدعی است که علیرغم خروج از برجام اما همچنان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ حضور دارد و مبتنی بر همین ادعا هم در ۳۰ مرداد ۹۹ درخواست اعلان یا نوتیفیکیشن برای فعال کردن مکانیسم ماشه را اعلام کرد. بر اساس قرائت آمریکا از برجام اگر تا ۳۰ روز بعد از اعلان یعنی تا ۳۰ شهریور ۹۹ شورای امنیت قطعنامه‌ای را صادر نکند به صورت خودکار قطعنامه‌های تعلیق شده به وسیله قطعنامه ۲۲۳۱ باز خواهد گشت. در این خصوص گرچه کشورهای اروپایی به دلیل ترس از واکنش ایران مبنی بر خروج از برجام و کاهش نظارت‌ها در برخی روایت‌های رسمی که از جلسات خود درباره برجام ارائه می‌دهند با تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها مخالفت می‌کنند اما همزمان برخی روایت‌ها از تلاش اروپایی‌ها برای انداختن توپ در زمین ایران و نگه داشتن ایران در برجام تحت هر شرایطی حکایت می‌کند. برهمین اساس، تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا تهیه کرده و خواستار بررسی سه‌فوریتی طرح اقدام متقابل ایران علیه فعال سازی مکانیسم ماشه شده‌اند. در همین زمینه، حجت‌الاسلام نصرالله پژمان فر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در تذکر شفاهی از آماده کردن طرح سه فوریتی برای اقدام مناسب مجلس درباره شیطنت و پاس‌کاری اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در خصوص فعال کردن مکانیسم ماشه خبر داد. او در این تذکر اعلام کرد که این طرح بر اساس کار مشترک علی خضریان نماینده مردم تهران و سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و بنده تهیه و تقدیم هیات رئیسه مجلس شده اما از هیات رئیسه می‌خواهیم که برای سه‌فوریتی شدن این طرح دوفوریتی دستورات لازم صادر شود. مکانیسم ماشه را فعال کنند ایران همه تعهدات خود را تعلیق می‌کند سید جلیل میرمحمدی میبدی نماینده مردم تفت و میبد در مجلس اظهار داشت: مذاکره‌کنندگان ما در برجام غفلت کردند و مکانیسم ماشه را به دشمن دادند. وی افزود: به دشمن اخطار می‌دهیم که اگر بخواهد این سیستم را فعال کند حتماً مجلس انقلابی، دولت ایران را موظف خواهد کرد که همه تعهدات خود در برجام از جمله پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق در آورد. نماینده مردم تفت و میبد در مجلس همچنین از نمایندگان مجلس خواست که در این زمینه در تهیه طرح سه فوریتی در مقابله با مکانیسم ماشه اهتمام جدی تری صورت دهند 0 در صورت بازگشت تحریم‌ها تعهدات هسته‌ای ایران متوقف می‌شود علی خضریان، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی گفت: در سال‌های ۹۳ تا ۹۴ به یک توافق سیاسی با آمریکا رسیدیم که قرار شد ما تعهداتی را در برنامه‌ هسته‌ای خودمان انجام دهیم و آنها هم تحریم‌های مربوط به فروش نفت و تبادلات بانکی را بردارند. به رغم اینکه ما به تعهدات خود پایبند بودیم، اما آمریکایی‌ها شروع به کارشکنی در برجام کردند و در نهایت از برجام خارج شدند. وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها در این دو سال گذشته تا حد ممکن علیه کشور ما فشار اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی آوردند، افزود: اکنون آمریکایی‌ها در صدد هستند قطعنامه‌های تحریمی تعلیق شده را دوباره برگردانند و این کار به شدت توافق را نامتوازن می‌کند و لازم است با توقف تمام تعهدات این توازن تا حدودی حاصل شود. خضریان گفت: در حال حاضر با قطعیت نمی‌توان گفت که قطعنامه‌ها بازخواهند گشت. آمریکا گزارش نقض ایران را به شورای امنیت داده است و کشور‌های مختلف با این اقدام آمریکا و اساسا ادعای عضویت آمریکا در برجام مخالفت کرده‌اند. اما اینکه نهایتا کدام طرف پیروز این کارزار خواهد بود، گذر زمان مشخص می‌کند. نماینده مردم تهران در مجلس تأکید کرد: برای جلوگیری از غافلگیر شدن کشور، باید تدابیر لازم جهت مقابله با بازگشت تحریم‌ها اتخاذ شود. مجلس در این زمینه می‌تواند نقش خوبی داشته باشد و به واسطه تصویب یک قانون، جلوی اجرای یک طرفه تعهدات هسته‌ای را بگیرد. سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس تصریح کرد: در صورت اجرای مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌ها، تعهدات ما به طور خودکار لغو نمی‌شود. آنچه لغو می‌شود ادامه‌ تعلیق قطعنامه‌های قبلی، محدودیت‌های برداشته شده و هماهنگی‌های تدارک دیده شده در برجام است که لغو می‌شود. صحبتی از تعهدات ما نشده است. وی ادامه داد: قسمت آخر بند ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ هم گفته است که شورای امنیت اظهارات طرف ایرانی در رابطه با لغو تعهدات در صورت بازگشت تحریم‌های شورای امنیت را مورد توجه قرار می‌دهد. گفته مورد توجه قرار می‌دهد، نه اینکه برای ایران این اختیار یا حق قائل شده باشد که ایران تعهدات خود را لغو کند. اما باید از ظرفیت همین بند هم استفاده کنیم و تعهدات خودمان را در برجام لغو کنیم. خضریان افزود: این درحالی است که هنوز بخشی از تعهدات عملیاتی ما در برجام باقی مانده است. به عنوان مثال تعهداتی که در راستای تغییر طراحی راکتور آب سنگین اراک پذیرفتیم، را لغو نکردیم. ما تعهد داده‌ایم که برای نیاز‌های پژوهشی و تأمین انرژی خود تنها به راکتور‌های آب سبک متکی باشیم و سراغ راکتور‌های آب سنگین نرویم. بازفراوری سوخت نیز سر جای خود باقی است. موارد دیگر هم وجود دارد. اما مهم‌تر از همه این است که سرفصل‌های نظارتی و راستی‌آزمایی برجام تکان نخورده است. مرکز ثقل تعهدات ایران در برجام، بخش نظارت و راستی‌آزمایی است. نظارت‌هایی که به قول آقای ظریف بی‌سابقه است و در سال‌های گذشته حدود ۹۲ درصد از ظرفیت نظارت آژانس مشغول ایران بوده است. سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس گفت: این توجیه که آقای ظریف گفته‌اند که نظارت‌های پذیرفته شده در برجام مانع پروژه امنیتی سازی ایران شده است، اگر نظارت‌ها را بهم بزنیم، ایران به عنوان تهدید بین‌المللی معرفی می‌شود با واقعیت فاصله دارد؛ این دیدگاه ما را در بازی انداخته است که دو سر آن باخت برای ایران است. خضریان بیان کرد: چنانچه تعهدات خود را در برجام حفظ کنیم، آژانس بر اساس همین تعهدات درخواست بازدید از سایت‌های امنیتی و نظامی ما را می‌دهد و ما مجبور هستیم دسترسی دهیم. طبق برجام ما نمی‌توانیم به آژانس دسترسی ندهیم، ما فقط می‌توانیم بر روی کیفیت راستی‌آزمایی چانه بزنیم که در آنجا هم دست مان در نهایت بسته است. این‌کار به ضرر امنیت ملی ماست. نماینده مردم تهران در مجلس افزود: این همان فرآیندی است که عراق و لیبی طی کرده‌اند و اکنون وضعیت آنها را مشاهده می‌کنیم. از طرفی هم اگر دسترسی ندهیم، به عنوان تهدید در عرصه‌ بین‌الملل معرفی می‌شویم. این بازی دو سر باخت را باید با سیاست تهدیدزدایی به هم بزنیم. اولا ما باید تعهدات خود را در برجام متوقف کنیم. اجرای تعهدات هسته‌ای دیگر نه توجیه اقتصادی دارد، نه توجیه امنیتی. اگر قطعنامه‌های تعلیق شده هم باز گردند، اثر اقتصادی ندارد؛ به قول آقای نوبخت، ما از شرایط نفت در برابر غذا هم عبور کردیم. از طرف دیگر ما باید بر اساس همان بند ۱۳ قطعنامه تبیین کنیم در فضای بین‌الملل که چرا این‌کار را انجام دادیم. باید اعتبارزدایی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز در پیش بگیریم. آژانس ابزاری در دست آمریکاست که منافع خود را پیش ببرد. رئیس کمیته سیاسی، نظامی و امنیتی کمیسیون اصل ۹۰ خاطرنشان کرد: مهم‌ترین برنامه این است که طرحی را در مجلس برای توقف اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای تصویب کنیم. طرف غربی باید متوجه باشد که فضای مجلس تغییر کرده و چنین طرحی قطعا در مجلس تصویب خواهد شد و در صورت بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت همه نظارت‌ها و بازرسی‌های آژانس که در برجام و پروتکل الحاقی پذیرفته‌ایم را تعطیل خواهیم کرد. از سوی دیگر کمیسیون اصل ۹۰ به دقت بر اجرای این طرح نظارت خواهد کرد و اجازه خطای دوباره به دولت نخواهیم داد. آماده بازگرداندن فعالیت‌های هسته‌ای ایران به قبل هستیم زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره تهدید آمریکا مبنی بر فعال سازی مکانیسم ماشه با وجود خروج این کشور از برجام اظهار داشت: تحرکاتی که آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگشت خودکار تحریم‌ها انجام می‌دهد خلاف مفاد برجام است؛ این در حالی است که ایالات متحده از برجام خارج شده و ترامپ توافق آنرا هم پاره کرده اما هم اکنون مدعی مشارکت در آن است. وی گفت: ادعای آمریکا مبنی بر مشارکت این کشور در برجام مورد موافقت جامعه جهانی قرار نگرفته و موجب انزوای این کشور شده است. این در حالی است که ایالات متحده اخیرا پیشنهاد فعال سازی خودکار مکانیسم ماشه را کرده و به جز جمهوری دومینیکن کشوری دیگری نسبت به این پیشنهاد آمریکا اقبالی نداشته است. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس افزود: اقدامات و تحرکات اخیر آمریکا با برجام منافات دارد و اگر ایالات متحده موفق به بازگشت خودکار تحریم‌ها شود دیگر چیزی به نام برجام نخواهیم داشت و قطعا جمهوری اسلامی ایران تعهداتی که ذیل متن برجام و الزام به اجرای آن داشته را کنار خواهد گذاشت. الهیان گفت:‌ مجلس شورای اسلامی مصمم است که در صورت بازگشت تحریم‌ها در پایان شهریور ماه تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام را کنار گذاشته و مجددا صنعت صلح آمیز هسته‌ای کشورمان فعالیت خود را بدون محدودیت‌های مطرح در برجام ادامه دهد و قاعدتا مجلس یازدهم در قبال تحرکات ایالات متحده آمریکا و همراهان آن ساکت نخواهد نشست.∎​