حشمتالله فلاحتپیشه، کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با «نسیم» در خصوص گزارش اخیر یوکیو آمانو، دبیرکل سازمان انرژی اتمی گفت: گزارش آمانو یک گزارش تنظیم شده در قالب سیاستهای کلی 1+5 در قبال ایران است. در شرایط کنونی که مذاکرات ایران و 1+5 به مرحله حساسی رسیده و طرفهای غربی سعی میکنند که ایران را وادار کنند امتیازهای بیشتری را برای رسیدن به توافق بدهد آمانو این موضوع را مطرح کرده است.
وی به تعهد ایران به توافق ژنو اشاره کرد و این بیانیه اخیر را بیمورد دانست و افزود: اول اینکه آن چیزی که مهم است این است که ایران از مفاد توافقنامه ژنو3 تخطی نکرده و کاملاً به تکالیف خود در قالب یکی از اعضای توافقنامه یعنی شفافسازی برنامه و پذیرش بازرسان عمل کرده است. دوم اینکه ایران از بنیاد براساس تعهدات خود به آژانس در قالب مفاد NPT عمل کرده است. منتهی آمانو با طرح این موضوع به دنبال ایجاد بازرسیهای اضافه بر توافقنامه است.
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه با رد پیش شرط بودن پروتکل الحاقی برای رسیدن به توافق، گفت: پروتکل الحاقی یکی از مواردی است که میتواند به عنوان نتیجه توافق آن هم با حفظ مقررات داخلی ایران به حساب بیاید ولی نمیتواند به عنوان پیش شرط به حساب بیاید چون پروتکل الحاقی نیازمند تصویب در مجلس شورای اسلامی است. در مجلس شورای اسلامی نمایندگانی که با رسیدن به توافق مخالف نیستند، حاضر نیستند که به راحتی از حق و حقوق ملت بگذرند و اجازه اجرای پروتکلی را بدهند که هنوز به تصویب مجلس نرسیده است.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی همچنین پروتکل الحاقی را به دو دلیل غیرقابل پذیرش دانست و اظهار داشت: اعتقادم بر این است که اجرای پروتکل الحاقی بدون نظر مجلس به هیچ وجه ممکن نیست و این به دو دلیل است. دلیل اول در قانون اساسی آمده که هر موافقتنامه خارجی باید به تصویب مجلس برسد و دلیل دومش در زمینه اجرایی است. من به یاد دارم در مجلس هفتم در قانونی که خود من در انشاء آن قانون نقش داشتم مجلس، دولت را ملزم کرد به پایان دادن به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در صورت ارجاع پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل متحد و زمانی که شورای حکام پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع داد دولت جمهوری اسلامی در اجرای قانون مصوب مجلس بود که اجرای داوطلبانه پروتوکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورد.
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه به نقش آمانو در خارج کردن فشار بار مذاکرات از روی دوش آمریکا، افزود: تکلیفی که آمانو میخواهد انجام دهد نوعی کاهش بار تکلیف از روی دوش آمریکا است. موضوعی که آمانو مطرح میکند به این دلیل است که آمریکا نمیخواهد در زمینه تحریمها و پایان دادن تحریمها یک تعهد کامل و تعهد دولتی را به جمهوری اسلامی ایران بدهد تا براساس آن تحریمها کاهش پیدا کند.
وی به نامه بیش از 300 نماینده کنگره آمریکا به اوباما مبنی بر تمدید چند دههای تحریمهای ایران اشاره کرد و گفت: نخستین تلاش برای تضعیف توافقنامه ژنو3 یک روز بعد از امضای این توافقنامه در سوم آذر دو سال گذشته شکل گرفت و دلیلش این بود که روز چهارم آذر سال 92، 1+5 یک بیانیهای صادر کردند تحت عنوان بیانیه 1+5 در مورد توافقنامه و در آنجا بندی را گنجاندند مبنی بر اینکه طرفین تا حدی تحریمها را تعدیل یا تغییر میدهند که با قوانین داخلی آنها منافات نداشته باشد. همان بهانهای شد برای این که در قالب آن، کنگره کماکان باز کار شکنی میکند. هم نامه 47 نفر و هم نامه بیش از 300 نفر اخیر که در سنا و در مجلس نمایندگان شکل گرفته در این راستا است.
فلاحتپیشه در پایان خاطر نشان کرد: آمانو در چنین شرایطی به کمک دولت آمریکا آمده برای اینکه اگر آمریکا حاضر نشد تعهدی در رابطه با کاهش تحریمها به ایران بدهد در رابطه با پروتکل الحاقی توزیع یا موازنه شود. موضوع پروتکل الحاقی شأنی بالاتر از شأن قوانین ملی کشور است.