گروه سیاسی/ قطعنامه امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در حالی به صورت مجازی به رأی گذاشته شد که کاسه صبر نماینده امریکا به دلیل عدم پشتیبانی کشورهای بزرگ و کوچک از این طرح ضد ایرانی لبریز شد و اعتراف کرد که کشورهای اروپایی کوچک‌ترین همراهی از خود نشان نداده‌اند. چه به گزارش رسانه‌های امریکایی از جمله «فایننشال تایمز» قطعنامه پیشنهادی امریکا به اندازه‌ای غیر قابل اعتنا بود که تونس و استونی که هر دو روابط دوستانه‌ای با امریکا دارند، درخواست این کشور برای معرفی این قطعنامه از طرف امریکا را رد کرده‌اند.
روز گذشته کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل به مرحله تصمیم‌گیری درباره پیش‌نویسی رسیدند که امریکا در ساعات پایانی روز سه‌شنبه با هدف ممانعت از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران توزیع کرده و خواستار تصویب آن شده بود. به گزارش ایرنا، رأیگیری شورای امنیت در عصر پنجشنبه و به صورت ایمیلی آغاز شد و کشورها 24 ساعت فرصت داشتند تا نظر نهایی خود را پیرامون این قطعنامه اعلام کنند.
قطعنامه پیشنهادی امریکا ابتدا بندهای پرشماری را با هدف جلوگیری از خرید تسلیحات نظامی از سوی ایران و اعمال مقررات تنبیهی مانند مصادره دارایی‌ها و منع سفر برای افراد و نهادهای ایرانی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل می‌شد که به دلیل پیش‌بینی واشنگتن از بی اعتنایی سایر کشورها تغییر کرد و مقام‌های امریکایی در متن پیشنهادی خود تنها به چند پاراگراف اکتفا کرده و خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران تا زمان تصمیم‌گیری نهایی شورای امنیت شدند.
این تحریم‌ها به موجب توافق هسته‌ای قرار است در ۱۸ اکتبر سال‌جاری میلادی (27 مهرماه) به پایان برسد و دولت امریکا به رغم خروج یکجانبه از این توافق می‌کوشد از لغو این تحریم‌ها ممانعت به عمل آورد. امریکا برای تصویب این قطعنامه در شورای امنیت نیازمند موافقت دست‌کم ۹ عضو، بدون وتو از سوی هر یک از ۵ عضو دائم شورای امنیت (امریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس) است و این در حالی است که پیشتر شماری از رسانه‌های امریکایی از جمله «فارین‌پالیسی» تأکید کرده‌اند که امریکا برای تصویب این قطعنامه کار دشواری پیش رو دارد و این کشور آرای لازم را برای تحقق هدف خود کسب نخواهد کرد. در حالی که امریکا برای تصویب این قطعنامه امید بیشتری به شرکای اروپایی برجام دارد، «کلی کرافت» نماینده این کشور در سازمان ملل می‌گوید که فرانسه، انگلیس و آلمان، سه کشور اروپایی که عضو شورای امنیت و از امضاکنندگان توافق هسته‌ای برجام هستند، به او گفته‌اند پیشنهاداتی درباره قطعنامه ضد ایرانی امریکا دارند، اما هنوز پیشنهادی به صورت مکتوب به وی ارائه نکرده‌اند.
«کرافت» در گفت‌وگو با نشریه انگلیسی فایننشال تایمز درباره عدم دریافت پیشنهاد اروپایی‌ها ابراز تأسف کرد و گفت که دریافت نقطه نظری از سوی این کشورها می‌توانست مسیر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را آسان‌تر کند. «ریچارد گوان»، مدیر بخش سازمان ملل در گروه بین‌المللی بحران با اعلام اینکه کشورهای اروپایی چندین طرح را درخصوص قطعنامه امریکا مطرح کرده‌اند، گفته است که یکی از این پیشنهادات رفع بخشی از تحریم‌های تسلیحاتی و صدور مجوز خریداری برخی از سامانه‌های تسلیحاتی نظیر موشک‌های ضدکشتی برای ایران بوده است.
تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه
پیشتر مسکو و پکن مخالفت صریح خود را با قطعنامه پیشنهادی امریکا ابراز کرده و اعلام کرده‌اند که امریکا در تحقق این هدف موفق نخواهد شد. در جدیدترین موضعگیری مقام‌های این دو کشور، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در این شورا تلاش امریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را مصداق نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانست و گفت: «تنها روش قانونی برای تمدید این تحریم‌ها و سایر بندهای زوال‌پذیر برجام اتخاذ تصمیم مرتبط از سوی کمیسیون مشترک برجام است که باید به اتفاق آرا حاصل شود.» اولیانوف افزود: «جلسه بعدی کمیسیون برجام را می‌توان بزودی تشکیل داد. کشورهای شرکت‌‌کننده در این نشست با توجه به تهدیدهای امریکا برای کلید زدن مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها و احیای تحریم‌های قبلی سازمان ملل علیه ایران موضوعات زیادی برای بحث خواهند داشت.»
اشاره این مقام روسی به مکانیسم ماشه به تهدید اخیر امریکا در صورت ناکامی در تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران باز می‌گردد. کاخ سفید ادعا کرده چنانچه در راه تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شکست بخورد، از سازوکار حل اختلاف برجام موسوم به «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن همه تحریم‌ها علیه ایران استفاده خواهد کرد.
امریکا برای بهره‌گیری از این مکانیسم تفسیر جدیدی را بدون توجه به خروج یکجانبه خود از برجام و قطعنامه 2231 مطرح کرده و مدعی شده که می‌تواند از سازوکارهای مطرح در این توافق از جمله «مکانیسم ماشه» برای بازگشت تحریم‌های ایران بهره ببرد. این ادعایی است که پیشتر قریب به اتفاق صاحبنظران سیاسی و حقوقی آن را رد و تأکید کرده‌اند که واشنگتن به‌دلیل خروج یکجانبه از برجام جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در برجام نیست و نمی‌تواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند. این در حالی است که به ادعای نشریه «فایننشال تایمز» امریکا روز پنجشنبه یک سند حقوقی ۶ صفحه‌ای را میان اعضای شورای امنیت توزیع کرده و استدلال‌های خودش را درباره اینکه چرا می‌تواند از مفاد برجام برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند، توضیح داده است. واشنگتن بر اساس این سند ادعا کرده از حق آشکار برای استفاده از مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها در برجام برخوردار است.
هشدار ایران
نمایندگی ایران در سازمان ملل پیش از رأیگیری درباره قطعنامه پیشنهادی امریکا در بیانیه‌ای هشدار داد که اعضای شورای امنیت دربرابر این اقدام امریکا ایستادگی کنند. این بیانیه ایران هدف از صدور پیش‌نویس قطعنامه امریکا را نقض فاحش قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت دانسته که تحت‌الشعاع قرار دادن مسائل داخلی امریکا انجام شده و ارتباطی با حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ندارد. بیانیه ایران ضمن اشاره به اینکه این قطعنامه، تمامیت و مرجعیت و اعتبار شورای امنیت -و در سطحی فراتر از آن، سازمان ملل متحد را- و همچنین چندجانبه‌گرایی، حاکمیت قانون و دیپلماسی را نشانه گرفته است، از کشورهای عضو شورای امنیت خواست که در برابر اقدام غیرقانونی و شرورانه ایالات متحده بایستند.
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با فارس ضمن اشاره به اینکه اگر تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود، یکی از مهمترین مفاد برجام از بین رفته است، گفت: «مطمئن هستیم که این اتفاق نخواهد افتاد.» علاوه بر این ظریف در یادداشتی که در روزنامه معروف اسپانیایی «لاراسون» و نیز نشریه «دیپلمات» این کشور در آستانه رأیگیری امریکا منتشر کرد، هشدار داد: «شیوه‌ای که امریکا در اقدام جهت فروپاشی قطعنامه ۲۲۳۱ به کار گرفته است، سوء استفاده از ساز و کار خود سازمان ملل برای نابودی این نهاد بین‌المللی است.» او همچنین افزود: «این اقدام امریکا پس از گذشت ۲ سال از تحمیل
بی رحمانه‌ترین فشار حداکثری علیه یک ملت مقاوم آن هم در شرایط سخت کرونایی بود که محکوم به شکست خواهد بود.» وزیر خارجه ایران دو روز پیش اعلام کرده بود که قطعنامه پیشنهادی امریکا قطعاً با شکست مواجه خواهد شد.
براساس اخبار اعلام شده نتیجه رأی گیری در شورای امنیت قرار بود ساعت 30/17 به وقت محلی و بامداد امروز به وقت تهران اعلام شود. لذا تا زمان تنظیم این گزارش نتیجه آرا اعلام نشده است.
با این حال خبرگزاری رویترز پیش بینی کرده که در صورت نیاز چین و روسیه قطعنامه امریکا را وتو
می کنند.
برش
پوتین خواستار نشست آنلاین شورای امنیت با مشارکت ایران و آلمان شد
«ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه خواستار برگزاری یک نشست آنلاین با حضور ۵ عضو دائم شورای امنیت و همچنین آلمان و ایران شد.
به گزارش فارس، کاخ کرملین در بیانیه‌ای اعلام کرده پوتین خواستار برگزاری این نشست برای بحث و تبادل نظر درباره مسأله تحریم‌های تسلیحاتی ایران شده است.
رئیس‌جمهور روسیه اضافه کرده که مسکو کاملاً به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام یا توافق هسته‌ای ایران) پایبند است. «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در همین خصوص در توئیتر نوشت: «رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین، درخواست برگزاری یک نشست آنلاین با حضور سران ۵ عضو دائمی شورای امنیت و همچنین سران آلمان و ایران را مطرح کرد. هدف این نشست جلوگیری از تقابل‌های غیرضرور در شورای امنیت و حمایت جمعی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.»