برایان هوک؛ نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران اعلام کرد از سمتش کنارهگیری میکند. بهگزارش مشرق؛ استعفای هوک، دومین خروج یک مقام ارشد آمریکایی از دولت این کشور ظرف تنها دو روز محسوب میشود. قبل از او، استفان آکارد؛ بازرس کل موقت وزارت خارجه آمریکا جداییاش از دولت را اعلام کرده بود. هوک ۵۲ساله از زمانیکه رکس تیلرسون بهعنوان وزیر خارجه آمریکا منصوب شد، در این وزارتخانه بهعنوان مدیر دفتر برنامهریزیهای سیاسی بهکار گرفته شد. بعد از اخراج تیلرسون، هوک یکی از معدود مقامهای وزارت خارجه بود که توانست در دولت آمریکا باقی بماند. هنگامیکه مایک پامپئو در مارس ۲۰۱۸ به وزارت خارجه آمریکا آمد، برایان هوک بهنمایندگی از دولت دونالد ترامپ با کشورهای اروپایی درباره برجام مذاکره و سیاستهای دولت را برای آنها تشریح میکرد. ۱۶ اوت ۲۰۱۸؛ یعنی سهماه بعد از خروج آمریکا از برجام، پامپئو اعلام کرد گروهی بهنام «اقدام ایران» تشکیل داده و برایان هوک را بهعنوان رئیس آن منصوب کرده است. وظیفه اصلی هوک دراینسمت، طراحی سیاستهایی برای پیشبرد «کارزار فشار حداکثری» علیه ایران بود که از چندماهقبلتر سیاست اصلی دولت ترامپ در قبال ایران اعلام شده بود. هوک در نخستین اظهارات خود بعد از تشکیل گروه اقدام ایران گفت: «هدف راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، محافظت از امنیت ملی آمریکا، امنیت متحدان آمریکا و شریکان این کشور است». باآنکه محور بخشی از پیامهایی که برایان هوک درباره ایران مطرح میکرد، دعوت به گفتوگو و مذاکره بود، بسیاری از تحلیلگران کارگروه اقدام ایران را مرکزی برای ایجاد نارضایتی در داخل ایران و ایجاد آشوبهای خیابانی و درنهایت، براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران میدانستند. ایگور پانکراتنکو؛ تحلیلگر مسائل خاورمیانه و معاون مرکز ارزیابیها و پیشبینیها یکروز بعد از تشکیل این مرکز گفت: «کارگروه اقدام ایران، به زبان ساده ادامهدهنده همان راهبردیست که هدفش سرنگونی حکومت فعلی ایران است». هوک در ماههای بعد بر این تحلیلها صحه گذاشت؛ مثلاً او در زمان اغتشاشات آبانماه بهصراحت گفت که از این حوادث، خرسند است و حتی وقایع داخل ایران را نتیجه برنامهریزیهای دولت ترامپ دانست. او روز ۲۰ آبانماه در مصاحبه با رسانه دولتی BBC گفت: «ما سعی کردهایم که از اعتراضات سالهای قبل که در آنها حکومت ایران اجازه نداد معترضان با یکدیگر ازطریق اینترنت ارتباط برقرار کنند درس بگیریم. هنگامیکه من دراینسمت قرار گرفتم، فناوریهایی را دراختیار مردم ایران قرار دادیم که بتوانند در جریان اعتراضات با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. ما راههای میانبر در اینترنت را نیز به مردم ایران ارائه کردیم و این راهها به معترضان امکان داد که با یکدیگر ارتباط داشته باشند». برایان هوک اضافه کرد: «ما از اعتراضاتی که در ایران رخ داده است، بسیار خشنودیم. شروع این اعتراضات در ابتدا ناشی از افزایش قیمت بنزین بود؛ اما خیلیسریع به اعتراضات ضدحکومتی تبدیل شد. مردم توانستند صدها ویدئو از اعتراضات را منتشر کنند. ما این ویدئوها را بررسی میکنیم و تحریم مقاماتی که در سرکوب معترضان نقش داشتهاند را در دست بررسی داریم». خشنودی هوک، البته زیاد دوام نیاورد؛ دولت آمریکا در ماههای بعدتر هرآنچه از کارزار فشار حداکثری در توان داشت را علیه ایران بهکار گرفت؛ اما به هیچ نتیجه مشخصی دست پیدا نکرد؛ تاجاییکه مایک پامپئو جمعه هفته گذشته بهصراحت اعتراف کرد که این سیاست، جز کاستن از درآمدهای نفتی ایران به هیچ هدف خود دست پیدا نکرده است. او گفت: «تحریمها بهوضوح اثر داشتهاند. آنها قابلیت رژیم برای کمک به حزبالله و شبهنظامیان شیعه در عراق را ازبینبردند؛ ولی مشخصاً به هدف نهایی خود که تغییر رفتار رژیم ایران بوده، دست نیافتهاند». برایان هوک، البته با خروج از دولت از شکست دیگری که پیشبینی میشود بهزودی علیه سیاستهای دولت ترامپ در قبال ایران شکل بگیرد، گریخت. او در ماههای گذشته تلاش کرده بود حمایت متحدان کشورش را برای رأی مثبت به پیشنویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بهدست بیاورد؛ اما آنطورکه از ظواهر امر پیداست، این قطعنامه نیز به سرانجامی دست پیدا نخواهد کرد. چین و روسیه بهصراحت گفتهاند که با قطعنامه آمریکا مخالفاند و آنرا وتو خواهند کرد. کشورهای اروپایی هم تلویحاً مخالفت خودشان را با تلاش آمریکا اعلام کردهاند و برایناساس؛ عدهای پیشبینی کردهاند این قطعنامه ممکن است حتی از نُه رأی موافق برای مجبورکردن چین و روسیه به استفاده از حق وتو هم برخوردار نباشد. برایان هوک بنابراین، درآستانه یک شکست احتمالی دیگر ترجیح داد از دولت آمریکا خارج شود. البته ممکن است مسئله ترجیح او هم نبوده نباشد و بیشتر به ترجیح دولت ترامپ مربوط باشد: یک مقام سابق آمریکایی، به روزنامه «واشینگتنپست» گفته که ممکن است دولت ترامپ خواسته باشد هوک را اخراج و او را به یک «بز بلاگردان» برای آوارکردن تقصیرهای شکست کارزار فشار حداکثری تبدیل کند. هوک در سال ۱۹۹۰ مدرک لیسانس در رشته بازاریابی از دانشگاه سنت توماس و مدرک کارشناسی ارشد در رشته فلسفه از کالج بوستون و مدرک حقوق از کالج حقوق دانشگاه آیووا دریافت کرده است. برایان هوک در دوران جرج دابلیو بوش بهعنوان دستیار وزیر امور خارجه در امور بینالملل؛ مشاور ارشد سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد؛ دستیار ویژه رئیسجمهوری در سیاستگذاری دفتر رئیس کارکنان کاخ سفید و بهعنوان مشاور در دفتر سیاست حقوقی در وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا کار میکرد. هوک در سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ در شرکت هوگان و هارتسون در واشینگتن مشارکت حقوقی داشته و نیز برای تری برنستد در دولت ایالت آیووا و جیم لیچ؛ نماینده کنگره ایالات متحده کار کرده است. دراینراستا، «الیوت آبرامز»؛ نماینده دولت آمریکا در امور ونزوئلا، جایگزین برایان هوک شده است. آبرامز درحالی جانشین هوک شده که چندروزپیش در جلسه استماعی در سنای آمریکا گفت همچنان روی برنامه براندازی نیکولاس مادورو؛ رئیسجمهوری ونزوئلا «سخت کار میکند!» وی با حفظ سمت، قرار است مسئول گروه اقدام علیه ایران باشد و کارزار فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه ایران را ادامه دهد. آبرامز همزمان مسئول دو ابتکار مهم در سیاست خارجی ترامپ شده که هیچکدام از آنها به پیروزی قابلتوجهی که کاخ سفید انتظارش را داشت، منجر نشده است. او یک جنگطلب بدنام و حامی جوخههای ترور در آمریکای لاتین است که کارنامه سیاهی در دروغگویی و اقدامات جنایتکارانه در قبال کشورها از گواتمالا گرفته تا عراق، دارد. استفن مایلز؛ مدیر اجرایی گروه ضدجنگ «پیروزی بدون جنگ» میگوید: «دوره کاری آبرامز در قبال السالوادور، گواتمالا، نیکاراگوئه و پاناما مملو از بدترین وسوسههاییست که سیاست خارجی آمریکا بهخود دیده است؛ یعنی جنگطلبی، نقض گسترده حقوق بشر و حمایت از رژیمهای خودکامه». نماینده ویژه جدید ترامپ، قرار است فرمانده سربازان براندازی در ایران باشد تا دیگر نه دموکراسی و دموکراسیسازی اعتباری داشته باشد و نه حاملان و مدعیان آن از فرمانده تا سرباز؛ از الیوت آبرامز تا رضا پهلوی.
پشتپرده یک استعفای غیرمنتظره
هوک رفت، آبرامز آمد
صاحبخبر - ∎