الی لیک، ستوننویس نشریه بلومبرگ که به داشتن مواضع ضدایرانی شهرت دارد، روز جمعه در یادداشتی نوشت، قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران تقریبا به طور حتم در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب نخواهد شد.
لیک در این یادداشت نوشت: در هفته پیش رو آمریکا تلاش خواهد کرد شورای امنیت سازمان ملل متحد را متقاعد کند کاری را انجام دهد که ظرف یک سال گذشته از متحدانش خواسته از آن حمایت کنند: تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران که در ماه اکتبر منقضی میشود. تقریبا بهطور حتمی قطعنامه مربوط به آن شکست خواهد خورد اما به این معنا نیست که سیاست آمریکا علیه ایران با شکست مواجه میشود.
این ستوننویس بلومبرگ در ادامه بیان داشت: یک روز پیش از اینکه مایک پمپئو اعلام کند که سهشنبه این قطعنامه را ارائه میکند، از استعفای برایان هوک نماینده ارشدش در امور ایران خبر داد.
لیک نوشت: کلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل این هفته در نشست امنیتی آسپن در مصاحبهای به من گفت: «قادر نخواهم بود نظر آنها (چین و روسیه) را عوض کنم. با این حال آنچه میتوانیم انجام دهیم این است که دیدگاه دیگر کشورها نسبت به آنها را تغییر دهیم و این چیزی است که اهمیت دارد.
وی افزود: اما پمپئو ورق دیگری برای بازی دارد. اگر زمانی که آمریکا رأی سازمان ملل برای تمدید تحریم تسلیحاتی را از دست بدهد، میتواند همچنان بهصورت تئوریک آن را از طریق بندی که در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ قید شده است اعمال کند. همانطور که پمپئو روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت، این گزینهای است که در اختیار آمریکا قرار دارد و هر کاری که در دایره قدرت آمریکا میتوانیم، انجام خواهیم داد تا اطمینان یابیم تحریم تسلیحاتی تمدید میشود.
مکانیسم ماشه
لیک در ادامه نوشت: از نظر ظاهری، این کار مانور عجیبی است. تمهیدات مربوط به مکانیسم ماشه به عنوان ابزاری برای کشورهایی است که عضو توافق باشند.
همانطور که آنتونی بلینکن معاون وزیر امور خارجه سابق و مشاور کارزار انتخاباتی جو بایدن (رقیب دموکرات رئیسجمهور آمریکا) این هفته در نشست امنیتی آسپن گفت، «مکانیسم ماشه باید توسط شرکای توافق فعال شود».
در ادامه این یادداشت آمده است: ریچارد گلدبرگ که کارزار فشار حداکثری علیه ایران را در شورای امنیت ملی مدیریت میکند به من گفت، قطعنامه سازمان ملل که در توافق هستهای تعبیه شده است، «دقیقاً به همین دلیل نوشته شده است که از حق آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه تحت هر سناریو در هر زمان دفاع کند.» اگر ایران از تعهداتش سرپیچی کند، آمریکا این حق را دارد که قطعنامههای پیشین را که در پی این توافق برداشته شده بودند، صرفنظر از اینکه آمریکا عضوی از توافق بماند یا خیر، مجدداً بازگرداند.
دولت ترامپ گفته در صورتی که در تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد از یکی از بندهای برجام که با نامهایی مانند «مکانیسم ماشه»، «ساز و کار حل و فصل اختلاف» یا «ساز و کار بازگشت خودکار تحریمها» شناخته میشود برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران استفاده کند.
با این حال کارشناسان میگویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرفهای مشارکتکننده در «برجام» نیست و نمیتواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریمها علیه ایران استفاده کند.
لیک نوشت: صرفنظر از قانونی بودن یا نبودن تحریمهای تسلیحاتی فعلی و آتی علیه ایران، روسیه و چین فرصت بسیار خوبی برای انتقال سلاح به ایران خواهند داشت. قوانین بینالمللی پیشتر نیز در مقابل آنها ایستادگی نکرده بود. چین همین حالا گفتوگو درباره همکاری امنیتی نزدیکتر با ایران را آغاز کرده است.
وی در ادامه نوشت: کرافت به من گفت که نقش پمپئو در سازمان ملل فعلاً نمادین خواهد بود. واقع بینانهترین راهبرد آمریکا تحت رهبری بایدن یا ترامپ، باید یکجانبه باشد. تا زمانی که دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل منافع مشترکی با آمریکا و متحدانش در منطقه نداشته باشند، احمقانه است که از سازمان ملل انتظار داشت صلح و امنیت در خاورمیانه را تقویت کند.
رأیگیری
در روز سهشنبه
نشریه فارینپالیسی گزارش داده دولت آمریکا روز سه شنبه قطعنامهای را که خواستار تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران است در شورای امنیت سازمان ملل متحد به رأی خواهد گذاشت.
پیشنویس قطعنامه آمریکا علاوهبر این، به دنبال تحمیل مجازاتهایی مانند مصادره داراییها و منع سفر برای افراد و نهادهای ایرانی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
رسانه آمریکایی تصریح کرده قطعنامه آمریکا احتمالاً از حمایت اندک در میان متحدان اروپایی این کشور برخوردار خواهد شد، زیرا این کشورها فکر میکنند که تصویب چنین قطعنامهای به نابودی توافق هستهای برجام منجر خواهد شد.
دیپلماتهای سازمان ملل به فارینپالیسی گفتهاند، انتظار میرود ایالات متحده این قطعنامه را روز دوشنبه رسماً ارائه کند و برنامهریزیهای صورت گرفته تا سهشنبه درخصوص آن رأیگیری انجام شود.
چین و روسیه به صراحت اعلام کردهاند که این قطعنامه را وتو خواهند کرد؛ با این حال فارینپالیسی نوشته ممکن است کار اصلاً به نیاز به وتو هم نکشد زیرا واشنگتن احتمالاً از ۹ رأی لازم برای تصویب قطعنامه خود نیز برخوردار نیست.
تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران طبق مفاد برجام ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی به پایان میرسد اما دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» تلاشی را برای جلوگیری از انقضای این تحریمها آغاز کرده است.
یک قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت نیازمند موافقت دستکم ۹ عضو، بدون وتو از سوی هر یک از ۵ عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس)
است.
گفتوگوی
ترامپ با ماکرون
جاد دیر، دستیار ویژه رئیسجمهور آمریکا و معاون سخنگوی کاخ سفید خبر داد که «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا و «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه روز جمعه تلفنی با یکدیگر گفتوگو کردند.
بر اساس گفته این مقام آمریکایی، تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل یکی از محورهای گفتوگوی رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه بود.