پژمان مرادی؛ بازار: یکی از نگرانی‌های که در روزه‌های اخیر دچار سهامداران بازار شده، ریزش پی در پی برخی از نمادها است. بسیاری از فعالان بازار سرمایه پیش‌بینی کرده بودند که بازار در نزدیک شاخص دو میلیون  واحد یا عدد روند با یک نوسان روبه رو است نوسانی که سبب ریزش تعداد زیادی از سهم‌ها می‌شود.

عدد روند مبحثی که برخی از فعالان بازار و سهامداران برای ریزش بازار مطرح کردند. این عدد که بر اساس علم اقتصاد هیچ پشتوانه‌ای ندارد به تنهای به عنوان یک عامل برای ریزش شاخص بازار مطرح می‌شود. گفته شده این اعداد جزو ذات بازار هستند، شاید این مثال بهتر بتواند تاثیر عدد روند که برخی از فعالان بازار به آن معتقد هستند را بیان کند؛ فرض کنید شما قرار است برای خرید یک کالا به بازار بروید، در ذهن خود یک عددی را که معمولا عدد رٌندی هم هست مثلا ۴۰۰تومان را در نظر می‌گیرید، زمانی که به اولین مغازه رفتید اگر فروشنده به شما گفت قیمت این کالا ۳۰۰ تومان است، شما با رضایت آن را خریدار می‌کنید اما اگر همان فرد قیمت کالا را ۶۰۰تومان عنوان کرد ممکن است  برای شما مطلوب نباشد در نتیجه شما خود را از لحاظ روانی به عدد ۴۰۰ حساس کردید. در بازار سهام هم عنوان کردند فرد هدف گذاری خود را بر روی یک عدد روند در نظر می‌گیرد و زمانی که شاخص به آن عدد رسید نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. با همین بهانه گفتگویی را با همایون دارابی انجام داده ایم:

همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار در مورد عدد روند می‌گوید که این عدد واقعیتی از ذات بازار است و سهامداران نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند. شواهد زیادی دال بر این داریم که در اقتصاد به طور کلی معامله‌گرها نسبت به عددهای روند دارای حساسیت خاصی هستند و عملا به این اعداد که می‌رسند رفتارهای خاصی را انجام می‌دهند به همین دلیل وقتی به عدد مانند ۲میلیون واحد نزدیک می‌شویم تمایل به شناسایی سود بیشتر می‌گردد.

نقش دنباله فیبوناچی در پیش بینی بازار
دارابی اضافه کرد:  به صورت تجربی نشان داده شده که هم بازار و هم طبیعت به عددهای رٌند و یکسری از عددهای که از سری فیبوناچی(غیر از دو عدد اول، اعداد بعدی از جمع دو عدد قبلی خود به دست می‌آید) پیروی می‌کنند، واکنش خاصی نشان می‌دهد. برخی از نظم های که در طبیعت وجود دارد تابع  سلسله رشته‌های عددی فیبوناچی هستند به همین خاطر در بازار سهام هم واکنش‌های به اعداد شکل می‌گیرد و یک مقدار هم باید در نظر داشته باشیم که فاز روانی بازار همیشه یک فاز پررنگ است یعنی به لحاظ روانی بازار دچار تاثیر پذیری می‌شود و صرفا مسائل اقتصادی و آماری در آن نقش ندارند.

داربی ادامه داد: ما خیلی اوقات شاهد این هستیم که مسائل روانی عملا، تصمیم گیر است، البته به لحاظ مالی هم در تابع مطلوبیت و مدل‌های قیمت‌گذاری، برداشت‌های هر فرد از مطلوبیت و نرخ بازده مطلوب برای خودش متفاوت است.

وی افزود: به همین خاطر است که کلا بازارها شکل می‌گیرد چون شما به هر حال با قیمت‌های گوناگون در بازار حاضر هستید و همین مسئله هم باعث می‌شود که معاملات شکل بگیرد یعنی کسی که یک مطلوبیت خاصی دارد ممکن است الان فروشنده باشد و فردی با مطلوبیت بیشتر یا کمتر در نقطه مقابل قرار بگیرد به همین دلیل است که به لحاظ عددی هم بازار حساسیت نشان می‌دهد.

در برخی از ایام سال رفتار معامله گران بورس تغییر می کند
دارابی واکنش بازار به تاریخ را یک نوع دیگر از تاثیرگذاری غیر اقتصادی بر بازار دانست و گفت: مطالعات نشان داده بازار به برخی از تاریخ‌ها هم واکنش خاصی نشان می‌دهد مانند تعطیلات آخر یک هفته مانده به ژانویه، تعطیلات نوروز در ایران، ایام دهه محرم و  مناسبت‌های مذهبی یا ملی و غیره شاهد برخی از رفتارها در بازار هستیم.

وی با بیان اینکه عدد روند فرآیند شناخته‌ شده‌ای نیست اظهار کرد: سهامداران در مقاطعی که به عددهای روند می‌رسند تمایل به شناسایی سود و عرضه سهام بیشتر می‌شود و حتی معامله‌گرهای کوتاه مدت هم معمولا چنین تارگت‌ها یا اهداف را برای خود تعریف می‌کنند و این یک نوع ثابت  ذهنی یا ذهن زمانبندی شده  معامله گرها روی این اعداد است ...

این کارشناس گفت: سهامداران هدف‌گیری خود را بر روی یک عدد قرار می‌دهند با این نیت که وقتی به این عدد رسیدند عملا سهامی بخرند یا بفروشید چون سهامداران در بازار با یک داده زمانی(زمان آزاد)  روبه رو هستند برای اینکه در زمان فلت برای خودشان هدف‌گذاری انجام دهند باید به برخی از شاخص‌ها توجه کنید که یکی از این شاخصه‌ها می‌تواند همین اعداد باشد.

دارابی عنوان کرد: عدد روند جزو ذات بازار است و در همه بازارها کم و بیش دیده می‌شود. چون بازار در عدم قطعیت به سر می‌برد. زمانی که شاخص کل به عدد دو میلیون می‌رسد و شما می‌فروشید قیمت کاهش پیدا می‌کند و این باور ذهنی برای شما ایجاد می‌شود که کار درستی کردید یا اگر در آن قیمت سهمی را خریداری کنید  این باور به وجود می‌آید که این نقطه جایی است که بازار توان عبور از آن را ندارد به همین خاطر است که وارد مبحثی می‌شویم به نام مقاومت‌ها و حمایت‌ها در بازار  یعنی بعضی از قیمت‌ها و سطوح قیمتی تبدیل به مقاومت در برابر رشد می‌شوند و گاهی هم در سطوحی حمایت صورت می‌گیرد  و باعث بازگشت قیمتی می‌شود.

وی اضافه کرد: فرض کنید شما وارد یک بازار می‌شوید فکر می‌کنید که کالای ۵۰۰ تومان است و اگر کسی این کالا را به شما ۳۰۰ تومان داد خوشحال می‌شوید و آن ۳۰۰ تومان برای شما عملا سطح حمایتی است و اگر به شما بگوید ۶۰۰ تومان ممکن است شما آن را خریداری نکنید در نتیجه ۶۰۰ تومان برای شما یک مقاومت ذهنی است که حاضر به پرداخت پول بابت آن نیستند و در بازار سهام هم این موضوع صدق می‌کند، برخی از قیمت‌ها به لحاظ روانی برای شما مطلوب است و برخی از قیمت‌ها برای شما عملا حکم عدم مطلوبیت دارد در نتیجه یک عدد برای شما سطح حمایتی و یک عدد برای شما سطح مقاومت است.