محمدرضا ظفرقندی رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، در نامه ای به حسن روحانی رئیس جمهوری، نوشت: اوج‌گیری مجدد بیماری کووید ۱۹ و افزایش مرگ ‌و میر بیماران در بسیاری از استان‌های کشور موجب نگرانی مسئولین و مردم شده و ضرورت بازنگری جدی در روش‌های مواجهه با این بیماری را ایجاب می‌کند.

نگرش علمی، علتی، قاطع و البته همه جانبه و با توجه به تجربیات بین‌المللی و روش‌های موفق در بعضی از کشورها در کنترل بیماری، چاره راه و حلال مشکل و معضلی است که هر روز چهره جدیدی از آن عرضه و شناخته می‌شود.

با توجه به اعلام اخیر مجامع علمی در مورد عدم ایمنی پایدار و طولانی در افراد مبتلا شده به این بیماری، مباحث اعلام شده قبلی در مورد امکان «ایمنی جمعیتی» را زیر سئوال برده و از سوی دیگر عدم چشم‌انداز روشن برای دسترسی به واکسن و داروی مؤثر در کوتاه مدت، تنها راه مواجهه علمی و کنترل مطلوب بیماری را به اعمال روش‌های علمی، دقیق و قاطع پیشگیری منحصر کرده است.

تجربه موفق کشورهایی مانند کره جنوبی، استرالیا و حتی کشورهای در حال توسعه مثل ویتنام مؤید این مطلب است که با غربالگری و پیگیری افراد مرتبط با فرد مبتلا و اعمال نظارت دقیق بر اجرای ضوابط بهداشتی می‌توان با حداقل آسیب از گسترش بیماری کرونا جلوگیری کرد.

اگر چه با توجه به شرایط اقتصادی مردم و کشور باید پذیرفت اجرای روش‌های تحدیدی شدید برای ما امکانپذیر نیست و زندگی با کرونا برای مدت‌های طولانی اجتناب ناپذیر است، ولی این به معنای عادی سازی اوضاع و بی‌توجهی به گسترش روزافزون این بحران نیست.

بخش‌های درگیر بیماری کرونا در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی که با توجه به اقدامات سنجیده و ارزشمند در آغاز شیوع بیماری به تدریج کاهش یافته بود مجدداً رو به افزایش رفته و ظرفیت پذیرش تخت‌های ICU برای بیماران بدحال کاهش یافته است.

در این شرایط بازنگری جدی علمی و اپیدمیولوژیک در سیاستگذاری‌ها و ادامه مسیر مواجهه و کنترل بیماری کرونا ضرورتی قطعی است که در این راستا و با توجه به مطالعات و بررسی‌های انجام شده در سازمان نظام پزشکی موارد ذیل به استحضار می‌رسد:

۱- نگرش راهبردی اولویت سلامت بر امور دیگر به رغم ضرورت توجه به اهمیت امور اقتصادی و اجتماعی، مبنای سیاستگذاری‌های صحیح در این بحران است. بدیهی است بدون در نظر گرفتن اولویت سلامت در برنامه‌ها، تحصیل اهداف اقتصادی و اجتماعی میسر نخواهد شد.

۲- قاعده استقرار روش‌های پیشگیرانه در همه بحران‌ها، رویکرد مردمی و جلب مشارکت مردم از طریق اطلاع‌رسانی، روشنگری، آگاه کردن مردم از ابعاد و عواقب بیماری به صورت مستدام و ارائه هشدارهای به موقع از طرق مختلف و به خصوص توسط رسانه ملی است.

استفاده از تمام ظرفیت‌های علمی، تبلیغی و هنری در این زمینه موجب تأثیر بیشتر و همراهی بهتر مردم خواهد شد.

۳- علاوه بر روش‌های ارشادی و توصیه‌های لازم، ضروری است که نظارت جدی و انتظامی و برخورد قانونی با موارد بی‌توجهی به ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی از طریق دستگاه‌های ذیربط اعمال شود.

۴- توصیه می‌شود رصد و پیگیری فعال افراد مبتلا به بیماری و جستجوی دقیق افراد مرتبط با فرد بیمار در روزهای قبل از بروز علائم بیماری و مسیر غربالگری و ارزیابی افراد مرتبط و اعمال محدودیت‌های ضروری و مراقبت‌های پزشکی برای آنان در دستور کار قرار گیرد.

۵- در شرایط موجود با توجه به پراکندگی جغرافیایی و ابعاد اپیدمیولوژیک بیماری و شرایط متفاوت گسترش و شدت بیماری در مناطق مختلف کشور، پیشنهاد می‌شود تدوین دستورالعمل‌های منطقه‌ای به صورت سیال و منعطف جایگزین دستورالعمل‌های عمومی و ملی شده و حتی با توجه به شیوع و پراکندگی بیماری برای هر شهر و در کلان شهرها برای هر منطقه شهری مقررات خاص و هوشمند معین و ابلاغ شود.

۶- ارزیابی دقیق و مداوم و بازنگری در مورد بازگشایی و تعلیق موقت بعضی فعالیت‌ها و مشاغل و اماکن عمومی به صورت سیال و با توجه به ۳ اصل:

الف: میزان تأثیر در آلوده‌کنندگی و گسترش بیماری

ب: ضرورت ادامه فعالیت به لحاظ شرایط اقتصادی

ج: امکان تعطیل موقت فعالیت به لحاظ نیازهای مردم و ضرورت‌های اجتماعی در مناطق مختلف کشور دائماً مورد رصد، توجه و اقدام قرار گیرد.

به طور مثال با توجه به ۳ اصل فوق بعضی از فعالیت‌ها ممکن است برای مدت کوتاهی تعطیل و با بهبود شرایط بازگشایی شوند.

حتی در شرایط حاضر با توجه به مشکلات مراکز درمانی و بیمارستان‌ها و کمبود تخت‌های ویژه و امکان آلودگی کادر درمانی توصیه می‌شود برای مدتی اعمال جراحی غیر ضروری و بعضی اقدامات دیگر به تعویق افتاده و در زمان مناسب دیگری انجام شود.

۷- به منظور حفاظت از کارکنان ادارات و کارمندان در بخش‌های دولتی، در مناطق قرمز و هشدار و به خصوص در شهرهای بزرگ حداقل ۳۰ درصد از کارکنان اداری و دولتی به صورت گردشی و با انجام دورکاری از حضور در محل کار منع شده تا هم بار تجمعی این مراکز کاهش داده شود و هم اثرات مثبت حمل و نقل و ترافیک شهری حاصل گردد.

۸- در خصوص سهولت دسترسی آحاد مردم و جامعه پزشکی به ملزومات پیشگیری و بهداشتی و حفاظتی پیش‌بینی دراز مدت و کافی و تمهیدات اجرایی مقتضی مورد توجه قرار گرفته و از تولید تا توزیع صحیح توسط دولت و مراکز نظارتی مورد رصد قرار گیرد.

۹- تخصیص اعتبارات لازم و کافی برای جبران هزینه‌های ناشی از بیماری کرونا در مراکز درمانی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، ضرورت ادامه کار طولانی و با کیفیت مناسب برای مدیریت مناسب این بیماری است.

هنور بخش عمده اعتبارات تخصیص یافته از صندوق ذخیره ارزی که با مجوز رهبری برای این بحران در نظر گرفته شد، تأمین و تحویل بخش سلامت نشده است.

۱۰- در پایان وظیفه خود می‌دانم ضمن تقدیر و سپاس بیکران از همکاران خدوم و ایثارگر جامعه پزشکی و کادر درمان و پرستاران ارجمند به استحضار برسانم با توجه به طولانی شدن این معضل و افزایش حجم کار و خدمات و فرسودگی پرسنل ضروری است راهکارهای حمایتی و تشویقی به صورت عملی و اجرایی مد نظر و عمل دولت قرار گیرد.