حبیب‌الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در نشست خبری که امروز (سه‌شنبه ۱۷ تیرماه) برگزار شد، در خصوص وضعیت کودکان کار و خیابان، اظهار کرد: آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی در سال ۸۴ در هیأت دولت تصویب شد. همچنین در سال ۷۸ برنامه توسعه ششم نیز اهداف کمی را برای میزان پذیرش کودکان کار و خیابان قرار داد که در ماده ۸۰ هم سازمان بهزیستی مکلف شده با همکاری سایر دستگاه‌ها در این خصوص اقدام کند.

 اخبار اجتماعی-  فرید با اشاره به اینکه طرح‌های مختلفی تاکنون برای اجرای این برنامه دنبال شده است، افزود: دو نکته که در مورد همه مسائل اجتماعی باید مطرح شود و مورد توجه باشد، این است که تصویر آسیب‌های اجتماعی به مرور زمان با عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ممکن است تغییر کند، برای مثال در سال ۸۴ عمده کودکان خیابانی در کشور ایرانی بودند، اما به مرور زمان و در سال‌های اخیر ۵۵ درصد کودکان کار و خیابان که جذب شده بودند غیر ایرانی‌ هستند که این میزان در تهران به بیش از ۸۰ درصد رسید.

وی با بیان اینکه برای اینکه چرخه آسیب را متوقف کنیم باید فرآیند ساماندهی و توانمندسازی را تا انتهای آن انجام دهیم، ادامه داد: در حوزه مسائل اجتماعی بخشی تحت عنوان شناسایی و جذب وجود دارد، اما بعد باید با اقدامات توانمندسازی باید کاری کنیم دوباره شاهد ورود فرد به خیابان نباشیم.

فرید با بیان اینکه برای حل این موضوع نمی‌توان نسخه واحدی داد، تصریح کرد: این کودکان از خانواده‌های متنوعی هستند و به دلایل متعدد مثل فقر یا از کار افتادگی سرپرست، اعتیاد والدین یا بهره کشی و کرایه شدن وارد چرخه کار شده‌اند. برای هر کدام از این موارد باید نسخه خاص هر فرد را تجویز کنیم که همان «مدیریت مورد» است.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه با هر گونه کار کودک زیر ۱۵ سال به ویژه کودک فعال در زباله‌گردی مخالفیم، تصریح کرد: زباله گردی بدترین شکل کار کودک است، چراکه کودکی که باید آموزش ببیند، سبک زندگی را بیاموزد و کودکی کند، در خیابان جایگاه بزرگسال را می‌گیرد و با اینکه جسم و روانش کودک است، وارد بزرگسالی می‌شود که عوارض جبران نشدنی زیادی دارد و این مورد در مورد کودکان زباله گرد خیلی مهم‌تر است. 

فرید افزود: طبق قوانین بین المللی، کار کودک برای سنین ۱۵ تا ۱۸ سال اشکال ندارد، البته منظور کاری است که به روان و جسم و شخصیت کودک آسیب نزند.

فرید به چالش‌های اصلی مقابله با کار کودکان اشاره کرد و گفت: در یک بخش کودکانی هستند که به طور غیرمجاز وارد کشور می‌شوند، یعنی هر چقدر به کودکان خدمات دهیم، اگر بخش ورودی متوقف نشود تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد و در این حالت سیستمی که فکر پیشگیری نباشد، کمر خم می‌کند یا کیفیت کارش پایین می‌آید.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه معتقدیم وجود کودک در خیابان مساوی کودک آزاری است و کودک نمی‌تواند به ظرفیت‌های بالقوه خودش برسد، تصریح کرد: بسیاری از کودکان هویت مشخصی ندارند، یعنی یا اسناد هویتی ندارند یا اسامی مشابه دارند یا هر بار اسم جدیدی را عنوان می‌کنند. به همین دلیل بر اساس اسم و ... نمی‎توان کاری کرد، اما با استفاده از احراز هویت مثل «اسکن عنبیه» می‌توان کاری کرد که کودکی که وارد بهزیستی شده است و بعدا خارج می‌شود، در صورتی که او را مجددا مشاهده کردیم بدانیم این کودک کدام کودک است و از اول چرخه را شروع نکنیم.

فرید ادامه داد: چالش دیگر در خصوص اتباع است. تقریبا از کودکان غیر ایرانی که وارد سیستم بهزیستی می‌شوند بیش از ۷۰ درصد اوراق هویتی ندارند یا اوراق هویتی آن‌ها معتبر نیست. در واقع یا عبور یا حضور غیر مجاز دارند. طی جلساتی با اداره اتباع خواستیم تا آن‌ها را تعیین تکلیف کنند. به هر حال کودکی که وارد شده است نباید مورد استثمار و بهره کشی قرار گیرد. ما نباید شاهد این برده داری نوین باشیم و کاری نکنیم.