همایون فلکشاهی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره شرایط ترمیم قیمت نفت اظهار داشت: اوایل سال ۱۳۹۹ به علت عدم تعادل در بازار نفت قیمت‌ها کاهش شدید و قابل توجهی داشتند. این اتفاق در آمریکا به پدیده بی‌سابقه‌ای رسید، به طوریکه قیمت‌ها برای چند ساعت به منفی ۴۰ دلار رسیدند. اما از آن زمان تاکنون بازار نفت به شرایط بهبود بازگشته و قیمت‌های کنونی برای تعادل بازار انرژی منطقی‌تر به نظر می‌آیند. 

دلایل بهبود نسبی بازار

وی ادامه داد: دلایل این بهبود را می‌توان به پایان دادن قرنطینه در بزرگترین اقتصاد جهان از جمله ایالت‌متحده، اروپا و هند و همچنین توافق اوپک‌پلاس برای کاهش دادن ۱۰ میلیون بشکه در روز مرتبط دانست. اما از طرف دیگر کشورهای شرق آسیا در شرایط قیمت پایین نفت توانستند از فرصت استفاده کنند و واردات را افزایش داده تا ذخایر نفتی‌شان را پر کنند. به عنوان مثال چین با وارد کردن ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز از طریق دریا رکورد واردات نفت از طریق دریا را در ماه می شکست.

آیا رسیدن به نفت ۱۰۰ دلاری نزدیک است؟

تحلیلگر موسسه بین‌المللی موسسه کپلر در ارزیابی رسیدن نفت به قیمت ۱۰۰ دلاری گفت: به نظر بنده هنوز زود است که به نفت ۱۰۰ دلاری اشاره کنیم زیرا تقاضای نفت در جهان هنوز بهبودی کامل نیافته است و امکان اینکه چند سال طول بکشد تا به سطح قبل از کرونا برسد، زیاد است. در حال حاضر تقاضای بنزین و گازوئیل در کشورهای غرب اروپا هنوز حدود ۳۰ درصد از زمان قبل کرونا کمتر است. 

وی افزود: یک نشانه ضعیف بودن تقاضا در سطح ذخایر نفتی دنیا حجم نفتی است که در خشکی و نفتکش‌ها ذخیره شده است اگر کل ذخایر خشکی و دریایی ماه جون را در نظر بگیریم هر روز حدود دو میلیون بشکه در  اضافه شده است. این به این معنا است که تقاضا نفت هنوز نسبتا ضعیف است. اما به هر حال بازار نفت یک بازار تعادلی است، اگر سرمایه‌گذاری در حوضه اکتشاف و تولید نفت در طولانی‌مدت به اندازه کافی نباشد، می‌توانیم دوباره انتظار نفت ۱۰۰ دلاری را داشته باشیم، اما از سوی دیگر بخش نفت شیل آمریکا بدنبال این است که چاه‌های جدید که حدود ۵۰۰۰ حلقه است تکمیل کند، این کار اثر قابل توجهی روی عرضه نفت خواهد گذاشت و انتظار نفت ۱۰۰ دلاری را دورتر خواهد برد.

شیل می‌ماند یا می‌رود؟

فلکشاهی درباره احتمال خروج نفت شیل از دور تولید گفت: در کوتاه‌مدت تولید نفت شیل کاهش شدیدی پیدا کرده و در کل تولید آمریکا حدود دو میلیون بشکه نفت در روز کم شده است، اما شرکت‌های شیل از دور تولید خارج نمی‌شوند زیرا حدود ۵۰۰۰ چاه حفر شده اما تکمیل نشده در اختیار دارند و می‌توانند با تکمیل کردن این چاه‌ها به تولیدشان اضافه کنند. امسال برای اولین بار تعداد چاه‌های تکمیل‌نشده در بهار افزایش پیدا کرده است، برای تکمیل کردن این چاه‌ها نیاز به تکنولوژی و هزینه بالایی است که این هزینه قیمت نفت ۲۵ دلار پوشش داده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: دلیل این که شرکت‌های شیل این چاه‌ها را تکمیل نمی‌کنند به افت سریع تولید مربوط است، تولید یک چاه نفت شیل بعد از ۶ ماه کاهش گسترده‌ای پیدا می‌کند و به همین دلیل شرکت‌های شیل منتظر بهترین موقع هستند تا این چاه‌ها را تکمیل و تولید را افزایش دهند. نکته دیگه هم این است که به علت افت فعالیت شرکت‌های خدمات نفت هزینه خدمات نفتی احتمالا کاهش قابل توجهی خوهد داشت و این به معنای هزینه کمتر برای شرکت‌های شیل آمریکا است. موضوع دیگه به وضعیت بدهی این شرکت‌ها مربوط است، همچنین دولت ترامپ و بانک‌مرکزی آمریکا چندین بار گفته‌اند که حاضر هستند از شرکت‌های شیل حمایت مالی داشته و مخصوصا هزینه بدهی‌شان را کاهش دهند.

توافق تولیدکنندگان اصلی و سوء استفاده کوچکترهایِ بازار

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه درباره توافق اوپک و اوپک‌پلاس و تاثیر آن بر بهبود اوضاع نفت بیان کرد: کشورهای عضو اوپک‌پلاس چاره‌ای جز کاهش شدید تولید را نداشتند. یکی از این دلایل این است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا تا حدی اثر داشته و دیگر نمی‌توان انتظار داشت که تولید این دو کشور پایین‌تر بیایید. در دوره‌های قبل توافق اوپک کشورهای عضو می‌توانستند به توافق پایبند نباشند، اما این‌بار چاره‌ای جز کاهش تولید نبود. با اینکه این توافق و عملکرد یکی از راه‌حل اصلی بهبود بازار نفت محسوب می‌شود یک تصمیم پرریسک نیز است. کشورهایی مثل نروژ، برزیل و گویانا از توافق اوپک سوءاستفاده کردند تا تولید خود را افزایش دهند. در ماه‌های اخیر صادرات نروژ به بالاترین میزان خود در تاریخ نفت این کشور  و به حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. فراتر از این موضوع هدف گرفتن سهم بازار اوپک به ویژه شرق آسیا است. صادرات نفت نروژ به چین به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده در حالی که این کشور در شرایط عادی هیچوقت نفتی به چین صادر نکرده است. 

واکسن کرونا نفت را هم درمان می‌کند

وی درباره روند بازگشت تقاضا به شرایط قبل از توافق کاهش تولید اظهار داشت: تنها کشف یک واکسن و پایان شیوع کرونا می‌تواند بازار را به شرایط قبلی برگرداند. اگر یک واکسن ضدویروس کرونا ساخته و در اکثر نقاط دنیا توزیع شود بازار نفت کم و بیش به شرایط قبلی خوهد رسید، در غیر این صورت با تغییرات اساسی بازار مواجه خواهیم شد.

فلکشاهی یادآور شد: تغییر در رفتارهای مردمی در جهان نیز می‌تواند ساختار بازار را عوض کند. مثلا مردم از خودرو خصوصی بیشتر استفاده کنند، یا اینکه تقاضای بنزین خودرو از زمان قبل بالاتر باشد، این تغییرات ساختاری می‌تواند عواقب همیشگی بر بازار نفت بگذارد و به پایه قیمت‌های نفت سنگین و سبک صدمه بزند. همچنین طرح عملیاتی پالایشگاه‌ها می‌تواند تغییرات مهمی پیدا کند. بحران کنونی می‌تواند برای دولت‌هایی که توانایی دارند فرصتی برای پیاده‌سازی کمک دولتی برای خرید خودروهای با سوخت پاک‌تر ایجاد کند. در کل به نظر می‌رسد بازار نفت بتواند در ۲۰۲۱ یا ۲۰۲۲ به تعادل برسد و در سال ۲۰۲۳ به کمبود تولید مواجه شویم. در هر حال این مسئله بستگی به رفتارهای اساسی مصرف نفت مردم، سیاست‌های دولت‌ها و سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی در اکتشاف و تولید در سال‌های آینده دارد.

قیمت نفت نزولی شد

قیمت نفت تحت تاثیر افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا در آمریکا و کشورهای دیگر که ممکن است به وضع محدودیت و افت تقاضا برای سوخت منجر شود، روز دوشنبه برای دومین روز معامله متوالی کاهش پیدا کرد.

به گزارش ایسنا، بهای معاملات نفت برنت ۷۲ سنت معادل ۱.۸ درصد کاهش پیدا کرد و به ۴۰ دلار و ۳۰ سنت در هر بشکه رسید.

بهای معاملات نفت آمریکا ۶۷ سنت معادل ۱.۷ درصد کاهش پیدا کرد و به ۳۷ دلار و ۸۲ سنت در هر بشکه رسید.

نفت برنت در مسیر ثبت سومین رشد قیمت ماهانه متوالی در ژوئن قرار دارد. این رشد قیمت نتیجه توافق تولیدکنندگان مشارکت کننده در گروه اوپک پلاس با کاهش تولید ۹.۷ میلیون بشکه در روز در ژوییه است. همچنین تقاضا برای نفت با بازگشایی اقتصادهای بزرگ جهان پس از وضع محدودیتهایی که برای مقابله با شیوع ویروس کرونا وضع شده بودند، بهبود یافته است.

با این حال شمار موارد ابتلا به ویروس کرونا در جهان روز یکشنبه از مرز ۱۰ میلیون نفر عبور کرد. موارد جدید ابتلا در کشورهای چین، نیوزیلند و استرالیا گزارش شدند که باعث شدند دولتها محدودیتهایی را دوباره وضع کنند.

هووی لی، اقتصاددان بانک OCBC در این باره گفت: موج دوم ابتلا در جریان است و این موضوع خوش بینی که شش تا هشت هفته گذشته در بازار وجود داشت را تضعیف کرده است. عامل دیگری که رشد قیمت نفت در مقطع فعلی را ضعیف کرده، حاشیه سود ضعیف پالایش، ذخایر بالای نفت و ازسرگیری تولید آمریکا است.

با وجود تلاشهای اوپک پلاس برای کاهش عرضه، ذخایر نفت آمریکا که بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده نفت در جهان است، به رکورد بالایی صعود کرده است و به بالاترین رکورد همه زمانها رسیده است.

اگرچه شمار دکلهای حفاری نفت و گاز طبیعی آمریکا هفته گذشته به رکورد پایینی سقوط کرد اما قیمتهای بالاتر نفت باعث شده برخی از تولیدکنندگان حفاری را ازسربگیرند.

در این بین، شرکت نفت شیل "چساپیک انرژی" در آمریکا به دلیل بدهیهای سنگین و تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازارهای انرژی، خواستار حمایت در برابر ورشکستگی شد.

همچنین احسان عبدالجبار، وزیر نفت عراق در مصاحبه با روزنامه الصباح اظهار کرد که این کشور قراردادهای نفت با برخی از شرکتهایی که میادین نفتی پرهزینه را اداره می کنند را مورد بازنگری قرار خواهد داد تا همزمان با کاهش تولید، هزینه‌ها را نیز کاهش دهد. همکاری با اوپک به نفع عراق است تا ارزش بازار نفت را بالا ببرد.

بر اساس گزارش رویترز، عراق اوایل ماه جاری به کمیته نظارتی اوپک پلاس قول داد تولیدش را مطابق با سهمیه تعیین شده کاهش دهد.