صاحب‌خبر - گروه فرهنگ و هنر - این روزها اینترنت و فضای مجازی بخش جدانشدنی زندگی بشر شده است. تقریبا می‌شود بیشتر امور روزمره را با استفاده از سیستم‌های برخط انجام داد، از امور بانکی گرفته تا گشت زدن در موزه‌های مطرح دنیا، از خرید لباس گرفته تا تهیه بلیت برای انواع سفر. چند سالی است که خرید بلیت سینما هم با استفاده از بسترهای اینترنتی کار را برای شهروندان ساده کرده است. از آنجا که در حال حاضر چندین سامانه بلیت‌فروشی برای این منظور فعال هستند، شائبه ایجاد انحصار در این زمینه وجود داشت اما حالا قرار است با آغاز بازگشایی سالن‌های سینما، سامانه بلیت‌فروشی یکپارچه با نام «سمفا» کار خود را آغاز کند تا بر اساس آن از احتمال ایجاد چنین انحصاری پیشگیری شود.
حدودا یک‌ماه پیش در جلسه‌ای که پخش‌کنندگان سینمایی با حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی، داشتند مقرر شد سامانه سمفا به عنوان مرجع بلیتی سینمای ایران، همزمان با بازگشایی مجدد سینماها، راه‌اندازی شود. برخی این اتفاق را مثبت قلمداد می‌کنند چراکه دعوای همیشگی میان پخش‌کنندگان و سینماداران را تا اندازه زیادی رفع و رجوع می‌کند. اما اختلاف این دو صنف بر سر چه بوده است؟ در اکثر مواقع پخش کنندگان از سینماداران شاکی بودند که هزینه بلیت‌ها را تمام و کمال به آنها نمی‌دهند. حالا با «سمفا» این اتفاق به شکل خودکار در همان لحظه خرید بلیت توسط تماشاگر می‌افتد و هزینه پرداختی او، میان پخش‌کننده و سینمادار تقسیم می‌شود.
حل اختلاف پخش‌کنندگان و سینمادارها
علی سرتیپی، رئیس انجمن پخش‌کنندگان و سخنگوی شورای عالی اکران در همین رابطه در گفت‌وگویی درباره سمفا گفته است: اولین نکته مهم درباره سمفا شفافیت آن در دسترسی اطلاعات است که در اختیار همه قرار می‌گیرد، به طوری که میزان فروش، قراردادها، سهم هر کس از قرارداد و هر آنچه مربوط به فروش و اکران فیلم‌ها باشد را در اختیار همه قرار می‌دهد. ضمن اینکه کاغذبازی‌ها هم از بین می‌رود و دیگر قراردادها به صورت مجازی و آنلاین قابل پیگیری است.
او با اشاره به اینکه در سامانه جدید چهار شرکت برای بلیت‌فروشی فعالیت می‌کنند که باید تبلیغات لازم را برای معرفی خود انجام دهند و این سبب از بین رفتن انحصار خواهد شد، گفت: پنلی که قبلا برای آمار فروش فیلم‌ها وجود داشت به اندازه 10 درصد سامانه جدید کاربرد داشت و اطلاعات جامع این سامانه امکان برنامه‌ریزی به‌روز و کاملی را برای سینما فراهم می‌کند. همچنین این فرصت را پیش می‌آورد مثلا در هر لحظه‌ای که سینمادار و پخش‌کننده به توافق برسند برای یک ساعتی مشخص قیمت بلیت را ارزان‌تر کنند.
به گفته سرتیپی، مرجع فروش بلیت سمفا امکانات دیگری از جمله تقسیم همزمان پول بین سینمادار و پخش‌کننده را دارد تا مشکلی که همیشه با برخی سینماداران بر سر گرفتن پول فروش فیلم وجود داشت حل شود. همچنین از طریق این سامانه می‌توان برای فرستادن KDM به سینماها اقدام کرد و ارسال هارد فیلم به شهرهای دیگر را نیز از بین می‌برد چون می‌توان از طریق پرتاب اینترنتی و با همین سامانه کار انجام داد.
این پخش‌کننده و تهیه‌کننده سینما افزود: به نظرم این سامانه میتواند اکران آنلاین را هم در اختیار بگیرد و تمام نظارت لازم بر این حوزه را خودش انجام دهد؛ درواقع سمفا میتواند مثل یک دفتر پخش عمل کند تا همه فیلم‌ها را برای اکران آنلاین در اختیار VODها قرار دهد. حُسن بزرگ این کار در این است که سبب شفافیت بیشتر خواهد شد.
مرتضی شایسته، مدیر هدایت فیلم نیز معتقد است که راه‌اندازی سامانه بلیت‌فروشی سمفا به اختلافات میان تهیه‌کننده، پخش‌کننده و سینمادارها پایان می‌دهد. او گفته است: بر ارزش افزوده پرداخت می‌شود، مشکلی که چندین سال در سینمای ایران وجود داشت.
حبیب اسماعیلی، مدیر رسانه فیلمسازان نیز با اشاره به ویژگی‌های مثبت سامانه سمفا گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سامانه سمفا این است که بهای بلیت سینما همزمان با پرداخت پول از سوی مخاطب قابلیت تقسیم دارد، یعنی اگر ارزش افزوده داشته باشد در همان لحظه مشخص می‌شود که اقدامی بسیار مثبت است. در سال‌های گذشته همیشه مشکلاتی بین پخش‌کننده و صاحبان فیلم‌ها وجود داشت که با وجود سامانه سمفا، پخش‌کننده دیگر بهانه‌ای برای دیر پرداخت کردن سهم صاحبان فیلم‌ها ندارند. صاحبان فیلم‌ها زحمات زیادی برای تهیه و تولید یک فیلم می‌کشند اینکه مدت زمان زیادی منتظر سهم‌شان باشند از انصاف به دور است.
آیا «سمفا» انحصار را می‌شکند؟
گرچه یکی از عمده‌ترین دلایل حمایت پخش‌کننده‌ها برای آغاز به کار سمفا، امکان دریافت سهم خود از اکران بلافاصله بعد از فروش بلیت است اما در این میان بنا بر گفته‌ها این سامانه جلوی انحصار فروش بلیت اینترنتی را نیز می‌گیرد. با راه‌اندازی «سمفا» انحصار سینماتیکت در فروش آنلاین بلیت سینما پایان می‌یابد و سایت ایران‌تیک و نرم‌افزارهای آپ و جیرینگی هم در دسترس علاقه‌مندان سینما برای خرید بلیت قرار می‌گیرند. سرتیپی در این‌باره گفته است: فروش آنلاین بلیت سینما حدود 6-7 سال است که ایجاد شده، اما به هر حال همه چیز انحصاری بود و سامانه‌ای مثل سمفا که یک سال برایش برنامه‌ریزی شده، این انحصار را از بین می‌برد.
اسماعیلی هم این سامانه را باعث ایجاد رقابت دانست و گفت: با توجه به شرایط امروز جهان که رو به دیجیتال و آنلاین شدن می‌رود خوب است تا سینمای ایران هم خود را به‌روز کند. پیش از این مخاطبان برای خرید بلیت فقط امکان مراجعه به یک سایت داشتند و در چنین شرایطی رقابتی وجود نداشت. بر همین اساس با قرار گرفتن چهار شرکت دیگر زمینه رقابت به وجود می‌آید. سامانه سمفا خود دارای چهار شرکت است که هر کدام از آنها با تسهیلات ویژه می‌توانند رقابت ایجاد کنند و رقابت آنها موجب جذب مخاطب بیشتر برای سینمای ایران شود.
شایسته نیز در این‌باره گفت: سامانه‌های بلیت‌فروشی دیگری هم برای خرید بلیت وجود داشته است که با ورود این سامانه قطعاً رقابت بین آنها به وجود می‌آید البته این رقابت مثبت و در جهت منظم شدن سیستم تهیه بلیت می‌شود. این اقدام حرکت رو به جلویی است و امیدوارم با موفقیت و نتایج خوبی پیش برود.
با این حال، راه‌اندازی سامانه سمفا (با حضور ۴ مرجع بلیت‌فروشی) نگرانی‌هایی را هم به وجود آورده است، از جمله اینکه شنیده می‌شود سینماها از میان ۴ مرجع بلیت‌فروشی فقط با ۲ مرجع انتخابی خود ملزم به همکاری هستند، این موضوع ممکن است به مرور زمان موجب شکل‌گیری مجدد انحصار دیگری در بلیت‌فروشی شود.∎