هر روز که به زمان لغو تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران نزدیکتر میشویم، از یک سو اقدامات آمریکا برای جلوگیری از لغو تحریمها بیشتر میشود و از سوی دیگر نگرانیهای ایالات متحده آشکارتر،اما آنچه که از برآیند مخالفت آمریکا با لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران نمایان است، شکست زودهنگام رژیم آمریکا است که با مخالفتهای دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل رقم خورده است.
روسیه و چین با تصمیم آمریکا قاطعانه مخالف هستند و حتی اتحادیه اروپا نیز علیرغم میل باطنی خود،تلویحاً با سیاست آمریکا در جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران مخالف است.
اقدام یکسویه آمریکا در استمرار تحریمهای تسلیحاتی ایران از هم اکنونبا شکست روبرو شده است و همین امر باعث عصبانیت بیشتر سران آمریکا به ویژه دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور شده که در درون ایالات متحده با چالشهای سنگینی روبرو است.
ترامپ اکنون با دو معضل سنگین درگیر است،نخست ویروس کرونا که هر روز بر تعداد مبتلایان آمریکا و مرگ نشای از بیماری کرونا افزوده میشود و مهمتر از آن اعتراضات گستردهای است که به خاطر قتل فجیع یک سیاه پوست به دست پلیس مینیاپولیس آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
برخوردهای خشن و وحشیانه پلیس و ارتش آمریکا با مردم معترض این کشور ناآرامیها را گسترش داده است.
با وجود ناتواتی در اداره کشور از سوی مقامات ایالات متحده آمریکا،این کشور همچنان بر سیاستهای ضد ایرانی خود ادامه میدهد و سعی دارد فشارها را بر جمهوری اسلامی افزایش دهد. آنچه که از برجام باقی مانده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که بر اساس آن زمان پایان لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران نزدیک است. مهر ماه سال جاری این تحریمها لغو میشود و در این میان، روسیه و چین مخالفت سیاست آمریکا در جلوگیری از لغو تحریمها هستند.
تحریمهای اقتصادی که بر اساس برجام لغو شده بود نیز بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل اجرا شد، اما آمریکا تحریمهای یکجبانبه اقتصادی خود را علیه ایران اعمال کرد و برخی کشورهای هسمو نیز با این تصمیم آمریکا همراهی کردند. ایران با لغو تحریمهای تسلیحاتی میتواند به صادرات سلاح اقدام کند و البته نیازهای دیگر خود را در این زمینه برآورده سازد. جمهوری اسلامی ایران اکنون در زمینه تولید سلاح به مرحلهای رسیده است که میتواند با صادرات یک منبع درآمد ارزی برای خود ایجاد کند.
سلاحهای تولید شده در ایران ازمایش خود را تاکنون در مقاطع گوناگون به ویژه در جنگ با داعش پس دادهاند.
ارتش و نیروهای مردمی عراق با بهره گیری از سلاحهای ساخت ایران توانستند به جنگ تروریستهای تفکیری وهابی داعش بروند و در سوریه نیز چنین شد.
ایران در زمینه هواپیماهای جنگنده نیازهایی دارد که روسیه میتواند این نیازها را تأمین کند.
در هر حال همه پیش بینیها نشان از شکست اقدام آمریکا علیه لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران خبر میدهد که با وقوع آن، یک شکست سیاسی سنگین برای دولت ترامپ رقم خواهد خورد. در همین زمینه وزیر خارجه چین در هفته گذشته نامهای درباره برنامه هستهای ایران به دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت ارسال کرد.
رادیو بین المللی چین در این باره گزارش داد؛ وانگ یی وزیر امور خارجه چین روز دوشنبه ۱۸ خرداد (۷ ژوئن) به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و نیکولاس ده ریویر نماینده فرانسه در سازمان ملل و ریاست دورهای شورای امنیت، نامهای را درباره برنامه هستهای ایران ارسال کرد و خواستار توزیع آن به عنوان سند رسمی میان اعضای شورای امنیت شد.
وانگ یی در نامه خود نوشته است: «توافقنامه برجام در باره مساله هستهای ایران با قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل منطبق است و نتیجه مهم دیپلماسی چند جانبه و عنصر اصلی سیستم منع گسترش سلاح های هستهای بین المللی به شمار می آید. آمریکا به طور یک جانبه از برجام خارج شده و تحریمهای یک جانبه غیرقانونی علیه ایران را از سر گرفته و این عملکرد توافقنامه و قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت نقض کرده است. ما از ایالات متحده می خواهیم که از تحریم های یک جانبه و "مدیریت درازدستانه" که هیچ پایه و اساسی در حقوق بین المللی ندارد صرف نظر کند و به مسیر صحیح یعنی پیروی از برجام و قطعنامه شورای امنیت بازگردد و به اتفاق طرفهای دیگر، برای حفظ سیستم بین المللی منع گسترش سلاح های هستهای و صلح و ثبات خاورمیانه تلاش کند.»
وانگ یی نوشته: «چین قاطعانه از اعتبار قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل و برجام حراست می کند و با اقدام آمریکا در تلاش برای تصویب تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت موافقت نخواهد کرد و بر آن است که همه مفاد قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت از جمله قسمت مربوط به موضوع تحریم تسلیحاتی باید با دقت به اجرا گذاشته شود. آمریکا با خروج از برجام، دیگر بخشی از این توافقنامه نیست و حق ندارد از شورای امنیت بخواهد ساز و کار ماشه مبنی بر "ازسرگیری سریع تحریمها" را فعال کند.»
وانگ یی در این نامه خاطرنشان کرد: «حفظ و اجرای برجام تنها راه صحیح برای حل مسئله هسته ای ایران است و اولویت اصلی کنونی، پیروی از اصل "عملیات گام به گام و برابر" و پیش رفتن به سوی ازسرگیری اجرای کامل برجام توسط ایران درکنار تضمین منافع اقتصادی این کشور و برقراری مجدد توازن بین تعهدات و اختیارات برجامی است. چین برای حفظ برجام و قطعنامه شورای امنیت و چندجانبه گرایی و پیش رفتن به سوی حل موضوع هسته ایران به روش سیاسی، با طرفهای مختلف و جامعه بین المللی همکاری خواهد کرد. در عین حال، ما همچنین از حقوق و منافع مشروع خود قاطعانه دفاع خواهیم کرد. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز با ارسال نامهای به دبیرکل سازمان ملل و فرانسه رئیس دورهای شورای امنیت، آمریکا را به ایجاد تنش با ایران و نقض برجام و قطعنامه شماره ۲۲۳۱ محکوم کرده است. انگلیس، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا نیز بیانیه مشترکی صادر و تأکید کردند که آنها به تلاشهای خود به منظور حفظ برجام ادامه خواهند داد.
در این باره یک کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه آمریکا به دلیل خروج از برجام نمیتواند از مکانیزم ماشه استفاده کند، گفت: در حقیقت آمریکا با خروج از برجام چنین حقی را از خود سلب کرد و نمیتواند در حقوق بینالملل چنین ادعایی کند.
حسن بهشتی پور در مصاحبه با برنامه «بدون خط خوردگی» رادیو گفتوگو با اشاره به اینکه آمریکاییها از شورای امنیت درخواست فعال کردن مکانیزم ماشه را کردهاند، گفت: از سوی مقابل، وزرای خارجه روسیه و چین اعلام کردند چون آمریکاییها از برجام خارج شده اند، حق ندارند از شورای امنیت بخواهند مکانیزم ماشه را فعال کنند. وی درباره نیت آمریکاییها از طرح این موضوع اظهار کرد: آمریکاییها قصد دارند بین برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ جدایی قائل شوند و آنها را دو سند جدا بدانند درحالیکه قطعنامه ۲۲۳۱ برجام را ذیل قطعنامه قرار داده است و حتی یک کلمه از آن نیز کاسته نشده است.
کارشناس مسائل سیاسی با تصریح بر اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ عیناً برجام را پذیرفته است و آمریکا نمیتواند بخشی از آن را قبول کند و بخش دیگر را نپذیرد، عنوان کرد: کشورها یا تمام قطعنامههای شورای امنیت را میپذیرند و یا تمام آن را رد می کنند و نمیتوانند بخشی از آن را نپذیرند و بخش دیگری را بپذیرند. وی با یادآوری این موضوع که ایالات متحده آمریکا به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت رای داده است، عنوان کرد: آمریکا در اقدام نابخردانه در اردیبهشت سال ۹۸ از برجام خارج شد و فکر کرد ایران ظرف شش ماه تمام خواستههای آمریکا را میپذیرد. آمریکاییها وقتی مشاهده کردند دو سال از خروج آنها از برجام گذشته است و به اهدافی که میخواستند، نرسیدند، حالا قصد دارند ایران را زیر فصل هفت شورای امنیت ببرند و در واقع مکانیزم ماشه را اجرا کنند.
یک شکست مفتضح سنگین در انتظار آمریکا
صاحبخبر -
∎