مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: مصرف بیش از حد معمول قند، نمک و چربی عاملی است برای تضعیف سیستمی ایمنی بدن که خطر ابتلا به کرونا را در افراد افزایش می‌دهد.
عبداللهی افزود: در دوره شیوع ویروس کرونا مصرف مواد قندی، نمک و چربی را محدود کنید تا بدن بتواند در برابر ابتلا به بیماری کرونا مقابله کند.
او ادامه داد: استفاده از مواد حاوی آنتی اکسیدان که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند در این دوران بسیار مورد تأکید است؛ بنابراین مصرف روزانه و کافی سبزیجات و میوه‌ها در رستوران و منزل توصیه می‌شود.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تاکید بر مصرف سالاد و سبزی، گفت: بهتر است در رستوران‌ها از سالاد بسته‌بندی شده و دارای مجوز بهداشتی استفاده شود. همچنین توصیه می‌شود در خانه به منظور دریافت آنتی اکسیدان، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلا به کرونا به اندازه کافی میوه مصرف کنید.
او تصریح کرد: هرچه اصول تغذیه‌ای صحیح را با مصرف متعادل و متنوع از همه گروه‌های غذاهایی بیشتر رعایت کنیم، کمتر در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار خواهیم گرفت.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: در شرایط فعلی به مکان‌هایی مراجعه کنید که از رعایت پروتکل‌های بهداشتی آن اطمینان دارید و غذاهایی که سفارش می‌دهید غذای کم نمک و کم چرب باشد.
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تغذیه در کشور، گفت: رسالت اصلی ما در دفتر بهبود تغذیه جامعه، پایش و رصد وضعیت امنیت غذا و تغذیه در جامعه است. بعنی قسمت رژیم‌درمانی را که یک کارشناس تغذیه برای یک نفر انجام می‌دهد، جزئی از کار‌های تغذیه جامعه است و ما باید برنامه‌ها، سیاست‌ها و اقداماتی را دنبال کنیم تا در نهایت مشکلات تغذیه‌ای را در جامعه کنترل کند و در جهت بهبود امنیت غذایی و وضعیت تغذیه مردم اقدام شود.
تبعات اقتصادی کرونا و سوء تغذیه
او افزود: باید توجه کرد که شیوع کرونا، یکسری تبعات اقتصادی هم در همه جوامع به دنبال دارد که می‌تواند امنیت غذایی مردم را هم به خطر بیندازد. به طوری که با کاهش درآمد و افزایش قیمت مواد غذایی به‌ویژه در دهک‌های پایین، ممکن است دچار مشکلاتی در حوزه امنیت غذایی شوند و این ناامنی غذایی خودش را به صورت سوءتغذیه نشان دهد.عبداللهی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل اینکه نگرن امنیت غذایی هستیم، دو مطالعه را به کمک اپلیکیشن‌هایی که با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد طراحی شده، انجام می‌دهیم تا ببینیم در حال حاضر مردم با چه نوع مشکلاتی از نظر تامین غذا مواجهند. در حال حاضر در مناطق کم‌برخوردارتر کشور همچنان شاهد سوءتغذیه هستیم. مباحثی مانند کوتاه‌قدی، لاغری در کودکان زیر پنج سال و مادران باردار و ... و به همین دلیل در شرایط فعلی تلاش می‌کنیم که به گونه‌ای برنامه‌های حمایتی برای مادران باردار و کودکان زیر پنج سال دچار سوءتغذیه‌ای که در خانوار‌های نیازمند و در مناطق کمتر برخوردار کشور هستند، داشته باشیم. زیرا در شرایط فعلی کرونا ممکن است شرایط‌شان بدتر شود.
نگرانی از سوء تغذیه در بحران کرونا
او گفت: یکی از مشکلات و اولویت‌ها این است که این گروه‌ها که مبتلا به سوء تغذیه بوده و در معرض خطر هستند با حمایت دولت و سازمان‌های حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) کمک‌هایی دریافت کنند تا دچار سوء تغذیه نشوند یا سوءتغذیه آن‌ها تشدید نشود.چاقی و اضافه وزن ۶۰ درصد جمعیت ۱۸ سال به بالا
عبداللهی ادامه داد: مطالعاتی هم در این زمینه در بازه‌های زمانی سه ساله یا پنج ساله انجام می‌شود. به عنوان مثال مطالعه‌ای درباره عوامل خطر بیماری‌های واگیر هر سه سال یکبار انجام می‌شود و امسال قرار بود که تکرار شود. یکی از مواردی که رد این بررسی مطالعه می‌شود، فاکتور‌های تغذیه‌ای است که می‌تواند به عنوان عوامل خطر در بیماری‌های غیرواگیر مطرح باشد. بر اساس آخرین مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شده، نزدیک به ۶۰ درصد جمعیت ۱۸ سال به بالا در کشور دچار اضافه وزن و چاقی هستند که به عنوان یک ریسک فاکتور اصلی در بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت و سرطان برایمان مطرح است.ردپای پوکی استخوان در سنین کمتر از ۳۰ سال
او افزود: مطالعه بررسی مصرف مواد غذایی که هر ۱۰ سال یک بار انجام می‌شود نیز سال گذشته انجام شده است. بر اساس این مطالعه، می‌دانیم که کمبود دریافت کلسیم در کشور وجود دارد که علت آن، کمبود مصرف شیر و لبنیات به عنوان منبع اصلی کلسیم است. همچنین مصرف کم شیر و لبنیات یکی از علت‌های اصلی بروز و شیوع پوکی استخوان در کشور محسوب می‌شود که تراکم استخوانی در سنین کمتر در حال کم شدن است. به طوری که پوکی استخوان در حال رسیدن به سن کمتر از ۳۰ سال در کشور است.عبداللهی گفت: چند روز آینده روز جهانی شیر و لبنیات است. باید توجه کرد که مصرف لبنیات و شیر در کشور ما بنا به دلایل مختلف کم است و شیوع پوکی استخوان در کشور حتی در سنین پایین وجود دارد. در نتیجه مهم است که در برنامه ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌هایمان تمهیداتی را اتخاذ کنیم که از طریق یارانه یا کمک‌های غذایی یا کنترل قیمت‌ها، این محصولات لبنی در دسترس مردم قرار گیرند تا دچار کمبود کلسیم نشویم. کمبود ریزمغذی‌هایی مثل روی و آهن نیز در کشور وجود دارد و محدود شدن مصرف منابع پروتئین حیوانی و شیر و لبنیات می‌تواند این کمبود‌ها را افزایش دهد.
ماجرای وجود آفلاتوکسین در شیر
او در پاسخ به سوالی درباره وجود آفلاتوکسین در شیر، گفت: بر اساس نظارت‌ها و کنترل‌هایی که از شیر خام وهم در کارخانه و هم پس از کارخانه انجام می‌شود، از لحاظ آفلاتوکسین مشکلی در شیر نداریم و حتی میزان آن کمتر از مقدار استانداردهاست است. اینکه گاهی اخبار و شایعات غیرواقعی منتشر می‌شود که شیر در ایران پر از آفلاتوکسین است، واقعیت ندارد. ما در این زمینه مرتبا گزارش‌گیری کرده و میزان آفلاتوکیسین بر اساس کار آزمایشگاهی سنجیده می‌شود. در سطح ما به عنوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و بازرسان بهداشت محیط نمونه محصولات غذایی در بازار گرفته شده و بعد به آزماشگاه‌های کنترل غذا ئ دارو ارسال می‌شود و با پروتکلی مدون نمونه‌گیری انجام می‌شود و کنترل‌ها انجام می‌شود.عبداللهی گفت: بنابراین در حال حاضر هیچ نگرانی در زمینه باقی‌مانده آفلاتوکسین و یا آنتی‌بیوتیک در شیر بیش از حد مجاز و استاندارد، نداریم. متاسفانه شایعاتی که گاهی اوقات منتشر می‌شود، مشکلات ما را افزایش می‌دهد. باید توجه کرد که در حال حاضر مشکل ما در کشور مصرف پایین شیر و لبنیات است. مردم کم شیر و لبنیات مصرف می‌کنند و عادت ندارند که شیر را به میزان زیاد مصرف کنند. از طرفی خبر‌های کذبی هم که دست به دست می‌چرخد، بر رویث مصرف افراد که که شیر می‌خورند تاثیر می‌گذارد. مصرف شیر در کشور کم است و این خبر‌های کذب به سلامت مردم ضربه می‌زند.
او تاکید کرد: تمام مواد غذایی و محصولاتی که در کارخانه تولید می‌شود، نمونه برداری شده و به آزمایشگاه‌های کنترل غذا و دارو ارسال می‌شود. این نمونه‌ها با پروتکل مدون و دستورالعمل‌ها برداشته می‌شود. در نتیجه هیچ نگرانی در مورد باقی مانده آفلاتوکسین یا آنتی بیوتیک بیشتر از میزان مجاز وجود ندارد.
سبوس گیری آرد بدون نظر وزارت بهداشت
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره سبوس گیری از انواع آرد و سفید شدن نان‌ها اظهار کرد: این مشکل سالهاست وجود دارد و ما هم به عنوان وزارت بهداشت نسبت به آن گلایه‌مندیم. اتفاقی که ظرف چند سال اخیر رخ داده، این است که میزان سبوس گیری در انواع آرد برای نان‌های مختلف، اعم از تافتون، بربری، سنگک و... بیشتر شده است. این کار بدون گرفتن نظر وزارت بهداشت انجام شده است. اگر از وزارت بهداشت سوال می‌شد، به طور قطع می‌گفتیم که گرفتن سبوس از نان از نظر سلامتی کار اشتباهی است. وقتی آرد سفید شده و سبوس آن کم می‌شود، مشکلات زیادی از لحاظ تغذیه‌ای و سلامتی برای مردم ایجاد می‌شود.او ادامه داد: باید توجه کرد که یکی از دلایل اضافه وزن و چاقی و دیابت این است که مردم نان سفید شده می‌خورند. یعنی نانی می‌خورند که در آن به اندازه کافی سبوس وجود نارد. در حالیکه بر اساس استاندارد‌های سال‌های قبل، نان سنگک فقط هفت درصد سبوس گیری می‌شد، اما در چند سال اخیر نان سنگک هم با آردی که ۱۵ درصد سبوس گیری شده، پخته می‌شود و به همین دلیل نان سنگک این قدر سفید شده است. چند سال است که این موضوع را پیگیری می‌کنیم و جلسات متعددی برای حل آن داشتیم. ما به عنوان وزارت بهداشت نسبت به این موضوع معترضیم. آرد نباید اینقدر سفید باشد.
نباید نان مصرفی مردم سفید باشد
عبداللهی افزود: وزارت بهداشت هم به این موضوع معترض است و نان نباید این قدر سفید باشد. زیرا از لحاظ تغذیه‌ای نان با کیفیتی نیست. از طریق دبیرخانه شورای عالی امنیت غذایی، کارگروه تخصصی بهبود کیفیت نان تشکیل دادیم که همه ذینفعان در این کارگروه هستند. در نهایت باید به نتیجه برسیم و نان باید از این وضعیت که روز به روز در حال سفیدتر شدن است خارج شود. در غیر این صورت شاهد افزایش انواع بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های غیرواگیر خواهیم بود. باید تو جه کرد که وزارت بهداشت به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش برد. آرد و گندمی که تولید می‌شود، ذینفعان خودشان را دارند. همه این‌ها باید به کمک وزارت بهداشت بیایند تا مشکل آرد و نان بالاخره در کشور حل شود.سوء تغذیه در سه تا چهار درصد سالمندان
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره سوءتغذیه و توصیه‌های تغذیه‌ای در سالمندان گفت: بر اساس مطالعات انجام شده در وزارت بهداشت، مشکل سوء تغذیه در سالمندان حدود سه تا چهار درصد است، اما مشکل اضافه وزن و چاقی در سالمندان بیشتر است.او افزود: برای تغذیه سالمندان، پروتکل‌های خاص تغذیه‌ای وجود دارد. زیرا سالمندان در برابر کمبود ریز مغذی‌ها و از نظر تغذیه‌ای آسیب پذیرتر هستند و مشکلاتی مانند کاهش اشتها، کاهش حس چشایی و بویایی را دارند که این موارد می‌تواند بر روی دریافت‌های غذایی‌شان اثر بگذارد. توصیه ما برای گروه سالمندان این است که حتما منابع پروتئینی اعم از حیوانی و گیاهی را در برنامه غذایی روزانه خود داشته باشند. زیرا سالمندان با تحلیل عضلانی مواجه هستند که برای پیشگیری از تحلیل آن باید پروتئین مصرف کنند. در عین حال از آنجایی که در سالمندی حس تشنگی کم می‌شود، باید از مایعات استفاده کنند و منتظر تشنه شدن نشوند و روزانه هفت تا هشت لیوان مایعات بخورند. زیرا تشنه شدن در شرایط فعلی می‌تواند عامل خطر برای کرونا باشد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار کرد: سالمندان باید دو تا سه واحد شیر و لبنیات برای جذب کلسیم در روز مصرف کنند. همچنین باید تنوع و تعادل در برنامه غذایی را رعایت کنند. مصرف سبزیجات، نان و غلات سبوس دار و... افزایش دهند. میزان چربی و قند خون بالا در سالمندان بیشتر است و در نتیجه توصیه می‌شود غذا‌های کم نمک و کم چرب و کمتر سرخ شده مصرف کنند. در عین حال برخی مکمل‌ها را هم که از طریق شبکه‌های بهداشتی و درمانی توزیع کرده و توصیه می‌کنیم که سالمندان مصرف کنند. به عنوان مثال در زمینه ویتامین دی، توصیه می‌شود که سالمندان ماهانه یک مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی، مصرف کنند و علاوه بر آن مصرف مکمل کلسیم را به صورت روزانه داشته باشند.
رصد سوء تغذیه در استان‌های مختلف کشور
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره بهبود مشکل سوء تغذیه در استان‌های مختلف، گفت: در کشور ۳۱ استان داریم که وضعیت سوءتغذیه هر یک از استان‌ها متفاوت است. اصلا اینطور نیست که بگوییم که در مناطق کم برخوردار وضعیت سوءتغذیه مانند ۲۰ سال گذشته است، بلکه مطالعات ما دقیقا نشان می‌دهد که روند مثبتی داشته‌ایم. به عنوان مثال در مطالعاتی که در کودکان زیر پنج سال هر پنج سال یکبار انجام می‌شود، نشان می‌دهد که در همه استان‌ها کاهش قابل ملاحظه‌ای در سوءتغذیه کودکان داشته‌ایم.مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: اگر ۲۰ سال قبل در استان سیستان و بلوچستان ۴۰ تا ۵۰ درصد سوء تغذیه در کودکان داشتیم، در حال حاضر طبق مطالعاتی که در این حوزه در سال ۱۳۹۶ انجام شد، نشان داد که میزان کم وزنی ۱۲ درصد و یا کوتاه قدی ۲۰ درصد است. در نتیجه در طول سال‌ها این ارتقا در استان‌های مختلف اعم از استان‌های محروم انجام شده است. ما در سال ۱۳۸۰ بررسی کردیم و دیدیم که ۶۰ تا ۷۰ درصد کودکان زیر دو سال در جنوب کرمان، سیستان و بلوچستان و... دچار کم خونی بودند، اما در حال حاضر این میزان بسیار کاهش یافته است؛ بنابراین بهبود اتفاق اففتاده است. با این حال در حال حاضر ۴ درصد کم وزنی در کودکان زیر ۵ سال وجود دارد و در استان سیستان و بلوچستان این میزان ۱۲ درصد است؛ بنابراین ارتقاء و بهبود در مناطق کم برخوردار هم رخ داده است، اما ما راضی نیستیم. زیرا همچنان دو سه برابر متوسط کشور در این مناطق مشکل وجود دارد.
او ادامه داد: از طرفی در مناطق محروم موضوع توسعه هم وجود دارد و باید روی توسعه کار شود تا بتوان مشکلات تغذیه‌ای را برطرف کرد. در نتیجه همه بخش‌های توسعه باید مداخله ویژه‌ای داشته باشند. در منطقه محروم کشاورزی، اشتغال، فقرزدایی و... هم باید اتفاق بیفتد و وزارت بهداشت هم وظایف خودش را انجام دهد تا نهایتا میزان ناامنی عذایی در این مناطق رفع شود؛ بنابراین تمام بخش‌های توسعه باید پا پیش گذاشته و از نظر بودجه‌ای، اعتباری، نیروی انسانی و ... توجه ویژه‌ای به این مناطق شود. در غیر این صورت نباید منتظر باشیم که مسائل مربوط به ناامنی غذایی در این استان‌ها رفع شود.
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در باره احتمال همزمانی اپیدمی کرونا و آنفولانزا در پاییز اظهار کرد: امیدواریم که در پاییز شاهد همزمانی اپیدمی کرونا و آنفولانزا نباشیم، باید همه دستگاه‌ها، وزارت بهداشت، صدا و سیما و نهاد‌هایی که در آموزش نقش دارند، تلاش کنند تا مردم توصیه‌های بهداشتی و تغذیه‌ای در رعایت تنوع مواد غذایی مصرفی و افراط و تفریط‌ها را جدی بگیرند. باید توجه داشت منابعی مانند ویتامین C که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و در میوه‌ها و سبزیجات هستند یا ویتامین A که در شیر و لبنیات و میوه‌ها وجود دارد می‌تواند در ارتقاء سلامت مردم نقش داشته باشند.
تعطیلی بوفه مدارس در بحران کرونا
او ادامه داد: با توجه به اینکه احتمال اوج‌گیری کرونا در پاییز وجود دارد، بوفه‌ها در پاییز در مدرسه‌ها توزیع غذا نخواهند داشت و دانش‌آموزان باید مواد غذایی را از خانه به مدرسه ببرند و بر اصول بهداشتی تغذیه‌ای تأکید کنیم و دانش‌آموزان مواد غذایی که همراه خود به مدرسه می‌برند به سایر همکلاسی‌ها تعارف نکنند و بوفه مدارس باید تعطیل باشد و باید منتظر ماند و دید که شرایط برای بازگشایی بوفه مدرسه‌ها چه زمانی فراهم می‌شود.مناطق محروم در اولویت توزیع شیر مدارس
عبداللهی در باره توزیع شیر در مدارس بیان کرد: توزیع شیر در مدارس یکی از برنامه‌های کمکی برای بهبود وضعیت تغذیه کودکان و دانش‌آموزان است و از سال‌ها پیش با پیشنهاد وزارت بهداشت با تأمین اعتبارات پایه‌گذاری و اجرا شد البته گاهی مثل دو تا سه سال اخیر به دلیل کمبود اعتبارات این برنامه‌ها به خوبی اجرا نشد و تأکید ما بر این است که توزیع شیر در همه مدارس صورت گیرد و اگر قرار به انتخاب داریم مدارس و استان‌های محروم در اولویت قرار بگیرند چرا که توزیع شیر در مدارس یک وعده لبنیات دانش‌آموز را در روز تأمین می‌کند و باید توجه داشت که این یک واحد شیر منبع خوبی برای تأمین پروتئین و کلسیم است و بخشی از نیاز‌های تغذیه‌ای دانش‌آموز را تأمین می‌کند و باید پیگیری کنیم تا دولت و سازمان‌های حمایتی به هر طریقی برنامه توزیع شیر مدارس را در مناطق کم‌برخوردار را اجرایی کنند.سرانه مصرف شیر در ایران پایین است
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در باره سرانه مصرف شیر در ایران و جهان گفت: هر سال در آستانه روز جهانی شیر، توجه رسانه‌ها و مسئولان به موضوع مصرف شیر جلب می‌شود، اما پس از آن این موضوع به فراموشی سپرده می‌شود باید توجه داشت که سرانه مصرف شیر در ایران پایین است و با افزایش قیمت لبنیات در دو سال اخیر کاهش پیدا کرده است. سرانه متوسط جهانی مصرف شیر ۱۶۵ و سرانه مصرف شیر در ایران ۶۷ کیلوگرم است در کشور‌های غربی این عدد به ۳۰۰ هم می‌رسد و با توجه به افزایش قیمت لبنیات احتمال کاهش مصرف وجود دارد.او گفت: باید توجه داشت شیر غذای اصلی است و همه گروه‌های سنی باید دو واحد یا دو لیوان شیر یا جایگزین آن ماست و پنیر مصرف کنند چرا که شیر منبع عمده کلسیم، فسفر بوده است و بخشی از پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند و برای رشد استخوان در کودکان و پیشگیری از پوکی استخوان در بزرگسالان مورد نیاز بوده همچنین در منابع مطالعاتی دنیا نشان داده شده است، کلسیم با بیماری‌های قلبی و عروقی و فشارخون در ارتباط بوده و به همین دلیل برای ما بسیار مهم است که مردم روزانه شیر یا جایگزین‌های آن مثل ماست و پنیر را مصرف کنند.
دو سیاست برای افزایش سرانه مصرف شیر در کشور
عبداللهی اظهار کرد: ما برای افزایش مصرف لبنیات باید دو اقدام مهم و سیاست را پایه‌گذاری کنیم نخست اینکه باید سیاست‌های آموزشی و فرهنگسازی را دنبال کنیم تا مردم تشویق شوند شیر و لبنیات مصرف کنند چرا که یکی از علل پایین بودن سرانه مصرف شیر موضوع فرهنگی است همچنین باید تلاش کنیم لبنیات با قیمت مناسب در اختیار مردم به ویژه اقشار کم‌درآمد قرار گیرد و این مستلزم آن است که به شکلی قیمت‌ها کنترل شود یا یارانه به شیر تعلق گیرد.او افزود: همچنین در بسته‌های حمایت تغذیه‌ای که به برخی اقشار داده می‌شود، شیر و لبنیات گنجانده شود. باید توجه داشت که اقشار پر‌درآمد هم ترجیح می‌دهند به جای لبنیات نوشابه خریداری کنند و همه این‌ها نیازمند فرهنگسازی است، اما به هر حال باید توجه داشت حتی با وجود فرهنگسازی در صورتی که قیمت لبنیات بالا باشد تهیه آن برای اقشار کم‌درآمد دشوار خواهد بود به همین دلیل اقشار کمتر برخوردار برای تهیه شیر نیازمند حمایت هستند.
نظر شما