کودکان کار، کودکانی هستند که به دلیل وجود شرایط و اوضاع و احوال خانوادگی، اجتماعی، مشکلات عدیده اقتصادی، ساعاتی از عمر خود را در شبانه روز به کار کردن در کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، ساختمان‌ها، خیابان‌ها و منازل مردم برای کارگری می‌گذرانند که بسیاری از آن‌ها کمک خرج خانواده و برخی دیگر خود به تنهایی عهده‌دار مخارج خانواده هستند.
در خصوص تعداد کودکان کار در ایران و میزان پراکندگی آن‌ها در شهرهای مختلف و ایرانی یا اتباع بودن آن‌ها آمار دقیقی در دسترس نیست. اما یافته‌های تحقیقات و مطالعات مختلف نشان می‌دهد همواره شهرها به خصوص کلان‌شهرها بیشتر مخاطب کودکان کار است.
مزاحمت اوباش برای دختر بچه‌ای از کودکان کار
به گفته شاهدان عینی، شامگاه شنبه ۱۳ اردیبهشت ماه در محدوده میدان انقلاب، اوباش برای یک دختر بچه از کودکان کار مزاحمت ایجاد کرده و تلاش می‌کنند که پول‌های حاصل از فعالیت روزانه او را به سرقت ببرند که با مقاومت دختر بچه روبه رو می‌شوند، اوباش بر روی دختر بچه بنزین می‌ریزند و او را آتش می‌زنند، اما آتش به موقع خاموش می‌شود و سوختگی شدیدی رخ نمی‌دهد.
این نوع رفتارها که به گفته جوانانی که این دختربچه را به بیمارستان رسانده‌اند مسبوق به سابقه است، ابعاد تازه‌ای از خطرات اجتماع برای کودکان کار اصفهانی را نمایان کرده است.
اورژانس اجتماعی اصفهان این مسأله را پیگیری می‌کند
مرضیه فرشاد، مدیرکل بهزیستی استان اصفهان با اظهار بی‌اطلاعی از این حادثه اظهار داشت: اگر این اتفاق افتاده است، به خط اورژانس اجتماعی بهزیستی گزارش نشده است، در صورتی که آدرس و اطلاع از مکان حادثه داشته باشیم، اورژانس اجتماعی بهزیستی اصفهان این مسأله را پیگیری می‌کند.
پلیس با خاطیان آزار و اذیت کودکان کار برخورد می‌کند
جواد درستکار، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان این‌که حادثه زورگیری از کودک کار در اصفهان به پلیس گزارش نشده است، گفت: اگر چنین مواردی به پلیس اعلام گزارش شود، به عنوان جرم مشهود در مرجع قضایی پرونده تشکیل می‌شود و مرجع قضایی به عنوان مدعی‌العموم در این راستا اقدام می‌کند.
وی با بیان این‌که پلیس در صورت مشاهده آزار و اذیت کودکان کار ورود پیدا می‌کند و با خاطیان برخورد می‌کند، بیان کرد: اگر دستگاه دیگری مانند بهزیستی نیز در رابطه با کودکان کار شاکی شود، سیستم قضایی در این زمینه وارد عمل می‌شود و با افراد خاطی برخورد می‌کند.
سوختگی یک درصدی کودک کار اصفهان
اکبر مهاجر، مدیر روابط عمومی بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان در پاسخ به این سؤال که عنوان شده بود که بیمارستان از پذیرش این دختر بچه به دلیل این‌که کودک کار بوده، امتناع کرده است، گفت: اصلاً چنین چیزی صحت ندارد، چند نفر پرسنل ما و حتی پرسنل اورژانس در زمان مراجعه دختر بچه در آن‌جا بودند و می‌توانند شهادت دهند، این بیمارستان خصوصی نیست که منافع شخصی در میان باشد، این بیمارستان دولتی است و هزینه‌ای برای آن‌ها ندارد که بخواهند جلوگیری کنند و بر اساس قانون هر بیماری مراجعه می‌کند باید به او خدمات‌رسانی شود.
وی بیان کرد: ساعت 12 شب شنبه 13 اردیبهشت ماه این دختر بچه به همراه یک نفر آقا به بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) مراجعه کردند، درصد سوختگی دختر بچه یک درصد بود.
مهاجر با بیان این‌که بعد از مراجعه کار پانسمان مصدوم انجام شد، افزود: اگر همراه ایشان گفته بود این دختر بچه، کودک کار است و پولی ندارد، بیمارستان هیچ هزینه‌ای بابت پانسمان از آن‌ها نمی‌گرفت.
مدیر روابط عمومی بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان بیان کرد: افراد بی‌بضاعتی هستند که به بیمارستان مراجعه می‌کنند و به صورت سرپایی خدمات می‌گیرند و هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند و بیمارستان برای آن‌ها مساعدت‌های لازم را انجام می‌دهد، چون بیمارستان دولتی است و منفعت شخصی برای کسی ندارد، پرسنل ما نیت‌شان خدمت به جامعه است.
90 کودک تحت پوشش مرکز پژوهش کودکان کار و خیابان هستند
مجتبی ناجی، معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان با بیان این‌که این حادثه به بهزیستی اصفهان گزارش نشده است، اظهار داشت: ارگان‌های دیگری به غیر از بهزیستی نیز در زمینه کودکان کار در استان اصفهان فعالیت می‌کنند، بنابراین کودکان کار و خیابانی یک متولی ندارند.
وی با بیان این‌که کودکان خیابانی که از نیروی انتظامی، دادگستری و شهرداری به بهزیستی ارجاع می‌شوند در مرکزی به نام مرکز پژوهش کودکان کار و خیابان که یکی از مراکز تابعه بهزیستی است، پذیرش می‌شوند، گفت: کودک به کودکان بدسرپرست، بی‌سرپرست، خیابانی و کار تقسیم می‌شوند و اگر بخواهیم از همدیگر جدا کنیم کار سخت می‌شود، ممکن است یک کودک بی‌سرپرست و هم کودک کار باشد.
ناجی با بیان این‌که تعداد 90 کودک کار و خیابان از طریق مرکز حمایت‌های روانی، آموزشی کودک و خانواده تحت پوشش قرار دارند و ساماندهی شدند، بیان کرد: بعضی از این کودکان به آموختن حرفه‌ای علاقه داشتند، بنابراین به مرکز فنی و حرفه‌ای برای آموزش معرفی شدند و بعضی از آن‌ها در صنایع دستی توانایی داشتند که مرکز بهزیستی ساز و کار آن را فراهم کرده که در زمینه‌های هنری، آموزشی، تربیتی خود و خانواده‌هایشان آموزش‌هایی را دریافت کنند.
سالانه 240 کودک به مرکز کودکان خیابانی ارجاع می‌شوند
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان با اشاره به این‌که سالانه حدود 240 کودک به مرکز کودکان خیابانی ارجاع می‌شوند، عنوان کرد: کودکانی که به این مرکز ارجاع داده می‌شوند در مرحله اول با مصاحبه تخصصی و مشاوره و مددکاری اطلاعات در مورد وضعیت خانوادگی و اقتصادی و اجتماعی آن‌ها جمع‌آوری می‌شود.
ناجی با تأکید بر این‌که کودک‌آزاری یک لفظ عام است، کودکی که زیر 15 سال است و به کار گرفته شود، یکی از مصادیق کودک‌آزاری است، خاطرنشان کرد: بعضی از خانواده‌ها فکر نمی‌کنند که این رفتار ناهنجار باشد و معتقد هستند کار کردن کودک کمک به اقتصاد خانواده می‌کند.وی ادامه داد: اولویت نخست بهزیستی اصفهان در مورد کودکان کار و خیابانی بازگشت آن‌ها به نهاد خانواده است و اگر کودک ساکن استان و شهر دیگری بود، با هماهنگی با اداره بهزیستی آن شهر، کودک به شهر خود اعزام می‌شود تا نزد خانواده و یا بستگان خود تحت پوشش قرار بگیرد.
نیازهای تربیتی و تحصیلی کودک در اولویت قرار دارد
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان با تأکید بر این‌که نیازهای تربیتی و تحصیلی کودک در اولویت قرار دارد، افزود: اگر خانواده این مسأله را پذیرفت و نیاز به حمایت اقتصادی داشت و این خانواده جزو گروه‌های هدف سازمان بهزیستی مانند خانواده‌های بی‌سرپرست، طلاق، بدسرپرست و یا سرپرست از کارافتاده باشد، حمایت‌های معیشتی از آن‌ها به عمل می‌آید تا فرزند آن‌ها بتواند به تحصیل خود ادامه دهد و به دست‌فروشی در خیابان نپردازد.
وی با بیان این‌که بعضی از خانواده‌ها از نظر شخصیتی و تعادل روانی جای بررسی بیشتری دارند، گفت: والدین به لحاظ توانایی‌های سرپرستی و حضانت از کودک مورد سؤال قرار می‌گیرند و اگر توانایی سرپرستی کافی را برای تربیت بچه ندارد با هماهنگی مقام قضایی سعی می‌شود، جداسازی انجام شود و این گزینه آخر بهزیستی است.
ناجی اضافه کرد: در بستگان درجه دو کودک بررسی می‌کنیم که اگر خاله، پدربزرگ و مادربزرگ و یا عمویی دارد که توانایی سرپرستی بچه را دارند، سرپرستی را به آن‌ها واگذار می‌کنیم و ماهانه مبلغی را بابت سرپرستی کودک به آن خانواده پرداخت می‌کنیم تا آن بچه 18 ساله شود و وارد جامعه شود.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان تصریح کرد: اگر خانواده‌ای در بستگان پیدا نشد که حضانت کودک را عهده‌دار شوند، گزینه نهایی این است که در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی پذیرش شوند، این مراکز خدمات شبانه‌روزی ارائه می‌دهند و کودک وارد مدرسه و بعد از آن دانشگاه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر 450 کودک و نوجوان در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی اصفهان زندگی می‌کنند و سعی می‌شود آن‌ها بتوانند توانمندی لازم برای زندگی عادی خود به دست آورند.
به گزارش فارس، کودکان کار واقعیت تلخ جامعه ما است و دیدن آن‌ها سر چهارراه ها خاطر همه ما را مکدر می‌کند، اما با توجه به این‌که آن‌ها در معرض ابتلا به آسیب‌های اجتماعی و حتی پیوستن به تشکیلات و باندهای خلافکاری قرار دارند، نباید به سادگی از کنار این موضوع رد شد و اگر هم در این حوزه خلاءهای قانونی وجود دارد و قوانین نیاز به بازنگری دارند با تعامل با نمایندگان مجلس و طرح مشکل می‌توان گره از کار این کودکان هم باز کرد.
∎
نظر شما