اعتمادآنلاین| دانشمندان کشف کرده‌اند که چه نوع سلول‌هایی در بدن انسان ممکن است مستعدترین سلولها در برابر ابتلا به عفونت توسط ویروس "SARS-CoV-2" باشند. این کشف، اهداف قلمداد شده بیماری‌زایی را براساس انواع پروتئین‌های تولید شده توسط این سلول‌ها شناسایی می‌کند.

در اپیدمی بیماری سارس در اوایل دهه 2000 میلادی، محققان دریافتند که ویروس "SARS-CoV"، سلول‌ها را با کمک دو پروتئین آلوده می‌کند: گیرنده‌ای به نام "آنزیم تبدیل کننده آنژیوتنسین 2"(ACE2) که به این ویروس کمک می‌کرد به سلولها بچسبد و آنزیمی به نام "پروتئیناز سرین نوع 2"(TMPRSS2) که واسطه عفونت سلول‌ها بود.

اوایل سال جاری، دانشمندان کشف کردند که "SARS-CoV-2" که عامل ایجاد بیماری کووید-19 است، از همان دو پروتئین سوءاستفاده می‌کند و به محققان یک سرنخ مهم برای شناسایی مستعدترین اهداف ویروس در سطح سلولی می‌دهد: سلولهای بافت تنفسی و بافت روده که هم ACE2 و هم TMPRSS2 دارند.

"ژوزه اوردوواس مونتانز" از بیمارستان کودکان بوستون می‌گوید: به محض اینکه فهمیدیم که نقش این پروتئین‌ها از نظر بیوشیمیایی تأیید شده است، شروع کردیم تا ببینیم این ژن‌ها در مجموعه‌ داده‌های موجود ما کجا هستند. ما واقعاً در موقعیت خوبی قرار گرفتیم تا بررسی کنیم که کدام سلول‌ها در واقع توسط این ویروس هدف قرار داده می‌شوند.

محققان در یک تلاش و تحقیق بزرگ و چند مؤسسه‌ای که شامل ده‌ها دانشمند است، از طریق مجموعه داده‌های مختلف توالی RNA، اطلاعات هزاران نوع مختلف از سلول‌های انسان، پستانداران و موش‌ها را جمع آوری کردند.

این گروه به طور ویژه به دنبال الگوهای بیان ژن برای صدها نوع سلول در ریه‌ها، مجراهای بینی و روده بودند؛ مناطقی از بدن که می‌دانیم می‌توانند میزبان "SARS-CoV-2" باشند.

"الکس شالک" شیمیدان موسسه فناوری ماساچوست(MIT) می‌گوید: از آنجا که ما این انبار اطلاعات باورنکردنی را در اختیار داشتیم، توانستیم به بررسی سلول‌های هدف برای عفونت بپردازیم. حتی با وجود اینکه این مجموعه داده‌ها به طور خاص برای مطالعه "SARS-CoV-2" طراحی نشده بودند، امیدوار بودیم که به شناسایی برخی از مواردی که ممکن است با آن مرتبط باشند، ختم شود.

در نهایت، تجزیه و تحلیل محققان نشان داد که تنها اقلیتی اندک از سلول‌های تنفسی و روده انسان دارای ژن‌هایی هستند که هم ACE2 و هم TMPRSS2 را بیان می‌کنند.

در میان آنها، سه نوع سلول اصلی شناسایی شده است: سلول‌های ریه موسوم به "پنوموسیت‌های نوع 2"(type II pneumocytes) که به حفظ کیسه‌های هوای ریه کمک می‌کنند، سلول‌های روده موسوم به "انتروسیت‌ها"(enterocytes) که به بدن کمک می‌کند مواد مغذی را جذب کند و سلول‌های "گوبلت"(goblet) در مجراهای بینی که مخاط ترشح می‌کنند.

اینکه آیا هر دو پروتئین ACE2 و TMPRSS2 نیاز به حضور در یک سلول دارند یا اینکه شکل محلول TMPRSS2 می‌تواند در اطراف سلول شناور باشد و همان کار را انجام دهد، زمینه‌ای برای تحقیقات آینده است.

محققان می‌گویند شناختن انواع سلولی که واضح‌ترین اهداف هستند، می‌تواند کمک بزرگی برای تحقیقات بعدی ازجمله تحقیقات در مورد تولید داروهای ضد ویروسی بالقوه برای مبارزه با بیماری همه‌گیر کووید-19 باشد.

"مونتانز" توضیح می‌دهد: این ممکن است داستان کاملی نباشد، اما قطعاً تصویری بسیار دقیق‌تر از چیزی که تاکنون در اختیار داشتیم، ارائه می‌دهد. اکنون می‌توانیم با اطمینان خاصی بگوییم که این گیرنده‌ها بر روی این سلول‌های خاص در این بافت ها بیان می‌شوند.

محققان در میان نتایج جدید این مطالعه، یک کشف متحیرکننده نیز انجام دادند. آنها دریافتند خانواده‌ای از پروتئین‌های ایمنی به نام "اینترفرون" (interferon) که معمولاً به بدن برای مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کنند، موجب تحریک ژن ACE2 می‌شوند تا پروتئین ACE2 تولید کند. دلیل این اتفاق، ناشناخته است، اما به این معنی است که یکی از مکانیسم‌های دفاعی طبیعی بدن در برابر عوامل بیماری زا، در این مورد می تواند با تنظیم تولید گیرنده‌ای که ویروس از آن استفاده می‌کند، "SARS-CoV-2" را ارتقا بخشد.

البته "مونتانز" می‌گوید این تنها نمونه از این اتفاق نیست. نمونه‌های دیگری از خانواده کروناویروس‌ها و ویروس‌های دیگری نیز وجود دارند که در واقع ژن‌های تحریک شده توسط "اینترفرون" را به عنوان راه ورود به سلول‌ها هدف قرار می‌دهند.

منبع: ایسنا