نفت در مدار صفردرجه

گروه انرژی- سقوط بی‌سابقه قیمت نفت، جهان را در شوکی عمیق فرو برد. اخبار لحظه‌ای از کاهش قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدیت در شامگاه دوشنبه گذشته بیانگر وقوع یک تلاطم پیش‌بینی نشده بود که همگان را متحیر ساخت. کاهش بیش از 200 درصدی کاهش و عبور از مدار صفر درجه‌ای قیمت‌ها و منفی شدن قیمت نفت گمانه‌زنی‌های متعددی را از سوی کارشناسان مطرح کرد.  

برای نخستین‌بار در تاریخ معاملات بورس نیویورک، قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدیت منفی شد، این سقوط قیمتی مربوط به معاملات آتی ماه می‌است و چنین سقوط قیمتی از سال ۱۹۴۶ میلادی تاکنون بی‌سابقه بوده است. درخصوص منفی شدن نفت باید اذعان کرد که دراین شرایط تولیدکننده نفت حاضر است نه‌تنها نفت تولیدی خود را به صورت رایگان و با قیمت صفر دلار در اختیار خریدار بگذارد بلکه حاضر است هزینه‌های مربوط به انتقال را متقبل شود. اما چه اتفاقی رخ داد که نفت وست‌تگزاس به این سرنوشت دچار شد؟

براساس گزارش بلومبرگ، صفر شدن ظرفیت ذخیره‌سازی نفت بیشتر خریداران و تولیدکنندگان آن هم در زمانی که تقاضای خرید نفت به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی بخش بزرگی از کسب‌وکارها به یکی از کمترین سطوح یک دهه اخیر رسیده است از اصلی‌ترین دلایل این سقوط بی‌سابقه هستند. پالایشگاه‌ها در را به روی تحویل محموله‌ها بسته‌اند تا به این ترتیب میزان تقاضا برای تجارت نفت به حداقل برسد.  

میشل تران، مدیر بخش انرژی در مؤسسه آربی‌سی کپیتال‌مارکتس گفت: در کوتاه‌مدت شانس خیلی کمی ‌برای جلوگیری از ریزش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد چرا که پالایشگاه‌ها از سفارش و پذیرش نفت جدید امتناع می‌کنند.

از ابتدای امسال تاکنون قیمت نفت عمدتاً نزولی بوده است و حتی توافق کشورهای بزرگ صادرکننده نفت موسوم به اوپک‌پلاس نیز نتوانسته است این روند را تغییر دهد. با این حال بعید است قیمت نفت در سطح منفی مدت زیادی دوام آورد چراکه هم تولید نفت با سرعت زیادی رو به کاهش است و هم تقاضا برای خرید احتمالاً به دنبال کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌ای به تدریج زیاد خواهد شد. تنها در آمریکا شرکت‌های استخراج‌کننده نفت ۱۳درصد ظرفیت استخراجی خود را طی یک هفته کاهش داده‌اند.

سقوط موقتی است

رئیس‌جمهور آمریکا اوضاع پیش‌آمده در بازار نفت را موقتی خواند.

دونالدترامپ که برای سخنرانی درخصوص روند پیشرفت در مقابله با کرونا در جمع خبرنگاران حاضر شده بود در پاسخ به پرسشی درخصوص سقوط بی‌سابقه قیمت نفت و رسیدن به قیمت منفی گفت که این وضعیت قطعاً کوتاه‌مدت و گذرا خواهد بود. ترامپ افزود: هیچ کس پیشتر چیزی راجع به قیمت نفت منفی نشنیده بود. تولیدکنندگان نفتی در آمریکای شمالی جای کافی برای ذخیره کردن نفت ندارند و کاهش تقاضا باعث بدون خریدار ماندن نفت شده است.

براساس گزارش گاردین، ترامپ همچنین با بیان اینکه گزینه توقف واردات نفت از عربستان را بررسی خواهد کرد گفت که دولت به زودی از کنگره برای دریافت مجوز خرید نفت از تولیدکنندگان (آمریکایی) درخواست خواهد کرد.

وی همچنین در حساب کاربری توئیتری خود نیز نوشت: با توجه به اینکه در مذاکرات حضور داشته‌ام میزان نفتی که اوپک‌پلاس از عرضه به بازار کم خواهد کرد ۲۰ میلیون بشکه در روز خواهد بود نه ۱۰میلیون بشکه‌ای که به قبلاً گزارش شد. 

ترامپ همچنین از نیرومند شدن مجدد بازار نفت پس از پایان بحران کرونا و مدیریت عرضه و تقاضای بازار ابراز امیدواری کرد.

کشورهای صادرکننده نفت پیش از این توافق کرده بودند با هدف تنظیم بازار میزان تولیدات روزانه خود را حدود ۱۰ میلیون بشکه کاهش دهند.

نیاز بازار به کاهش 30 میلیون بشکه‌ای در تولید

از ابتدای امسال تاکنون قیمت نفت عمدتاً نزولی بوده است و حتی توافق کشورهای بزرگ صادرکننده نفت موسوم به اوپک‌پلاس نیز نتوانسته است این روند را تغییر دهد. با این حال بعید است قیمت نفت در سطح منفی مدت زیادی دوام آورد چرا که هم تولید نفت با سرعت زیادی روبه کاهش است و هم تقاضا برای خرید احتمالاً به دنبال کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌ای به تدریج زیاد خواهد شد. تنها در آمریکا شرکت‌های استخراج‌کننده نفت ۱۳ درصد ظرفیت استخراجی خود را طی یک هفته کاهش داده‌اند.

محمد خطیبی؛ کارشناس حوزه انرژی در این باره به ایسنا گفت: این تغییر قیمت در بازار آتی آمریکا اتفاق افتاد، اما قطعاً تحولات این بازار در بازار فیزیکی نیز تأثیرگذار خواهد بود چراکه تأثیر این دو بازار متقابل است.

وی با بیان اینکه تقاضا بسیار ضعیف شده و امکان نگهداری نفت نیز به دلیل انباشت ذخایر بسیار هزینه‌بر خواهد بود و این اتفاق تاریخی رقم خورد، اظهار کرد: نگهداری نفت هزینه بسیار بالایی دارد، در حال‌حاضر به دلیل انباشت ذخایر هزینه نگهداشت نفت در آمریکا به شدت افزایش یافته است.

این کارشناس انرژی با تأکید بر اینکه به طور بی‌سابقه‌ای هزینه‌های عملیاتی از قیمت نفت در آمریکا افزایش یافته است گفت: در واقع هزینه نگهداری نفت بیشتر از قیمت نفت شده و این مسأله موجب شد تا تصمیم برخی از کشور‌ها برای کاهش تولید تغییر کند.

به گفته وی برخی از این کشورها که قرار بود کاهش تولید داشته باشند اعلام کردند که منتظر زمان مقرر نمی‌شوند و از هم‌اکنون اقدام به کاهش تولید خواهند کرد در واقع ۱۰روز زودتر به استقبال این مسأله رفتند.

خطیبی با بیان اینکه این مسأله می‌تواند مقداری در بهبود شرایط کمک کند، اظهار کرد: در این میان در مورد میزان کاهش تولید نیز تردیدهایی وجود دارد حتی برخی معتقدند که کاهش ۱۹میلیون بشکه اصلاً کافی نیست و بازار به کاهش ۳۰ میلیون بشکه نیاز دارد و این میزان کاهش تولید در صورت اجرا تنها می‌تواند بخشی از وضعیت فعلی را بهبود بخشد.

وی با بیان اینکه با این وجود کاهش تولید هرچه زودتر اجرایی شود می‌تواند یک مقدار در بهبود بازار نفت مؤثر باشد، اظهار کرد: باید به این موضوع نیز اشاره کرد که بازار نفت فیزیکی این اتفاق را تجربه نکرده و این مسأله تنها در بازار آمریکا بوده و طبیعتاً بازار آمریکا نیز از این مسأله تأثیر می‌گیرد.

این کارشناس انرژی افزود: اگر دولت آمریکا اقدامات فوری انجام دهد می‌تواند تا حدودی شرایط را به نفع خود تغییر دهد، در حال‌حاضر تولیدکنندگان نفت در این کشور تحت فشار بیشتری هستند چراکه در آنجا توقف تولید نیز دارای هزینه است و این مسأله کار را برای تولیدکنندگان آمریکایی سخت می‌کند.