جهان پاکتر شد
صاحبخبر - سلامت نیوز:با وجود تعطیلی شهرها و توقف رفتوآمد اتوبوسها، خودروهای شخصی، كامیونها و توقف فعالیت كارخانهها در بسیاری از شهرها و در بعضی موارد در سراسر كشور، آلودگی هوا به شدت كاهش پیدا كرده است؛ از ذرات معلق گرفته تا دیاكسیدكربن و نیتروژن دیاكسید ناشی از سوختن بنزین در خودروها. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند،كاهش آلودگی هوا در چین و اروپا همزمان با آغاز اقدامات سختگیرانه به وضوح قابل مشاهده است [مجتبی پارسا] «پائولا كولمیجر» از درون خانهاش میتوانست این را احساس كند كه جهان اطرافش درحال آرامتر شدن است. پائولا، زلزلهشناس است، او یك لرزهنگار مینیاتوری را در خانه، پایین شومینه گذاشته است. این لرزهنگار میتواند هرگونه لرزشی را نشان دهد؛ از حركت قطارها روی ریلهایی كه از كنار خانه پائولو میگذرد تا زمینلرزههایی كه در فاصلههای دور اتفاقمیافتد. از زمانی كه دولت بریتانیا قانون فاصله اجتماعی را در ماه گذشته وضع كرد و به مردم گفت خانههایشان را جز در موارد ضروری ترك نكنند، پائولا كاهش چشمگیر لرزشهایی را احساس میكند كه به واسطه فعالیتهای انسانی ایجاد میشد. به گزارش آتلانتیک، با وجود حركت كمتر قطارها، اتوبوسها و مردمی كه روی سنگفرشهای پیادهرو با عجله حركت میكردند و با وجود ناپدیدشدن زندگی اجتماعی، ریتم آن هم از بین رفته است. پیش از آنكه ویروس كووید١٩ شهر را تعطیل كند، دستگاه لرزهنگار پائولا لرزههای ناشی از حركت قطارها را بهطور مرتب و دقیقهبهدقیقه نشان میداد. اما حالا همهچیز تغییر كرده؛ گاهگاهی لرزش حركت قطارهایی كه به صورت نامرتب حركتمیكنند، ثبت میشود. پائولا از طریق اسكایپ به آتلانتیك میگوید: «این لرزهنگار به معنای واقعی كلمه به ما میگوید كه زندگی ما آرامتر شده است.» پائولا میگوید كه لحظه تعجب از این واقعیت بسیار كوتاه است، چراكه این اتفاقها به علت حوادث طبیعی، تغییرات اقلیمی یا اتفاقی بیقاعده نیست، بلكه به علت ویروسی فاجعهآفرین است كه هزاران نفر را كشته، اقتصاد جهان را فلج كرده، زندگی اجتماعی مردم را به برزخی ترسناك تبدیل كرده است و به نظر نمیرسد كه به زودی پایان خواهد یافت.اما این همه ماجرا نیست. این بیماری همهگیر و ناخواسته، اثرات دیگری هم در مقیاس بزرگ داشته كه شاید كمتر آشكار باشد. كاهش سرعت زندگی، فرصت نادری را برای محققان فراهم كرده تا دنیای مدرن را تحت شرایطی واقعا عجیب مورد مطالعه قرار دهند و تا جایی كه میتوانند داده جمع میكنند. در چهار حوزه تأثیر این ویروس همهگیر روی زمین، در هوا و دریا احساسمیشود. لرزشهای كمتر زمین لرزهشناسان در سراسر جهان به نتایجی مشابه با پائولا رسیدهاند. «توماس لكوك»، لرزهشناس در رصدخانه رویال بلژیك در شهر بروكسل نخستین كسی بود كه به این موضوع اشاره كرد. مناطق لرزهنگاری خارج از شهر ساخته میشوند كه كاملا از شهرها و لرزههای داخل شهر به دور باشند، اما مركز لرزهنگاری بلژیك بیش از ١٠٠سال پیش ساخته و شهر در اطراف آن گسترده شده است، به همین دلیل راحتتر میتوان لرزشهای شهری را اندازه گرفت. لكوك پیش از این متوجه شده بود كه وقتی برف میبارد، لرزشها به علت كاهش فعالیتهای انسانی كم میشود و در روز مسابقات اتومبیلرانی لرزشها شدت میگیرد. فردای روز تعطیلی شهر به واسطه كرونا، لكوك دادههای لرزهنگار را بررسی كرد. افت فعالیت مردم به وضوح به چشم میخورد. لرزهها شبیه كریسمسی برفی بود: بسیار كم. لكوك این موضوع را در اینترنت مطرح كرد و پس از او لرزهشناسهای دیگر در آمریكا، فرانسه، نیوزلند و مناطق دیگر شروع به بررسی این موضوع در كشورهای خود كردند. حالا به نظر میرسد قرنطینه احساس لرزشهای درون زمین را راحتتر كرده است. پائولا میگوید: «در حالت عادی ما نمیتوانستیم لرزههای ٥,٥ ریشتری را در سایر نقاط دنیا ثبت كنیم، چراكه دنیا خیلی شلوغ بود، اما حالا ابزارهای ما بسیار راحت میتوانند این لرزهها را ثبت كنند.» آلودگی كمتر هوا با وجود تعطیلی شهرها و توقف رفتوآمد اتوبوسها، خودروهای شخصی، كامیونها و توقف فعالیت كارخانهها در بسیاری از شهرها و در بعضی موارد در سراسر كشور، آلودگی هوا به شدت كاهش پیدا كرده است؛ از ذرات معلق گرفته تا دیاكسیدكربن و نیتروژن دیاكسید ناشی از سوختن بنزین در خودروها. كاهش آلودگی هوا در چین و اروپا همزمان با آغاز اقدامات سختگیرانه به وضوح قابل مشاهده است. طبق برآوردهای سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا علاوه بر مشكلات و بیماریهایی كه ایجاد میكند، سالانه باعث مرگ ٤ میلیون و ٢٠٠هزار نفر در سراسر جهان میشود. هوای پاك كه به واسطه ویروس كرونا ایجاد شده است، میتواند به مثابه فرصتی برای تنفس باشد، خصوصا در شهرهای بزرگ و آلوده جهان. براساس تخمینهای پروفسور «مارشال بوركه» در دانشگاه استنفورد، پاكیزگی هوای ناشی از ویروس همهگیر در همین دو ماه جان حدود ٤هزار كودك و ٧٣هزار میانسال را در چین نجات داده است. «جوزف مایكوت»، مدیر سیاستگذاری اقلیمی در مركز نیسكانن در واشنگتن اما میگوید این اثرات موقتی است: «پس از كرونا یعنی زمانی كه ما به دنبال احیای اقتصاد خود میرویم، شرایط دوباره به وضع سابق بازخواهد گشت.» از طرف دیگر او میگوید كاهش دیاكسیدكربن كه سبب گرمایش زمین میشود، تأثیر بسزایی روی بحران آبوهوایی در بلندمدت ندارد. صدای شهرها تغییر كرده است با وجود تعطیلی شهرها و خانهنشینی مردم صدای بسیار كمتری اعم از صدای خودروها، اتوبوسها و قطارها شنیده میشود. «اریكا واكر»، پژوهشگر فضای عمومی در دانشگاه بوستون كه همواره یك دسیبلمتر (دستگاه سنجش صدا) به همراه خود دارد، میگوید: «همهجا بسیار ساكتتر شده است.» به طور كلی در روزهای عادی پیش از شیوع كرونا در میدان «كنمور» كه یكی از فضاهای شلوغ شهری است، حدود ٩٠دسیبل در ساعات شلوغ صدا بود. روز گذشته، اریكا واكر صداهای این میدان را اندازه گرفت: در شلوغترین حالت زیر ٦٨دسیبل. (به عنوان مثال یك قطار زیرزمینی با عبور از كنار شما صدایی حدود ٩٥ دسیبل تولید میكند؛ در حالی كه صدای گفتوگویی عادی حدود ٦٠ تا ٧٠ دسیبل است.)در بعضی از نقاط شهر كه اریكا آن مناطق را دارای آلودگی صوتی میدانست، حدود ٣٠ دسیبل كاهش سروصدا اتفاق افتاده است. اریكا واكر میگوید: «به طرز غیرقابل باوری تغییر ایجاد شده است.»اما نكته جالب این است كه توجه انسانها به صداهای اطراف بیشتر شده است. «ربكا فرانك» یك آمریكایی ساكن شهر ووهان در چین است. او پس از ٤٨ ساعت خانهنشینی و سكوت در فیسبوك نوشت: «همیشه فكر میكردم كه در ووهان هیچ پردهای وجود ندارد. من هیچوقت صدای آنها را نشنیده بودم، اما حالا میشنوم.» گرچه برخی این سكوت را نشانهای ترسناك شبیه آرامش پیش از طوفان میبینند، اما برخی دیگر به یاد آرامش دوران كودكیشان افتادهاند.» «سیلویا پوگیولی» از ساكنان یكی از خیابانهای شلوغ رُم در ایتالیا نیز در مورد پرندهها میگوید: «آنها تمام روز آواز میخوانند و من حتی صدای بالزدنشان را میشنوم. شما به راحتی از صدای آنها تشخیص میدهید كه بهار آمده است. صدایشان خیلی زیاد است.»آلودگی صوتی علاوه بر اینكه زندگی بسیاری از پرندگان و جانداران را تحتتأثیر قرار میدهد، اثرات منفی زیادی روی سلامت انسان دارد. سروصدای زیاد؛ افزایش استرس، فشارخون بالا، اختلالات خواب و مشكلاتی نظیر آن دارد. احتمالا اقیانوسها هم ساكتتر شدهاند قطعا كاهش سروصدا برای همه موجودات خوشایند است، حتی موجودات دریایی. «میشله فورنت»، متخصص محیط دریایی در دانشگاه «كورنل» نیویورك است كه روی تأثیر صدا در محیط دریایی كار میكند. او میخواهد میكروفنهایی را در زیر آب، در سواحل آلاسكا و فلوریدا كار بگذارد تا تأثیر كاهش صدا روی زندگی والها را بررسی كند. كرونا نهتنها باعث تعطیلی شهرها و سكوت شده، بلكه موجب شده به علت حركت نداشتن كشتیهای تفریحی و تجاری، دریاها و اقیانوسها هم ساكتتر شوند. «میشله فورنت» میگوید: «ما درحال تجربهكردن سكوتی بیسابقه هستیم. سكوتی كه سالهای متمادی آن را تجربه نكرده بودیم.» تحقیقات نشان داده است كه سروصدای ناشی از كشتیهای تفریحی و تجاری و رفتوآمد در اقیانوسها باعث افزایش هورمون استرس در موجودات دریایی میشود و میتواند تولیدمثل آنها را تحتتأثیر قرار دهد. والها هم كه قابلیت انطباق بالایی با شرایط دارند، با نزدیكشدن كشتیها دست از آوازخواندن میكشند و با دورشدن كشتیها آوازشان را از سر میگیرند. شرایط این روزها، خانم میشله فورنت را به یاد شرایط مشابه پس از حوادث یازده سپتامبر میاندازد. تا چند روز پس از یازده سپتامبر حركت كشتیها در آبهای آمریكای شمالی متوقف شد. محققانی كه آن زمان در سواحل كانادا كار میكردند، متوجه شدند كه با كاهش سروصدای دریایی، سطح استرس والها كاهش پیدا كرده است. نهنگهای ساحل فلوریدا و آلاسكا به زودی به همراه بچهنهنگهای تازهمتولد شده به سمت جنوبشرق آلاسكا حركت خواهند كرد، جایی كه پیش از این یكی از مناطق شلوغ دریایی بود. میشله فورنت حالا به این فكر میكند كه ورود آنها اینبار آرامترین و ساكتترین ورود به این منطقه است: «طبیعت حالا فرصتی پیدا كرده تا نفس بكشد.»∎
نظر شما