صاحبخبر - محمدرضا ستاری
پس از استعفای عادل عبدالمهدی نخستوزیر پیشین عراق و انسداد سیاسی در این کشور برای انتخاب نخستوزیر و در حالی که در آخرین لحظات تشکیل جلسه پارلمان رای اعتماد به کابینه محمد توفیق علاوی وی نیز از ادامه کار منصرف شد، حالا گمانهزنیهای مختلفی از سرنوشت مشابه عدنان الزرفی برای احراز پست نخستوزیری در عراق مطرح میشود.
دو روز قبل و پس از آنکه الزرفی در حال تدارک برای گرفتن رای اعتماد پارلمان بود، اخبار ضد و نقیضی در مورد موفقیت یا عدم موفقیت وی منتشر شد. برخی از چهرههای پارلمانی تاکید کرده بودند که احتمالاً بدون وجود مشکل خاصی الزرافی به جلسه پارلمان خواهد رفت. در مقابل این ماجرا، اما با وجود درخواست الزرفی برای تعیین تاریخ جلسه پارلمان یکی از نمایندگان ائتلاف الفتح با اشاره به مخالفت الفتح، جریان حکمت ملت و دولت قانون با نخستوزیری عدنان الزرفی، پیشبینی کرد که به احتمال زیاد اگر جلسهای در پارلمان هم تشکیل شود، کابینه الزرفی رای اعتماد نخواهد گرفت.
در این گیرودار، به ناگهان علاوه بر اینکه یک بار دیگر صحبت از بازگشت عادل عبدالمهدی مطرح شد، دیروز خبری منتشر شد مبنی بر اینکه پنج ائتلاف مهم پارلمانی عراق به صورت آشکار مخالف نخستوزیری الزرفی هستند و با وجودی که وی مصمم به جلب رضایت سایر فراکسیونهای عراقی است، عمار حکیم، نوری مالکی و هادی عامری به عنوان رهبران جریانهای حکمت، دولت قانون و ائتلاف الفتح طی نشستی سه جانبه در مورد معرفی نامزدی جایگزین برای الزرفی به توافق رسیدهاند. هر چند هنوز نام گزینه آنها فاش نشده است، اما بنا به گفته یک منبع مطلع نزدیک به عمار حکیم احتمالاً این شخص مصطفی کاظمی رئیس سازمان اطلاعات عراق باشد.
الزرفی مصمم به ادامه کار
در چنین شرایطی عدنان الزرفی از پارلمان خواسته تا هر چه زودتر جلسه رای اعتماد به کابینه پیشنهادی او را برگزار کند و تاکید کرده به عنوان نامزد انتخابی نمایندگان، اولین اولویتش برگزاری انتخابات زودهنگام در عراق خواهد بود. در همین راستا یک تکاپوی عجیب دیگر میان گروههای مختلف عراقی برای تعیین نخستوزیر دیده میشود؛ به طوریکه دیروز در حالی که پیشتر عدنان الزرفی گفته بود که دو فراکسیون الصادقون و الحکمه از نامزدی وی حمایت کردهاند، سخنگوی فراکسیون الصادقون وابسته به گروه عصائب الحق به صراحت این مسئله را رد کرد و گفت که ما به عنوان نخستین گروهی که با نخستوزیری الزرفی مخالفت کردهایم، همچنان بر موضع خود ایستادگی خواهیم کرد.
از سوی مقابل در حالی فراکسیون الصادقون نامزدی الزرفی برای نخستوزیری را مخالف خواست معترضین عراقی دانسته، ائتلاف سائرون تصریح کرده که با تمام قوا از عدنان الزرفی حمایت میکند و تمامی نمایندگانش به کابینه او رای موافق خواهند داد.
روزهای دشوار عراق برای برونرفت از بحران
این انسداد سیاسی در عراق در حالی ادامه دارد که این کشور با بروز اعتراضات و استعفای عادل عبدالمهدی بار دیگر به دور باطل اختلافات جناحی برای انتخاب نخستوزیر افتاده و همزمان بروز مسائل امنیتی از جمله تحرکات نظامی آمریکا علیه حشد الشعبی، صحنه داخلی عراق را بیش از گذشته با چالشهای مهم مواجه ساخته است. در این میان با به وجود آمدن خلا سیاسی پس از عادل عبدالمهدی بسیاری از کارشناسان پیشبینی کرده بودند که واگرایی میان گروههای عراقی برای انتخاب نخستوزیر و تشکیل کابینه به بحران سیاسی در این کشور ختم خواهد شد. برخی از این کارشناسان پس از نامزدی محمدتوفیق علاوی که نهایتاً در اسفندماه از سمت خود کنارهگیری کرد، معتقد بودند که چهرههایی نظیر علاوی قادر نخواهند بود عراق را در روزهای دشوار آینده برای برون رفت از بحران هدایت کنند؛ زیرا وقتی عادل عبدالمهدی با توجه به رابطه گستردهاش با تمامی گروههای عراق و نیز تجربه سیاسی در این زمینه ناکام مانده است، سایر چهرههای درجه دوم و سوم کاری از پیش نخواهند برد.
همزمان با این مسئله برخی دیگر از ناظران معتقدند که دموکراسی موزائیکی در عراق جوابگوی فضای حاکم در این کشور نخواهد بود و تجربه نشان داده که در طول سالیان گذشته همواره علاوه بر ناکارآمدی دولت و فساد، جدالهای هزینهبری بر سر انتخاب تشکیل دولت در این کشور به وجود آمده است. از این رو گفته میشود که برخی از جریانهای عراقی در پی تغییر قانون اساسی و ایجاد یک نظام ریاستی به جای پارلمانی در عراق برای ثبات دولت هستند؛ امری که با توجه به واگراییهای موجود مشخص نیست تا چه میزان امکان تحقق آن وجود داشته باشد؟
از سوی دیگر در حالی کشمکش بر سر تعیین نامزدهای مختلف در عراق میان گروههای این کشور در جریان است که عدهای از تحلیلگران قول عدنان الزرفی مبنی بر انتخابات زودهنگام را به ضرر خود دانسته و سعی میکنند تا جای ممکن این امر را به تعویق بیندازند. چرا که با توجه به فضای اجتماعی و سیاسی عراق و همچنین درگیر بودن این کشور با اعتراضات دامنهدار مردمی به احتمال فراوان علاوه بر اینکه انتخابات زودهنگام بار دیگر به سطح اختلافات دامن میزند، نتایج آن ممکن است برای برخی از گروههای حاضر در پارلمان بر خلاف انتخابات قبلی رقم بخورد. از همین روست که پیشبینی میشود همچنان انسداد سیاسی و کشمکشها در عراق ادامه داشته باشد و این مسئله ممکن است بار دیگر آتش اعتراضات در این کشور را شعلهور کند.∎
نظر شما