به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ تولیدکنندگان با تمام ظرفیت در حال تولید انواع ماسک‌های بهداشتی هستند  و واردات این کالا نیز با تعرفه صفر درصد آزاد شده،  اما به‌دلیل افزایش یکباره تقاضای استفاده از ماسک برای مقابله با کرونا  بازار این محصول به‌شدت نامتوازن است؛ زیرا از یک‌سو ظرفیت تولید کفاف تقاضا را نمی‌دهد و ازسوی دیگر اولویت توزیع ماسک به مراکز درمانی و خط مقدم مقابله با کرونا اختصاص دارد.

 در این وضعیت دولت و صنایع مرتبط با تولید ماسک تمهیدات ویژه‌ای برای افزایش تولید این محصول اندیشیده‌اند و حتی صنایع غیرمرتبط با تولید ماسک را نیز به میدان آورده‌اند؛ اما  تهیه ماسک همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه محسوب می‌شود؛ کالایی که تا یک‌ماه پیش مصرف  چندانی نداشت، اما با ورود کرونا  ورق برگشت و زور عرضه به قدرت تقاضا نرسید.

تولید ماسک شتاب می‌گیرد

به‌دنبال ورود کرونا به کشور و افزایش تقاضا برای ماسک بهداشتی، نه‌تنها همه 21تولیدکننده این حوزه با کل ظرفیت مشغول فعالیت شده‌اند، بلکه اصناف دیگر نیز برای شتاب‌بخشی به این حوزه به کمک آمده‌اند. رئیس فدراسیون اقتصاد سلامت ایران می‌گوید: فعلاً هیچ آمار دقیقی از میزان تولید و تقاضای ماسک وجود ندارد تا بتوان در مورد زمان متوازن شدن بازار صحبت کرد؛ اما آنچه مسلم است تمام تولیدکنندگان این حوزه با حمایت و همکاری دستگاه‌های دولتی درصدد رفع نیازها هستند و با ورود تولیدکنندگان پارچه و صنف دوزندگان به عرصه تولید ماسک و لباس‌های بیمارستانی، سرعت تأمین نیازهای این حوزه افزایش یافته است. محمود نجفی عرب با تأکید بر اینکه انتشار ویروس کرونا، وضعیتی اضطراری ایجاد کرده، می‌افزاید: ایران سال‌هاست که در تولید ماسک خودکفاست و بازار آن اشباع بوده، اما در شرایط فعلی که تقاضا برای این کالا ده‌ها برابر افزایش یافته، طبیعتاً این میزان تولید کفاف نیازها را نخواهد داد.

استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو از انعقاد قراردادی برای تولید ۱۵میلیون ماسک N95  و N99 خبر داده و گفته است: برای اجرایی‌سازی‌ این قرارداد از همه ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور استفاده شده است. به گفته سعید سرکار در این زمینه بر تولید ماسک‌های N95  و N99  تمرکز شده که بیشتر برای کادر درمانی و   بیماران مبتلا یا مشکوک به کرونا قابل‌استفاده است. سرکار با اشاره به استفاده از ظرفیت شرکت‌های  فناور در تولید ماسک نیز می‌گوید: یک شرکت فناور  که مجهز به دستگاه نانو الیاف است، می‌تواند کمک قابل‌توجهی به تولید ماسک فیلتردار کند؛ اما این شرکت تعهداتی نیز برای تولید فیلترهای نیروگاهی دارد که تلاش می‌شود طرف‌های این شرکت را متقاعد کنیم تا  تحویل فیلترهای سفارشی را   دو‌ماه عقب بیندازند. به گفته او هم‌اکنون یکی از خطوط تولید این شرکت به تولید نانوماسک اختصاص یافته که قادر است روزانه ۲۰هزار نانوماسک تولید کند. طبق اظهارات دبیر ستاد توسعه فناوری نانو، با استفاده از ظرفیت این شرکت فناور، به همراه ظرفیت 4 شرکت تولیدکننده نانوماسک، کشور می‌تواند روزانه ۱۰۰هزار نانوماسک برای مراکز درمانی تولید کند.

 رفع هیجان خرید ماسک

یکی از نکاتی که از همان زمان ورود ویروس کرونا مطرح شد، این بود که اساساً استفاده از ماسک بهداشتی، قوی‌ترین راه مقابله با انتشار این ویروس نیست؛ زیرا این ویروس از طریق تماس منتقل می‌شود. از این رو شست‌وشوی مرتب دست‌ها و ضدعفونی کردن محیط بر استفاده از ماسک مقدم‌تر است. در این وضعیت، هیجان خرید ماسک در بازار باعث شد حتی وزارت بهداشت نیز از تأمین نیاز مراکز درمانی ناتوان شود و با شکل‌گیری بازار سیاه، بخشی از تولید رسمی و حتی زیرزمینی ماسک به بهایی گزاف به مردم فروخته شود. رئیس فدراسیون اقتصاد سلامت ایران، می‌گوید: فارغ از اینکه ماسک انواع مختلفی دارد و لزوماً هر ماسکی برای مقابله با ویروس کارایی ندارد، اولویت تأمین ماسک با مراکز درمانی و افرادی است که با بیماران کرونایی سروکار دارند. ازاین‌رو بهتر است مردم با رعایت اصول بهداشتی، هیجان خرید ماسک را کنترل کنند تا امکان رفع نیازهای واجب وجود داشته باشد.

رقابت جهانی برای واردات ماسک

نایابی ماسک و افزایش شدید قیمت این کالا مختص ایران نیست و همه کشورهای درگیر ویروس کرونا با آن مواجه هستند. حتی در آمریکا که به‌تازگی نمونه‌های مثبت کرونا در یکی از ایالت‌های آن تأیید شده، قیمت ماسک حداقل 5برابر افزایش یافته و در کشورهای پیشرفته اروپایی نیز باوجود تشکیل صف‌های طولانی برای خرید ماسک، امکان تأمین نیازهمه متقاضیان وجود ندارد. این مسئله مستقیماً ناشی از افزایش شدید تقاضا برای محصولی است که پیش‌ازاین تقاضای چندانی برای آن وجود نداشته و حالا کل ظرفیت تولید ماسک در هیچ کشوری نمی‌تواند یکباره تقاضای جدید را پوشش دهد. البته باوجوداین مسئله، همچنان محموله‌هایی از ماسک‌های بهداشتی در بازارهای جهانی خریدوفروش می‌شود و کشورهای متقاضی می‌توانند در رقابتی نفس‌گیر، این ماسک‌ها را با قیمتی بسیار بالاتر از شرایط عادی خریداری کنند. به‌عنوان‌مثال دیروز قطر از تصمیم برای خرید 3.5میلیون ماسک خبر داد. در این میان ایران نیز از هفته گذشته با حذف تعرفه واردات ماسک راه را برای خرید این محصول از بازارهای جهانی هموار کرده تا با هر قیمتی نیاز بازار داخل تأمین شود.