به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری آریا، «شیر محمد عباس ستانکزی»، عضو ارشد مذاکره‌کنندۀ طالبان امضای توافقنامه صلح میان طالبان و آمریکا را یک روز مهم در تاریخ افغانستان خواند و گفت که این توافق آمریکا و سازمان ناتو را ملزم می‌سازد تا تمامی نیروهای نظامی خود را تا 14 ماه آینده از کشور، خارج سازند.
ستانکزی افزود: بعد از گذشت 20 سال جنگی که پس از حمله آمریکا و ناتو به مردم افغانستان تحمیل شده بود و این کشور را غیرقانونی اشغال کرده بودند، طی توافقنامه‌ای که میان «امارت اسلامی افغانستان» و آمریکا امضاء شد، در مدت 14 ماه، آینده تمامی آنها باید از افغانستان بروند.
وی ادامه داد: مذاکرات میان افغان‌ها تا 10 روز آینده پس از امضای این توافقنامه، در روز دهم ماه مارس سال جاری میلادی در صورتی آغاز خواهند شد که در حدود 5 هزار زندانی طالبان از زندانهای حکومت افغانستان آزاد شوند.
این مقام ارشد طالبان تاکید کرد: یک هزار زندانی حکومت افغانستان نیز از زندان طالبان، آزاد خواهند شد.
استانکزی در پاسخ به عملی‌سازی روند آزادسازی 5 هزار زندانی طالبان تا 10 روز آینده گفت که آمریکا به طالبان تعهد داده تا این کار را، انجام دهد.
وی تصریح کرد: با آمریکا این توافق را انجام دادیم و همه مفاد آن در متن توافق آمده است و این تعهد آمریکایی‌هاست که باید تا دهم ماه مارس صورت گیرد.
وی درباره کاهش خشونت‌ها در روزهای آینده نیز، گفت: بر اساس توافقنامه، از روز نخست ماه مارس، نبرد میان طالبان، حکومت و آمریکا به صفر خواهد رسید.
استانکزی تصریح کرد که در خصوص درگیری میان طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بحث خواهد شد.
عضو ارشد مذاکره‌کنندۀ طالبان همچنین گفت: وضعیت حکومت آینده در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بحث خواهد شد و باید از سوی تمام افغان‌ها حمایت شود.
وی افزود: به حقوق زنان و کودکان بر اساس ارزش‌های اسلامی و فرهنگ افغان‌ها، احترام گذاشته خواهد شد.
اشرف غنی: آمریکا صلاحیت آزادی زندانیان طالبان را ندارد
اشرف غنی گفت آمریکا صلاحیت آزاد کردن زندانیان طالبان را از زندانهای دولت افغانستان ندارد.
رئیس جمهوری افغانستان گفت: آمریکا صلاحیت آزاد کردن زندانیان طالبان را از زندانهای دولت افغانستان ندارد.
"محمد اشرف غنی" امروز در نشست خبری در کابل افزود: موضوع آزادی پنج هزار زندانی طالبان فقط در صلاحیت دولت و مردم افغانستان است و آمریکا در این زمینه صلاحیت ندارد.
وی افزود: هیچ تعهدی برای آزادی پنج هزار زندانی طالبان وجود ندارد و من این موضوع را با مقامات آمریکایی از جمله "زلمی خلیل زاد" (نماینده آمریکا در امور افغانستان) مطرح کرده ام.
رئیس جمهور افغانستان گفت: آزادی زندانیان طالبان به هیچ صورت به عنوان پیش شرط آغاز مذاکرات میان افغان‌ها مطرح نیست، اما این موضوع می‌تواند در مذاکرات صلح میان افغان‌ها مطرح شود.
نمایندگان طالبان در قطر ادعا کرده بوده اند آزادی پنج هزار زندانی طالبان از زندانهای افغانستان پیش شرط آغاز مذاکرات بین افغان هاست که آنها درباره این موضوع با آمریکایی‌ها گفتگو کرده بودند.
"اشرف غنی" در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به تعیین هیئت مذاکره کننده با طالبان گفت: این هیئت را دولت افغانستان تعیین خواهد کرد و صلاحیت آن را کابل تعیین می‌کند.
رئیس جمهور افغانستان خاطرنشان کرد: این هیئت همه شمول خواهد بود و در ترکیب آن نمایندگان اقوام، احزاب سیاسی، جامعه مدنی، علما و جوانان حضور خواهند داشت.
"اشرف غنی" با بیان اینکه هیئت‌های مذاکرات صلح در جوامع بین المللی معمولا بالاتر از هشت نفر نبوده است، افزود:این هیئت صلاحیت مطلق نخواهد داشت بلکه صلاحیت آن محدود است، زیرا تصمیم گیرنده اصلی درباره توافقنامه صلح با طالبان بر عهده مجلس افغانستان، لویه جرگه یا همه پرسی است.
رئیس جمهور افغانستان با تاکید براینکه هنوز میان دو طرف (طالبان و دولت افغانستان) اعتماد سازی نشده است، گفت: طرح کاهش خشونت در افغانستان ادامه می‌یابد.
"اشرف غنی"همچنین بر شفافیت توافقنامه صلح افغانستان با طالبان تاکید کرد و افزود: اگر شفافیت نباشد و توافقنامه پشت پرده امضا شود، عملی کردن آن با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.
وی در واکنش به اینکه طالبان، دولت افغانستان را اداره کابل می‌دانند، افزود: اگر اداره کابل مطرح است پس چرا من توانستم به بسیاری از استان‌ها و ده‌ها شهرستان افغانستان سفر کنم و ده‌ها نفر از بزرگان قومی و اعضای شورا‌های استانی برای مشورت به کابل بیایند.
عبدالله: توافق آمریکا-طالبان زمینه خروج نیروهای خارجی را فراهم می‌کند
رییس اجراییه افغانستان با اشاره به توافق میان آمریکا و طالبان، آن را زمینه‌ساز خروج نیروهای خارجی از افغانستان دانست.
«عبدالله عبدالله» رییس اجراییه افغانستان امروز پس از مراسم صدور بیانیه آمریکا و افغانستان در جمع خبرنگاران گفت: حضورم در مراسم امضای صلح به معنای قبول نتایج انتخابات نیست.
وی افزود: هدف از حضورم این بود که یک تیم فراگیر تشکیل شود.
عبدالله ادامه داد: بیانیه مشترک افغانستان، آمریکا و ناتو اطمینان می‌دهد که حمایت‌ها ادامه می‌یابد و کشورهای آلمان و نروژ آمادگی میزبانی را دارند. همه در مقابل یک آزمایش بزرگ قرار داریم.
وی تاکید کرد: توافقنامه میان آمریکا و طالبان زمینه خروج کامل نیروهای خارجی را از افغانستان فراهم می‌کند. طالبان نیز تعهد کرده که از گروه‌های تروریستی حمایت نمی‌کند.
ترامپ: اگر طالبان مرتکب اشتباه شود ما به سرعت و با قدرت بیشتر بازخواهیم گشت
ترامپ در نشست سالیانه سی پک (Conservative Political Action Conference) مدعی شد: در صورت بروز هرگونه رویدادی، آمریکا با قدرت به افغانستان بازمی گردد. توافق با طالبان به سال‌های طولانی جنگ در افغانستان پایان خواهد داد. به زودی شخصا با سران طالبان نشست برگزار می‌کنم. همه طرف‌ها در افغانستان از جنگ خسته شده اند. اگر طالبان مرتکب اشتباه شود ما به سرعت و با قدرت بیشتر بازخواهیم گشت. امضای توافق با طالبان را به مردم افغانستان تبریک می‌گویم.
ترامپ اضافه کرد: امروز آمریکا توافقی را امضا کرد که امید می‌رود شروع فرایندی باشد که در نهایت به بازگشت نیروهایمان به کشور بینجامد. نوزده سال! آنها آنجا بودند، دیگران هم می‌خواستند این کار را انجام بدهند، ولی ما توانستیم انجام دهیم. این توافق انجام شد و باید از خیلی‌ها تشکر کرد، ولی در ابتدا باید از خانواده‌های افرادی تشکر کرد که جانشان را از دست داده اند.
رئیس جمهور آمریکا گفت: ما آماده ایم نیروهای خود را در صورتی که طالبان و دولت افغانستان به تعهدات خود پایبند باشند، نیروهای خود را خارج کنیم. شاید پایبند باشند و شاید هم نباشند، ولی ما دلایل زیادی داریم که باور کنیم آنها پای بند می‌مانند. این طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکاست که پایان می‌یابد.
ترامپ گفت: باید از کشورهای ناتو و استولتنبرگ، دبیر کل ناتو نیز تشکر کنم. بیست و هشت کشور آمده بودند و خیلی خوشحالند که می‌توانند نیروهای خود را خارج کنند. طالبان هم جنگجویان بزرگی هستند، آنها با شوروی‌ها هم جنگیده بودند و واقعا جنگجویان بزرگی هستند، ولی واقعیت این است که آنها هم خسته شده اند، نوزده سال گذشته است.
جزئیات توافق آمریکا و طالبان
توافقنامه میان آمریکا و طالبان یک مقدمه و سه بخش دارد. بخش نخست آن به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان پرداخته شده و بخش دوم آن، بر عدم استفاده از خاک افغانستان در برابر آمریکا و متحدانش تأکید کرده است.
همزمان با سفر وزیر دفاع آمریکا به کابل و صدور بیانیه مشترک میان آمریکا و افغانستان، دوحه میزبان نمایندگانی از 70 کشور مختلف بود که برای امضای توافقنامه میان طالبان و آمریکا به قطر آمده بودند.
این توافق که پس از طی یکسال از مذاکرات آمریکا با طالبان صورت گرفت، توسط ملاعبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا در امور افغانستان به‌امضاء رسید.
توافقنامه میان آمریکا و طالبان یک مقدمه و سه بخش دارد. بخش نخست آن به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان پرداخته شده و بخش دوم آن، بر عدم استفاده از خاک افغانستان در برابر آمریکا و متحدانش تأکید کرده است.
همچنین بخش سوم این توافقنامه نیز درباره گام‌های بعدی بوده که قرار است پس از توافق برداشته شوند.
در زیر نگاهی به این توافق و مفاد آن می‌اندازیم:
مقدمه: قرداد جامع صلح از چهار بخش تشکیل شده است:
1. تضمین و اعمال مکانیسم‌هایی برای آنکه از خاک افغانستان علیه امنیت آمریکا و متحدانش استفاده نشود.
2: مکانیسم و اعلام زمانبندی خروج نظامیان خارجی از افغانستان
3. پس از تضمین برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و همچنین تضمین برای عدم استفاده از خاک افغانستان برای عدم تبدیل شدن به مکانی علیه آمریکا، مذاکرات بین‌الافغانی در تاریخ 10 مارس سال جاری بین طالبان و طرف‌های افغان آغاز خواهد شد.
4. آتش بس دائمی یکی از موضوعات گفت‌وگوهای بین‌الافغانی است و مذاکره کنندگان در این نشست‌ها تاریخ و مکانیسم آتش بس دائمی را تعیین خواهند کرد.
بخش اول: خروج نیروهای خارجی از افغانستان
1: بر طبق این توافق، آمریکا و متحدانش توافق کردند که طی 135 روز آینده موارد زیر را انجام بدهند:
الف: نیروهای آمریکا به 8600 نفر کاهش خواهند یافت
ب: تمام نیروها 5 پایگاه اصلی در افغانستان را به طور کامل تخلیه خواهد کرد.
2. طی 9.5 ماه آینده تمام سربازان خارجی از افغانستان خارج خواهد شد و تمام پایگاه‌ها نیز در افغانستان تخلیه می‌شوند. آمریکا همچنین متعهد شده که با تمام طرفین برای مبادله زندانیان به عنوان گامی در راستای اعتمادسازی متقابل وارد رایزنی شود و قرار است 5 هزار زندانی طالبان و 1000 نیروی دولت در 10 مارس و همزمان با آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی آزاد شوند.
3: همچنین قرار شد تا امارات اسلامی که آمریکا آن را به عنوان دولت نمی‌شناسد و طالبان خطاب می‌کند تعهد بدهد تا زندانیان خطری برای امنیت آمریکا و متحدان آن ایجاد نکنند.
4. همزمان با شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی لیست افرادی از طالبان که در تحریم هستند، خارج خواهد شد.
5. همزمان با آغاز مذاکرات بین‌الافغانی ایالات متحده با دیگر اعضای سازمان ملل برای لغو تحریم اعضای طالبان وارد مذاکره خواهد شد.
6 آمریکا متعهد شده که در امور داخلی افغانستان دخالت نکرده و از قوای نظامی علیه نیروهای سیاسی این کشور استفاده نکند.
بخش دوم: تعهدات طالبان برای عدم استفاده از خاک افغانستان برای حمله به خاک آمریکا و متحدانش
1. طالبان تعهد داده به هیچ گروهی از جمله القاعده از خاک افغانستان علیه آمریکا و متحدانش استفاده نشود
2. طالبان پیام روشنی به به گروه های که خطری برای امنیت آمریکا و متحدانش خواهند فرستاد که جای در افغانستان نخواهند داشت و نباید اعضای این گروه با سایر گروه های علیه آمریکا وارد جنگ شوند
3. طالبان به هیچ فردی در افغانستان اجازه استخدام نیرو، اموزش و حمایت مالی برای تهدید آمریکا را نخواهد داد
4. طالبان برای هیچ فردی که تهدیدی برای آمریکاست اجازه صدور پاسپورت و تمام اسناد قانونی را برای ورود به افغانستان ندارد.
بخش سوم: گام‌های بعدی پس از توافق
1. آمریکا تلاش می‌کند که موافقت شورای امنیت را برای این توافقنامه کسب کند.
2. طالبان و آمریکا رابطه مثبتی را دنبال کرده و و تلاش خواهد شد که در آینده رابطه این دو دولت برخواسته از مذاکرات بین‌الافغانی نیز مثبت و سازنده باشد.
3. دولت آمریکا تلاش خواهد رابطه اقتصادی را با دولت برخواسته از مذاکرات بین‌الافغانی دنبال کند.
واکنش‌ها به توافق شکننده آمریکا با طالبان
رهبر طالبان توافق این گروه با آمریکا را دستاوردی عظیم خواند و تاکید کرد خروج آمریکا از افغانستان پیروزی بسیار بزرگ مردم افغانستان است.
«ملا هبت الله آخوندزاده» رهبر طالبان در پیامی از طرف‌های درگیر خواست تا توافق میان آمریکا و طالبان را نقض نکنند.
وی در این باره گفت: «امارت اسلامی» به نصرت پروردگار و به نمایندگی مردم دلیر افغانستان توانست پس از تقریبا 19 سال جهاد و مبارزه، بالاخره برای پایان اشغال از افغانستان به توافق برسد.
وی افزود: توافق بر سر خروج تمام نیروهای خارجی از افغانستان و عدم هیچگونه مداخله در آینده، کامیابی بزرگی است.
رهبر طالبان خاطرنشان کرد: این کامیابی در نتیجه قربانی‌هایی است که مردم افغانستان در طول این سال‌ها پرداخت کرده‌اند.
وی همچنین گفت: توافق طالبان با آمریکایی‌ها با در نظر داشت اصول شرعی انجام یافته و با تمام معیارهای جهانی نیز موافق است، از سوی همه مجاهدین و مردم افغانستان عهد و وعده‌ای است که عملی کردن آن بر همگان لازم می‌شود. هیچ یک مسئول و فرد امارت اسلامی و در مجموع هیچ فرد کشور باید این توافقات را نقض نکند و در این مورد خود را مکلف بدانند.
ملاهبت‌الله تاکید کرد: اگر از سوی جهت مقابل مخالفت و نقض صورت گیرد، تمام ملت ما باز هم همانند گذشته به دفاع از خود با قاطعیت آماده می‌باشند.
وی تاکید کرد: مذاکرات موفقیت‌آمیز با طرف آمریکایی ثابت کرد که هرگونه موضوعات پیچیده را می‌توان با تلاش حل کرد. پیروزی این مذاکرات، به تمام جهت‌های داخلی از سوی امارت اسلامی پیام می‌دهد که ما برای یک حل معقول و عادلانه آماده هستیم. کابل نیز از مخالفت با مردم دست بردارد.
رهبر طالبان همچنین به روابط حسنه و مثبت با تمامی کشورهای منطقه تاکید کرد.
واکنش ها در آمریکا
حامیان دونالد ترامپ از جمله هم حزبی‌های جمهوری خواهش از این توافق استقبال کردند و آن را زمینه‌ای برای پایان دادن به جنگی دیگر در خارج از مرز‌های این کشور دانستند.
سناتور جمهوری خواه رند پل در توئیتی از دونالد ترامپ برای قراردادن منافع آمریکا در اولویت نخست و بازگرداندن نیروهای آمریکایی از افغانستان قدردانی کرد.
کوین مک کارتی، رهبر اقلیت جمهوری خواه در مجلس نمایندگان آمریکا نیز در توئیتی نوشت، پس از نزدیک به 20 سال دولت می‌رود که این فصل را ببندد. اقدام امروز گامی مثبت بود، اما طالبان باید به جهانیان ثابت کند که برای صلح آماده است.
این استقبال جمهوری خواهان البته به اعتقاد بسیاری چندان دور از انتظار نبود چرا که به نظر می‌رسد خوب یا بد بودن توافق از دید آنها به حزبی بستگی دارد که در کاخ سفید است.
جاناتان سوان روزنامه نگار در توئیتی نوشت تصور کنید واکنش جمهوری خواهان و حامیان ترامپ چه بود اگر به جای وی اوباما توافقی را امضا کرده بود که براساس آن پنج هزار عضو طالبان آزاد می‌شدند.
رناتو ماریوتی، تحلیلگر سی ان ان نوشت ترامپ در میانه تشویق یا سکوت جمهوری خواهان این پیروزی را تقدیم طالبان کرد. اگر یک دموکرات چنین کاری کرده بود آنها خشمگین می‌شدند.
توافق آمریکا با طالبان البته با موج انتقادات حزب رقیب روبرو شد که نگران تبعات این توافق بر آینده افغانستان و امنیت آمریکا بودند.
تام مالینوفسکی، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در توئیتی نوشت مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دو هفته پیش در کنفرانس مونیخ به من و سایر اعضای کنگره قول داد که توافق صلح افغانستان دولت این کشور را ملزم به آزادی زندانیان طالبان نمی‌کند. توافق امروز، اما از آنها می‌خواهد پنج هزار عضو طالبان را آزاد کنند.
هشدار درباره تبعات توافق ترامپ با طالبان
واکنش‌ها به این توافق تنها به مسائل حزبی محدود نماند و بسیاری از کارشناسان و خبرنگاران نیز درباره تبعات توافق ترامپ با طالبان هشدار دادند.
مایکل مک فال، سفیر سابق آمریکا در روسیه در توئیتی نوشت، من هم خواستار خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان هستم، اما آیا امضای توافق با طالبان بدون حضور دولت افغانستان راه را برای صلح پایدار هموار می‌کند؟ شک دارم.
برت مک گرک، تحلیلگر سیاست خارجی نیز در توئیتی تصریح کرد، عقب نشینی نیروها از افغانستان در قالب این توافق بسیار جامع‌تر از چیزی است که گفته شده است. این شامل خروج همه نیروهای آمریکایی و ناتو ظرف مدت 14 ماه می‌شود. این مساله می‌تواند به تدریج موجب فروپاشی دولت، جنگ داخلی و بازگشت طالبان به کابل شود.
بری مک کافری، از فرماندهان پیشین ارتش آمریکا نیز در توئیتی نوشت، این صلح نیست بلکه عقب نشینی یکجانبه آمریکا است. بوش، اوباما و ترامپ به دنبال گزینه نظامی بودند، اما هیچ حمایت داخلی برای تغییر راهبرد ایجاد نکردند. طالبان هیچ دلیلی ندارد که جنگی تمام عیار را آغاز نکند.
مهدی حسن، خبرنگار مشهور الجزیره انگلیسی در توئیتی با اشاره به صحبت‌های ترامپ که طالبان را جنگجویانی بزرگ توصیف کرده بود نوشت، این همان گروهی است که دست به کشتار جمعی زنان و کودکان زد. وی از چشم پوشی از چنین اظهاراتی درباره گروهی که در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار دارد انتقاد کرد.
البته کسانی بودند که این اقدام ترامپ را بیشتر تلاشی سیاسی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری می‌دانستند. کن دیلینین، خبرنگار ان بی سی به نقل از یک مقام پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا نوشت، توافق صلح با طالبان برای تقویت جایگاه ترامپ در انتخابات ماه نوامبر انجام گرفته است.
در همین حال افراد مسلح ناشناس، یک روحانی افغان را در استان تخار شمال افغانستان به ضرب گلوله کشتند.
"خلیل اسیر" سخنگوی‌پلیس تخار اعلام کرد: مولوی "عبدالدیان" خطیب یکی از مساجد شهر تالقان مرکز استان تخار دیشب در مسیر منزل هدف حمله افراد مسلح ناشناس قرار‌گرفت و کشته شد.
توافق آمریکا با طالبان می‌تواند به سادگی فروبپاشد
روزنامه لس آنجلس تایمز نوشته است که ابهامات زیادی که در خصوص توافق آمریکا و طالبان وجود دارد، به سادگی این توافق را در معرض شکست قرار می‌دهد.
این روزنامه با اشاره به ابهامات موجود در این توافق و همچنین همزمان آن با اختلافات سیاسی در کابل، نوشته است: «تحلیلگران و مقام‌های سابق ایالات متحده می‌گویند این توافق مملو از ریسک‌ها و ابهاماتی است که به سادگی می‌توانند مایه فروپاشی آن شوند.»
لس آنجلس تایمز نوشته است که خروج نیروهای آمریکایی می‌تواند شعله جنگ داخلی را در افغانستان شعله‌ور کرده و دولت کنونی یا آتی آمریکا را برای ادامه اجرای روند خروج یا توقف این روند، بر سر دو راهی قرار دهد.
«لورل میلر» نماینده اسبق وزارت خارجه آمریکا در امور افغانستان، در این مورد می‌گوید: «این ریسک وجود دارد که این [توافق] به سرعت فروبپاشد. اگر ایالات متحده دیگر مفعتی در آن نداشته باشد، روشن نیست که عامل استحکام این روند چه خواهد بود.»
کارشناسان همچنین می‌گویند توافق صلحی که امروز امضا شد، می‌تواند به تقویت طالبان منجر شود. «پائول میلر» عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا که زمانی مسئول پرونده افغانستان بوده، هفته گذشته در یک سخنرانی گفت رهبران طالبان حالا و بعد از آنکه دولت آمریکا را به موافقت با خروج از افغانستان واداشته‌اند، خود را در موضع قدرت می‌بینند.
این در حالی است که واشنگتن گفته امیدوار است توافقی که امروز در دوحه امضا شد، راه را برای مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان هموار کند. لس‌آنجلس تایمز نوشته است که با این وجود، به نظر می‌رسد میان طالبان و دولت افغانستان اختلاف جدی وجود دارد و در حالی که کابل آماده است به طالبان نیز در دولت نقشی بدهد، طالبان به فکر یک تحول اساسی در نظام حکومتی است، به نحوی که این گروه سهمی عمده در اداره کشور داشته باشد.
نظر شما