بیشتر افرادی که قصد دارند سلامت خود را تقویت کنند، به ندرت درباره محافظت و حفظ سلامت ریه‌ها فکر می‌کنند. این در شرایطی است که ریه‌ها مهم‌ترین قسمت از دستگاه تنفسی انسان محسوب می‌شوند.
ریه‌ها وظیفه جداسازی اکسیژن از هوا و انتقال به جریان خون و جداسازی دی اکسید کربن از جریان خون و دفع آن را بر عهده دارند. ریه‌ها نیز مانند قلب، مفاصل، و دیگر قسمت‌های بدن با گذشت زمان پیر می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به واسطه برخی بیماری‌ها کاهش انعطاف پذیری و قدرت خود را تجربه کنند که می‌تواند دشواری در تنفس را به همراه داشته باشد. اما با دنبال کردن برخی اقدامات و عادات سالم می‌توان به حفظ سلامت ریه‌ها و تقویت عملکرد آن‌ها کمک کرد.
پرهیز از سیگار
دود تنباکو می‌تواند به باریک و ملتهب شدن مسیر هوایی شما منجر شده و تنفس را دشوارتر سازد. سیگار کشیدن می‌تواند ریه‌ها را تحریک کرده و موجب سرفه‌ای ناخوشایند شود. با گذشت زمان، دود سیگار بافت ریه‌ها را از بین می‌برد. سیگار کشیدن دلیل شماره یک سرطان ریه و دلیل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه است. این بیماری به کیسه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها که اکسیژن را پردازش می‌کنند، آسیب می‌رساند.
بررسی سطوح گاز رادون در خانه
تجزیه اورانیوم طبیعی در سنگ، خاک و آب به تولید گاز رادون منجر می‌شود. شما نمی‌توانید این گاز را استشمام کرده، لمس کنید یا ببینید، اما یکی از دلایل اصلی ابتلا به سرطان ریه است. گاز رادون می‌تواند از طریق ترک‌ها و سوراخ‌های موجود در کف و دیوار خانه‌ها و اطراف لوله کشی و سیم کشی برق وارد ساختمان‌ها شود. تنفس یا بلعیدن ذرات رادیواکتیو به ریه‌ها آسیب می‌رساند.
پاکسازی فرش‌ها
جارو کشیدن فرش‌ها دو تا سه بار در هفته و یک بار بخارشور کردن در سال برای پاکسازی آن‌ها ایده خوبی است. فرش می‌تواند مواردی مانند کپک، کنه‌های گرد و غبار، و گرد و خاک را در خود به دام انداخته و ورود آن‌ها به ریه‌ها می‌تواند موجب بروز مشکلات ریوی شود. حتی مواد شیمیایی که برای تولید و نصب فرش استفاده می‌شوند می‌توانند موجب مشکلات ریوی شوند. اگر این میزان جارو کشیدن برای شما زیاد است، استفاده از فرش کمتر و کف سخت مانند چوب و کاشی که راحت‌تر تمیز می‌شوند را مد نظر قرار دهید.
فعالیت بدنی
شاید بدانید که ورزش به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند، اما این کار برای ریه‌های شما نیز مفید است. ورزش می‌تواند حتی علائم برخی بیماری‌های ریوی بلند مدت را تسکین دهد. اگر زمان کافی برای رفتن به باشگاه را ندارید می‌توانید فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن آرام و دوچرخه سواری را مد نظر قرار دهید. ۳۰ دقیقه ورزش، پنج بار در هفته در هدف قرار دهید. اگر به مشکلات تنفسی و ریوی مبتلا هستید ابتدا با پزشک خود درباره برنامه ورزشی مناسب مشورت کنید.
بررسی شرایط لوازم خانگی
هر کجا که گاز می‌سوزد، مانند اجاق گاز یا بخاری، ماده‌ای شیمیایی به نام نیتروس اکسید تولید می‌شود. این گاز می‌تواند ریه‌ها را ملتهب کرده، موجب سرفه و خس خس سینه شود، و محرکی برای آسم باشد. این گاز زمانی که چوب، نفت، زغال سنگ یا نفت سفید نیز می‌سوزد تولید می‌شود. اطمینان حاصل کنید که لوازم خانگی شما به درستی نصب شده اند. رسیدگی منظم به این وسایل و توجه ویژه به چگونگی خروج گاز‌های اضافه از خانه را فراموش نکنید.
دوری جستن از سوسک‌ها
مدفوع و اجزای بدن سوسک‌ها می‌تواند به گرد و غبار تبدیل شده و روی کف، ملحفه ها، پتوها، و مبلمان بنشیند. زمانی که این گرد و غبار وارد هوا می‌شود و آن را تنفس می‌کنید می‌تواند محرکی برای آلرژی‌ها و مشکلات سلامت دیگر باشد. کودکانی که در سنین پایین در معرض این گرد و غبار قرار می‌گیرند ممکن است احتمال بیشتری داشته باشد به آسم مبتلا شوند. تلاش کنید تا حد امکان خانه خود، به ویژه، پارچه‌ها و فرش را تمیز و خشک نگه دارید.
پاکسازی دستگاه رطوبت‌ساز
دستگاه رطوبت‌ساز گزینه‌ای ساده برای افزایش رطوبت هوا و کمک به تنفس راحت‌تر است. اما اگر این دستگاه را به طور منظم تمیز نکنید می‌تواند به منبعی برای ایجاد قارچی هوایی تبدیل شود که توانایی آلوده و ملتهب کردن ریه‌ها را دارد. بر همین اساس، تعویض فیلتر‌ها و پاکسازی منظم دستگاه رطوبت‌ساز و همچنین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی خانه اهمیت دارد.
نوشیدن زیاد آب
یک لایه نازک مخاطی درون ریه‌ها وجود دارد و زمانی که طی روز به میزان کافی آب می‌نوشید، این لایه نازک باقی مانده و به ریه‌ها در انجام بهتر کار خود کمک می‌کند. هیدراته نگه داشتن بدن، به ویژه زمانی که به بیماری‌های تنفسی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه مبتلا هستید به دفع مخاط اضافه از ریه‌ها از طریق سرفه که می‌تواند موجب ناراحتی و مشکلات تنفسی شود، کمک می‌کند.
انجام تمرینات تنفسی
افراد بسیاری تنفس کم عمق از ناحیه سینه را انجام می‌دهند که در آن قسمت کوچکی از ریه‌ها استفاده می‌شود. تنفس عمیق به پاکسازی ریه‌ها و تبادل کامل اکسیژن کمک می‌کند.
طی یک مطالعه با حضور ۱۲ شرکت کننده، این افراد برای ۲، ۵ و ۱۰ دقیقه تمرینات تنفس عمیق انجام دادند. پژوهشگران عملکرد ریه این افراد پیش و پس از انجام تمرینات را آزمایش کرده و افزایش چشمگیر در ظرفیت حیاتی ریه پس از ۲ و ۵ دقیقه تمرین تنفس عمیق را شاهد بودند. ظرفیت حیاتی، حداکثر هوایی است که شرکت کنندگان می‌توانستند از ریه‌های خود خارج کنند. پژوهشگران نتیجه گیری کردند که تمرینات تنفس عمیق حتی برای چند دقیقه نیز برای عملکرد ریه‌ها مفید بوده است.
شما می‌توانید در مکانی آرام نشسته و عمل دم را تنها از راه بینی انجام دهید. سپس عمل بازدم را حداقل طی مدتی دو برابر عمل دم از راه دهان خود انجام دهید. شمارش تنفس می‌تواند به شما کمک کند. به عنوان مثال، شما می‌توانید عمل دم را طی چهار شمارش و عمل بازدم را طی هشت شمارش انجام دهید.
تنفس عمیق از طریق شکم، جایی که دیافراگم قرار دارد، انجام می‌شود. در زمان تمرین به بالا و پایین رفتن شکم خود توجه داشته باشید. این تمرینات می‌تواند به کاهش استرس و افزایش آرامش نیز کمک کند.
شستشوی دست‌ها
یک عفونت هوایی مانند یک سرماخوردگی می‌تواند وارد ریه‌ها شده و موجب مشکلات سلامت جدی شود. شستشوی منظم دست‌ها با آب و صابون می‌تواند به پیشگیری از ورود میکروب‌ها به بدن و بروز عفونت کمک کند. همچنین، دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک زده و حداقل سالی دو بار برای بررسی شرایط دهان و دندان‌های خود به دندانپزشک مراجعه کنید. هر ساله واکسن آنفلوانزا دریافت کنید و در زمان بیماری از حضور در مدرسه یا محل کار برای پیشگیری از آلوده کردن دیگران پرهیز کنید.
کنترل کیفیت هوا
کیفیت هوای بیرون می‌تواند در هر روز متفاوت بوده و گاهی اوقات برای تنفس ناسالم باشد. آگاهی از میزان آلودگی هوا و پرهیز از حضور در فضای باز در روز‌هایی که هوا آلوده است یا محدود کردن مدت زمانی که در این شرایط سپری می‌کنید، به ویژه برای افراد مبتلا به مشکلات ریوی و بیماری‌های تنفسی اهمیت دارد.
لبخند زدن
خندیدن تمرینی خوب برای عضلات معده و شکم است و به افزایش مقدار هوایی که می‌تواند وارد ریه‌ها شود، کمک می‌کند. همانند تمرینات ورزشی و تمرینات تنفس عمیق، این کار به تبادل بهتر هوا و باز شدن فضا برای هوای جدید که می‌تواند به قسمت‌های بیشتری از ریه‌ها برسد، کمک می‌کند.
معاینات منظم
معاینات منظم روشی خوب برای تشخیص بیماری‌ها پیش از آن است که از کنترل خارج شوند. این می‌تواند برای بیماری‌های ریوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، زیرا علائم آن‌ها ممکن است زمانی ظاهر شوند که دیگر بیماری پیشرفت زیادی کرده است. پزشک را از هر گونه تغییر در شرایط تنفس خود آگاه کنید. پزشک به صدای ریه‌ها گوش خواهد داد و ممکن است آزمایش‌هایی را برای شناسایی مشکل موجود انجام دهد.
∎
ریه‌ها وظیفه جداسازی اکسیژن از هوا و انتقال به جریان خون و جداسازی دی اکسید کربن از جریان خون و دفع آن را بر عهده دارند. ریه‌ها نیز مانند قلب، مفاصل، و دیگر قسمت‌های بدن با گذشت زمان پیر می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به واسطه برخی بیماری‌ها کاهش انعطاف پذیری و قدرت خود را تجربه کنند که می‌تواند دشواری در تنفس را به همراه داشته باشد. اما با دنبال کردن برخی اقدامات و عادات سالم می‌توان به حفظ سلامت ریه‌ها و تقویت عملکرد آن‌ها کمک کرد.
پرهیز از سیگار
دود تنباکو می‌تواند به باریک و ملتهب شدن مسیر هوایی شما منجر شده و تنفس را دشوارتر سازد. سیگار کشیدن می‌تواند ریه‌ها را تحریک کرده و موجب سرفه‌ای ناخوشایند شود. با گذشت زمان، دود سیگار بافت ریه‌ها را از بین می‌برد. سیگار کشیدن دلیل شماره یک سرطان ریه و دلیل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه است. این بیماری به کیسه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها که اکسیژن را پردازش می‌کنند، آسیب می‌رساند.
بررسی سطوح گاز رادون در خانه
تجزیه اورانیوم طبیعی در سنگ، خاک و آب به تولید گاز رادون منجر می‌شود. شما نمی‌توانید این گاز را استشمام کرده، لمس کنید یا ببینید، اما یکی از دلایل اصلی ابتلا به سرطان ریه است. گاز رادون می‌تواند از طریق ترک‌ها و سوراخ‌های موجود در کف و دیوار خانه‌ها و اطراف لوله کشی و سیم کشی برق وارد ساختمان‌ها شود. تنفس یا بلعیدن ذرات رادیواکتیو به ریه‌ها آسیب می‌رساند.
پاکسازی فرش‌ها
جارو کشیدن فرش‌ها دو تا سه بار در هفته و یک بار بخارشور کردن در سال برای پاکسازی آن‌ها ایده خوبی است. فرش می‌تواند مواردی مانند کپک، کنه‌های گرد و غبار، و گرد و خاک را در خود به دام انداخته و ورود آن‌ها به ریه‌ها می‌تواند موجب بروز مشکلات ریوی شود. حتی مواد شیمیایی که برای تولید و نصب فرش استفاده می‌شوند می‌توانند موجب مشکلات ریوی شوند. اگر این میزان جارو کشیدن برای شما زیاد است، استفاده از فرش کمتر و کف سخت مانند چوب و کاشی که راحت‌تر تمیز می‌شوند را مد نظر قرار دهید.
فعالیت بدنی
شاید بدانید که ورزش به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند، اما این کار برای ریه‌های شما نیز مفید است. ورزش می‌تواند حتی علائم برخی بیماری‌های ریوی بلند مدت را تسکین دهد. اگر زمان کافی برای رفتن به باشگاه را ندارید می‌توانید فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن آرام و دوچرخه سواری را مد نظر قرار دهید. ۳۰ دقیقه ورزش، پنج بار در هفته در هدف قرار دهید. اگر به مشکلات تنفسی و ریوی مبتلا هستید ابتدا با پزشک خود درباره برنامه ورزشی مناسب مشورت کنید.
بررسی شرایط لوازم خانگی
هر کجا که گاز می‌سوزد، مانند اجاق گاز یا بخاری، ماده‌ای شیمیایی به نام نیتروس اکسید تولید می‌شود. این گاز می‌تواند ریه‌ها را ملتهب کرده، موجب سرفه و خس خس سینه شود، و محرکی برای آسم باشد. این گاز زمانی که چوب، نفت، زغال سنگ یا نفت سفید نیز می‌سوزد تولید می‌شود. اطمینان حاصل کنید که لوازم خانگی شما به درستی نصب شده اند. رسیدگی منظم به این وسایل و توجه ویژه به چگونگی خروج گاز‌های اضافه از خانه را فراموش نکنید.
دوری جستن از سوسک‌ها
مدفوع و اجزای بدن سوسک‌ها می‌تواند به گرد و غبار تبدیل شده و روی کف، ملحفه ها، پتوها، و مبلمان بنشیند. زمانی که این گرد و غبار وارد هوا می‌شود و آن را تنفس می‌کنید می‌تواند محرکی برای آلرژی‌ها و مشکلات سلامت دیگر باشد. کودکانی که در سنین پایین در معرض این گرد و غبار قرار می‌گیرند ممکن است احتمال بیشتری داشته باشد به آسم مبتلا شوند. تلاش کنید تا حد امکان خانه خود، به ویژه، پارچه‌ها و فرش را تمیز و خشک نگه دارید.
پاکسازی دستگاه رطوبت‌ساز
دستگاه رطوبت‌ساز گزینه‌ای ساده برای افزایش رطوبت هوا و کمک به تنفس راحت‌تر است. اما اگر این دستگاه را به طور منظم تمیز نکنید می‌تواند به منبعی برای ایجاد قارچی هوایی تبدیل شود که توانایی آلوده و ملتهب کردن ریه‌ها را دارد. بر همین اساس، تعویض فیلتر‌ها و پاکسازی منظم دستگاه رطوبت‌ساز و همچنین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی خانه اهمیت دارد.
نوشیدن زیاد آب
یک لایه نازک مخاطی درون ریه‌ها وجود دارد و زمانی که طی روز به میزان کافی آب می‌نوشید، این لایه نازک باقی مانده و به ریه‌ها در انجام بهتر کار خود کمک می‌کند. هیدراته نگه داشتن بدن، به ویژه زمانی که به بیماری‌های تنفسی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه مبتلا هستید به دفع مخاط اضافه از ریه‌ها از طریق سرفه که می‌تواند موجب ناراحتی و مشکلات تنفسی شود، کمک می‌کند.
انجام تمرینات تنفسی
افراد بسیاری تنفس کم عمق از ناحیه سینه را انجام می‌دهند که در آن قسمت کوچکی از ریه‌ها استفاده می‌شود. تنفس عمیق به پاکسازی ریه‌ها و تبادل کامل اکسیژن کمک می‌کند.
طی یک مطالعه با حضور ۱۲ شرکت کننده، این افراد برای ۲، ۵ و ۱۰ دقیقه تمرینات تنفس عمیق انجام دادند. پژوهشگران عملکرد ریه این افراد پیش و پس از انجام تمرینات را آزمایش کرده و افزایش چشمگیر در ظرفیت حیاتی ریه پس از ۲ و ۵ دقیقه تمرین تنفس عمیق را شاهد بودند. ظرفیت حیاتی، حداکثر هوایی است که شرکت کنندگان می‌توانستند از ریه‌های خود خارج کنند. پژوهشگران نتیجه گیری کردند که تمرینات تنفس عمیق حتی برای چند دقیقه نیز برای عملکرد ریه‌ها مفید بوده است.
شما می‌توانید در مکانی آرام نشسته و عمل دم را تنها از راه بینی انجام دهید. سپس عمل بازدم را حداقل طی مدتی دو برابر عمل دم از راه دهان خود انجام دهید. شمارش تنفس می‌تواند به شما کمک کند. به عنوان مثال، شما می‌توانید عمل دم را طی چهار شمارش و عمل بازدم را طی هشت شمارش انجام دهید.
تنفس عمیق از طریق شکم، جایی که دیافراگم قرار دارد، انجام می‌شود. در زمان تمرین به بالا و پایین رفتن شکم خود توجه داشته باشید. این تمرینات می‌تواند به کاهش استرس و افزایش آرامش نیز کمک کند.
شستشوی دست‌ها
یک عفونت هوایی مانند یک سرماخوردگی می‌تواند وارد ریه‌ها شده و موجب مشکلات سلامت جدی شود. شستشوی منظم دست‌ها با آب و صابون می‌تواند به پیشگیری از ورود میکروب‌ها به بدن و بروز عفونت کمک کند. همچنین، دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک زده و حداقل سالی دو بار برای بررسی شرایط دهان و دندان‌های خود به دندانپزشک مراجعه کنید. هر ساله واکسن آنفلوانزا دریافت کنید و در زمان بیماری از حضور در مدرسه یا محل کار برای پیشگیری از آلوده کردن دیگران پرهیز کنید.
کنترل کیفیت هوا
کیفیت هوای بیرون می‌تواند در هر روز متفاوت بوده و گاهی اوقات برای تنفس ناسالم باشد. آگاهی از میزان آلودگی هوا و پرهیز از حضور در فضای باز در روز‌هایی که هوا آلوده است یا محدود کردن مدت زمانی که در این شرایط سپری می‌کنید، به ویژه برای افراد مبتلا به مشکلات ریوی و بیماری‌های تنفسی اهمیت دارد.
لبخند زدن
خندیدن تمرینی خوب برای عضلات معده و شکم است و به افزایش مقدار هوایی که می‌تواند وارد ریه‌ها شود، کمک می‌کند. همانند تمرینات ورزشی و تمرینات تنفس عمیق، این کار به تبادل بهتر هوا و باز شدن فضا برای هوای جدید که می‌تواند به قسمت‌های بیشتری از ریه‌ها برسد، کمک می‌کند.
معاینات منظم
معاینات منظم روشی خوب برای تشخیص بیماری‌ها پیش از آن است که از کنترل خارج شوند. این می‌تواند برای بیماری‌های ریوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، زیرا علائم آن‌ها ممکن است زمانی ظاهر شوند که دیگر بیماری پیشرفت زیادی کرده است. پزشک را از هر گونه تغییر در شرایط تنفس خود آگاه کنید. پزشک به صدای ریه‌ها گوش خواهد داد و ممکن است آزمایش‌هایی را برای شناسایی مشکل موجود انجام دهد.
نظر شما