هشتادمین جلسه کارگروه تنظیم بازار، مانند بسیاری از جلسات برگزار شده در این روزها، به بررسی راه‌های مقابله با ویروس کرونا اختصاص داشت. بعد از شیوع ویروس کرونا در ایران، تهیه محصولات بهداشتی مانند مواد ضدعفونی‌کننده و انواع ماسک‌ها، برای متقاضیان با دردسرهای بسیاری همراه شد؛ داروخانه‌ها با کمبود اقلام بهداشتی روبه رو شدند و در بسیاری از داروخانه‌های سطح شهر، دست نوشته «ماسک نداریم، مواد ضدعفونی نداریم» نصب شد. در این میان از گوشه و کنار هم خبرهایی در کانال‌ها و سایت‌ها به نقل از متولیان مبنی بر احتکار و گران‌فروشی محصولات بهداشتی منتشر می‌شد. کمبود وسایل بهداشتی مانند ماسک و احتکار محصولات بهداشتی سبب شد تا کارگروه تنظیم بازار در آخرین جلسه خود، برخی اقدامات و مصوبات را در دستورکار قرار دهد. در همین راستا معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت، طی بخشنامه‌ای دستوراتی را برای تهیه و تامین مواد بهداشتی ابلاغ کرد که در ادامه این گزارش به جزئیات این ابلاغیه اشاره شده است.
ماسک؛ اولویت نخست نیما
براساس بخشنامه پنج بندی کارگروه تنظیم بازار، واردات ماسک اولویت اول دریافت ارز نیمایی شد. همچنین صادرات مواد اولیه این کالا تا اطلاع ثانوی ممنوع و تعرفه واردات آن نیز از ۵۵درصد به ۵درصد کاهش یافت. از سوی دیگر، براساس مصوبات این کارگروه، برای مقابله با ویروس کرونا، محصولات بهداشتی مشمول کنترل قیمت و مبارزه با احتکار و گران‌فروشی شد.
اما در متن این ابلاغیه چه جزئیاتی از مصوبات «مقابله با کرونا» آورده شده است؟
براساس نخستین بند که خطاب به دفتر مقررات صادرات و واردات گمرک صادرات ابلاغ شده است، صادرات مواد اولیه تولید ماسک‌های پزشکی تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شد. همچنین در مصوبه دیگری براساس درخواست نماینده وزیر بهداشت در کارگروه تنظیم بازار، تعرفه واردات انواع ماسک از ٥٥درصد به ٥درصد تعدیل یافت و اولویت ارزی آن از ٧-٢ به ١-٢ برای دریافت ارز نیمایی با اولویت ویژه به تصویب رسید.
مصوبه دیگر جلسه کارگروه تنظیم بازار، این است که تمام کارخانه‌های محصولات بهداشتی و سلامت‌محور از جمله کارخانه‌های تولید محصولات سلولزی و شوینده‌ها مکلف به تولید سه شیفت و عرضه حداکثری در بازار شوند.
همچنین مقرر شد در صورت هرگونه کاهش عرضه و عدم تولید مکفی، برای تامین بازار اقداماتی چون رفع ممنوعیت واردات و کاهش تعرفه اقدامات و دستورات لازم داده شود. از سوی دیگر، با توجه به درخواست وزارت بهداشت، مبنی بر لزوم تولید حداکثری محصولات بهداشتی به‌دلیل رشد غیرمتعارف مقادیر تقاضای محصولات مذکور، مقرر شد حداکثر تا جلسه بعدی کارگروه تنظیم بازار، کمیته مخصوص محصولات پتروشیمی نسبت به در اولویت قراردادن تامین مصارف داخلی LAB برای تولید شوینده‌ها (بر اساس تولید سه شیفت و تولید حداکثری) در مقابل صادرات اقدام و پیشنهادهای سیاستی برای تحقق این هدف را به دبیرخانه ارائه کنند.
در پنجمین مصوبه کارگروه تنظیم بازار هم آمده است: براساس درخواست وزارت بهداشت مبنی بر ضرورت نظارت بر چرخه تولید و توزیع محصولات بهداشتی از جمله ماسک، الکل، شوینده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها، کالاهای مذکور در گروه یک کالاهای اساسی و ضروری قرار می‌گیرند و مشمول کنترل قیمت، مبارزه با احتکار، گران‌فروشی، اختفا، عدم عرضه، کم‌فروشی‌و... خواهند بود. بنابراین همه دستگاه‌های نظارتی مکلف شدند با تخلفات مربوطه از جمله عدم ثبت موجودی کالاها در سامانه جامع انبارها، مانند سایر کالاهای گروه یک مشمول دستورالعمل مبارزه با احتکار، برخورد کنند.
چند خبر کوتاه
خبر اول درمورد وضعیت محصولات بهداشتی به صانعی، رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی برمی گردد که از تسهیل واردات ماسک و محصولات ضدعفونی خبر داده و در گفت وگو با «ایسنا» با اشاره به تولید ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار ماسک سه لایه و ۱۵۰ هزار انواع ماسک‌های فیلتردار در روز، وعده داده که تولید ماسک تا ۱۵اسفند به یک میلیون و ۵۰۰ هزار عدد برسد و تا هفته آینده مواد ضدعفونی نیز به اندازه کافی توزیع شود.
«به‌کارگیری همه ظرفیت‌ها برای تولید ۱۵میلیون ماسک» دومین خبری است که در «ایسنا» منتشر شد. براین اساس، سعید سرکار، دبیر ستاد توسعه فناوری نانو از از انعقاد قراردادی برای تولید ۱۵ میلیون ماسک N۹۴ و N۹۹ خبر داده است و گفته برای اجرایی‌سازی این قرارداد همه ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان و فناور استفاده شده، ضمن آنکه دستگاه تولید نانو الیاف که برای صادرات بسته بندی شده بود، از بسته خارج و به خط تولید اضافه شده است.
همچنین رئیس سازمان ملی استاندارد ایران روز گذشته خبر داد که استاندارد ماسک‌های ضدکرونا در دست تدوین است. نیره پیروزبخت با بیان اینکه استانداردی برای ماسک‌هایی که برای مقابله با شیوع بیماری کرونا در سطح جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد، تدوین نشده است، گفت: تا آن زمان تولیدکنندگان می‌توانند مطابق استاندارد سختگیرانه ماسک‌های جراحی به تولید بپردازند. اما از توزیع ماسک چه خبر؟
رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در گفت وگو با خبرگزاری فارس، با اشاره به مجاز شدن واردات ماسک اظهار کرد: ماسک‌های وارداتی در اختیار هیات امنای ارزی وزارت بهداشت قرار می‌گیرد و آنها نسبت به توزیع آن اقدام می‌کنند. عباس تابش با بیان اینکه ماسک به‌صورت رایگان توزیع می‌شود، گفت: وزارت بهداشت و درمان مسوولیت و فرماندهی قرارگاه ویروس کرونا را برعهده دارد؛ بنابراین این وزارتخانه باید درخصوص نحوه واردات ماسک پاسخگو باشد. اما محمود نجفی عرب، رئیس فدراسیون اقتصاد سلامت ایران هم با اشاره به تصمیم وزارت بهداشت مبنی بر ممنوعیت فروش ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده در داروخانه‌ها و واگذاری خرید این اقلام به هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران گفته است حذف داروخانه‌ها از زنجیره توزیع خود می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعددی شود.
به باور نجفی عرب، اینکه قرار است اقلام مذکور به‌صورت مجانی و از طریق مراکز بهداشتی در بین مردم توزیع شود، موضوعی است که بسیار جای بحث دارد و باید اول امکان‌سنجی می‌شد نه اینکه تصمیم بگیریم یک‌باره داروخانه‌ها از این مسیر حذف شوند. در عین حال، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت از ابلاغ اختصاص سهمیه دو برابری کالاهای اساسی برای توزیع به استان‌های کشور خبر داد و گفت: وزارت صمت در حال رایزنی با وزارت بهداشت برای عرضه گسترده و با نرخ مصوب ماسک تنفسی در داروخانه‌ها است.