گران شدن ماسک در داروخانه‌ها از روزهای قبل از تأیید ویروس کرونا در کشور آغاز شده بود. تا پیش از اینکه وزارت بهداشت موارد مثبت ابتلا به ویروس کرونا در کشور را تأیید کند، گزارش‌های میدانی از داروخانه‌ها نشان می‌داد در پی افزایش نگرانی از شیوع ویروس کرونا قیمت ماسک دو تا سه برابر شده است. بعد از انتشار اخبار مثبت شدن نتیجه‌ی آزمایش کرونا در قم تقاضا برای خرید ماسک به‌اندازه‌ای بالا رفت که شاهد بسته شدن صف در ورودی داروخانه‌ها و تمام شدن موجودی آن‌ها در همان ساعات اولیه بودیم. در این میان برخی افراد سودجو ماسک‌هایی که از پیش تهیه کرده بودند را با قیمت‌های نجومی در سایت‌های فروش اینترنتی می‌گذاشتند و در همین راستا برخی سایت‌ها تمامی این آگهی‌ها را حذف کردند. سایت دیوار با انتشار بیانیه‌ای در توییتر نوشت:
سایت دیوار تمامی آگهی‌های مربوط به ماسکهای طبی را که فرصت‌طلبانه به‌دنبال گران‌فروشی یا هرگونه سوءاستفاده بودند، حذف کرده است. همچنین آگهی‌هایی که با هدف فریب مردم برای فروشِ محصولاتِ پیشگیری از ابتلا به کرونا ثبت می‌شوند، اجازه‌ی انتشار در دیوار را نخواهند داشت.
علاوه‌بر ماسک، ژل‌های ضدعفونیکننده نیز نه‌تنها افزایش قیمت داشته‌اند بلکه نایاب شده‌اند و می‌توان گفت در حال حاضر در هیچ داروخانه‌ای پیدا نمی‌شود. با اینکه احتکار محصولات مرتبط با جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در شرایط بحرانی کشور، کاری غیراخلاقی به‌نظر می‌رسد اما برخی افراد این کار را انجام می‌دهند و رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ از برخورد با احتکار هرگونه محصول مرتبط با کروناویروس از جمله ماسک و موادضدعفونی کننده خبر داده است. کشف پنج هزار ماسک دپو شده در شهرستان صومعه سرا، کشف ۳۰۰۰ ماسک قلابی و غیربهداشتی در بروجرد، کشف ۵۰۰ هزار ماسک در خانه‌ای در تهران و کشف بیش از یک میلیون عدد ماسک احتکار شده و غیربهداشتی در پایتخت تنها بخشی از فعالیت‌هایی است که افراد سودجو در شرایط فعلی کشور انجام داده‌اند. سردار رحیمی، رئیس پلیس پایتخت نیز به‌تازگی از کشف دو واحد تولید غیرمجاز ماسکهای تقلبی خبر داد. او گفت:
در روزهای اخیر بیش از یک میلیون عدد ماسک‌هایی احتکار شده و نیز ماسک‌هایی که به‌صورت غیربهداشتی و غیراصولی تولید شده بودند کشف و جمع آوری شده است. طی دو روز گذشته همکاران من در پلیس‌های مختلف ضمن پلمب دو کارگاه ساخت ماسکهای غیربهداشتی و غیر مجاز، اقدام به جمع‌آوری هزاران عدد مواد ضدعفونیکننده نیز کرده‌اند. با افرادی که در سر چهارراه‌ها و مکان‌های دیگر اقدام به توزیع ماسکهای غیربهداشتی می‌کنند برخورد خواهد شد.
در همین راستا هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه‌ی بیماران اعلام کرد بعد از خریداری تمامی تولیدات ماسکهای شرکت‌های ایرانی، آن‌ها را برای توزیع رایگان بین خانواده‌ها در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دهد. همچنین گفته شده بود با هماهنگی اداره‌ی کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، دستورالعمل ممنوعیت خرید و فروش ماسک در داروخانه‌ها به‌زودی ابلاغ می‌شود. حال سازمان غذا و دارو با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است خرید و فروش هرگونه ماسک تا اطلاع ثانوی ممنوع است.
خرید و فروش ماسک ممنوع شد
دکتر محمدرضا شانه‌ساز، سرپرست سازمان غذا و دارو اعلام کرد هرگونه توزیع، خرید و فروش انواع ماسکهای پزشکی شامل ماسک جراحی ( بنددار و کش‌دار)، فیلتردار، N95 و N99 توسط تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، واحدهای صنفی، شرکت‌های پخش دارویی و... تا اطلاع ثانوی ممنوع بوده و کالاهای موجود صرفا قابل فروش به هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی وابسته به وزارت بهداشت است.
به‌گفته‌ی معاون وزیر بهداشت توزیع انواع ماسک تنها از طریق هیئت امنا صورت خواهد گرفت و داروخانه‌های سطح شهر می‌توانند صرفا به عرضه‌ی موجودی انبار خود (که قبل از ابلاغ این بخشنامه خریداری شده است) و در حد مصرف شخص متقاضی اقدام کنند. همچنین طبق ابلاغیه‌ی سازمان غذا و دارو، داروخانه‌ها تا اطلاع ثانوی اجازه‌ی خرید مجدد از شرکت توزیع را به هیچ عنوان ندارند.
شانه‌ساز در ادامه‌ی صحبت‌های خود افزود تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، واحدهای صنفی و شرکت‌های پخش دارویی باید کالاهای خود را با نرخ قانونی مطابق ضوابط قیمت‌گذاری سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و توزیع‌کنندگان به هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی عرضه کنند. او در ادامه تأکید کرد مشاهده‌ی هرگونه فروش، توزیع و عرضه‌ی کالا خارج از این بخشنامه و با قیمت‌های نامتعارف و غیرقانونی، مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
توزیع ماسک، مواد ضدعفونیکننده و الکل طبی در کشور
دکتر صادق محبی، مدیرکل حوزه‌ی ریاست سازمان غذا و دارو اعلام کرد مقرر شده است تا تمامی تولیدکنندگان ماسک، مواد ضدعفونیکننده و الکل طبی ظرفیت تولید خود را افزایش داده و با حداکثر ظرفیت، پاسخگوی نیاز کشور باشند. او در ادامه افزود هیچ مشکلی برای تأمین مواد اولیه و تولید مواد ضدعفونی و الکل وجود ندارد و از امروز (۳ اسفند ۹۸) توزیع این محصولات در سطح کشور دنبال می‌شود.
به‌گفته‌ی مدیرکل حوزه‌ی ریاست سازمان غذا و دارو باتوجه به اینکه ضدعفونی با الکل ۷۰ درصد در بالاترین سطح ممکن صورت می‌گیرد، به تمام داروخانه‌ها توصیه‌شده که این الکل را به مردم عرضه کنند. او همچنین توصیه کرد ماندگاری ویروس کرونا در محیط به چندین روز می‌رسد و مردم از تماس با سطوحی که احتمال آلودگی دارند پرهیز کرده یا سطح مورد نظر را با الکل ۷۰ درصد ضدعفونی کنند. دکتر غلامحسین مهرعلیان، مدیر کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نیز اعلام کرده است باتوجه به هماهنگی‌های صورت گرفته با تأمين‌كنندگان، از ابتدای هفته‌ی آینده توزيع مناسبی از ماسک، ژل ضد عفونی‌كننده‌ی دست و سطوح، الكل، پد الكلی و مكمل‌های دارويی صورت خواهد گرفت و نگرانی برای تأمین وجود ندارد.
صادرات ماسک ممنوع شد
سیدحسین صفوی، مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، از ممنوعیت صادرات ماسک پزشکی تا اطلاع ثانوی خبر داد. او همچنین اعلام کرد شرکت‌های تولیدکننده به هیچ عنوان اجازه‌ی انبار و احتکار محصولات تولیدی خود را ندارند. او گفت:
باتوجه به شرایط کشور در موضوع کرونا ویروس، تصمیم گرفته شد صادرات ماسک جراحی متوقف شود. در بخشنامه‌ای که به مدیران شرکت‌های تولید‌کننده‌ی ماسک ابلاغ شده است، باید ۵۰ درصد از ظرفیت تولید و فروش روزانه‌ی خود را در اختیار هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه‌ی بیماران قرار دهند تا از طریق وزارت بهداشت، این توزیع صورت بگیرد. شرکت‌های تولیدکننده باید گزارشی از ظرفیت تولید روزانه‌ی خود را به سازمان غذا و دارو اعلام کنند.
کیانوش جهانپور، مدیر کل مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت در مورد استفاده از ماسک در خیابان گفت ماسک به هیچ عنوان برای جمعیتی که در خیابان عبور و مرور می‌کنند لازم نیست؛ از این پس نیز عرضه‌ی ماسک به‌صورت مدیریت شده در مراکز درمانی، قم و سایر مکان‌ها انجام خواهد شد. او در ادامه افزود توزیع اقلام بهداشتی با عدالت انجام می‌شود و اولویت با شهر قم است. به‌گفته‌ی او ماسک و مواد ضدعفونی برای اهالی قم، در منازل ارائه می‌شوند؛ بسته‌ای که ارائه می‌شود شامل ماسک، کیت‌های حفاظتی، مواد ضدعفونی و صفحات آموزشی است.
جهانپور همچنین گفت اگر روزی لزوم استفاده از ماسک در تهران یا کلانشهرهای دیگر مطرح شود، اقدام به توزیع ماسک در سطح شهر، اتوبوس‌ها و... می‌کنیم. اما در حال حاضر در قم و شهرهایی مانند قم که با ابتلا مواجه بودند، مراکز درمانی در اولویت هستند. این بسته‌ها با تولیت وزارت بهداشت و با پشتیبانی وزارت صمت در موضوع تولید و تأمین در دسترس قرار خواهد گرفت، اما طبق پروتکلی وزارت بهداشت تنظیم خواهد کرد.
طبق اطلاعیه‌های منتشر شده از سوی سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت، به‌نظر می‌رسد در روزهای آینده شاهد توزیع اقلام بهداشتی از جمله ماسک و مواد ضدعفونیکننده با اولویت در استان‌هایی که موارد مثبت ابتلا به کرونا در آن‌ها مشاهده شده و سپس در سایر شهرها خواهیم بود. در این بین درصورت مشاهده‌ی هرگونه تخلف می‌توانید موضوع را با شماره‌ی ۱۳۵ به سازمان تعزیرات اطلاع‌رسانی و پیگیری کنید؛ همچنین می‌توانید در صورت مشاهده‌ی تخلف و گران‌فروشی، موارد را از طریق سامانه‌ی ۱۹۰ یا اپلیکیشن تیتک اطلاع‌رسانی کنید.
∎