صاحب‌خبر - گروه جامعه: زنگ خطر روابط پرخطر جنسی در سنین زیر 15 سال در ایران به صدا در آمده است. گرچه تا پیش از این گزارش‌ها و نتایج تحقیقات دانشگاهی این موضوع را تایید می‌کرد اما حالا مسئولان نیز این امر را اذعان می‌کنند. گرچه نزدیک به 5 سال پیش برای اولین بار محمود گلزاری، معاون وقت ساماندهی امور جوانان وزیر ورزش و جوانان از رسیدن سن شروع رابطه جنسی به دوران راهنمایی خبر داده بود اما حالا به رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران عددی را برای سن شروع تماس‌های جنسی در ایران بیان کرده است. به گفته او سن آغاز روابط جنسی پرخطر در کشور به 13.5 تا ۱۴ سالگی رسیده است. او در رابطه با تبعات این موضوع بیان کرده که حاصل این اتفاق، مراجعه افرادی با علائم اچ‌آی‌وی در سن ۱۵ تا ۱۶ سالگی به این مرکز بوده است.
در سال‌های اخیر آمارهایی از آسیب‌های اجتماعی در ایران منتشر شده که رابطه مستقیمی با کودکان و نوجوانان زیر 15 سال در کشور دارد. نمونه آن کاهش سن روابط پرخطر جنسی، کاهش سن کارگری جنسی دختران، افزایش آمار آزار جنسی دانش‌آموزان، افزایش آمار اعتیاد در دانش‌آموزان، افزایش آمار بزهکاری و البته پیوستن آنها به آمار مبتلایان به ویروس اچ‌آی‌وی بوده است. آمارهایی که از در معرض خطر بودن کودکان و بخصوص نوجوانان همزمان با آغاز حیات جنسی و بلوغ جنسی آنها حکایت دارد. خطرات در کمین کودکان و نوجوانان اما با تغییرات در سبک زندگی و رفتارهای اجتماعی در ایران همراه شده و به موج آنها در سال‌های اخیر افزوده است. دسترسی به شبکه‌های اجتماعی که حالا به مدد اینترنت همراه و گوشی‌های هوشمند برای همه حتی کودکان مسیر شده، مجاری مختلف برای در معرض خطر قرار گرفتن کودکان و نوجوانان را فراهم کرده است. به خصوص که در ایران هیچ محدودیتی برای کاربران زیر سن قانونی وجود ندارد و همچنین فیلترشدن شبکه‌های اجتماعی دسترسی افراد را به ابزارهای دور زدن فیلتر آسان کرده است. حالا اما این مجاری که تسهیلکننده و نه عامل به خطر افتادن کودکان و نوجوانان سبب شده که از استعمال دخانیات گرفته تا ورود به بزه‌های اجتماعی و روابط پرخطر جنسی که می‌تواند آسیب‌های مختلفی از بیماری‌های مقاربتی، بیماری‌هایی نظیر ایدز و هپاتیت تا سوءاستفاده و بردگی جنسی پیرامون آنها پرسه زند. در این میان نقش نظارتی خانواده‌ها و البته اولیای مدارس و مسئولان تصمیم‌گیر، نقشی غیر قابل انکار است. در این میان، ورود گروهی از دانش‌آموزان به آسیب‌های ناشی از ارتباطات نامتعارف فردی و جنسی از آن دست مسائلی است که نمود زیادی در سال‌های اخیر داشته است.
حالا پایین آمدن سن اولین رابطه جنسی که در دهه‌های قبل، معطوف به شب ازدواج می‌شد، اکنون در مدارس کشور به عنوان زنگ خطری مطرح شده که چاره‌ای برای آن نیست. چنانچه در سال‌های اخیر نیز نتایج تحقیقی منتشر شده که در آن از تجربه رابطه جنسی اجباری میان 15 درصد دانش‌آموزان دبیرستانی خبر داده است. این مهم اگرچه از سوی مراجع رسمی و دولتی تایید نشده اما شواهد اجتماعی و مطالعات کارشناسان بر اشتباه نبودن آن صحه گذاشته که باید بیش از پیش به آن پرداخت. قرایی مقدم، آسیب‌شناس اجتماعی که چندی قبل مطالعه‌ای نیز درباره شیوع ارتباط جنسی میان دانش‌آموزان دبیرستانی با مطالعه روی 150 دانش‌آموز داشته، معتقد است که اینگونه مطالعات و نتایج آنها قابل اعتناست و باید مورد توجه قرار گیرد.
پیامدهای کاهش سن روابط جنسی چیست؟
افزایش مبتلایان به ویروس اچ‌آی‌وی از جمله پیامدهای کاهش سن روابط جنسی به زیر سن 14 سال در ایران است. چندی است که کارشناسان از پیامدهای کاهش سن ابتلا به HIV در کشور هشدار می‌دهند و طبق هشدار آنها، سن ابتلا به HIV به ۱۵ سال رسیده است. طبق آمار رسمی نیز حدود ۴۰ هزار نفر در کشور ما به این ویروس مبتلا هستند، این در حالی است که آمارهای غیررسمی حدود سه تا چهار برابر این آمار را بیان می‌کنند. عمده دلایل ابتلا به ویروس ایدز نیز در کشور مانند آمارهای جهانی، تحت تاثیر روابط جنسی کنترل نشده است که میانگین سنی آن به ۱۳ تا ۱۴ سال رسیده، هرچند که استفاده از سرنگ آلوده و اعتیاد از دلایل دیگر انتقال این ویروس به حساب می‌آیند. اما نکته مهم در این رابطه جمعیت پنهان مبتلا به HIV در روستاها هستند که به دلایل کنترل کمتر در روند پیشگیری و درمان، به خاطر مسائل اجتماعی، جزو آمار مخفی و خطرناک ابتلا به این ویروس در کشور به حساب می‌آیند. مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور در مصاحبه‌ای که با فارس داشته بر این باور است که شیوع ایدز در روستاها با توجه به تابوها و انگ اجتماعی که این بیماری در محیط‌های کوچ روستایی دارد می‌تواند به شیوع آن دامن بزند.
سوءاستفاده جنسی از پیامدهای دیگر این پدیده است. نتایج تحقیق درباره «رفتارهای پُرخطر در بین دانش‌آموزان نوجوان دختر و پسر شهر تهران» که در فصلنامه رفاه اجتماعی، وابسته به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال‌های پیش منتشر شده نشان می‌دهد که «رابطه جنسی اجباری» از جمله رفتارهای پرخطر این دانش‌آموزان بوده و حدود ۱۵ درصد نوجوانان دبیرستانی تهرانی که در این تحقیق شرکت کرده بودند چنین رابطه‌ای را گزارش کرده‌اند. در این پژوهش به تعریف «رابطه جنسی اجباری» اشاره نشده است و روشن نشده که آیا این نوجوانان به اجبار به رابطه جنسی تن داده‌اند یا کسی را مجبور به رابطه جنسی کرده‌اند، با این حال اما با توجه به شواهد و گزارش‌هایی که از روابط جنسی دانش‌آموزان در کشورهای دیگر وجود دارد این فرضیه وجود دارد که ورود دانش‌آموزان به روابط جنسی می‌تواند آنها را به سمت روابط جنسی ناخواسته یا اجباری بکشاند که این اتفاق سبب سوءاستفاده و آزار جنسی آنها که عموما با سکوت قربانیانش همراه است، شود. سوءاستفاده جنسی اما موجب آسیب جدی به رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی کودکان و نوجوانان می‌شود.
در پیشگیری از این مشکل همه افراد جامعه سهیم هستند و برای تحقق این امر باید از خدمات و سیاست‌هایی که باعث تقویت رشد، سلامت و ایمنی آنها می‌شود، حمایت شود تا نیازهای اساسی کودکان و نوجوانان و خانواده‌های آنها برآورده شود. در این مسیر باید آموزش عمومی را تقویت کرد تا عوامل خطرزا در سوءاستفاده جنسی، برای همه مشخص شود. خلا آموزش جنسی و مراقبت از خود در برابر خطراتی که کودکان و نوجوانان را در این رابطه تهدید می‌کند همچنان در ایران مشهود است. خلایی که درصورت نادیده گرفتن آن باید منتظر افزایش آمارهای دردناکی در جامعه آماری کودکان و نوجوانان باشیم.∎
نظر شما