فرناز المعی نژاد متخصص فیزیوتراپی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، در مورد کیست پشت زانو ( کیست بیکر ) اظهار کرد :احساس درد و کوفتگی به خصوص بعد از ورزش یا بعد از انجام کاری فیزیکی، طبیعی است، اما زمانیکه درد در نقطه خاصی از بدن متمرکز شده باشد، باید مورد بررسی قرار بگیرد. درد خفیف یا متوسط در پشت زانو اغلب بر اثر التهاب کیستی در پشت زانو به وجود می آید که به کیست بیکر (کیست پشت زانو) معروف است.

او گفت :جمع شدن زیاد مایع مفصلی در داخل کیست های کوچک در ناحیه پشت زانو به خصوص در مواردی شبیه آرتروز زانو، درد در این ناحیه را موقع نشستن و بلند شدن ایجاد می کند. البته درد پشت زانو باید از درد ناشی از تشکیل لخته خون در عروق پشت زانو که درد، کبودی و تورم در ناحیه پشت زانو و ساق پا را بهمراه دارد، افتراق داده شود. در این باره پزشک انجام سونوگرافی از عروق حفره پشت زانو و ساق پا را پیشنهاد می کند.

دلیل های اصلی تشکیل کیست پشت زانو 

المعی نژاد افزود:از دلایل اصلی تشکیل کیست بیکر میتوان به اسیب غضروف یا مینیسک زانو، آرتروز زانو، روماتیسم مفصلی زانو و هر گونه بیماری التهابی که مفصل زانو را ملتهب کند، اشاره کرد.

علایم کیست بیکر 

این متخصص فیزیوتراپی تأکید کرد:از نشانه های کیست بیکر می توان درد خفیف تا شدید در پشت مفصل زانو، خشکی مفصل زانو، محدودیت در صاف کردن کامل مفصل زانو، تورم در پشت مفصل زانو و کبودی در پشت زانو و ساق پا که بر اثر پارگی کیست بیکر ایجاد می شود ، نام برد.

نحوه تشخیص کیست بیکر 

او تصریح کرد :در قدم نخست پزشک با معاینه مفصل زانو، لمس پشت زانو و مقایسه دامنه حرکتی زانو با طرف سالم میتواند بوجود یا نبود کیست بیکر پی ببرد. در قدم بعدی از تکنیک های تصویر‌برداری تشخیصی مثل MRI و سونوگرافی استفاده می شود. کیست بیکر (Baker cyst) در MRI به راحتی تشخیص داده شده اگرچه این کیست در عکس رادیوگرافی ساده قابل تشخیص نیست، اما پزشک جهت بررسی موارد التهابی مانند آرتروز زانو از عکس رادیوگرافی ساده استفاده می کند.

علاج کیست بیکر 

المعی نژاد گفت:کیست بیکر درمان خاصی نیاز ندارد و در اغلب موارد بطور خود به خود و با گذشت زمان از بین می رود ، اما اگر به دنبال التهاب این کیست بزرگ و دردناک شود، باید علت اصلی بروز التهاب در مفصل شناسایی و عامل زمینه ای درمان شود.

این متخصص فیزیوتراپی اظهار کرد :پزشک ازطریق هایی جهت درمان کیست پشت زانو استفاده می کند که از جمله این روش ها می توان به کشیدن مایع داخل کیست از طریق سرنگ، فیزیوتراپی و درمان دارویی اعم از تجویز خوراکی کورتیکو استروئید ها( دارو های کورتون دار) و سایر دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی یا تزریق کورتون به داخل مفصل زانو اشاره کرد. اگر به هر دلیلی التهاب کیست برطرف نشود یا محدودیت حرکتی زانو افزایش پیدا کند، کیست باید با عمل جراحی برداشته شود. در درمان فیزیوتراپی کیست بیکر از تکنیک های ضد درد و التهاب، تمرین های کششی برای کپسول خَلفی مفصل زانو و عضلات پشت آن و تمرین های تقویتی عضلات اطراف زانو استفاده می شود.

او مطرح کرد :از عوارض همراه با کیست بیکر میتوان درد، التهاب شدید، تورم مفصلی و سختی در حرکت زانو را نام برد. اغلب افردی که به کیست بیکر دچار هستند، عضلات پشت زانوی کوتاه و عضله چهار سر ران ضعیف دارند. ورزش منظم روزانه در افزایش انعطاف پذیری عضلات پشت زانو و تقویت عضلات چهار سر نقش دارد. همچنين انجام ورزش از وارد آمدن فشار به کیست بیکر جلوگیری می کند.

ورزش های مناسب برای درمان کیست بیکر 

کشش عضله پشت زانو

المعی نژاد ادامه داد:این تمرین میتواند در وضعیت نشسته روی صندلی یا زمین انجام شود. در هر دو حالت فرد باید زانو را تا حد ممکن صاف و هم زمان عضله چهار سر زانو را منقبض کند و پشت زانو را به طرف پایین فشار دهد.

تمرین ورزشی اول

لغزش پاشنه پا به جلو و عقب

این متخصص فیزیوتراپی تأکید کرد:در این تمرین فرد باید در وضعیت خوابیده یا نشسته پاشنه پا را به طرف جلو و عقب حرکت دهد.

تمرین ورزشی دوم

کشش عضلات پشت ساق پا

او عنوان کرد :در تمرین سوم فرد باید در حالت نشسته زانو را صاف نگه دارد، دست خود را به انگشتان پا رسانده و انگشتان و مچ پا را به طرف خود بکشد تا کشش را در پشت ساق و زانو احساس کند.

تمرین ورزشی سوم

تقویت عضله چهار سر در شرایط نشسته

المعی نژاد یادآوری کرد:در تمرین چهارم فرد باید روی صندلی بنشیند و بدون بلند کردن ران، زانو را بطور کامل صاف کند، پنج ثانیه آنرا در این وضعیت نگه دارد و حرکت را ۱۰ بار تکرار کند.