از دهه٧٠ بود که پای مربیان کروات به فوتبال ایران باز شد. عملکرد نسبتا قابل قبول آنها باعث شد سیر ورود مربیان بلوک شرق به ایران چندبرابر شود؛ تا جایی که خیلی از تیمهای لیگبرتری هم برای اینکه موفقیتی کسب کنند، سراغ مربیانی از کشور کرواسی رفتند. نایبقهرمانی کرواسی با یک مربی بومی در جامجهانی ٢٠١٨ مهر تأییدی بر شایستگی مربیان این کشور بود؛ اتفاقی که البته در جامجهانی ١٩٩٨ نیز با هدایت بلاژویچ و برانکو برای کرواتها بهعنوان یک شگفتیساز و تیم سوم جام رقم خورد. حالا که برای چندمینبار فدراسیون فوتبال ایران برای هدایت تیمملی به مربیان کروات اعتماد کرده، بد نیست نگاهی به کارنامه مربیانی بیندازیم که در دو، سه دهه اخیر از کشور کرواسی وارد ایران شدند و در تیمهای مختلف مربیگری کردند؛ مربیانی که تعدادشان فعلا روی عدد ١٣ متوقف شده است.
استانکو پوکلهپوویچ؛ دوران درخشان در پرسپولیس
این مربی باتجربه کروات که حالا دیگر به حیات خود پایان داده، اولین مربی از کشور کرواسی بود که سابقه کار در تیمملی ایران و باشگاه پرسپولیس را دارد. حضور او روی نیمکت تیمملی خیلی کوتاه بود و در چهار دیداری که استانکو هدایت ایران را برعهده داشت، یک برد، دو تساوی و یک باخت به دست آمد. با این حال اوج کار این مربی کروات در پرسپولیس بود که دو قهرمانی را با سرخها در لیگ آزادگان در دهه٧٠ کسب کرد؛ اگرچه چند هفته قبل از دومین قهرمانی جای خود را به حمید درخشان داد.
تومیسلاو ایویچ؛ خاطره تلخ بازی با رم
صعود تاریخی ایران به جامجهانی ١٩٩٨ هرچند به صورت کامل با هدایت ایویچ رقم نخورد، اما خیلی از کارشناسان سهم او را در این اتفاق پررنگ میدانند. هنوز هم ماجرای برکناری او بعد از شکست عجیب به تیم رم ایتالیا حرف و حدیثهای زیادی را به همراه دارد. از ایویچ با وجود حضور کوتاهمدت روی نیمکت تیمملی ایران همواره به نیکی یاد میشود.
میروسلاو بلاژویچ؛ خاطرات تلخ بحرین و ایرلند
بعد از کسب یک نتیجه تاریخی در تیمملی کرواسی و قرارگرفتن در رده سوم جامجهانی ١٩٩٨ میروسلاو بلاژویچ به استخدام فدراسیون فوتبال ایران درآمد. به اعتقاد خیلی از کارشناسان، تیم تحت هدایت بلاژویچ یکی از بهترین تیمهای تاریخ فوتبال ایران با حضور بازیکنانی همچون علی دایی، علی کریمی، مهدی مهدویکیا، خداداد عزیزی، کریم باقری و... بود که همگی در اوج قرار داشتند. با این حال، بلاژویچ به علت آن باختهای کذایی برابر بحرین و ایرلند نتوانست تیمملی ایران را راهی جامجهانی ٢٠٠٢ کند و با خاطرات تلخی، تهران را ترک کرد. چندسال بعد این مربی که لقب چیرو را هم یدک میکشید، بهعنوان سرمربی مس کرمان به ایران بازگشت که اینبار هم نتایج او ضعیف بود و برکنار شد.
برانکو ایوانکوویچ؛ پرافتخارترین
بعد از جدایی چیرو از تیمملی، برانکو ایوانکوویچ، دستیار او هدایت تیمملی ایران را برعهده گرفت. برانکو در ابتدا با تیم امید ایران در بازیهای آسیایی ٢٠٠٢ یک قهرمانی شیرین را کسب کرد و تجربه بعدی او حضور در جامملتهای ٢٠٠٤ بود که در آنجا نیز تیمش با نمایشی قابل قبول به مقام سوم دست پیدا کرد. مأموریت بعدی برانکو هدایت تیمملی ایران در راه صعود به جامجهانی ٢٠٠٦ بود. اینبار هم این مربی کروات سربلند از آزمایش بزرگ بیرون آمد و تیمملی یک بازی مانده به پایان مرحله مقدماتی بلیت آلمان را برای خودش رزرو کرد. البته که برانکو پایان خوشی در تیمملی نداشت و بعد از کسب یک امتیاز از سه بازی مرحله گروهی جامجهانی، دیگر به ایران بازنگشت. بعد از گذشت کمتر از ١٠ برانکو، اینبار در قامت سرمربی پرسپولیس وارد تهران شد. اوایل حضور او وضع بحرانی بود و حتی کار به جایی رسید که زمزمههای برکناریاش شنیده میشد. در همان روزهای سخت، برانکو و تیمش استارت یک دوران طلایی را زدند؛ دورانی که در آن فصل به نایب قهرمانی و در سه فصل بعدی به قهرمانی در لیگبرتر ایران انجامید. اولین راهیابی پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا نیز با هدایت برانکو بود؛ اگرچه به قهرمانی ختم نشد. برانکو در مقطعی خودش را بهترین مربی کروات تاریخ فوتبال ایران نامید؛ ادعایی که البته با توجه به فتح ٦ جام (٣ قهرمانی در لیگ، یک قهرمانی در جامحذفی و ٢ قهرمانی در سوپرجام) کاملا درست به حساب میآید.
وینگو بگوویچ؛ ٢ دهه ماندگاری
حالا دیگر با قاطعیت میتوان وینگو بگوویچ را باسابقهترین مربی کروات فوتبال ایران نامید. وینگو قبل از سال ٢٠٠٠ هدایت فولاد را برعهده گرفت، با حضور روی نیمکت پرسپولیس چهره شد و حالا نزدیک به ٢٠سال است که در لیگبرتر و لیگ دسته اول فوتبال ایران فعالیت میکند. البته در این میان او در برههای هدایت تیم فوتبال امید ایران را هم برعهده داشت. شاید بزرگترین دستاورد بگوویچ در فوتبال ایران را بتوان لیگبرتریکردن گلگهر سیرجان دانست.
ملادن فرانچیچ؛ قهرمانی با فولاد
حضور دوساله ملادن فرانچیچ در لیگ ایران بهعنوان سرمربی فولاد با قهرمانی او در لیگ ٨٣-٨٤ همراه شد. فرانچیچ اولین مربی خارجی در لیگبرتر بود که توانست قهرمانی را تجربه کند. او با وجود این موفقیت، دیگر هیچوقت به ایران بازنگشت.
لوکا بوناچیچ؛ پرکار اما نهچندان موفق
یکی دیگر از مربیان پرکار و باسابقه کروات در فوتبال ایران لوکا بوناچیچ است. او برای اولینبار هدایت فولاد را در سال ٢٠٠٣ برعهده گرفت و بعد از آن در تیمهای مختلفی همچون استقلال اهواز، سپاهان، مس کرمان، ذوبآهن و گسترشفولاد کارش را پیش برد. شاید بهترین دوران لوکا در مس کرمان بود که در لیگ قهرمانان توانست به دور دوم راه یابد.
زلاتکو، نیکولیچ و میاچ؛ حضور بیاثر
شاید برخی یادشان نباشد که زلاتکو ایوانکوویچ، برادر برانکو دورانی خودش بهعنوان سرمربی تیم برق شیراز در فوتبال ایران فعالیت میکرد و اصلا هم موفق نبود. البته او بعدا همراه با برادرش روی نیمکت پرسپولیس نشست. نناد نیکولیچ در دورانی که باشگاه فولاد علاقه زیادی به کار با مربیان کروات داشت، در چند مقطع هدایت این تیم را برعهده گرفت. این مربی کروات که حضور در تیم فوتبال جوانان و امید ایران را هم در کارنامه دارد، را نمیتوان جزو مربیان موفق وارداتی به ایران دانست. ژلکو میاچ هم که در چند مقطع بهعنوان دستیار علی دایی در تیمهای مختلف ازجمله پرسپولیس در ایران حاضر شد، یک دوره هم هدایت راهآهن را برعهده گرفت.
زلاتکو کرانچار؛ ناکام در پرسپولیس، موفق در سپاهان
ورود کرانچار به فوتبال ایران با پرسپولیس و کاملا پرحاشیه بود. این مربی که زندگی شخصیاش هم سوژه برخی رسانهها شده بود، بعد از مدت کوتاهی از هدایت سرخپوشان کنار رفت، اما در سپاهان توانست یک قهرمانی در لیگ و یک قهرمانی در جامحذفی را به نام خود ثبت کند. کرانچار البته در سالهای اخیر هدایت تیم امید را هم برعهده گرفت، اما به شکل عجیبی کنار گذاشته شد.
ایگور استیماچ؛ پرسروصدا و ناموفق
با اینکه استیماچ قرار بود در ابتدا سرمربیگری تیم استقلال را برعهده بگیرد، اما بعد از حضور در تهران این پروژه کنسل شد؛ درنهایت او را روی نیمکت سرمربیگری سپاهان دیدیم. این حضور کاملا پرسروصدا بود، اما درنهایت با نتایج ضعیفی همراه شد تا استیماچ خیلی زود ایران را ترک کند.
دراگان اسکوچیچ؛ از ملوان تا تیمملی
وقتی دراگان اسکوچیچ هدایت ملوان انزلی را برعهده گرفت و یکی از بهترین نتایج این تیم در تاریخ لیگ را کسب کرد، شاید کسی فکر نمیکرد او به آرزویش که نشستن روی نیمکت تیمملی بود، برسد. دراگان در سالهای اخیر هدایت تیمهایی همچون فولاد، خونهبهخونه و نفت آبادان را هم در اختیار داشته و حالا جدیدترین سرمربی تیمملی ایران و پنجمین کروات تاریخ نیمکت تیمملی به شمار میرود.