دونالد ترامپ نهایتا توسط سناتورها تبرئه شد و روند استیضاح به پایان رسید. اما تاثیر احتمالی این رای بر انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ چه خواهد بود؟
۹ ماه دیگری قرار است انتخاباتی برگزار شود که نه تنها تکلیف ریاست‌جمهوری را مشخص می‌کند، بلکه تمامی کرسی‌های مجلس نمایندگان و نیمی از کرسی‌های سنا را نیز به رای می‌گذارد.
بنا بر نظرسنجی‌ها، گرایش سیاسی ملت همان است که پیش از شروع روند استیضاح بود. ایالات متحده از وسط دو شقه شده است. رضایت رای‌دهندگان از رئیس‌جمهوری بین ۴۰ تا ۴۵ درصد بالا و پایین می‌شود که در عمل همان است که در دو سه سال اخیر بوده است. احتمال انتخاب مجدد او نامشخص است ولی کم نیست.
تصمیم سنا مبنی بر عدم احضار شاهد که خواست اکثریت قابل توجهی از مردم بود شاید به زودی فراموش شود. دلیلش هم این است که دموکرات‌ها و جمهوری‌خواه‌ها تعاریف کاملا متفاوتی از "شاهد" داشتند. دسته اول می‌خواست حرف‌های مقامات دولت ترامپ را بشنود که انتظار داشت اتهامات را تایید کنند، مثل جان بولتون و میک مولوینی. اما دسته دوم دنبال احضار هانتر بایدن، آدام شیف و فرد افشاکننده بود و دقیقا به همین خاطر اصلا برایش مهم نیست که قضیه کلا به جایی نرسیده باشد.
استیضاح نه تنها هیچ تغییری در فضای سیاسی موجود در آمریکا ایجاد نکرد، بلکه کاملا تحت تاثیر آن بود.
اما باید در نظر گرفت که نظرسنجی‌ها تصویر کاملی ارائه نمی‌کنند و شواهدی وجود دارد که روند استیضاح کاملا هم بی‌اثر نبوده است.
جان گرفتن پایگاه جمهوری‌خواه‌ها
حق نشر عکس Getty Images Image caption بنا بر نظرسنجی‌ها، گرایش سیاسی ملت همان است که پیش از شروع روند استیضاح بودطرفداران آقای ترامپ پنجشنبه شب در سالن بسکتبالی در شهر دموین ایالت آیوا جمع شده بودند تا بار دیگر به فریادهای او علیه "فریب" استیضاح گوش دهند. او گفت که در گذشته رئیسان‌جمهوری را استیضاح می‌کردند - اندرو جکسون در ۱۸۶۸، ریچارد نیکسون در ۱۹۷۳ و بیل کلینتون در ۱۹۹۹ - که "دورانی تیره" را رقم زده بودند، اما ریاست‌جمهوری او دورانی "شاد" را پدید آورده است.
حاضران هم با تشویق موافقت خود را اعلام کردند.
تریسی روت، یکی از ساکنان دموین که همراه پسرش تونی به این تجمع آماده بود، می‌گفت که "فکر می‌کنم او به خاطر کارهای دموکرات‌ها دوباره انتخاب خواهد شد. نتوانستند او را در انتخابات شکست دهند و مجبور شدند او را استیضاح کنند."
سارا جانسون که چهار ساعت رانندگی کرده بود تا خود را از ایالت مینه‌سوتا به این تجمع برساند، می‌گفت که از اول تا آخر استیضاح را تماشا کرده است و تلاش‌های دموکرات‌ها برای محکوم کردن رئیس‌جمهوری به نظرش "مضحک" می‌آید.
او می‌گفت که شاید وضع ترامپ از گذشته هم بهتر شده باشد، چرا که آمریکایی‌ها حالا فهمیده‌اند که "نظام چقدر فاسد است."
استراتژی سیاسی کاخ سفید به نظر مشخص می‌رسد: تبدیل استیضاح به نمونه دیگری از کارشکنی‌های حاکمیت واشنگتن علیه رئیس‌جمهور و البته حامیانش که از همان ابتدای کار شروع شده بود.
آقای ترامپ در ماه دسامبر در توییتر نوشت "هدف آن‌ها من نیستم، شمایید. من فقط سر راه ام."
اگر برنامه انتخاباتی آقای ترامپ فعال کردن پایگاه‌اش برای انتخابات ماه نوامبر باشد - برد پارسکیل، رئیس ستاد انتخاباتی او، حرف از "بزرگترین کارزار مردمی در تاریخ آمریکا" می‌زند - اتهامات مطرح‌شده از طرف نمایندگان دموکرات و تبرئه رئیس‌جمهور در سنا قطعا به گوش جمهوری‌خواه‌ها خوش خواهد آمد.
تامل در پایگاه دموکرات‌ها
در ماه‌های منتهی به شروع تحقیقات مربوط به استیضاح در مجلس نمایندگان، ذهن دموکرات‌ها به این پرسش مشغول بود که آیا مخالفت رهبران حزب در مجلس - از جمله نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگام و آدام شیف، رئیس کمیسیون اطلاعات - با استیضاح به تخریب روحیه حامیان حزب که خواهان درگیری با رئیس‌جمهور بودند منجر نخواهد شد؟
در نهایت دموکرات‌های بی‌قرار به آروزی خود رسیدند و آقای ترامپ استیضاح شد. شاید نتیجه‌اش آنچه که امید داشتند نشد، اما برگی سیاه به کارنامه ریاست‌جمهوری او اضافه کرد.
الیزابت وارن، سناتور ایالت ماساچوست، یکی از نخستین داوطلبان نامزدی حزب دموکرات بود که خواهان استیضاح آقای ترامپ شد. در جلسه‌ای که جمعه پیش به منظور سازمان‌دهی طرفدارانش در دموین برگزار شد، خیلی از حاضران داشتند به انتخابات نوامبر فکر می‌کردند.
راشل اسمیت، معلم اهل اربندیل در ایالت آیوا، می‌گفت "انتخابات دوباره جامعه آمریکا را از وسط دو شقه خواهد کرد، اما امید من به این است که حقیقت‌جویی دموکرات‌ها به پیروزی آن‌ها ختم شود. کسانی که هنوز تصمیم نگرفته‌اند و طرفدار سفت و سخت کسی نیستند، شاید به خاطر چیزهایی که بیرون آمد به دموکرات‌ها متمایل شوند."
شوهرش جاستین می‌گفت با وجود نتیجه نهایی از تصمیم مجلس نمایندگان برای استیضاح رئیس‌جمهور خرسند است و برملا شدن کامل تخلفات رئیس‌جمهور به خودی خود ارزشمند بود.
به گفته او "باید واضح نشان داده می‌شد که خطوط قرمز ما مهم است." او به گفته خودش تا پیش از مطرح شدن اقدامات آقای ترامپ در رابطه با اوکراین مخالف استیضاح او بود.
به نظر آن‌ها دموکرات‌ها باید تا اینجای کار از نتایج به دست آمده راضی باشند.
چه کسی رقیب ترامپ می‌شود؟
- چه کسی رقیب ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ می‌شود؟
- پیت بوتجج در انتخابات مقدماتی آیووا برنی سندرز را شکست داد
خدشه به اعتبار بایدن؟
هیچ مدرکی که نشان دهد جو بایدن، معاون باراک اوباما در دوران ریاست جمهوری و یکی از نامزدان دموکرات‌ها برای انتخابات ۲۰۲۰، در اوکراین دست به اعمال خلاف زده است وجود ندارد. اما جزئیات همیشه در سیاست مهم نیستند. درست یا غلط، اگر بتواند صدمه بزند، صدمه می‌زند.
و پم بوندی، دادستان کل سابق ایالت فلوریدا و یکی از وکلای مدافع رئیس‌جمهور، در مباحث اولیه خود سعی کرد این صدمه حتما زده شود.
حق نشر عکس Reuters Image caption تحقیقات مربوط به استیضاح و ارتباط آقای بایدن با آن شاید برای ضربه زدن به کارزار ریاست‌جمهوری او کافی باشداو در دفاعیاتش بیشتر لحن دادستان را به خود گرفته بود و داشت برای هانتر بایدن و به تبع پدرش جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا، پرونده باز می‌کرد.
به گفته او هدف شرکت بوریسما از انتصاب هانتر بایدن به عنوان عضو هیات مدیره یافتن راهی برای تاثیرگذاری بر سیاست‌های آمریکا بوده است. او می‌خواست بداند که آیا جو بایدن به عنوان فرد تعیین‌کننده سیاست دولت باراک اوباما در قبال اوکراین مانع انجام تحقیقات درباره پسرش شده است یا نه. به گفته او، همین سوء ظن باید برای توجیه درخواست ترامپ از اوکراین برای تحقیق درباره بایدن‌ها کفایت کند.
خانم بوندی گفت "همه حرف ما این است که مطرح شدن این مساله و صحبت درباره آن بی‌دلیل نبوده است و همین کفایت می‌کند."
در عین حال تحقیقات مربوط به استیضاح و ارتباط آقای بایدن با آن شاید برای ضربه زدن به کارزار ریاست‌جمهوری او کافی باشد، هرچند که تلاش آقای ترامپ برای مجاب کردن اوکراینی‌ها به تحقیق در این پرونده نهایتا با شکست روبه‌رو شد.
بعد از سخنرانی خانم بوندی، جونی ارنست، سناتور جمهوری‌خواه در حالی که در پوست خود نمی‌گنجید مدعی شد که برنامه‌های آقای بایدن برای ریاست‌جمهوری احتمالا لطمه خورده است.
به گفته او "خیلی دوست دارم که بدانم مباحث امروز چه تاثیری بر انتخابات مقدماتی ایالت آیوا خواهد گذاشت. آیا دموکرات‌ها در این برهه از او حمایت خواهند کرد؟ خیلی مطمئن نیستم."
نتایج انتخابات مقدماتی اعلام شده است و آقای بایدن در جایگاه چهارم است و وضع خوبی ندارد.
او در روزها اخیر سعی کرده بود که علاقه جمهوری‌خواه‌ها برای ضربه زدن به آینده سیاسیش را به نفع خود تمام کند و هفته پیش در توییتر نوشت که خانم ارنست و آقای ترامپ "مثل مرگ از انتخاب من توسط حزب می‌ترسند."
اما نظرسنجی‌ها چیز دیگری می‌گویند: ۴۰ درصد دموکرات‌ها و بیشتر جمهوری‌خواه‌ها و مستقل‌ها فکر می‌کنند که اقدامات هانتر بایدن در اوکراین باید در مباحث انتخاباتی مطرح شود.
در رقابت نزدیکی که بین دموکرات‌ها جریان دارد، و انتخابات پیشرو که قطعا نزدیک خواهد بود، حتی کوچکترین تردید نیز می‌تواند موازنه را بر هم بزند.
پیروی از مشی حزبی
شاید بزرگترین سرنخی از تاثیر احتمالی این استیضاح بر انتخابات پیشرو داریم نحوه رای دادن تعداد محدودی از سناتورهای جمهوری‌خواه باشد که کارشان در نوامبر بسیار سخت خواهد بود. کار که به جای باریک کشید، همگی به رئیس‌جمهور رای دادند.
گمان می‌رفت که بعضی از سناتورهای جمهوری‌خواه مثل کوری گاردنر از کلرادو، مارتا مک‌سلی از آریزونا یا سوزان کالینز از مِین که رقابت سختی در پیش دارند، شاید بر اساس حساب و کتاب سیاسی مشی حزبی را نادیده بگیرند. اما در نهایت دو نفر از آن‌ها حتی به احضار شاهد نیز رای ندادند.
میت رامنی، سناتور یوتا، که لازم نیست امسال از کرسی خود دفاع کند، تنها جمهوری‌خواهی بود که به رئیس‌جمهور پشت کرد و به اتهام سوء استفاده از قدرت رای مثبت داد.
در طرف دیگر، داگ جونز دموکرات که کار سختی برای دفاع از کرسی خود در ایالت آلاباما در پیش خواهد داشت، به محکومیت رئیس‌جمهور رای داد.
این مساله که سیاستمدارانی که زندگی کاری خود را در خطر می‌بینند هم حاضر نشدند مشی حزبی را زیر پا بگذارند، احتمالا نشان‌دهنده این واقعیت است که چیزی عوض نشده است. در جامعه‌ای که از وسط شکافته شده است، خطرناکترین کار عصبانی کردن طرفداران باوفای حزب است.
روندی بی‌پایان
شاید استیضاح دونالد ترامپ نهایتا همان‌طور که انتظار می‌رفت به پایان رسیده باشد، اما پایان این فصل به معنی پایان کتاب گرفتاری‌های اوکراینی او نیست.
با اینکه جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، دیگر فرصت شهادت دادن در سنا را به دست نخواهد آورد، اما روایت او از فشارهای رئیس‌جمهوری به اوکراین برای تحقیق درباره بایدن‌ها تازه دارد بیرون می‌آید. شاید اگر خاطرات خود را منتشر کند یا تصمیم به ابراز نظر عمومی بگیرد، ابعاد کامل این قضیه مشخص شود. دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان گفته‌اند که شاید از او بخواهند که در این مجلس شهادت دهد و مساله را به یک دعوای قضایی جان‌فرسا تبدیل کنند.
مجلس نمایندگان در عین حال می‌تواند افراد دیگری را نیز به عنوان شاهد احضار کند، مثل جان کلی که قبلا رئیس دفتر آقای ترامپ بود و در صحبت‌های اخیرش ادعاهای آقای بولتون را تصدیق کرده است. شاید همان‌طور که جاناتان آلتر می‌گوید، شهادت افراد بعد از اتمام روند استیضاح حتی ممکن است بیشتر به نفع دموکرات‌ها تمام شود.
به گفته این ستون‌نویس، "شهادت بولتون در مجلس نمایندگان رویداد عظیمی خواهد بود که دیگر با تبرئه آقای ترامپ در سنا بی‌معنی نخواهد شد. بازی اوکراین آقای ترامپ تا آخر تابستان در خبرها باقی خواهد ماند."
شاید این حرف خیلی خوش‌بینانه باشد، اما تاریخ به ما نشان می‌دهد که معلوم نیست افشاگری بعدی از کدام منبع و در چه زمانی رخ خواهد داد. چنین مجهولی شاید برای برای ترش کردن آقای ترامپ و جمهوری‌خواه‌ها کافی باشد.