شهلا منصوریه/

در پی بارندگی های شدید روزهای گذشته در چند استان جنوبی کشور، سیل بخش هایی از این استان را فرا گرفت. ریزش شدید باران و نیز جاری شدن سیل خسارات زیادی به منازل خشت و گلی، زمین های کشاورزی و راه های روستایی شماری از مناطق روستایی جنوب سیستان بلوچستان وارد کرده است. همچنین بنا بر گفته مسئولان تا ظهر دیروز در مجموع سه نفر در این حوادث جان خود را از دست داده‌اند که یکی از این افراد در استان سیستان و بلوچستان غرق شده است. در استان هرمزگان نیز یک نفر به علت غرق شدن در رودخانه و یک نفر به علت ریزش آوار در روستای حاجی آباد جان خود را از دست داده است. یک نفر نیز در استان هرمزگان کشته و یک نفر در سیستان و بلوچستان مفقود شده است.

کشور ما کشور حادثه خیزی است. کشوری که با یک بارش جوی دچار بحران می شود. جنوب شرق ایران، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان در بهار امسال، سیل را تجربه نکردند؛ اما آنگونه که از شواهد پیداست، سیل این بار از لرستان، گلستان و خوزستان تغییر جهت داده است، گویا حادثه سیل را در بهار و تابستان رقم زده اند تا بهار را در شمال و شمال غرب و زمستان را در جنوب و جنوب شرق کشورتجربه کند. در همین زمینه سازمان اورژانس کشور، از فعال شدن بالگردهای اورژانس در استان های درگیر سیل و آبگرفتگی خبر داد. به گفته مجتبی خالدی تیم های عملیات ویژه اورژانس برای امدادرسانی در در استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان آمادگی کامل دارند و از امروز بالگرد اورژانس نیز وارد عمل می‌شود. آنگونه که سخنگوی سازمان اورژانس کشور گفته است: در سه استان درگیر چهار نفر مصدوم شدند. همچنین تیم های اورژانس ۲۴ خانم باردار را به مراکز درمانی انتقال دادند. همچنین خالدی درباره کشته شدگان در حوادث جوی اخیر تصریح کرد: در مجموع سه نفر در این حوادث جان خود را از دست داده‌اند که یکی از این افراد در استان سیستان و بلوچستان غرق شده است. در استان هرمزگان نیز یک تن به علت غرق شدن در رودخانه و یک نفر به علت ریزش آوار در روستای حاجی آباد جان خود را از دست داده است.
قطع برق ۱۲۰ روستا در استان سیستان و بلوچستان
تداوم بارش ها در جنوب و جنوب شرق کشور به حدی بود که استان سیستان و بلوچستان نیز دچار آسیب ها و خسارت هایی شده است. براساس شواهد و قراین موجود، وضعیت سيستان و بلوچستان در پی بارش های اخیر اصلا خوب نیست و سیل شهر و روستاهای مجاور را به شدت درگیر کرده است. همچنین به دلیل سیستم اطلاع‌رسانی ضعیف بسیاری از روستاها و مردم در محاصره سیل قرار گرفته اند. به گفته رییس سازمان امداد و نجات هلال احمر در ۴٠ شهر و روستای استان سیستان و بلوچستان، امدادرسانی صورت گرفته و به ۱۲۴۸ نفر در این استان امدادرسانی شده و ٣٢٧ نفر به صورت اضطراری اسکان یافتند. به گفته سلیمی، ۵٢١ امدادگر و نجاتگر در قالب ١٠۴ تیم برای امدادرسانی در سیستان و بلوچستان حضور دارد.
در همین زمینه مدیرکل مدیریت بحران استان سیستان و بلوچستان از قطع برق ۱۲۰ روستا خبر داد. به گفته عباسعلی ارجمندی، در طول سی‌سال اخیر این حجم از بارش در استان بی‌سابقه بوده است. با توجه به اعلام سازمان هواشناسی مجموعه مدیریت بحران قبل از آغاز بارش باران اطلاع‌رسانی‌ در خصوص وقوع سیل انجام داده بود، به گونه‌ای که با بلندگو در بسیاری از روستاها اطلاع‌رسانی شده بود.
ارجمندی درخصوص خسارات ناشی از سیل در بخش کشاورزی گفت: در بخش کشاورزی در باغات موز و در بخش کشت هندوانه و گلخانه‌ها متاسفانه با خساراتی مواجه بوده‌ایم و بیشترین خسارت‌ها در حوزه جنوب استان در کنارک و چابهار اتفاق افتاده است. همچنین در بخش زیرساخت‌های روستایی و ارتباطات رادیویی در فنوج، نیکشهر، قصرقند، بخش‌هایی از چابهار، دلگان و پیشین قطع ارتباط تلفن گزارش شده است. با توجه به قطع تلفن ما از طریق مرکز پیام نیروی انتظامی هم پیام ارسال می‌کنیم و هم در جریان وضعیت آنها قرار می‌گیریم.

کرمان
استان کرمان نیز از خسارت های این سیل در امان نمانده است. آنگونه که رییس سازمان امداد و نجات هلال احمر گفته، ١۴ شهرستان ارزوئیه، انار، بافت، بردسیر، رابر، رودبارجنوب، ریگان، ساردوئیه، سیرجان، شهداد، قلعه گنج، کهنوج، کرمان و منوجان متاثر از این حوادث هستند. سلیمی با بیان اینکه ٤٦ شهر و روستا و ١١ محور کوهستانی امدادرسانی شدند گفت: ١١٩ امدادگر و نجاتگر در قالب ۲۴ تیم در این استان حضور دارند.
مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان نیز در این خصوص تاکید کرد که ۲۱ روستا در این استان فاقد برق هستند وهمچنان ۴۶ روستا در محاصر سیلاب و برف قرار دارند. آنگونه که مجید سعیدی می گوید: راه ارتباطی ۳۶۳ روستا قطع شده بود که خوشبختانه توانستیم راه ارتباطی ۲۷۱ روستا را باز کنیم. تعدادی از روستاها نیز در مناطق کوهستانی هستند که با توجه به بارش سنگین برف هنوز راه‌های ارتباطی این روستاها قطع شده و دسترسی به آنها امکان‌پذیر نیست.
به گفته وی، ۹۵ روستا در محاصره سیلاب بودند که در حال حاضر تنها ۶ روستا در محاصره سیلاب هستند و در بقیه موارد روان‌آب‌ها را توانستیم منحرف کنیم. همچنین ۵۶ روستا در محاصره برف بودند که همچنان ۴۰ روستا در محاصره برف قرار دارند و امکان دسترسی به آنها وجود ندارد.

هرمزگان
استان هرمزگان نیز به مانند چند استان دیگر، درگیر سیل و خسارت های ناشی از آن است. آنگونه که رییس سازمان امداد و نجات هلال احمر گفته، یک تن در حوادث ناشی از سیل کشته شده است. مرتضی سلیمی با اشاره به انجام امدادرسانی در کولاک و برف، سیل و آبگرفتگی گفت: ۱۱ شهرستان از جمله بشاگرد، بندرلنگه، بندرعباس، پارسیان، جاسک، حاجی آباد، خمیر، رودان، سیریک، قشم و میناب متاثر از برف، سیل و آبگرفتگی بودند. وی با بیان اینکه ٢٩ شهر و روستا از سوی سازمان امداد و نجات هلال احمر امدادرسانی شدند، تصریح کرد: ۱۳۱۳ نفر طی این مدت امدادرسانی شدند و ٩٢ نفر به صورت اضطراری اسکان داده شدند.
رییس سازمان امداد و نجات هلال احمر با بیان اینکه یک نفر در شهرستان بشاگرد بر اثر این حوادث جوی جان خود را از دست داده است گفت: تا کنون آب ١٢٨ واحد مسکونی تخلیه شده و ٢۵٠ امدادگر و نجاتگر در قالب ۵٠ تیم امدادی در این استان حضور دارند.

نکته آخر
لازم به ذکر است، سیل زمانی رخ می‌دهد که خاک و پوشش گیاهی یک منطقه توانایی جذب کامل آب را نداشته باشد. در این زمان حجم آب به صورت غیرقابل کنترل از طریق کانال‌های رودخانه‌ای یا حفره‌های طبیعی یا مخازن آب دست‌ساز بشر، ریزش می‌کند. شهرسازی‌ها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی می‌شود. حجم زیاد آب از یک طرف بر بزرگی طغیان می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش می‌یابد.