اعتمادآنلاین| آموس هارل در «هارتص» نوشت: در طول سالهای گذشته تعداد محدودی از کشورها به اندازه دولت اسرائیل به سیاست خارجی آمریکا اعتماد داشتند اما در طول چند ماه اخیر رهبران اسرائیلی به طور فزایندهای نسبت به رویکرد ترامپ به ویژه در قبال برنامه هستهای جمهوری اسلامی ناامید شدهاند. البته نتانیاهو تمایلی ندارد که ناراحتی خود نسبت به شرایط موجود را به صورت علنی ابراز کند. دلیل این موضوع کاملا آشکار است.
در ادامه این مطلب آمده است: اول، بنیامین نتانیاهو دوست ندارد که روابط نزدیک خود با رئیسجمهور آمریکا را تخریب کند. دوم، رئیسجمهور اسرائیل همچون دیگر رهبران منطقه ای از این موضوع آگاه است که انتقاد از دونالد ترامپ می تواند شانس پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده در آمریکا را کاهش دهد. سوم، اگر چه دو رهبر در مورد نحوه برخورد با ایران اختلاف نظر دارند، ترامپ همچنان در مورد مناقشه فلسطین از اسرائیلیها حمایت می کند.
در هر صورت، در پشت صحنه رهبران سیاسی و امنیتی اسرائیلی نسبت به تغییر رویکرد دولت ترامپ در هفته های اخیر در قبال ایران ابراز نگرانی می کنند.
برای مدتی اوضاع متفاوت به نظر میرسید. ترامپ در اوایل دوره ریاست جمهوری خود شبیه به همتای اسرائیلیاش صحبت می کرد. علاوه بر این، اعضای یهودی در خانواده و تیم مشاوران او روابط نزدیکی با دولت اسرائیل برقرار کرده بودند. به نظر میرسید که واشنگتن و تل آویو در مورد همه برنامهها و سیاستهای خود هماهنگ هستند. ترامپ در عمل حمایت خود از اسرائیل را نشان داد. او در ماه مه سال 2018 کشورش را از توافق هستهای با ایران خارج کرد. مدتی بعد او در اقدامی جنجالی سفارت آمریکا در تل آویو را به بیت المقدس انتقال داد.
در واقع این دو تصمیم در بین وعدههای انتخاباتی ترامپ قرار داشتند و مورد استقبال شدید اسرائیل قرار گرفتند. ترامپ حتی اقدامات بیشتری برای کمک به دولت نتانیاهو انجام داد. او در ماه مارس امسال یک روز پیش از برگزاری انتخابات سراسری حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان در مرز سوریه را به رسمیت شناخت.
غافل گیرکننده نبود که نتانیاهو از روابط نزدیک خود با ترامپ برای پیروزی در انتخابات بهره برداری سیاسی کرد. حزب لیکود در طول تابستان بنرهایی را در نقاط مختلف کشور قرار داده بود که در آنها دوستی ترامپ و نتانیاهو به نمایش گذاشته شده بودند.
حمایت همهجانبه ترامپ از دولت نتانیاهو به اینجا ختم نشد. آمریکا به طور سیستماتیک برنامههای بینالمللی برای حمایت از فلسطینیها را تضعیف کرد و کمکهای مالی آمریکا به صدها هزار نفر از خانوادههای فلسطینی در غزه و نوار باختری را کاهش داد.
در طول ماه های گذشته گزارشهای زیادی در مورد برنامه ترامپ برای فرایند صلح بین اسرائیل و فلسطینیها منتشر شده بود. اما بعد از یک سال هنوز جزئیات این طرح مشخص نیست. برخی گزارش ها ادعا کرده اند که این سیاست به موضع حزب لیکود به رهبری نتانیاهو نزدیک خواهد بود. در ادامه حتی شایعات دیگری در مورد نقشه ترامپ و نتانیاهو بر زبانها افتادند: ترامپ برنامه خود را مطرح می کند، فلسطینیها این طرح صلح را رد خواهند کرد و سپس اسرائیل با چراغ سبز ترامپ بخش هایی از نوار باختری را به خاک خود ملحق می کند. البته هیچ کدام از این ایدهها هنوز محقق نشده اند.
در طول ماههای اخیر نشانه هایی در مورد بروز شکاف بین ترامپ و اسرائیل نمایان شدهاند. البته این اختلاف بیشتر به مسئله ایران محدود میشود. با وجود این، به نظر میرسد که اقدامات ترامپ کاملا قابل پیشبینی بوده اند.
البته ترامپ در گذشته بارها به ایران و توافق هستهای برجام حمله کرده بود. اما او در بیشتر طول عمر خود فردی انزواگرا در حوزه مسائل سیاست خارجی بوده است. ترامپ همچون باراک اوباما تمایلی به شروع یک جنگ جدید در خاورمیانه ندارد.
در طول سالهای گذشته شاهد کاهش وابستگی آمریکا به نفت خاورمیانه بوده ایم. علاوه بر این، استراتژی امنیت ملی واشنگتن بیشتر روی تهدیدات موجود در شرق آسیا به ویژه چین متمرکز شده است. ترامپ تمایلی ندارد که تجارب عراق و افغانستان را در ایران تکرار کند.
البته ترامپ اعتقاد زیادی به ابزار فشار اقتصادی دارد. تحریمهای دولت آمریکا علیه تهران به ویژه تحریمهای ثانویه علیه شرکت های خارجی ضربه بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده اند. برای چندین ماه به نظر می رسید که ایرانی ها زیر فشار تحریم ها چاره ای جز بازگشت به میز مذاکره نخواهند داشت.
اما تهران از ماه مه امسال استراتژی خود را تغییر داد. ادعا میشود که گروههای نزدیک به ایران در طول چند ماه گذشته حملاتی را علیه کشتی های تجاری در آبهای خلیج فارس و زیرساختهای نفتی پیاده سازی کرده است. ظاهرا آن ها قصد دارند که از موضع قدرت وارد مذاکره با دولت ترامپ شوند.
ایرانی ها به خوبی از این موضوع آگاه هستند که ترامپ تمایلی به درگیری نظامی ندارد. به همین خاطر تصمیم گرفتند که رویکرد تهاجمی تری را اتخاذ کنند. در ابتدا ادعا شد که آن ها نفت کش های تجاری در نزدیکی سواحل امارات را هدف قرار گرفتند. در ماه ژوئن یک پهپاد جاسوسی آمریکا در نزدیکی تنگه هرمز مورد هدف قرار گرفت. در نهایت ادعا شد که نیروهای نزدیک به ایران در ماه سپتامبر حملات موشکی و پهپادی گستردهای را علیه مراکز نفتی عربستان پیاده سازی کردند.
اما خیانت ترامپ به متحدان کرد آمریکا در شرق سوریه باعث افزایش نگرانی بسیاری از کشورهای منطقه به ویژه اسرائیل شد. کردها نقش مهمی در شکست گروه داعش ایفا کرده بودند. دولت نتانیاهو به این نتیجه رسید که برای تامین امنیت کشور نمی تواند به ترامپ اتکا کند. در صورتی که اسرائیل وارد یک درگیری نظامی با ایران شود، اسرائیلی ها نمی توانند در مورد حمایت آمریکا اطمینان داشته باشند.
در صورتی که در ماه های آینده ایران اقدامات خود برای خروج از برجام را ادامه دهد و در آستانه تولید تسلیحات هستهای قرار گیرد، رهبران امنیتی اسرائیل باید امادگی کافی برای تشدید تنش در منطقه و حتی اقدام نظامی علیه سایتهای هستهای ایران را داشته باشند. مطابق با گزارشهای منتشرشده، نتانیاهو به فرماندهان ارتش دستور داده است که برنامه ریزی لازم برای چنین سناریویی را انجام دهند.
البته مقامات اسرائیلی تمایلی برای اشتراک گذاشتن هیچ کدام از این نگرانیهای خود با آمریکایی ها ندارند. نتانیاهو در سخنرانی خود در اواخر این ماه در مراسم فارغالتحصیلی افسران ارتش گفته بود : «بی تفاوتی نسبت به اقدامات تحریک آمیز ایران در منطقه موجب جسورتر شدن آنها شده است». به نظر می رسد که نخست وزیر اسرائیل به طور غیر مستقیم به همتای آمریکایی خود کنایه زده است.
منبع: انتخاب
نظر شما