یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: مجموعه فعالیت‌های ایران در ماه‌های اخیر، کشورمان را بیش از پیش به نقطه‌ای نزدیک می‌کند که غرب از آن با عنوان «گریز هسته‌ای» نام می‌برد. پیش از برجام آمریکایی‌ها مدعی بودند که تهران دو تا سه هفته با ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد و یک برآورد نشان می‌دهد ایران اگر با همین روند ادامه دهد تا نزدیک سال جدید میزان مواد لازم برای ساخت حداقل یک بمب اتم را خواهد داشت.
امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی که در آن ضمن نادیده گرفتن عدم عمل به تعهدات خود، ضمن درخواست از ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی، بصورت علنی از امکان استفاده از «مکانیسم ماشه» سخن گفته‌اند، در خصوص این تهدید سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان، گفت: در فاصله بین گام سوم و گام چهارم، فعالیت هسته‌ای یا کاهش تعهدات ایران یک تغییر چشمگیر و اساسی داشته است. در گام سوم، فعالیت ایران شامل موارد جزئی بوده یا حداقل از دید اروپایی‌ها تخطی جزئی از برجام صورت گرفته بود و شاید بتوان گفت برای آنها قابل تحمل و قابل درک بود که در مقابل خروج آمریکا از برجام ایران دست به اقداماتی زده که اندکی ظرفیت اورانیوم این کشور را افزایش خواهد داد. 

وی ادامه داد: اما در زمان اتخاذ گام چهارم، اروپا با یک تغییر اساسی در فعالیت هسته‌ای ایران رو به رو شد؛ نخست اینکه این غنی‌سازی در فردو انجام شد و اهمیت این سایت برای اهالی فن و اروپا مشخص شده است و پیام خاصی را منتقل می‌کند. فردو ویژگی‌های خاصی دارد که باعث می‌شود دنیا به شدت نسبت به این مساله حساسیت نشان دهد و به نوعی خط قرمز آنها تلقی می‌شود.

وی افزود: نکته بعدی این است که ایران در گام چهارم از سانتریبفیوژهای جدید استفاده کرده و این در حالی است که اروپایی‌ها تصور می‌کردند تهران اگر بخواهد اقدامی نیز انجام دهد با استفاده از همان سانتریفیوژهای قدیمی خواهد بود و این مساله نمی‌تواند ذخایر اورانیوم ایران را به شکل اساسی گسترش دهد اما گفته می‌شود سانتریفیوژهای جدید به کار گرفته شده تا ۱۵ برابر سرعت غنی‌سازی ایران را افزایش داده و هر روز فعالیت فردو به میزان قابل توجهی ذخایر ایران را افزایش می‌دهد و آژانس اعلام کرده است که ایران حدود ۳۷۳ کیلو اورانیوم غنی شده دارد. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: مجموعه فعالیت‌های ایران در ماه‌های اخیر، کشورمان را بیش از پیش به نقطه‌ای نزدیک می‌کند که غرب از آن با عنوان «گریز هسته‌ای» نام می‌برد. پیش از برجام آمریکایی‌ها مدعی بودند که تهران دو تا سه هفته با ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد و یک برآورد نشان می‌دهد ایران اگر با همین روند ادامه دهد تا نزدیک سال جدید میزان مواد لازم برای ساخت حداقل یک بمب اتم را خواهد داشت. 

وی ادامه داد: همین ارقام و گمانه‌زنی‌ها به شدت اروپایی‌ها را نگران کرده و مدعی هستند ایران در گام چهارم از یک تخلف جزئی به نقض فاحش برجام رسیده است؛ به همین دلیل هم این بار به تهدیدی مبنی بر استفاده از تمانم مکانیسم‌های مندرج در برجام شامل همان «مکانیسم ماشه» متوسل شده‌اند. 

وی افزود: البته همان زمانی که آقای روحانی در تاریخ ۱۸ اردیبهشت سال جاری نامه اعلام نخستین گام کاهش تعهدات ایران را برای سران طرف‌های باقیمانده در این توافق ارسال کردند؛ گمانه‌زنی این بود که رئیس‌جمهور در بخشی از همان نامه اعلام کرده است که اگر در پی کاهش تعهدات، موضوع به شورای امنیت ارجاع داده شود؛ ایران یا اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد و یا به طور کامل از NPT خارج می‌شود و این نشان می‌دهد شاید خیلی دست اروپا باز نباشد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه نیز چند روز قبل اعلام کردند که اگر قرار باشد پای ایران مجددا به شورای امنیت سازمان ملل باز شود، کشور در دکترین هسته‌ای خود تغییر ایجاد خواهد کرد. 

وی تاکید کرد: همه مسائل فوق نشان می‌دهد اروپا همچنان در مرحله تهدید بوده و امیدوار است با این تهدید‌ها ایران را وادار به تجدید نظر کند که البته بعید به نظر می‌رسد. 

ابوالفتح همچنین در پاسخ به این سوال که تا چه میزان در این چرخش اروپایی‌ها به سمت تهدید ایران و همچنین گزارش اخیر آژانس بین الملل انرژی اتمی در زمان رئیس جدید خود با اندکی تغییر لحن منتشرشده و سخن از سایت اعلام نشده به میان آورده است؛ نقش فشارهای آمریکا و سفرهای متعدد مایک پمئو وزیر امور خارجه ایالات متحده تاثیرگذار بوده است، گفت: مجموع تحولات چندماه اخیر نشان می‌دهد ایران و طرف‌های برجامی در حال گذار به دوران پیش از برجام هستند؛ به این معنی که تحریم‌ها از سوی آمریکا تشدید می‌شود و ناتوانی اروپا که علیرغم عدم اعمال مستقیم تحریم، او را در اقدامات ایالات متحده شریک می‌کند.

وی ادامه داد: ایران نیز در این مدت در حال سرعت دادن به برنامه هسته‌ای خود چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی است؛ بنابراین در این شرایط دور از ذهن نیست که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش‌هایی مشابه پیش از برجام منتشر کند و از مشکوک بودن فعالیت‌ها و اعلام سایت‌های اعلام نشده سخن به میان بیاورد. باید بدانیم که آژانس به شکل کاملا روشنی تحت نفوذ آمریکا و اروپا بوده و تنش در روابط ایران و غرب به طور محسوسی بر گزارش‌های آژانس هم تاثیر خواهد گذاشت. 

وی افزود: فعلا ایران قصد ندارد در بحث دسترسی‌های پادمانی آژانس تغییری ایجاد کند و تا امروز همه گام‌های ایران تحت نظر آژانس بوده است. اینکه می‌بینیم آژانس از سایت اعلام نشده صحبت می‌کند که احتمالا همان «تورقوزآباد» مدنظر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی باشد یک پارامتر قابل توجه است. آمریکا مدت‌ها منتظر بود که ایران اقدامی انجام دهد تا بتواند فشارها بر ایران را افزایش داده و حداقل اروپا از انتقاد از آمریکا دست بردارد.