صاحب‌خبر - درحالی که فقط حدود هشت ماه به پایان مجلس دهم باقی مانده است، با تصویب شدن یک فوریت طرح «شفافیت آرای نظام تقنینی» کشور اولین قدم برای شفاف شدن آرای صحن علنی مجلس و دیگر نهادهای قانون گذار و تقنینی برداشته شد. دیروز 167 نماینده مجلس در حالی به یک فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی رأی دادند که مجلس در جلسه 17 شهریور ماه حاضر نشده بود به یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان رأی بدهد. آن طرح در حالی فقط ۵۹ رای موافق را در مجلس با خود همراه کرد که پیش از مطرح شدن در صحن، حمایت ۲۰۷ نفر از نمایندگان را درپی داشت. اما دیروز در حالی 167 نماینده به یک فوریت این طرح رأی دادند که در همین جلسه 23 نماینده مخالف یک فوریت بودند، 4 نفر رأی ممتنع دادند و در کمال تعجب 30 نفر در رأی گیری مشارکت نکردند. با تصویب طرح شفافیت آرای نظام تقنینی این حق به مردم داده می شود که بدانند 30 نفری که حتی زحمت مشارکت به خود نداده اند، چه افرادی هستند! نکته جالب درباره این طرح این است که در بین امضاکنندگان آن نام های مطرحی چون علی مطهری، علی لاریجانی، بهروز نعمتی و جعفرزاده ایمن آبادی غایب هستند. محمدعلی وکیلی نماینده مردم تهران طراح این طرح که به نمایندگی از جمعی از اصلاح طلبان پشتیبان طرح در جلسه دیروز مجلس صحبت می کرد، گفت: «خوشبختانه حداکثر شفافیت را در مجلس شورای اسلامی شاهدیم. تمام سکنات نمایندگان ملت حتی اگر احیاناً نماینده‌ای در نتیجه خستگی لحظه‌ای چرت بزند در صحن از ذره‌بین دید عکاسان و خبرنگاران تیزبین مغفول نمی‌ماند. این میزان حساسیت در افکار عمومی روی سکنات و حرکات نمایندگان ملت ، حساسیت مقدسی است.» حمایت 3 فراکسیون سیاسی مجلس از طرح وی با بیان این که این طرح با امضای روسای سه فراکسیون سیاسی مجلس آقای عارف، حاجی بابایی و جلالی تهیه شده، تأکید کرد که دامنه این طرح نه فقط مجلس، بلکه همه مجموعه های تقنینی کشور از جمله هیئت وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، خبرگان رهبری، شورای محترم نگهبان، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی را دربرمی گیرد. در صورت تصویب نهایی این طرح و البته تأیید آن در شورای نگهبان، همه نهادهای گفته شده موظف به علنی سازی رای اعضا و انتشار آن و همچنین علنی‌سازی مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند. در تبصره این طرح نیز آمده است: «درباره مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی، این اقدام پس از رفع مراحل طبقه‌بندی قابل انجام است.» به گزارش ایلنا، برخی حقوق دانان معتقدند این طرح با مخالفت شورای نگهبان مواجه خواهد شد چراکه قانون اساسی اجازه قانون گذاری درباره برخی نهادها مانند مجمع تشخیص و شوراهای عالی نظیر شورای عالی انقلاب فرهنگی را به مجلس نداده است. ذوالنوری به پزشکیان: دیکتاتور هستید درعین حال بررسی یک فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی مجلس با حواشی نیز همراه بود. دیروز پس از آن که مجلس با ریاست لاریجانی آغاز شد، در بخشی از جلسه وی ریاست را به مسعود پزشکیان سپرد. به گزارش خبرآنلاین در این زمان درحالی که «آزادی خواه» نماینده موافق طرح اصرار به ادامه دادن اظهاراتش داشت با تذکر پزشکیان روبه رو شد که خطاب به او می‌گفت: «وقت تمام شده است» اما آزادی‌خواه اصرار داشت همچنان زمانش باقی مانده است. از سوی دیگر اصرار‌های ذوالنوری برای ارائه تذکر با این جمله پزشکیان روبه‌رو شد که «فوریت چه تذکری دارد؟ وارد نیست» او سپس از نمایندگان خواست که آرای خود درباره این یک فوریت را مطرح کنند، اما فریاد‌ها در صحن مجلس پایان نیافت. آن قدر که حتی ذوالنوری بر سر پزشکیان فریاد زد که «شما دیکتاتور هستید». ذوالنوری حتی بعد از پایان رأی‌گیری به جایگاه هیئت‌رئیسه رفت و دقایقی با مسعود پزشکیان بحث کرد. در همین هنگام آزادی خواه که به سمت هیئت رئیسه رفته بود، فریادزنان به پزشکیان گفت : «وقت ما را گرفتید و نگذاشتید حرف بزنم» که پزشکیان به او گفت: «وقت را نگاه کن بعد تذکر بده، تخلف را شما می‌کنید که اضافه حرف می‌زنید، بنشین سرجایت.» یادداشت 2 نکته درباره شفافیت آرای نظام تقنینی دکتر مرتضی کامل شفافیت آرای نمایندگان مجلس از مسائل مورد تایید و توافق عمده صاحب نظران و فعالان سیاسی و حقوقی است. البته این موضوع محدود به مجلس نیست بلکه مسئله شفافیت در دیگر دستگاه ها به عنوان یکی از مولفه های حکمرانی خوب و مطلوب معرفی می شود. در نتیجه از این منظر موافقت نمایندگان مجلس با یک فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی در جلسه روزگذشته جای تقدیر دارد. با این حال زمان تصویب این ماده واحده و نیز محتوای آن می تواند محل تامل بیشتر باشد. مخالفت بیشتر نمایندگان مجلس با شفافیت آرای نمایندگان در گذشته که تا کنون چندین نوبت در مجلس طرح شده بود از مسائل چالش برانگیز مجلس فعلی محسوب می شود. مجلسی که از عمر چهارساله آن فقط حدود هشت ماه باقی است و اسفندماه امسال با برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس، به ایستگاه پایانی نزدیک می شود. در این شرایط زمانی، تصویب طرح مذکور با در نظر داشتن نگاه منفی عمده نمایندگان مجلس درباره شفافیت آرای خود در گذشته و همچنین با لحاظ کردن این واقعیت که به طور معمول طرح های یک فوریتی یک ماه و نیم فرصت بررسی در کمیسیون دارند و بعد از این زمان تازه در نوبت دستور کار مجلس قرار می گیرند، عملا می توان گفت نمایندگان این طرح را برای آیندگان تصویب کرده اند، نه خودشان. به تعبیر دیگر تصویب این طرح به ویژه در ایام نزدیک به انتخابات، می تواند پاسخی باشد برای مطالبه افکار عمومی درباره عملکرد گذشته مجلس و رای منفی به شفافیت آرا. از سوی دیگر لازم است محتوای متن تصویب شده در مجلس را مرور کرد. طبق این ماده واحده تمامی شوراها، مجامع و نهادهای موثر در فرایند قانون‌گذاری و نهادهای تصمیم‌گیرنده که صلاحیت سیاست‌گذاری یا وضع قانون و مقررات دارند موظف به علنی سازی رای اعضا و انتشار آن و همچنین علنی‌سازی مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند. طبق آن چه در مقدمه بیان شد، توسعه شفافیت آرا در دیگر مراکز و مراجع تصمیم گیری قطعا مطلوب است اما با این حال لازم است توجه شود اهمیت جایگاه مجلس و نقش تعیین کننده آن به عنوان هسته نظام تقنینی کشور که با رای مستقیم مردم انتخاب می شود، با دیگر مراکز تصمیم گیر متفاوت است. طبعا حساسیت عمومی درباره آرا و نظرات نمایندگان مجلس بالاست زیرا هر نماینده مجلس، وکیل تعداد زیادی از مردم ایران است که با رای آن ها به خانه ملت رفته است. به دلیل همین جایگاه رفیع در اصل 69 قانون اساسی چنین آمده که مذاکرات‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ باید علنی‏ باشد و گزارش‏ کامل‏ آن‏ از طریق‏ رادیو و روزنامه‏ رسمی‏ برای‏ اطلاع‏ عموم‏ منتشر شود. اصلی که می توان آن را پایه شفافیت در مجلس دانست.در نهایت ضمن تاکید مجدد بر لزوم پیش بینی و توسعه اصل شفافیت به عنوان مولفه ای اعتمادساز در لایه ها و ارکان مختلف کشور، به نظر می رسد مصوبه دیرهنگام مجلس دهم در این زمینه و ذکر فهرستی از شوراها و مراجع تخصصی مختلف به منزله واکنشی در قبال مطالبه شفافیت از مجلس و منوط کردن این موضوع مهم به شفافیت در دیگر مراجع است. مسئله ای که اصالتا درست است به شرط رعایت تمامی جوانب کارشناسی آن.∎​